Morgunblaðið - 27.09.2005, Blaðsíða 20

20 ÞRIÐJUDAGUR 27. SEPTEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
Á SÍNUM tíma töluðum við
fréttamenn Ríkisútvarpsins um
frjálsa skoðanamyndun og frjálsa
fjölmiðla. Þetta voru að vísu stór
orð. En undir stjórn vel menntaðra,
mikilhæfra og hugsandi fréttastjóra,
Jóns Magnússonar og
Margrétar Indr-
iðadóttur, varð starfið
létt, enda áttum við að-
eins að segja það sem
við gætum staðið við.
Síðar þótti mörgum
lítið til þessarar um-
ræðu um frjálsa skoð-
anamyndun og frjálsa
fjölmiðla koma, þótt
frjáls skoðanamyndun
og frjálsir fjölmiðlar
séu í raun undirstaða
lýðræðis og jafnréttis í
samfélaginu sem allir
stjórnmálsflokkar á Íslandi segjast
keppa að. Síðar drekktu hanar
frjálsrar samkeppni þessari umræðu
og öðrum vitsmunalegum sam-
skiptum í hanaslag hannesa hólm-
steina og marða árnasona, sem att
var saman undir stjórn agla eða
egila helgasona þar sem hver talaði
upp í annan og enginn hlustaði.
Frjáls umræðusamkeppni átti að
leysa vanda íslenskra sveitamanna
eins og Davíðs Oddssonar, Halldórs
Ásgrímssonar, Ingibjargar Sólrúnar
Gísladóttur og Geirs Haarde að ekki
sé talað um aðalsveitamanninn, mál-
skrúðsmanninn Steingrím Sigfús-
son.
Svo vöknum við upp við það, gaml-
ir fréttamenn og raunar þjóðin öll,
að enginn veit lengur mun góðs og
ills og því síður veit nokkur mun á
réttu og röngu og jafnvel gamla
Morgunblaðslygin er
orðin sannleikur og
Baugurinn, eins og Ib-
sen gamli kallar
óskapnað illskunnar, er
orðinn átrúnaðargoð
Íslendinga af því að
Baugur ehf. eða hf. hef-
ur lækkað vöruverð
niður undir vöruverð
annars staðar í Evrópu
og grætt milljarða.
Er ekki kominn tími
til að hlúa að frjálsri
skoðanamyndun og
frjálsum fjölmiðlum í
landinu, réttum upplýsingum um
menn og málefni, svo að fólk fái að
vita, hvort það lifir í bananalýðveldi
eða landinu sem sagt er eiga elsta
þjóðþing í Evrópu?
Hvar eru samtök fólksins í land-
inu: ASÍ, BHM, BSRB (sem að vísu
verða að losa sig við formanninn,
gamla útvarpsfréttamanninn Ög-
mund Jónasson, sem löngu er hætt-
ur að reyna að segja satt). Geta sam-
tök fólksins í landinu ekki spornað
við „heimskunni“ þ.e. röngum upp-
lýsingum eða verðum við að fara aft-
ur undir „danska kónginn“ þar sem
þrátt fyrir allt er verið að reyna að
„segja satt“, enda þótt „something is
rotten in the state of Denmark“?
Eigum við ekki að stofna frjálsan
fjölmiðil fólksins í landinu eða hvað
með Ríkisútvarpið? Er Rík-
isútvarpið ekki orðið eina sameign
fólksins í landinu eftir að Íslands-
klukkan var höggvin niður fyrir
þremur öldum eða á að gera Rík-
isútvarpið að peningaþúfu frjálsrar
samkeppni og frjálsrar lygi?
Frjáls skoðanamyndun,
frjáls fjölmiðlun og frjáls lygi
Tryggvi Gíslason fjallar
um frjálsa fjölmiðun ’Er ekki kominn tími tilað hlúa að frjálsri skoð-
anamyndun og frjálsum
fjölmiðlum í landinu,
réttum upplýsingum um
menn og málefni, svo að
fólk fái að vita, hvort
það lifir í bananalýð-
veldi eða landinu sem
sagt er eiga elsta þjóð-
þing í Evrópu?‘
Tryggvi Gíslason
Höfundur var fréttamaður
Ríkisútvarpsins 1962–1972 og
skólameistari Menntaskólans á
Akureyri 1972–2003.
NAFNIÐ Heimdallur táknar
þann sem lýsir upp eða varpar ljósi
yfir heiminn. Í ljósi þessa hafði
Heimdallur einnig hlutverk meðal
goða. Hann var vörður
goða og vökumaður.
