Morgunblaðið - 12.08.2005, Blaðsíða 4

4 FÖSTUDAGUR 12. ÁGÚST 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
YNDISLEGAR SUMARBÆKUR
HANDA ÞEIM YNGSTU
TVEIR NÝJIR HERRAMENN
www.jpv.is
GUÐNI Ágústsson landbúnaðarráðherra hef-
ur ákveðið að synja fyrirtækinu Kjötframleið-
endum ehf. um leyfi til innflutnings á úrbein-
uðu nautakjöti frá Argentínu, en embætti
yfirdýralæknis hafði áður mælt með að slíkur
innflutningur yrði heimilaður.
Í ákvörðun landbúnaðarráðherra er vísað til
10. gr. laga um dýrasjúkdóma og varnir gegn
þeim. Þar kemur meðal annars fram í 1. mgr.,
að til að hindra að dýrasjúkdómar berist til
landsins sé óheimilt að flytja inn hráar og lítt
saltaðar sláturafurðir. Í 2. mgr. 10. gr. segir að
þrátt fyrir ákvæði 1. mgr. sé landbúnaðarráð-
herra heimilt að leyfa innflutning á umræddum
vörum að fengnum meðmælum yfirdýralækn-
is, enda þyki sannað að ekki berist smitefni
með þeim er valda dýrasjúkdómum.
Landið verði skoðað nánar
Guðni Ágústsson landbúnaðarráðherra seg-
ir að áhættan hafi verið of mikil í þessu tilfelli
og bendir á að gin- og klaufaveiki hafi komið
upp í Argentínu fyrir tveimur árum. Þá hafi
ekki verið leyfður innflutningur á nautakjöti
frá Suður-Ameríku áður og það sé hans að taka
ákvörðunina, sem hafi fyrst og fremst verið
byggð á öryggissjónarmiði.
„Íslendingar og íslenskt búfé verða að njóta
vafans en við verðum að vera strangir hvað
þetta varðar og hvetjum auðvitað innflytjend-
ur til þess að leita þangað sem öryggið er
mest,“ segir Guðni og bætir því við að hann vilji
að landið verði skoðað nánar.
„Eins og bent hefur verið á eru þessir sjúk-
dómar grafalvarlegir og menn vilja hafa var-
ann á og þetta var mín niðurstaða við þessar
aðstæður.“
Argentína hefur verið laus við
gin- og klaufaveiki síðan 2003
Í umsögn yfirdýralæknis segir að ljóst sé að
Argentína sé gríðarlega stórt land landfræði-
lega séð og því sé erfitt að meta það sem eitt
land með tilliti til sjúkdómsstöðu, enda sé það
alþjóðlega viðurkennt að lönd geti verið fleiri
en eitt svæði í þessum skilningi.
Þá er tekið fram í umsögninni að í Argentínu
finnist fimm nautgripasjúkdómar sem ekki
finnast á Nýja-Sjálandi en til séu nautgripa-
sjúkdómar á Nýja-Sjálandi sem ekki finnast í
Argentínu. Samkvæmt alþjóðlegum stöðlum
alþjóðadýraheilbrigðismálastofnunarinnar
(OIE) geti enginn þessara sjúkdóma borist
með frosnum úrbeinuðum nautalundum,
hvorki í menn né búfénað. Í umsögninni segir
jafnframt:
„Út frá núverandi sjúkdómastöðu Argent-
ínu, og ekki síst þeirri staðreynd að gin- og
klaufaveiki varð síðast vart í landinu í október
2003, og því að viðurkennt er á alþjóðavett-
vangi að svæðið sunnan 42. breiddargráðu í
Argentínu er laust við gin- og klaufaveiki án
bólusetningar [er mælt með] að innflutningur
úrbeinaðra nautalunda frá þessu svæði Arg-
entínu verði heimilaður.“
Það ber að taka fram að norðan 42. breidd-
argráðu í Argentínu eru til svæði þar sem er
bólusett gegn gin- og klaufaveiki. Það svæði
hefur stöðuna laust við gin- og klaufaveiki, með
bólusetningu, samkvæmt stöðlum OIE. Svæð-
ið sunnan 42. breiddargráðu hefur hins vegar
stöðuna laust við gin- og klaufaveiki, án bólu-
setningar, líkt og Ísland, Noregur og Evrópu-
sambandið.
