Morgunblaðið - 12.09.2005, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 12. SEPTEMBER 2005 21
UMRÆÐAN
BRÉF TIL BLAÐSINS
Morgunblaðið Kringlunni 1 103 Reykjavík  Bréf til blaðsins | mbl.is
SIGRÍÐUR Dúna Kristmunds-
dóttir skrifar um Hljómskálagarð-
inn 5. sept. sl. í Morgunblaðið.
Hún beinir athyglinni að skóg-
arlundinum við Bjarkargötu sem
hún telur sóðalegan því að ekki sé
slegið á milli trjánna í lundinum.
Garður er ekki kyrrstæður, þar
eru stöðugar breytingar, breyt-
ingar eftir árstíðum og breytingar
þegar trjágróðurinn vex og hrörn-
ar. Það breytast einnig þarfir og
hugmyndir notendanna. Skrúð-
garður með slegnum grasflötum,
klipptum trjágróðri og blómabeð-
um stendur alltaf fyrir sínu og
þannig er Hljómskálagarðurinn
líka.
Með vaxandi umhverfisvitund í
kjölfar vísbendinga um að mað-
urinn geti breytt varanlega lífs-
skilyrðum á jörðinni hefur vaxið
áhugi á umhverfi þar sem nátt-
úrlegir ferlar fá að njóta sín.
Þetta endurspeglast t.d. í að nota
ekki eiturefni í garðyrkju, leyfa
undirgróður í trjábeltum og slá
ekki öll grassvæði. Hugmyndir af
þessu tagi eiga greiða leið til
garðyrkjufólks, því þetta snýst
ekki bara um umhverfismál heldur
eykur þetta á fjölbreytni garða og
grænna svæða.
Ég veit þó að ekki hafa allir
sama skilning á þessu. Sama
svæðið getur í munni eins heitið
órækt og í munni annars heitið
engi og sama trjábeltið getur ver-
ið að áliti eins á kafi í illgresi en
vaxið fjölbreyttum undirgróðri að
mati annars.
Undirritaður hitti Sigríði Dúnu
ásamt þáverandi formanni um-
hverfisráðs, Katrínu Jakobsdóttur,
í skógarlundinum við Bjarkargötu
í sumar. Þar kom fram ákveðinn
meiningarmunur á milli okkar en
ég tel reyndar að Sigríður Dúna
hafi skilning á okkar hlið þótt hún
sé ekki sammála. Við ræddum
ákveðnar aðgerðir s.s. að slá að
skógarjaðrinum og að þekja hluta
af ummerkjum eftir lagnagröftinn
þar sem augljóslega hafði ekki
tekist nógu vel til með frágang
verktaka. Eins og fram kemur hjá
Sigríði Dúnu gekk þetta eftir þótt
hún telji að það hafi ekki verið
gert nógu vel. Það var einnig rætt
að farið yrði yfir lundinn, hugs-
anlega yrði plantað trjám, grisjað,
slegin svæði skilgreind og lagðir
stígar.
Margir borgarbúar söknuðu
gamla gosbrunnsins og óskuðu
eftir því við borgaryfirvöld að nýr
gosbrunnur yrði settur í stað þess
gamla. Nýr gosbrunnur var settur
upp í sumar og var ákveðið að
hann yrði ekki eins stór til að
sjaldnar þyrfti að slökkva á hon-
um vegna vinds.
Starfsmenn borgarinnar slökkva
þegar vindur er of mikill á sama
hátt og gera þurfti við þann
gamla. Líta má á þetta fyrsta
sumar sem reynslutíma í um-
gengni við gosbrunninn, mögulegt
er t.d. að breyta gosinu og ljósin
sem fylgdu honum verða auðvitað
tekin í gagnið. Að lokum vil ég
taka undir með Sigríði Dúnu að
fólk leggi leið sína í Hljóm-
skálagarðinn.
ÞÓRÓLFUR JÓNSSON
garðyrkustjóri,
Grundargerði 31, Reykjavík.
