Morgunblaðið - 31.10.2005, Qupperneq 6

6 MÁNUDAGUR 31. OKTÓBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Laxamýri | Margt var um manninn
á Laugum í Reykjadal í gær þegar
þess var minnst að áttatíu ár eru
liðin frá því að skólahald hófst þar
á staðnum.
Margir velunnarar skólans voru
mættir til þess að hlýða á og taka
þátt í veglegri dagskrá í tilefni
dagsins. Mörg ávörp voru flutt og í
ræðustól stigu forseti Íslands,
Ólafur Ragnar Grímsson, Val-
gerður Sverrisdóttir iðnaðarráð-
herra, Jón Kristjánsson heilbrigð-
isráðherra, Guðmundur Árnason
ráðuneytisstjóri menntamála og
Ingólfur Sigfússon forseti nem-
endafélagsins og margir fleiri.
Bygging skólahúss á Laugum
hófst vorið 1924, en fyrsta vetr-
ardag haustið 1925 var alþýðuskól-
inn settur í fyrsta sinn og varð
hann strax vinsæll og vel sóttur
skóli. Skólinn stóð af sér miklar
breytingar í þjóðfélaginu í gegnum
árin og lifði margan héraðsskólann
þegar þeir voru lagðir niður hver
af öðrum.
Nú hefur framhaldsskóli starfað
á Laugum frá árinu 1988 og hefur
hann styrkt stöðu sína á und-
anförnum árum sem framhalds-
skóli í sveit og hefur námsframboð
og umhverfi sem aðrir hafa ekki.
Uppbygging mannvirkja hefur
verið mikil og má þar nefna hið
glæsilega íþróttahús sem hefur
verið ungu fólki til mikils fram-
dráttar. Þá má nefna ný sundlaug-
armannvirki sem voru tekin í notk-
un sl. sumar en á Laugum er
fyrsta yfirbyggða sundlaug lands-
ins sem byggð var 1925 og búin að
þjóna vel í 80 ár. Þá er í gamla
skólahúsinu nýuppgert og glæsi-
legt bókasafn ásamt tölvuveri, auk
þess sem heimavistir hafa verið
endurnýjaðar og byggðar nýjar
sem nýtast mjög vel til hótelhalds
á sumrin.
Í tengslum við hátíðahöldin á
Laugum var efnt til sýningar á
munum skólans og ljósmyndum úr
skólalífinu. Þá má geta þess að bú-
ið er að gefa út bók um skólahald
á staðnum frá árinu 1925–1988 og
voru fyrstu eintökin afhent skóla-
meistaranum Valgerði Gunnars-
dóttur og forseta Íslands.
Miklar veitingar voru í boði og
gátu eldri nemendur rifjað upp
góða tíma á Laugum og var ekki
að sjá annað en að allir hefðu gert
sér glaðan dag.
Valgerður Gunnarsdóttir skólameistari, Ólafur Ragnar Grímsson, forseti Íslands, Valgerður Sverrisdóttir iðn-
aðarráðherra og Jón Kristjánsson heilbrigðisráðherra. Í baksýn eru Hjalti Jón Sveinsson, skólameistari Verk-
menntaskólans á Akureyri, og Guðmundur Birkir Þorkelsson, skólameistari Framhaldsskólans á Húsavík.
Skólastarf á Laugum 80 ára
„FRAM í dagsljósið“ var yfirskrift
stofnfundar aðstandendahóps Geð-
hjálpar sem haldinn var í húsnæði
samtakanna á Túngötu í gær. Fullt
var út úr dyrum, en líklegt má telja
að vel á áttunda tug manna hafi sótt
fundinn. Svanur Kristjánsson, einn
aðstandenda, ávarpaði fundinn og
fagnaði þeim fjölda sem mættur
var. Sagði hann yfirskrift fundarins
vísa til þess hversu mikilvægt væri
að persónugera málefnið.
Minnti hann á að um væri að
ræða nokkuð stóran hóp, en 20% Ís-
lendinga eiga einhvern tímann á
lífsleiðinni við geðsjúkdóm að stríða.
„Með aðstandendum þessa fólks er-
um við farin að tala um meirihluta
þjóðarinnar sem þetta málefni
snertir, þannig að við erum ekki lít-
ill hópur í einhverjum afkima, við
erum stór hópur.“
Árni Magnússon félagsmálaráð-
herra var sérstakur gestur fund-
arins og ávarpaði viðstadda. Sagðist
hann vænta þess að eiga gjöfult
samstarf við þennan nýstofnaða
hóp. „Ég get fullvissað ykkur um að
eftir röddum ykkar verður hlustað í
því ráðuneyti sem ég fer með,“
sagði Árni og tók fram að starfsemi
hópsins væri mikilvæg viðbót við þá
gróskumiklu starfsemi sem þegar
færi fram í húsi Geðhjálpar.
Á fundinum rakti Svanur tildrög
stofnunar hópsins. „Við erum að
skipuleggja okkur til þess að vinna
fyrir ástvini okkar. Í öðru lagi erum
við að gera þetta til að hjálpa okkur
sjálfum til þess að við séum fær um
að standa sem best við bakið á ást-
vinum okkar. Í þriðja lagi lítum við
á okkur sem þjóðfélagsafl sem er að
reyna að hjálpa þjóðfélaginu til þess
að vera það sem það vill vera. Við
höfum almenningsálitið á okkar
bandi, vegna þess að þjóðfélag okk-
ar er grundvallað á samhjálp og
mannúð,“ sagði Svanur og minnti á
að samhjálpin væri góður „biss-
ness“, enda hefðu rannsóknir sýnt
fram á að í þeim þjóðfélögum þar
sem samhjálpin er mest sé líka hag-
sældin og samkeppnishæfnin mest.
