Morgunblaðið - 05.09.2005, Síða 27

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 5. SEPTEMBER 2005 27
MINNINGAR
kjör og aðbúnað. Þetta varð svo að
veruleika 20. júlí 1934. Á þeim fundi
var Aðalheiður kosin fyrsti formaður
hins nýja félags en því starfi gegndi
hún til ársins 1946 þegar hún ákvað
að flytja til Hollands þar sem eig-
inmaður hennar var hollenskur.
Í sögu Sóknar skipar Aðalheiður
sérstakan sess, enda saga hennar
einstök. Hún var aðeins 18 ára þegar
þessir umbrotatímar urðu til þess að
hún tók að sér réttindabaráttu fyrir
starfsstúlkur á heilbrigðisstofnun-
um. Á þeim árum var réttindabar-
áttan hörð og nánast engar reglur
um vinnutíma og aðbúnað. Margt
ávannst á fyrstu árunum og er fróð-
legt að lesa um í fundargerðum hvað
baráttan snerist um.
Fyrstu samningarnir voru gerðir
2. nóvember 1935 en þá var samið um
10 stunda hámarksvinnutíma á dag
og 60 stunda vinnuviku. Þá tókst að
afstýra launalækkun sem krepp-
uráðstafanir Framsóknarstjórnar
höfðu komið til framkvæmda og voru
laun því færð aftur í 75 krónur á
mánuði á sumrum og 50 krónur að
vetri. Þá var í fyrsta skipti greidd yf-
irvinna á ríkisspítölum. Með þessum
samningi styttist vinnuvikan um 25
stundir.
En að mati Aðalheiðar var dýr-
mætasti hluti þessa samnings að fá
inn veikindarétt í einn og hálfan
mánuð eftir hálfs árs starf auk lyfja
og læknishjálpar. Á þessum tíma
höfðu hjúkrunarkonur ekki gert
kjarasamninga og komu þær í kjöl-
farið enda fylgst náið með athöfnum
hins unga félags.
Ég var svo lánsöm að hitta Aðal-
heiði nokkrum sinnum og einnig að
heimsækja hana í Utreckt í Hollandi.
Það fór ekki milli mála að þar fór
sterk og baráttuglöð kona. Hún hélt
baráttunni áfram í Hollandi og tók
þar virkan þátt í réttindabaráttu ár-
um saman.
Þessi merka kona á þakkir okkar
fyrir merkilegt brautryðjendastarf.
Hún fylgdist með Sókn í gegnum ár-
in og kom og heimsótti félagið sitt
nokkrum sinnum. Við nutum þess að
hlusta á hana segja okkur frá þess-
um merkilegu upphafsárum og
hvernig hugsjónum var fylgt eftir.
Hugsjónum sem lifa áfram í kjara-
baráttu nútímans, því baráttunni
lýkur aldrei. Við sendum fjölskyldu
hennar samúðarkveðjur um leið og
við kveðjum einstaka konu.
Þórunn H. Sveinbjörns-
dóttir, fyrrverandi formaður
Starfsmannafélagsins
Sóknar.
✝ Jón LúðvíkGunnarsson
fæddist á Tjörnum í
Eyjafjarðarsveit 12.
maí 1927. Hann lést
á Fjórðungssjúkra-
húsinu á Akureyri
17. ágúst síðastlið-
inn. Foreldrar Jóns
voru Rósa Halldórs-
dóttir, f. á Vöglum í
Skagafirði 18.8.
1905, d. 4.12. 1990,
og Gunnar Valgeir
Jónsson, f. á Ytra-
Gili í Eyjafjarðar-
sveit 8.7. 1905, d. 26.12. 1972.
Systkini Jóns eru Erna, f. 6.3.
1930, búsett í Reykjavík, Hreinn
Guðmundsdóttur. Dóttir þeirra er
Kristín María, f. 13. september
1946. Jón og Margrét slitu sam-
vistum.