Hljómskálagarður
Frá Þórólfi Jónssyni:
UNDANFARIÐ hefur mikið verið
rætt hvernig nýta skuli hagnaðinn
af sölu Símans. Ýmsar hugmyndir
hafa verið á lofti. Davíð Oddsson
lagði fyrstur til að byggt yrði há-
tæknisjúkrahús. Svo er talað um að
lækka skuldir ríkissjóðs og einnig
hefur verið minnst á að flýta lagn-
ingu Sundabrautar. Þessar tillögur
eru allar góðra gjalda verðar.
Mig furðar samt að ekki hefur
verið minnst á mjög aðkallandi
vandamál, sem er að bæta hag líf-
eyrisþega. Með lögum nr. 62/1974
var lögfest að bætur almanna-
trygginga skyldu hækka til sam-
ræmis við lágmarkslaun á almenn-
um vinnumarkaði. Skv. því
hækkuðu bætur lífeyrisþega sjálf-
virkt um leið og lægstu laun hækk-
uðu.
Þessari lagagrein var framfylgt í
21 ár eða til ársins 1995, að þessi
tengsl voru illu heilli rofin. Síðan
fylgir ellilífeyrir ekki lengur
launaþróun í landinu og hefur því
hækkað mun minna en lágmarks-
laun.
Félag eldri borgara hefur á
hverjum einasta aðalfundi sl. 10 ár
samþykkt tillögu til ríkisstjórn-
arinnar um að bætur eldri borgara
fylgi launavísitölu en án árangurs.
Skv. útreikningum hagfræðings
FEB er hér um töluverðar upp-
hæðir að ræða, sem ríkissjóður í
sjálfu sér skuldar eldri borgurum.
Hverjir hafa verið tryggari við-
skiptavinir Símans í áratugi en ein-
mitt eldri borgarar þessa lands?
Nú er tækifærið til að leiðrétta
þessi mistök frá 1995 og end-
urgreiða skuldina.
MARGRÉT THORODDSEN,
Sólheimum 25, Reykjavík.
Skuld ríkissjóðs við
eldri borgara
Frá Margréti Thoroddsen:
Jónína Benediktsdóttir: Sem
dæmi um kaldrifjaðan siðblindan
mann fyrri tíma má nefna Rocke-
feller sem Hare telur einn spillt-
asta mógúl spilltustu tíma
Sturla Kristjánsson: Bráðger
börn í búrum eða á afgirtu svæði
munu naumast sýna getu sína í
verki; þeim er það fyrirmunað og
þau munu trúlega aldrei ná þeim
greindarþroska sem líffræðileg
hönnun þeirra gaf fyrirheit um.
Kristján Guðmundsson: Því
miður eru umræddar reglur nr.
122/2004 sundurtættar af óskýru
orðalagi og í sumum tilvikum
óskiljanlegar.
Sigurjón Bjarnason gerir grein
fyrir og metur stöðu og áhrif
þeirra opinberu stofnana, sem
heyra undir samkeppnislög,
hvern vanda þær eiga við að glíma
og leitar lausna á honum.
Þorsteinn H. Gunnarsson:
Nauðsynlegt er að ræða þessi mál
með heildaryfirsýn og dýpka um-
ræðuna og ná um þessi málefni
sátt og með hagsmuni allra að
leiðarljósi, bæði núverandi bænda
og fyrrverandi.
Aðsendar greinar á mbl.is
www.mbl.is/greinar
ANNAÐ árið í röð er mörg
hundruð umsækjendum vísað frá
námi í bæði framhaldsskólum
landsins og opinberu
háskólunum. Það er
hrein nýjung í ís-
lenskri skólastefnu
enda aldrei verið við-
urkennt af hálfu
menntamálayfirvalda
að þetta eigi að við-
gangast eða eigi rétt
á sér.
Er það ekki lengur
opinber menntastefna
í landinu að allir sem
um sækja fái vist í
framhaldsskóla? Og
að háskólar hins op-
inbera mennti þá sem
þangað sækja og hafa tilskilin próf
upp á vasann?