Kjötið hæft til innflutnings
Halldór Runólfsson yfirdýralæknir segir að
gin- og klaufaveiki sé ekki að finna í Argentínu
og hafi ekki komið upp þar í landi í tvö ár. Það
sé langur tími hvað þetta varðar en kjötið sem
um ræðir komi frá svæði sem er sunnan 42.
breiddargráðu.
„Við erum aðilar að OIE og í reglugerð sem
við förum eftir nr. 509/2004 er gert ráð fyrir því
að við förum eftir þeim stöðlum sem stofnunin
gefur út,“ segir Halldór en hann telur kjötið
hæft til innflutnings samkvæmt umræddum
stöðlum og bendir á að lönd í Evrópusamband-
inu og Noregur hafi flutt inn kjöt frá þessu
svæði.
„Ráðherra hefur úrskurðarvaldið en allur
ferillinn er samkvæmt lögum og reglum. Þann-
ig vinna bæði embættið og ráðuneytið að því að
koma í veg fyrir að dýrasjúkdómar berist til
landsins en þarna er áherslumunur. Við teljum
hins vegar ekki að við höfum lagt til að einhver
áhætta yrði tekin,“ sagði Halldór.
Lítill áhugi hefur verið á að flytja inn nauta-
kjöt til landsins á síðustu árum, en nokkurt
magn var flutt inn áður en kúafárið kom upp á
Bretlandseyjum.
„ÞAÐ er knappt með gripi og verðið hefur
hækkað mikið,“ segir Steinþór Skúlason, for-
stjóri Sláturfélags Suðurlands, en verð á
nautakjöti hefur farið hækkandi undanfarna
mánuði.
„Menn reikna með að þetta jafnist eitthvað
á haustdögum. Þetta hefur orsakað verulega
hækkun bænda á síðastliðnu einu og hálfu
ári.“
Á heimasíðu Landssambands kúabænda
(naut.is) kemur fram að á tímabilinu 1. júlí
2004 til 30. júní í ár hafi sala nautgripakjöts
verið rúmlega 3.519 tonn en var 3.525,5 tonn
á sama tímabili árið áður. Sala dróst því sam-
an um 6,4 tonn. Framleiðslan sl. tólf mánuði
var einnig minni en árið áður, eða 3.608,6
tonn miðað við 3.627,2 tonn sama tímabil árið
áður.
Verð á nautakjöti hefur hækkað
„Knappt
með gripi“
Ráðherra bannar innflutning á kjöti frá Argentínu þrátt fyrir jákvæða umsögn yfirdýralæknis
Áhættan of mikil
að mati ráðherra
Eftir Þóri Júlíusson
thorirj@mbl.is
Guðni Ágústsson Halldór Runólfsson
ERLENDUR H. Garðarsson hjá Kjöt-
framleiðendum ehf. segir að ákvörðun
landbúnaðarráðherra hafi komið sér
mjög á óvart en málið sé til skoðunar hjá
lögfræðingum fyrirtækisins. Engin gögn
sem styðji ákvörðun ráðherra hafi hins
vegar borist og því sé ekki unnt að segja
til um framhald málsins að svo stöddu.
