Fréttablaðið - 08.05.2003, Qupperneq 14

Ég er enn svo ungur að ég fagnabreytingum. Þegar líkaminn
hrörnar og ég verð seinni að hlaupa
mun þetta breytast. Þá mun ég
kunna betur og betur við óbreytt
ástand – jafnvel þótt það sé vont. Þá
mun hugurinn myrkvast og
minnsta breyting fela í sér heims-
endi; sönnun þess að nú sé allt að
fara til fjandans. Og þar sem heim-
urinn er síkvikur og aldrei kyrr
mun kvíðinn setjast
að í maganum á
mér og magna enn
óttann. Síðustu ár-
unum mun ég eyða
tuðandi yfir einu og
öllu og þegar ég
loksins dey mun
fólk segja að ég hafi
verið hvíldinni feg-
inn þótt það eigi í
raun við að það sé
sjálft fegið að fá hvíld frá tuðinu.
Auðvitað þarf þetta ekki að
verða svona. Ég gæti orðið einn af
þeim sem eldast vel; batna með ár-
unum. Orðið sáttur við sjálfan mig
og veröldina alla – meira að segja
allt sem í henni er. En ég hef samt
ekki mikla trú á þessu. Ég hef ekki
batnað svo mikið hingað til að ég
geti búist við að batna nóg á þessum
um það bil 35 árum sem ég get
reiknað með að eiga eftir. En maður
skyldi aldrei segja aldrei. Kannski
fæ ég vitrun einn daginn. Heimur-
inn er nefnilega ekki aðeins síkvik-
ur heldur á hann það til að líða
áfram í stökkum.
En hvað um það. Ég hef sem sagt
gaman af breytingum. Fyrir mér
eru þær ný tækifæri fremur en lok-
aðar dyr. Ég er enn svo ungur og
vitlaus. Þess vegna hef ég fylgst
nokkuð spenntur með þessari kosn-
ingabaráttu. Framan af fól hún í sér
loforð um breytingar. Það gat meira
að segja gerst að ríkisstjórn Sjálf-
stæðisflokksins og Framsóknar
myndi falla – flokka sem hafa haft
samanlagt um og yfir 60 prósenta
fylgi frá því ég man eftir mér. Það
hefðu orðið tíðindi. Og þau hefðu
glatt mig. Ekki vegna þess að mér
sé eitthvað í nöp við þessa flokka
eða það fólk sem situr í ráðherra-
stólunum fyrir þeirra hönd. Alls
ekki. Ég held meira að segja að
flest þetta fólk hefði gott af því að
stíga upp úr stólnum. Tökum dæmi
af Davíð Oddssyni. Ég get ekki
ímyndað mér meiri lukku fyrir
hann en að missa forsætisráðherra-
embættið. Eins og hann hefur bent
á er hann enn ungur maður og á nóg
eftir. Hann gæti endurmetið stöð-
una og sjálfsmyndina, safnað kröft-
um og snúið aftur eftir fjögur ár
sterkari en nokkru sinni. Endalaus
velgengni fer nefnilega ekki vel
með alla. Alla vega ekki Davíð. Mér
hefur fundist hann verða æ fúllynd-
ari eftir því sem þjóðin ber hann
lengur á gullstól.
En hvað um það. Kosningabar-
áttan bar sem sagt lengst af með
sér loforð um breytingar. En hún
virðist ekki ætla að standa við þetta
loforð. Þróunin er að verða svipuð
og í heimsmeistarakeppninni í fót-
bolta. Fram eftir riðlakeppni er ég
glaður yfir góðu gengi Nígeríu,
Japan eða annarra ólíklegra þjóða
og fagna breiddinni í fótboltanum,
öllum nýju snillingunum sem ég
hef verið kynntur fyrir og hvað
gömlu liðin þurfa að leggja meira á
sig en síðast. Það eru hins vegar
alltaf Þýskaland eða Ítalía og
Brasilía eða Argentína sem leika
úrslitaleikinn. Maður getur gælt
við breytingar en þær verða sjaldn-
ast. Til þess eru landslið Nígeríu og
Japans of veik.
Fyrirkomulag okkar á að velja
ríkisstjórn er ágætt. Þeir sem vilja
vinnuna sækja um í kosningabar-
áttunni og niðurstaðan fæst í kosn-
ingum. Þeir sem eru ekki nógu góð-
ir til að vinna kosningar fá ekki að
stjórna. Þetta er gott kerfi. Ef eng-
ir þeirra sem vilja breytingar
standast prófið verða engar breyt-
ingar. Þannig er nú það og gæti í
raun ekki verið öðruvísi. ■
Mín skoðun
GUNNAR SMÁRI EGILSSON
■ skrifar enn og aftur um kosningarnar.