Fjársvelti stjórnvalda leiðir það
af sér að hundruðum nemenda,
sérstaklega þeim sem hugðust
hefja nám að nýju eftir hlé, var
vísað frá og fá ekki skólavist. Síð-
an fást engar raunverulegar upp-
lýsingar um málið frá mennta-
málaráðherra. Í svari við
fyrirspurn minni í fyrravetur um
fjöldatakmarkanir í skólunum
skýldu yfirvöld sér á bak við það
að ekki væru til samkeyrðar upp-
lýsingar um inntöku og frávísanir
nemenda á milli skóla! Dæmalaust
það.
Að halda hundruðum Íslendinga
frá námi með þessum hætti er
fráleitt og á sér enga réttlætingu.
Einstaklingurinn verður af dýr-
mætri reynslu og menntun og
samfélagið af miklum verðmætum.
Lægra framlag en 1999!
Hin hliðin á menntastefnu
stjórnvalda eru fjöldatakmarkanir
inn í Kennaraháskólann, Háskóla
Íslands og Háskólann á Akureyri.
Inn í þá skóla er nú fjöldatak-
markað með einum eða öðrum
hætti í stað þess að auka til þeirra
fjárveitingar þannig að þeir geti
tekið á móti fleiri nemendum.
Fjöldatakmarkanirnar koma í
veg fyrir að skólarnir eflist og geti
sinnt hlutverki sínu með þeim
hætti sem þörf er á. Ef skólarnir
fara að gefa eftir vegna fjársveltis
tapa þeir í samkeppninni við er-
lendu skólana.
Til að taka dæmi þá
er staðan í Háskóla
Íslands sú að það eru
yfir 500 virkir nem-
endur við skólann um-
fram kennslusamning
sem ríkið hefur ekki
greitt fyrir. Þá hafa
fjárveitingar til rann-
sókna við HÍ farið
lækkandi á liðnum ár-
um og framlag rík-
isins á hvern nemanda
er nú lægra en árið
1999!
4% aukning á
landsframleiðslu
Fjárfestingar í menntun skila
sér margfalt til baka inn í sam-
félagið. Í erindi sem Þorvaldur
Gylfason prófessor hélt á mennta-
dögum iðnaðarins fyrr á árinu kom
það skýrt fram. Hvert ár í skóla
hefur í för með sér 6% tekjuauka
að meðaltali fyrir einstaklinginn
og þar með aukna landsframleiðslu
um 4% fyrir hvert ár. Veruleikinn
er hins vegar sá að íslensk stjórn-
völd veita einungis 0,8% af lands-
framleiðslu til háskólastigsins.
Þrátt fyrir að Íslendingar séu
hlutfallslega mun fleiri á skólaaldri
en gerist meðal annarra Norð-
urlandaþjóða verja þær hins vegar
allt að helmingi hærra hlutfalli til
sinna háskóla eða um 1,2–1,7%.
Ef íslensk stjórnvöld verðu svip-
uðu hlutfalli og hinar Norð-
urlandaþjóðirnar fengi há-
skólastigið 4–8 milljörðum króna
meira á ári en það gerir nú. Þetta
er veruleikinn sem við búum við
eftir áratuga valdasetu Sjálfstæð-
isflokksins í menntamálaráðuneyt-
inu.
Fjöldatakmarkanir
eru fráleit skólastefna
Björgvin G. Sigurðsson fjallar
um framlag hins opinbera til
menntamála ’Ef íslensk stjórnvöldverðu svipuðu hlutfalli
og hinar Norðurlanda-
þjóðirnar fengi há-
skólastigið 4–8 millj-
örðum króna meira á ári
en það gerir nú.‘
Björgvin G.
Sigurðsson
Höfundur er þingmaður
Samfylkingarinnar.
ÞAÐ henti í ungdæmi undirritaðs
við Djúp vestur að maður nokkur
tók að þræta fyrir barn, sem hon-
um hafði ekki verið kennt. Þetta
þótti grunsamlegt,
enda sannaðist síðar á
hann faðernið.
Þessi gamla end-
urminning sótti að við
lestur Morgunblaðsins
sl. laugardag, þar sem
formaður bankaráðs
Seðlabankans þvertek-
ur fyrir að hækkun
launa bankastjóra um
27% tengist á nokkurn
hátt skipan nýs banka-
stjóra.