„Við höfum ekki fengið gögn sem
styðja þessa ákvörðun en við sendum
umsóknina inn í apríl og skömmu seinna
lá umsögn yfirdýralæknis fyrir. Ráð-
herra tók hins vegar ekki ákvörðun fyrr
en 15. júlí. Þetta hefur því tekið ótrúlega
langan tíma.“
„Kom verulega á óvart“
„Ég væri ekki að reyna þetta ef ég
teldi að það væri eitthvað athugavert við
kjötið en Argentínumenn eru jafn stoltir
af sínu kjöti og við erum af fiskinum
okkar. Það hvarflaði ekki að mér að það
væri einhver spurning enda lágu öll
gögn fyrir. Þetta kom mér því verulega
á óvart,“ segir Erlendur og bætir því við
að lögð hafi verið fram vottorð frá yfir-
völdum í Argentínu og sláturhúsum. Þá
hafi einnig verið tekin sérstök sýni úr
kjötinu.
„Okkur er neitað á grundvelli laga
[um dýrasjúkdóma og varnir gegn þeim]
sem hlýtur þá að byggjast á því að það
sé pottur brotinn hjá Argentínumönn-
um. Það má benda á að þetta kjöt er
flutt inn í Evrópusambandið án at-
hugasemda en þar vara menn sig ekki
minna en við hvað varðar innflutning á
kjöti.“
Erlendur segir að fyrirtækið hafi
starfað við kjötiðnað í tólf ár og þá að-
allega fengist við útflutning á íslensku
kjöti. Það sé því sérkennilegt að sitja
hinum megin borðsins.
Ákvörðun ráðherra til
skoðunar hjá lögfræðingum
Kjötframleiðenda ehf.
„Höfum ekki
fengið gögn
sem styðja
þessa
ákvörðun“
STEFNT er að því að samvinnu-
nefnd um miðhálendi Íslands taki í
dag endanlega afstöðu til breytinga
á svæðisskipulagi miðhálendisins
sunnan Hofsjökuls. Þær breytingar
snúast m.a. um Þjórsárverin og
Norðlingaölduveitu Landsvirkjun-
ar. Óskar Bergsson, formaður sam-
vinnunefndarinnar, segir að skoðan-
ir séu skiptar innan nefndarinnar og
allt bendi til þess að málið verði af-
greitt með atkvæðagreiðslu. Sextán
manns eiga sæti í nefndinni, þar af
hafa tólf atkvæðisrétt, en fjórir eru
áheyrnarfulltrúar. Fundurinn hefst
kl. tíu fyrir hádegi og er gert ráð
fyrir því að hann dragist fram eftir
degi.
Óskar segir að nefndinni sé tals-
verður vandi á höndum. „Nefndin er
í raun milli steins og sleggju; hún er
með sveitarfélag fyrir austan
Þjórsá, Landsvirkjun og ríkisstjórn
sem vilja framkvæmdina [þ.e. Norð-
lingaölduveitu] og sveitarfélög
heimafyrir og náttúruverndarsam-
tök sem eru á móti framkvæmd-
inni.“
Óskar segir að nefndin hafi í sum-
ar reynt að finna málamiðlun milli
þessara aðila, en það hafi ekki geng-
ið. Hann kveðst því ekkert geta sagt
til um niðurstöðuna í dag. Fundur-
inn gæti hins vegar orðið langur og
strangur.
Skora á borgina að segja nei
Náttúruverndarsamtök Íslands
sendu í gær frá sér ályktun þar sem
skorað er á R-listann að hafna
Norðlingaölduveitu, en Reykjavík-
urborg á fulltrúa í nefndinni.
„Reykjavíkurborg ber sérstaka
ábyrgð sem einn eigenda Lands-
virkjunar og R-listinn hefði fyrir
löngu átt að vera búinn að leggjast
gegn hugmyndum Landsvirkjunar
og iðnaðarráðuneytis um Norðlinga-
ölduveitu. Bent skal á að Samfylk-
ingin samþykkti á flokksþingi sínu í
vor stuðning við stækkun friðlands-
ins í Þjórsárverum í samræmi við
tillögu Umhverfisstofnunar og
Vinstri-grænir hafa alla tíð verið
andsnúnir Norðlingaölduveitu,“
segir í ályktuninni.
Fundur samvinnunefndar um miðhá-
lendi Íslands um Norðlingaölduveitu
Líklegt að málið
verði afgreitt með
atkvæðagreiðslu