14 8. maí 2003 FIMMTUDAGUR
Útgáfufélag: Frétt ehf.
Ritstjóri: Gunnar Smári Egilsson
Fréttastjóri: Sigurjón M. Egilsson
Ritstjórnarfulltrúar: Reynir Traustason
og Steinunn Stefánsdóttir
Auglýsingastjóri: Þórmundur Bergsson
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing:
Suðurgötu 10, 101 Reykjavík
Aðalsími: 515 75 00
Símbréf á fréttadeild: 515 75 06
Rafpóstur: ritstjorn@frettabladid.is
Símbréf á auglýsingadeild: 515 75 16
Rafpóstur: auglysingar@frettabladid.is
Setning og umbrot: Frétt ehf.
Prentvinnsla: Ísafoldarprentsmiðja ehf.
Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuð-
borgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er
hægt að fá blaðið í völdum verslunum á lands-
byggðinni. Fyrirtæki geta fengið blaðið gegn greiðslu
sendingarkostnaðar; kr. 1.100 á mánuði.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni
blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds.
Bush Bandaríkjaforseti til-kynnti í stefnuræðu sinni í
janúar s.l., að stjórn hans hefði
ákveðið að biðja þingið í Was-
hington að verja 15 milljörðum
dollara til að útvega lyf og lækn-
ishjálp handa eyðnisjúklingum í
Afríku, en þessi skæði sjúkdóm-
ur hefur höggvið djúp skörð í
þjóðlífið þar suður frá. Þetta var
vel boðið, bezti kaflinn í ræð-
unni. Nú um nokkurt skeið hafa
verið til lyf, sem duga til að
lengja líf eyðnisjúklinga og lina
þjáningar þeirra, en fæstir hafa
efni á slíkum lyfjum í Afríku,
svo að forsetinn féllst þá á að
rétta þeim hjálparhönd. Samt
bólar ekki enn á fénu. Hvernig
skyldi standa á því?
Þannig er, að þingmeirihluti
repúblikana má ekki til þess
hugsa, að líknarféð lendi í hönd-
um sjúkrastofn-
ana, sem leyfa
fóstureyðingar, og
þverneitar að
reiða fram féð. Á
meðan halda
eyðnisjúklingar
áfram að þjást og
deyja. Þessir
r e p ú b l i k a n a r
mega ekki heldur
til þess hugsa, að
hömlur séu lagðar
á byssueign
Bandaríkjamanna, ekki heldur
forsetinn. Og þeir eru flestir
m.a.s. andvígir byssuskráningu:
bílar eru skráðir þar vestra, en
byssurnar ekki. Ofstæki ríður
sjaldnast við einteyming. Þegar
menn berjast gegn byssuskrán-
ingu, þá lætur að líkum, að ýms-
ar aðrar hugmyndir þeirra séu
svipaðar að gæðum. Sjaldan er
ein bára stök.
Hagstjórn repúblikana þessi
misserin er í sama gæðaflokki
og byssustefna þeirra frá mín-
um bæjardyrum séð: aðsteðj-
andi hallarekstur í ríkisbúskap
Bandaríkjanna - rautt blek svo
langt sem augað eygir fram í
tímann! - ógnar stöðugleikanum
í efnahagslífi landsins og heims-
ins alls.
Forréttindi og fátækt
Vindum okkur nú hingað
heim. Hvert skyldi Sjálfstæðis-
flokkurinn sækja fyrirmynd
sína að skattalækkuninni, sem
hann hefur lofað í skyndingu nú
rétt fyrir kosningar? Beint til
bandarískra repúblikana. Sjálf-
stæðismenn eiga sitthvað fleira
sameiginlegt með repúblikön-
um.
Bush forseti náði kjöri vegna
misvægis atkvæða eftir búsetu -
kannast nokkur við það? Bush
beið ósigur í þéttbýlum ríkjum á
austurströnd landsins og vestur-
strönd, en sigraði í fámennari
ríkjum inni í miðju landi, og það
dugði honum til að komast í
Hvíta húsið, enda þótt andstæð-
ingur hans hlyti 500 þúsund at-
kvæðum meira á landsvísu.