Jón ólst upp í faðmi foreldra og
systkina en hleypti heimdragan-
um fljótt, vann þau störf sem til
féllu, fór meðal annars á vertíðir
til Vestmannaeyja og Raufarhafn-
ar. Jón vann á Gefjun á Akureyri
og Laxárvirkjun en sneri síðan
heim í sveitina og ók mjólkurbíln-
um í nokkur ár. Jón fluttist til Ak-
ureyrar og vann við útkeyrslu hjá
KEA þar til hann varð að láta af
störfum vegna heilsubrests árið
1991. Áhugamál Jóns voru sil-
ungs- og rjúpnaveiði og fátt þótti
honum skemmtilegra en að fara í
þessar ferðir og vera einn úti í
náttúrunni. Undanfarið ár dvaldi
Jón á Dvalarheimilinu Hlíð á Ak-
ureyri.
Útför Jóns fór fram í kyrrþey
29. ágúst sl.
bóndi á Halldórsstöð-
um í Eyjafjarðar-
sveit, f. 29.2. 1932, d.
27.12. 1994, Bryndís,
f. 28.10. 1934, búsett
í Reykjavík, Hall-
dóra, f. 8.12. 1938,
búsett í Reykjavík,
Drífa, f. 25.2. 1942,
búsett á Akureyri, d.
30.12. 2004, Hrafn-
kell, f. 5.12. 1943, d.
1951, Hörður, f. 15.9.
1945, búsettur á Ak-
ureyri, Ármann, f.
3.1. 1949, búsettur í
Mosfellsbæ, og Skúli, f. 17.2. 1952,
búsettur á Tjörnum, d. 26.3. 1977.
Jón var í sambúð með Margréti
Og áin líður lygn og tær,
og lindin sefur perluskær.
Í dvala hníga djúpin hljóð
og dreymir öll sín týndu ljóð.
Í hafi speglast himinn blár.
Sinn himin á hvert daggartár.
Í hverju blómi sefur sál,
hvert sandkorn á sitt leyndarmál.
Nú dreymir allt um dýrð og frið
við dagsins þögla sálarhlið,
og allt er kyrrt um fjöll og fjörð
og friður drottins yfir jörð.
(Davíð Stefánsson.)
Hvíl í friði
Bryndís systir.
Bæjarhóllinn á Tjörnum (fram) í
Eyjafirði mun kominn með berg-
hlaupi úr fjallinu vestan Eyjafjarðar-
ár og hefur, í bland með jökulfyllum,
flust austur yfir miðjan dal eftir að
megin skriðjöklar höfðu hörfað og
skilið eftir þennan sérstæða og mynd-
arlega bæjarhól. Í bænum á hólnum
ólst æskufélagi minn, Jón Lúðvík
Gunnarsson upp, við leik og störf.
Hann hefur alla tíð verið kallaður
Nonni, „Nonni á Tjörnum“. Bæjar-
hóllinn hentaði vel til leikja allan árs-
ins hring, á vetrum til sleðarennslis
og á sumrin til hornabúskapar. Nonni
hrærðist í sauðfjárbúskapnum með
föður sínum og mat gæði fullorðinna
hrúta eftir hornastærð, kollóttir hrút-
ar voru ekki á vetur setjandi, þeir
skiluðu engum arði í hrútshornasafn-
ið. Gunnar á Tjörnum var fjárrækt-
armaður og hafði lengst af allstórt
fjárbú. Á norðurbrún hólsins voru
fjárhús, Hólhúsin, með Hólhúsbrekk-
una til norðausturs sem er snarbrött
og há. Þótti það mikið gaman að
„dúndra“ stórum hrútshornum niður
og var keppni í því að láta þau rúlla
sem lengst út í móinn fyrir neðan.
Eins var það kappleikur að kasta
hornum neðanfrá upp í bröttu brekk-
una. Þar ultu þau misvel til baka,
stóru hornin best sem höfðu náð að
vaxa tvo hringi. Stundum varð úr
þessu stang og hornaglamur.