Það var gæzlu hans og
árvekni að þakka, að
tröll og bergrisar réð-
ust ekki til uppgöngu á
himinbrúna og að goð-
in gátu notið friðar og
öryggis.
Heimdallur gegnir
þessu hlutverki enn í
dag, þó með eilítið
breyttu inntaki. Tröll-
in eru forræðishyggja
og bergrisarnir eru
sameignarsinnar.
Hlutverk Heimdallar
felst einmitt í því að
koma í veg fyrir að
tröllin og bergrisarnir
ráði ekki umræðunni.
Koma í veg fyrir að
menn andsnúnir frelsi
og umburðarlyndi nái
fótfestu og meðbyr.
Skilningarvit hans
eru skörp af langri
þjálfun, hann sér jafnt
nótt sem dag og heyr-
ir, er gras vex á jörðu.
Og þegar hann blæs í
lúður sinn, Gjallarhorn, viðvör-
unarmerki um nálæga hættu, þá
heyrist það um alla heima.
Til þess að skilningarvit hans
starfi sem nákvæmast og til þess að
viðvörunarmerkin verði sem sterk-
ust þarf Heimdallur að vera samein-
aður. Hver það er sem heldur á
Gjallarhorni á hverjum tíma skiptir
ekki meginmáli, heldur hversu
margir það eru sem öskra í það svo
að tröllin og bergrisarnir hverfi á
braut.
Ég segi að ekki skipti meginmáli
hver haldi á Gjallarhorni, en það
þýðir ekki að það skipti engu máli.
Svo Gjallarhorni sé beint í rétta átt,
og að réttum málefnum, þarf kraft-
mikinn hóp með breiða skírskotun
svo ákvörðunin verði ávallt hin
skarpasta. Við erum 12 einstaklingar
sem teljum okkur hafa það sem til
þarf og bjóðum okkur
því fram til starfa fyrir
félagið. Við viljum veita
flokknum málefnalegt
aðhald. Við viljum boða
sjálfstæðisstefnuna
ungu fólki, en það er sá
aldurshópur þar sem
tækifærin eru hvað
best. Við viljum fara í
framhaldsskólana og
halda fundi. Það er eft-
irspurn eftir því. Við er-
um framboðið.
Reykjavík
í fyrsta sæti
Á komandi ári verða
borgarstjórnarkosn-
ingar, þar sem unga
fólkið mun gegna veiga-
miklu hlutverki. Það
þarf að boða sjálfstæð-
isstefnuna ungu fólki og
virkja það til að koma
Reykjavík aftur í fyrsta
sætið. Það þarf að
klippa af skuldahal-
anum með ábyrgri fjár-
málastjórn. Það þarf að
vera með lóðaframboð í
takt við eftirspurn, svo að unga fólk-
ið þurfi ekki að veðsetja vinnu barna
sinna til að geta eignast sína fyrstu
íbúð. Það þarf að vera jafnræði með
borgurunum og láta borgina vinna
sem þjónustufyrirtæki en ekki
stjórnunarfyrirtæki. Þetta eru nokk-
ur af mörgum málefnum sem bíða
Heimdallar á næsta ári. Við treyst-
um okkur til að gera það vel, við er-
um starfinu vaxin.
Næstu skref
Heimdallar
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson
fjallar um formannskjör í
Heimdalli
Vilhjálmur Þ.
Vilhjálmsson
’Við erum 12einstaklingar
sem teljum okk-
ur hafa það sem
til þarf og bjóð-
um okkur því
fram til starfa
fyrir félagið.‘
Höfundur er hagfræðinemi og býður
sig fram til formanns Heimdallar.
OFT ER spurt hvað er pólitík. Ég
held að pólitík snúist um allt líf vort,
frá getnaði til grafar.
Þeir er hafa áhuga á
lífinu í kringum sig
teljast að mínu viti
pólitískir og vilja hafa
eitthvað um það að
segja hvers konar um-
gjörð er í kringum
okkar umhverfi.
Ég telst vera frekar
vinstri sinnaður og
verð sjálfsagt enn
frekar vinstri sinnaður
eftir því sem ég eldist
að árum en ekki í
hugsun, ef áhugi fyrir
frekari samhjálp er sú
skilgreining. Ég sé
hvernig núverandi rík-
isstjórnarflokkar
hugsa og framkvæma,
ekki síst gagnvart
eldri borgurum þessa
lands.
Það hafa verið ráð-
andi öfl í okkar þjóð-
félagi sem leggja höf-
uðáherslu á
einkavæðingu og
framtak einstaklings-
ins til orðs og æðis og láta hina er
halloka fara í lífinu sigla sinn sjó á
eigin vegum.