Geðsjúkir eiga að njóta
mannréttinda og virðingar
Fram kom í máli Svans að mik-
ilvægustu markmið hópsins eru að
berjast fyrir því að þeir sem þjást af
geðsjúkdómum og aðstandendur
þeirra njóti sömu mannréttinda og
virðingar og aðrir í samfélaginu.
Það þýðir að hópurinn ætlar sér að
berjast fyrir bestu þjónustu sem völ
er á og endurhæfingu sem tekur
mið af þörfum hvers og eins auk
þess að beita sér fyrir fyrir fræðslu
um geðsjúkdóma og afleiðingar
þeirra fyrir þá sem af þeim þjást.
Sagðist Svanur hafa fundið það í
viðræðum við bæði félagsmálaráð-
herra og heilbrigðisráðherra að full-
ur vilji væri fyrir því meðal ráða-
manna að gera átak í málefnum
geðsjúkra. Fagnaði Svanur því að af
sölu Símans hefði einn milljarður
króna verið settur í uppbyggingu og
endurhæfingu fyrir geðsjúka, en því
til viðbótar koma 500 milljónir úr
framkvæmdasjóði fatlaðra. „Vissu-
lega þótti okkur vænt um að fá
þessa peninga í þennan málaflokk,
en okkur þótti enn vænna um rök-
stuðning félagsmálaráðherra við út-
hlutunina, því þar kom fram að fjár-
magnið væri sett í málaflokkinn
vegna þess að geðsjúkir ættu að
njóta mannréttinda og virðingar í
þjóðfélaginu.“
Fyrsta sambýlið gæti
risið strax á næsta ári
Í máli Árna Magnússonar kom
fram að hann hefði fylgst með mál-
efnum fólks með geðraskanir um
nokkurt árabil. „Frá því ég tók við
embætti félagsmálaráðherra hef ég
gert mér æ betri grein fyrir bágri
stöðu margra geðfatlaðra og að-
standenda þeirra,“ sagði Árni og
minnti á nýlega rannsókn ráðuneyt-
isins á könnun þjónustuþarfa geð-
sjúkra sem leiddi í ljós að tals-
verðum fjölda bæri að fá tækifæri
til annars konar búsetu en nú er.
„Ég vil nota þetta tækifæri til að
fullvissa ykkur um að af hálfu fé-
lagsmálaráðuneytisins ríkir mikill
metnaður í þessum efnum. Það er
staðfastur ásetningur okkar að
fylgja þessu verkefni vel eftir og
vanda til verka á allan hátt. Starfs-
hópur mun taka að sér þá vinnu og
leita samstarfs við þá sem best til
þekkja. Þeirra á meðal eru að sjálf-
sögðu Geðhjálp, aðstandendur og
fagfólk í geðheilbrigðiskerfinu. Ég
vænti þess að gjöfult samstarf þess-
ara aðila muni leiða til farsælla úr-
ræða fyrir þá sem í hlut eiga,“ sagði
Árni og minnti á að innan ráðuneyt-
isins væri nú verið að vinna að end-
urskoðun á stefnu í málefnum fatl-
aðra.
Sagðist hann vænta þess að ný
stefna í málaflokknum yrði kynnt á
næstu mánuðum, en í henni verður
m.a. fjallað um búsetu fatlaðra og
stoðþjónustu.
Í umræðum á fundinum var Árni
m.a. inntur eftir því hver yrðu
fyrstu skref í útdeilingu fjármagns-
ins sem tilkynnt var að færi í mála-
flokkinn og hvenær búast mætti við
að fyrsta sambýlið risi fyrir Síma-
sölupeningana.
„Það liggur ekki ljóst fyrir hvern-
ig nýta eigi fjármagnið og þess
vegna þurfum við að eiga gott sam-
starf við ykkur og læra af ykkar
reynslu við uppbygginguna til þess
að ná sem bestum árangri,“ sagði
Árni og minnti á að hvað tímaröð-
inni viðkæmi þyrfti að skilgreina
hvar þörfin væru mest og byrja þar.
Aðspurður taldi Árni að hægt yrði
að sjá fyrsta sambýlið rísa fyrir
þessa fjármuni strax á næsta ári.
Þess má að lokum geta að næsti
fundur hópsins verður haldinn mið-
vikudaginn 16. nóvember nk. kl. 20 í
húsnæði Geðhjálpar á Túngötu og
verða þar talsmenn hópsins kosnir.
Aðstandendahópur Geðhjálpar er
öllum opinn sem eiga ættingja er
stríða við geðsjúkdóm og ganga í fé-
lagið Geðhjálp. Gert er ráð fyrir
fundum mánaðarlega þar sem farið
er yfir starfið.
Fullt út úr dyrum á stofnfundi aðstandendahóps Geðhjálpar í húsnæði samtakanna á Túngötu
Málefni sem snertir meirihluta þjóðar
Morgunblaðið/Sverrir
Stofnfundur aðstandendahóps Geðhjálpar var afar vel sóttur, enda málefni sem snertir fjölda fólks. Áætla má að vel á áttunda tug einstaklinga hafi sótt
fundinn og þurftu allmargir að standa vegna þrengsla. Næsti fundur hópsins verður haldinn 16. nóvember næstkomandi þar sem farið verður yfir starfið.
Eftir Silju Björk Huldudóttur
silja@mbl.is
Morgunblaðið/Atli Vigfússon