Nú skulum við líta fram eftir daln-
um þar sem áin bugðast með hægum
straumi og fagurtær. Við dýpstu hylj-
ina, eins og við Tjaldbakkann, þar
sem yfirborðið var svo spegilslétt að
telja mátti hverja steinvölu á botnin-
um og sérhver smáhreyfing á sporði
og ugga blasti við, voru fiskarnir
styggir og hver smáhreyfing kom
þeim til að kvika. Nonni var snillingur
með stöngina og margri fallegri
bleikjunni var hann búinn að landa við
Tjaldbakkann. Hann hafði mikið dá-
læti á hylnum við Tjaldbakkann, lygn
áin og umhverfið höfðuðu til hans eðal
rólyndis. Þó ýmsir aðrir staðir gæfu
auðveldari veiði þá voru þeir ekki eins
spennandi. Þetta var staður náttúru-
barnsins, kyrrðin algjör. Eins og
skáldið sagði: „Þar ríkir fegurðin ein.“
En það er sitthvað, sumarið og
svalur vetrargarri. Það hagaði svo til,
að á tímabili hafði Gunnar hluta fjár-
ins á beitarhúsum og eftir góðviðr-
iskafla höfðu nokkrar kindur tekið sig
út úr hjörðinni og horfið til dalsins.
Þetta mun hafa verið í góubyrjun. Þá
munum við félagarnir hafa verið á 17.
ári og talið okkur menn með mönnum
og fullfæra að sækja kindurnar á dal-
inn. Það varð úr að við bjuggum okk-
ur vel út og að klæðnaði og nesti, veð-
urútlit gott og lögðum upp frá
Tjörnum kl 6 að morgni. Klukkan 9
vorum við komnir á miðjan dal, gang-
færi sæmilegt, aðeins föl og driftir í
lægðum sem tafði aðeins förina. Því
hafði verið spáð að kindurnar væru
varla framar en á Svínastöllum . Það
reyndist rétt og eftir meira en fjög-
urra tíma göngu hittum við þær hjá
stórum steini. Við tókum góðan toll af
nestinu og héldum svo heimleiðis með
kindurnar og komum heim í Tjarnir í
myrkri, dálítið þreyttir en rígmontnir
yfir afrekinu.
Enn langar mig að rifja upp æv-
intýri sem við félagarnir áttum saman
en sumt fer öðru vísi en ætlað er. Það
var seint á fimmta tug síðustu aldar,
þó fyrir fjárskipti sem fram fóru 1949.
Gunnar á Tjörnum átti á þeim tíma
alltaf eitthvað fé á Fjöllunum, þ.e.
Laugarfellsöræfum og heim að Fossá
í Austurdal. Þetta umrædda haust,
u.þ.b. 1946 sáu Skagfirðingar í seinni
göngum fé á Fossár og Hölknárdrög-
um, sem leitaði upp í drögin og svar-
aði til kinda sem þeir vissu að Gunnar
vantaði og létu vita af.