Hvert leiðir þessi stefna og hvar
er höfuðvígi hennar í heiminum, er
það ekki stórveldið Bandaríkin sem
þessir forkólfar hafa að leiðarljósi,
ég get ekki betur séð.
En allir er vilja sjá, hafa á und-
anförnum vikum séð hvert sú stefna
leiðir ef eitthvað bregst, eins og var í
Bandaríkjunum er hvirfilbylurinn
Katrína gekk yfir.
Hvernig brást stærsta herveldi
heims við, hvernig var samhjálpin, á
sjötta degi var fyrst
farið að huga að hjálp
þeim til handa er hana
þurftu. Er þetta þjóðfé-
lagið sem íhald og fram-
sókn hafa að leiðarljósi
og helstu markaðs-
fræðingar þeirra
stjórnvalda?
Nei, góðir landar, við
viljum öflugt ríkisvald
sem hefur öfluga og
sanngjarna atvinnuvegi
er geta greitt eðlilegan
arð til sinna eigenda og
ekki síður eðlilega
skatta til þjóðfélagsins
til að samhjálp okkar
geti verið sem best í
okkar þjóðfélagi.
Til að svo geti orðið
þurfum við enn frekar
að styrkja okkar jafn-
aðarmannaflokk, Sam-
fylkinguna, gera hana
enn öflugri og styrkari.
Af því nú styttist í
næstu kosningar hér á
landi, sveitarstjórn-
arkosningar, skora ég á
ykkur, landsmenn góðir, fylkið ykk-
ur um stærsta og öflugasta jafn-
aðarmannflokk Íslands, Samfylk-
inguna, á komandi vikum og
mánuðum og tryggjum um leið að
heilbrigð stefna samhjálpar og lýð-
ræðis verði í heiðri höfð.
Hvað er pólitík?
Jón Kr. Óskarsson
skrifar um stjórnmál
Jón Kr. Óskarsson
’… þurfum ennfrekar að
styrkja okkar
jafnaðarmanna-
flokk, Samfylk-
inguna, gera
hana enn öflugri
og styrkari.‘
Höfundur er varaþingmaður
Samfylkingar í Suðvesturkjördæmi.
EINS OG fram hefur komið í
fjölmiðlum að undanförnu var tug-
um félagsmanna í Heimdalli, félagi
ungra sjálfstæð-
ismanna í Reykjavík,
neitað af stjórn félags-
ins um að fara sem
fulltrúar þess á þing
SUS sem fram fer um
næstu mánaðamót.
Um er að ræða fólk
sem lengi hefur verið
virkt í starfi Sam-
bands ungra sjálf-
stæðismanna og innan
Sjálfstæðisflokksins á
undanförnum árum og
gegnt þar ýmsum
trúnaðarstörfum, ekki
sízt stjórnarsetu í
Heimdalli. Þess í stað er nú vitað
að á sjötta tug einstaklinga, sem
aðeins nýverið ákváðu að ganga til
liðs við félagið og sem engan þátt
hafa tekið í störfum þess, munu
fara á þingið sem fulltrúar þess.
Auk þess er vitað að stjórn Heim-
dallar hringdi sérstaklega í fjölda
slíkra einstaklinga og bað þá að
vera fulltrúar á þinginu og það í
mörgum tilfellum eftir að frestur til
að skila inn umsóknum til Heim-
dallar rann út.
Hugmyndin með þessu mun hafa
verið sú að koma í veg fyrir að um-
rætt fólk, sem stjórn Heimdallar
undir forystu Bolla Thoroddsens er
augljóslega ekki þóknanlegt, sæki
þing SUS sem fulltrúar og hafi þar
með atkvæðisrétt á því. Fólki sem
stjórnin telur sig ekki geta treyst
til að kjósa rétt til formanns og
varaformanns á þinginu, en eins og
kunnugt er hefur stjórn Heimdallar
lýst yfir stuðningi við ákveðna
frambjóðendur til formanns og
varaformanns SUS. Undirritaður
er einn þeirra sem neitað var um
að fara á þingið sem fulltrúi Heim-
dallar þrátt fyrir að vera starfs-
maður þess sem einn af formönnum
utanríkismálanefndar SUS, sem
leggur drögin að stefnu sambands-
ins í málaflokknum, auk þess að
hafa verið virkur í starfinu innan
þess.
Ég er sko vinur þinn...