Bush dregur taum auðmanna og
ýmissa sérdrægra forréttinda-
hópa og gerir lítið úr ójöfnuði,
ranglæti og fátækt - kannast
nokkur við það? Hann eys al-
mannafé í afskekktar byggðir og
bændur til að tryggja sér áfram-
haldandi stuðning í dreifbýli og
dekrar við stálframleiðendur
með styrkjum og tollvernd og
talar samt fjálglega um frjálsan
markaðsbúskap - kannast nokk-
ur við það?
Fiskveiðistjórn
Aftur hingað heim. Oddvitar
ríkisstjórnarflokkanna hafa
haldið því fram fullum fetum í
kosningabaráttunni, að fráhvarf
frá núverandi fiskveiðistjórnar-
stefnu myndi leggja sjávarút-
veginn og efnahagslífið í rúst.
Forsætisráðherra sagði raunar á
sínum tíma, að þjóðin gæti kom-
ið sér fyrir á Kanaríeyjum, ef
dómur Hæstaréttar um kvóta-
málið frá 1998 næði fram að
ganga. Utanríkisráðherra stakk
upp á stjórnarskrárbreytingu,
úr því að Hæstiréttur leit svo á,
að fiskveiðistjórnarlögin brytu í
bága við jafnréttisákvæði
stjórnarskrárinnar.
Nú hafa eigi að síður um langt
skeið legið fyrir skýrar tillögur
um hagfelldari og réttlátari fisk-
veiðistjórn í ljósi þeirrar rök-
ræðu, sem átt hefur sér stað um
útvegsmálin nær linnulaust síð-
an laust eftir 1970. Auk fjöl-
margra innlendra sérfræðinga
og annarra málsmetandi manna
hafa Alþjóðagjaldeyrissjóður-
inn, OECD og aðrar alþjóða-
stofnanir hvatt ríkisstjórnina til
að selja aflaheimildir eftir föst-
um reglum eða bjóða þær upp á
frjálsum markaði í stað þess að
útbýta þeim ókeypis. Svo fór þó
að lokum, að ríkisstjórnarflokk-
arnir féllust á að leiða veiðigjald
í lög, að vísu nauðbeygðir, og
leggja með því móti lagagrunn
að gerbreyttri fiskveiðistjórnar-
stefnu.
Nú eru sex veiðigjaldsflokkar
í framboði til Alþingis. Það er
framför. Stjórnarflokkarnir
tveir munu þó vafalítið halda
áfram að flækjast fyrir nauðsyn-
legri fiskveiðistjórnarbót, verði
þeir enn í aðstöðu til þess eftir
kosningar.
Oddvitar þeirra virðast
ónæmir fyrir ranglætinu, sem
núverandi kvótakerfi hefur kall-
að yfir þjóðina. Ranglæti bitnar
á hagkvæmni þegar til langs
tíma er litið.
Áfram Ísland, áfram Evrópa
Svo er reyndar eitt enn. Eina
færa leiðin til að koma Evrópu-
málinu á hreyfingu án frekari
tafar er að setja Sjálfstæðis-
flokkinn til hliðar. Forsætisráð-
herra talar um Evrópusamband-
ið eins og bandarískur repúb-
likani á byssuvinafélagsfundi.
Við þurfum betri og framsýnni
forustu. ■
Um daginnog veginn
ÞORVALDUR
GYLFASON
■
skrifar um fóstureyð-
ingar og fiskveiði-
stjórn.
Sjaldan er ein báran stök ■ Bréf til blaðsins
Hvað gerðist hjá Arsenal?
„Þetta var spurning um dags-
form sem var ekki nógu gott
og einnig meiðsl lykilmanna
undir það síðasta,“ segir Jón
Víkingur Hálfdánarson, for-
maður Arsenalklúbbsins á
Íslandi.
Arsenal er búið að vera á toppi ensku úr-
valsdeildarinnar meira og minna í allan vetur
en gengið var ekki nógu gott síðast mánuð-
inn og missti liðið af titlinum.
Þeir sem vilja stjórna
verða að vinna kosningar
Gestur Kr. Gestsson
kosningastjóri Framsóknarflokksins
í Reykjavík
Fimmtán
prósent fárið
„Við Framsóknarmenn köllum þetta 15% fárið.