Var nú hart brugðið við að safna liði
til skyndismölunar á fyrrnefndum
slóðum. Gunnar fékk bílstjóra frá Ak-
ureyri, Karl Hjaltason smið sem átti
ágætan herjeppa sem var hinn besti
farkostur. Þá vorum við Nonni einnig
fengnir til fararinnar. Lagt var af stað
úr byggð kl. 5 um morgun, ekinn
Vatnahjallavegur upp að Urðarvötn-
um. Hafði þá líklega tveimur árum
áður verið lokið við að ryðja bílslóð
suður á öræfi og var slóðin vel greið-
fær. Skildum við bílinn eftir norðan
Urðarvatna, stungum nestisbita í
vasa og stefndum skáhallt til suðvest-
urs yfir Urðarvatnaásinn. Veður var
hið blíðasta, logn og vægt frost. Þegar
við komum í Syðra-Fossárdrag skildu
leiðir og Gunnar og Karl fóru niður
dragið en við Nonni stefndum á
Hölknárdragið. Þetta gekk upp sam-
kvæmt bestu áætlun. Laust upp úr
hádegi vorum við komnir fyrir kind-
urnar á báðum dölunum og reyndust
þær auðsveipar í rekstri. Þeir félagar
fóru næstum sömu leið til baka og
urðu fljótari. Eftir hádegið fór að
draga upp bakka í suðri sem færðist
til norðurs og fyrsta éljagusan skall á
okkur við vörðuna Drottningu, líklega
um fjögurleytið. Það átti eftir að
sækja í sig veðrið og verða nær sam-
fellt kóf svo að sá ekki á milli varða, þó
sá oft upp í heiðan himininn. Við náð-
um til bílsins þegar byrjað var að
rökkva og þá höfðu þeir beðið okkar
alllanga stund. Tók Gunnar við kind-
unum sem virtust vita hvert þær ættu
að fara en við Nonni tókum til nest-
isins og höfðum góða matarlyst. Við
bjuggumst við að ná Gunnari bráð-
lega því vegarslóðin var glögg þó að-
eins hefði safnast í smádriftir. Við
komum að skorningi sem sýndist
meinleysislegur en bíllinn beinlínis
sökk á kaf í nýsnævið og festist. Þá
kom í ljós að við vorum spaðalausir.
Við reyndum að losa bílinn með kúst-
skafti og höndunum en urðum frá að
hverfa og skilja bílinn eftir þó ekki
væri það álitlegt og vetur að fara í
hönd. Við urðum að bjarga okkur til
byggða og fórum stystu leið á fjalls-
brúnina. Þegar við komum niður í
miðja hlíð var þar besta veður, logn
og aðeins súld. Við hóuðum okkur
saman við Gunnar sem hafði skilið
kindurnar eftir neðarlega í hlíðinni á
góðum haga. Vorum við orðnir alls-
læptir og drjúg leið til bæja. En þá
sannaðist það fornkveðna: Þegar
neyðin er stærst … Þá birtust ljós hjá
Hólsgerði á bíl sem bjargaði okkur til
byggða. Þess skal getið að tíð hélst
góð og bíllinn hans Karls bjargaðist
farsællega af fjalli.
Ég færi þetta til leturs í minningu
æskufélaga míns, Nonna á Tjörnum.
Farðu vel félagi, hafðu þökk fyrir
góða samfylgd.
Hvíldu í guðs friði.
Sigurður Jósefsson.
JÓN LÚÐVÍK
GUNNARSSON
Moldin er þín.
Moldin er góð við börnin sín.
Sólin og hún eru systur tvær,
en sumum er moldin eins hjartakær,
því andinn skynjar hið innra bál,
sem eilífðin kveikti í hennar sál,
og veit, að hún hefur alltaf átt
hinn örláta, skapandi gróðrar mátt
og gleður þá, sem gleðina þrá,
gefur þeim öll sín blóm og strá,
allt sem hún á.
Hafðu þökk fyrir öll þín spor.
Það besta, sem fellur öðrum í arf,
er endurminning um göfugt starf.
Moldin er þín.
Moldin er trygg við börnin sín,
sefar allan söknuð og harm
og svæfir þig við sinn móðurbarm.
Grasið hvíslar sitt ljúfasta ljóð
á leiðinu þínu. Moldin er hljóð
og hvíldin góð …
(Davíð Stefánsson.)
Hvíldu í friði og ró og englar Guðs
vaki yfir þér, elsku afi.
Hrund, Björg og Guð-
mundur Valgeir.
Fráfall bróður míns varð allsnöggt.
Hann hafði verið heilsuhraustur mið-
að við aldur og vakti yfir sínu fyr-
irtæki alveg fram á það síðasta.