En stjórn Bolla ákvað að fara á
skjön við viðmiðunarreglur sem
settar voru árið 1987 og hefur verið
fylgt síðan um að þeir Heimdell-
ingar gangi fyrir sem fulltrúar fé-
lagsins á þingi SUS
sem verið hafa virkir í
starfi þess og Sjálf-
stæðisflokksins og
gegnt þar trún-
aðarstörfum. Nýja
reglan er sú, að sögn
Bolla, að þeir sem
ganga eigi fyrir séu
aðeins þeir sem hafa
verið virkir innan
Heimdallar og ein-
göngu sl. vetur. M.ö.o.
eru skilaboðin þau að
starf sem félagsmenn í
Heimdalli hafa sinnt
fyrir SUS sem slíkt
eða Sjálfstæðisflokkinn á síðustu
árum skipti nákvæmlega engu máli.
Samt erum við að tala um þing
SUS! Um er að ræða algera lítils-
virðingu við þetta starf.
Reyndar hafa nokkrar útgáfur af
því, hvaða reglum hafi verið fylgt
við val á fulltrúum Heimdallar, litið
dagsins ljós í ummælum Bolla í
fjölmiðlum þannig að hann virðist
ekki viss um þær sjálfur. Sem
reyndar kemur ekki á óvart þar
sem sýnt er að engum sérstökum
reglum hafi verið fylgt nema þeirri
að þeir gengu fyrst og fremst fyrir
sem stjórn Bolla taldi sér hliðholla
auk vina og kunningja sem var
skóflað í Heimdall á síðustu dögum
og vikum. Sem gott dæmi um
þennan hringlandahátt segir Bolli í
samtali við Morgunblaðið 22. sept-
ember sl. að þeir sem m.a. hafi
gengið fyrir sem fulltrúar hafi verið
eldri forystumenn Heimdallar.
Hvers vegna var þá fjölda fyrrver-
andi stjórnarmanna í félaginu neit-
að um að vera fulltrúar og settir á
varamannabekkinn og það nánast
undantekningalaust mjög neð-
arlega? Ef þeir á annað borð fengu
þá að vera þar. Þessi málflutningur
einfaldlega gengur ekki upp.
Heiðarleg vinnubrögð?
Það versta og alvarlegasta við
þetta mál allt er þó að mínu mati
sú staðreynd að Bolli Thoroddsen
bauð sig fram til stjórnar Heimdall-
ar fyrir rúmu ári síðan á þeim for-
sendum að framboð hans myndi
leggja áherzlu á heiðarleg og lýð-
ræðisleg vinnubrögð í störfum sín-
um næði það kjöri. Þannig sagði
hann í framboðsgrein í Morg-
unblaðinu 4. ágúst á síðasta ári að
forsenda málefnalegs stjórnmála-
starfs væri „að lýðræðislegar hefðir
og leikreglur séu í heiðri hafðar,
þannig að andi hreinskilni, heið-
arleika og trausts skapist. Eðlilegt
er að tekist sé á, en öllu skiptir
hvernig það er gert.“ Hvað hefur
nú orðið um lýðræðislegu hefðirnar
og leikreglurnar Bolli? Svo ekki sé
talað um heiðarleikann, hreinskiln-
ina og traustið? Ég hef ekki orðið
var við þetta á undanförnum dög-
um hjá stjórn Heimdallar. En
sennilega er ekki við miklu að bú-
ast þegar jafnvel er lagst svo lágt
að fara á skjön við fastmótaðar við-
miðunarreglur eins og áður segir.
Það má færa rök fyrir því að
Bolli Thoroddsen og stjórn hans
hafi nú gerzt sek um svo að segja
allt það, og reyndar vel rúmlega
það, sem hann sjálfur sakaði aðra
um. Ég persónulega hafði ekkert út
á Bolla að setja fyrir aðeins fáein-
um dögum síðan en álit mitt á hon-
um og stjórn hans hefur algerlega
hrunið síðan þá eftir að hafa orðið
vitni að þeim vinnubrögðum sem
þessir aðilar hafa ástundað. Og mér
þykir það mjög leiðinlegt en mér
gersamlega blöskrar þessi fram-
koma! Sérstaklega eftir allan fag-
urgalann og loforðin í fyrra um að
Bolli og stjórn hans myndi ástunda
lýðræðisleg og heiðarleg vinnu-
brögð. Ég er einfaldlega enginn
áhugamaður um það að vera stung-
inn í bakið af þeim sem ég taldi
mig ekki eiga von á slíku frá!
Lok, lok og læs hjá Bolla
Hjörtur J. Guðmundsson
fjallar um pólitíkina innan
Heimdallar ’En stjórn Bolla ákvaðað fara á skjön við við-
miðunarreglur sem sett-
ar voru árið 1987.‘
Hjörtur J.
Guðmundsson
Höfundur er ungur sjálfstæðismaður
og formaður utanríkismálanefndar
fyrir SUS þing 2005.