Þegar við nálgumst 15% markið í skoðanakönnun-
um rétt fyrir kosningar kemur þessi söngur um að
við auglýsum meira en aðrir. Þetta er nákvæmlega
sama umræða og í síðustu kosningum, en þá var
fullyrt að við auglýstum mest. Svo var þetta tekið
saman eftir kosningar og þá kom auðvitað í ljós að
Samfylkingin hafði auglýst langmest, en það vakti
svo sem ekki mikla athygli, enda eftir kosningar. Ég
fullyrði hér og nú að þegar upp verður staðið verð-
um við ekki hæstir. Hins vegar má vera að okkar
málflutningur veki meiri athygli.“
Katrín Jakobsdóttir
kosningastjóri Vinstri grænna
í Reykjavík
Skyggja á málefna-
umræðuna
„Flokkarnir hafa yfir mjög takmörkuðu fé að
ráða. Stærstu flokkarnir fá langmest fjármagn frá
ríkinu. Minni flokkar eru því mun verr settir – svo
ekki sé talað um ný framboð. Framsóknarflokkurinn
eyðir geysilega miklu og lofar miklu en minnist
varla á að flokkurinn hafi verið í ríkisstjórn í átta ár.
Okkur hefur þannig fundist að auglýsingar skyggi á
málaefnaumræðuna, sem er auðvitað mjög hamlandi
fyrir minni flokka. Fyrir þessar kosningar kom til
tals að flokkarnir gerðu samkomulag um setja þak
á magn auglýsinga. Okkur hefði þótt æskilegt að
slíku samkomulagi hefði verið náð.“
Auglýsingar í kosningabaráttunni
Skiptar skoðanir
■ Af Netinu
Hræðsluáróður
Samfylkingunni væri hollt, eitt-
hvert kvöldið í næstu viku kann-
ski, að íhuga vandlega hvers
vegna Sjálfstæðisflokkurinn um-
fram aðra flokka getur notfært
sér hræðsluáróður sér í hag.
Svarið segir, hygg ég, mikið um
íslenska stjórnmálasögu og klúð-
ur vinstri manna í gegnum tíðina.
BIRGIR HERMANNSSON
Á VEFNUM KREML.IS
Sá á fund sem finnur
Svo virðist sem Bandaríkin hafi
nú ekki aðra leið í málinu en þá,
sem hér hefur áður verið bent á,
að koma gereyðingarvopnum fyr-
ir í Írak og þykjast síðan finna
þau.
JÓNAS KRISTJÁNSSON
Á VEFNUM JONAS.IS
■
Hvert skyldi
Sjálfstæðis-
flokkurinn
sækja fyrir-
mynd sína að
skattalækkun-
inni, sem hann
hefur lofað í
skyndingu nú
rétt fyrir kosn-
ingar? Beint til
bandarískra
repúblikana.
■
Fyrirkomulag
okkar á að
velja ríkisstjórn
er ágætt. Þeir
sem vilja vinn-
una sækja um í
kosningabarátt-
unni og niður-
staðan fæst í
kosningum.
NOKKUR UMRÆÐA HEFUR VERIÐ UM AUGLÝSINGAR STJÓRNMÁLAFLOKKA. SUMIR SEGJA ALLT OF MIKLU EYTT. AÐRIR SEGJA ÁGISKANIR UM KOSTNAÐ STÓRLEGA ÝKTAR.
Veljið nýja
ríkisstjórn
Gísli Gunnarsson skrifar:
Sjálfstæðisflokkurinn hefur ráð-ið mestu um skipan íslenskra
stjórnmála í áratugi að undanskild-
um örfáum árum, síðast var hann
utan stjórnar 1988-1991 og sigrast
var á verðbólgudraugnum. Afleið-
ing veldis flokksins er að íslenskt
velferðarkerfi er mun skemmra á
veg komið en á öðrum Norðurlönd-
um. Samfylkingin var stofnuð til
að sameina íslenska jafnaðarmenn
í einum flokki. Því miður fannst
sumum meira máli skipta hvað að-
greindi þá frá öðrum vinstri mönn-
um í landinu en það sem samein-
aði. Þetta er meginskýringin á til-
vist Vinstri grænna.
Helstu baráttumál Samfylking-
arinnar eru aukinn jöfnuður
manna á meðal hér á landi, aukið
frelsi einstaklinga og frjálslynt
lýðræði í stjórn landsins. Samfylk-
ingin vill rjúfa þá hefð að Sjálf-
stæðisflokkurinn geti deilt og
drottnað í íslenskum stjórnmálum
vegna sundrungar vinstri flokka.
Margir óttast að til verði öflugur
vinstri flokkur og sárnar að Sam-
fylkingin ógni tilvist gamla flokka-
kerfisins. En hver kjósandi verður
að svara því hvort hann eða hún vill
breyta um stjórn hér á landi. Viltu
framlengja líf núverandi ríkis-
stjórnar í fjögur ár í viðbót? Ef þú
vilt það ekki er öruggast að styðja
sameiningarafl vinstri aflanna í
landinu, Samfylkinguna. ■
Bætiflákar