Við Siggi vorum bara tvö, systk-
inin, og hann átta árum eldri en ég.
Foreldrar okkar gáfu okkur ástríkt
og fallegt heimili og voru okkur góð
fyrirmynd. Faðir okkar var vélstjóri
og fetaði bróðir minn í hans spor.
Sigga var margt til lista lagt. Hann
fékk snemma mikinn áhuga á ljós-
mynda- og kvikmyndagerð. Sem
dæmi um það þá er mér mjög minn-
isstætt þegar hann á unglingsárum
sínum bjó til stuttmynd sem hann dró
á sellófan og sýndi gegnum stækkun-
argler og lét myndina kastast á lak í
stofunni. Hann sagði svo söguna sem
tilheyrði. Við vinkonur mínar og
frænkurnar á loftinu horfðum á and-
aktugar. Seinna meir starfaði hann
sem sýningarstjóri í Bæjarbíói sam-
hliða námi í vélstjórn og naut ég þess
að koma til hans á sunnudögum með
matinn hans og að fá þá að sjá þær
myndir sem voru til sýningar.
Siggi var lánsamur í lífinu. Eign-
aðist góða eiginkonu, mannvænleg
börn, tengda- og barnabörn. Hann
vann í sínu fagi á ýmsum stöðum á
landinu en seinni hluta starfsferils
síns vann hann á eigin vegum í Hafn-
arfirði og undi því vel.
Siggi bróðir var blíður og barngóð-
ur og hans verður sárt saknað af sinni
fjölskyldu.
Ég og mín fjölskylda vottum sam-
úð okkar.
Hvíl í friði, kæri bróðir. Þín systir,
Sigrún.
Ástkær móðir okkar og tengdamóðir,
HALLDÓRA ÓLAFSDÓTTIR
frá Mýrarhúsum, Akranesi,
síðast til heimilis á Dvalarheimilinu Höfða,
er látin.
Útförin fer fram frá Akraneskirkju þriðjudaginn
6. september kl. 14.00.
Fyrir hönd aðstandenda,
Oddrún Sverrisdóttir, Friðrik Jónsson,
Guðrún Sverrisdóttir, Hreinn Vagnsson.
Útför eiginmanns míns, föðurs, tengdaföðurs, afa
og langafa,
SIGURÐAR JÓNSSONAR
forstjóra,
Jófríðarstaðavegi 13,
Hafnarfirði,
verður gerð frá þjóðkirkjunni í Hafnarfirði í dag,
mánudaginn 5. september kl. 16.00.
Blóm og kransar vinsamlegast afþakkaðir en þeim sem vilja minnast hins
látna er bent á líknarfélög.
Sigríður Jóhannesdóttir,
Helga Sigurðardóttir, Ólafur Sverrisson,
Jóhannes B. Sigurðsson, Hrönn Ríkarðsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
Lokað
Lokað verður í dag vegna útfarar SIGURÐAR JÓNSSONAR,
forstjóra, Jófríðarstaðarvegi 13, Hafnarfirði.
Verslunin Seyma og Pappír hf.,
Laugavegi 71, Kaplahrauni 13,
Reykjavík. Hafnarfirði.
Móðir okkar, tengdamóðir, amma og langamma,
KRISTJANA STEFÁNSDÓTTIR,
Meðalholti 10,
Reykjavík,
verður jarðsungin frá Háteigskirkju þriðjudaginn
6. september kl. 15.00.
Blóm og kransar afþakkaðir, en þeim sem vilja
minnast hennar er bent heimaþjónustu Krabba-
meinsfélagsins.
Júníus Pálsson, Ingibjörg Eiríksdóttir,
Grétar Pálsson, Ásta Sigurðardóttir,
Þórdís Pálsdóttir, Erlendur Ragnarsson,
Stefanía Pálsdóttir, Valur Sigurðsson,
barnabörn og barnabarnabörn.