Með leyfi: Hver er
sá, sem leyfði sér að
hafa uppi slíkar get-
gátur? Enginn svo vitað sé, og er
þess vegna allur varinn góður að
neita slíkum staðleysum fyrirfram,
þar sem illkvittni manna ríður jafn-
an ekki við einteyming, þegar ginn-
heilög goð eiga í hlut.
Bankaráðsformaðurinn „segir
Seðlabankann ekki reyna að bera
laun bankastjóra sinna saman við
laun bankastjóra í stóru við-
skiptabönkunum þremur, en launin
séu jafnvel eftir hækkunina lægri
en hjá stærstu Sparisjóðunum.“ Og
síðan: „Okkur finnst það ekki sæm-
andi að bankastjórarnir í banka
bankanna, eins og við getum kallað
Seðlabankann, séu svona settir.“
Þó ekki væri! Og úr þessari
óhæfu verður strax og undir eins að
bæta, og áður en nýr maður sezt í
stól bankastjóra hinn 20. okt. nk.,
svo illar tungur fari ekki að kenna
hann við ákvörðun um sæmandi
laun.
Og auðvitað eru það
„sæmandi“ laun fyrir
bankastjóra „banka
bankanna“ að þeir séu
ekki eftirbátar hinna í
stóru viðskiptabönk-
unum, heldur ívið bet-
ur settir, bæði í laun-
um og kjörum.
Nú hefir sá, sem hér
heldur á penna, ekki
hugmynd um þær
launagreiðslur, en vill
minna á að af fleiru
þarf að taka mið en
beinum launum.
Þegar bankastjórn
Seðlabankans tekur nýja ákvörðun
um „sæmandi“ laun hlýtur hún að
taka með í reikninginn ýmsa auka-
getu, sem þeim hjá hinum bönk-
unum fellur í skaut.
Það var upplýst á dögunum, að
æðstu stjórnendum Íslandsbanka
hefði áskotnast kjarabót, sem nam
470 milljónum króna fyrir aðeins
þriggja mánaða útsjónarsemi í
bankanum. Þar af aðalbankastjór-
anum tæpar 200 milljónir króna. Til
þessa verður bankastjórn í „banka
bankanna“ að taka fullt tillit, svo
hans stjórar verði sómasamlega
settir í launum miðað við hina.
Og nú taka sjálfsagt gapuxarnir
að gleypa vind og spyrja: Hvaða
laun eru sæmandi fyrir ráðherra,
hæstaréttardómara, biskupa, þing-
menn og prófessora? Guði sé lof að
þeir þurfa ekki að spyrja op-
inberlega hvaða lífeyrir sé „sæm-
andi“ fyrir ellilífeyrisþega og ör-
yrkja, þar sem öllum er kunnugt
um að 80 – áttatíu þúsund – króna
skammtur á mánuði þykir hæfileg-
ur þeim til handa. (Í öllum bænum:
Ekki minnast á eftirlaunalögin, sem
aðalritari setti um árið!)
Alvörulausir strákar reiknuðu út
á dögunum að bankastjórinn í Ís-
landsbanka gæti fyrir þriggja mán-
aða launauppbót sína keypt 20 –
tuttugu – einbýlishús á Ísafirði, en
aðeins 2 – tvö – væn á höfuðborg-
arsvæðinu. Þannig eru efldar Ís-
landsbyggðir.
Áfram Ísland!
Áfram Ísland!
Sverrir Hermannsson fjallar
um bankastjóralaun ’Og auðvitað eru það„sæmandi“ laun fyrir
bankastjóra „banka
bankanna“ að þeir séu
ekki eftirbátar hinna í
stóru viðskiptabönk-
unum, heldur ívið betur
settir, bæði í launum og
kjörum.‘
Sverrir
Hermannsson
Höfundur er fyrrverandi bankastjóri
ER NEFIÐ STÍFLAÐ?
Fæst í apótekum
og lyfjaverslunum
STERIMAR
Skemmir ekki slímhimnu
er náttúrulegur
nefúði sem losar stíflur
og léttir öndun.
Fyrir 0-99 ára.Fréttir á SMS
mbl.is
smáauglýsingar