Fréttablaðið - 18.10.2003, Blaðsíða 18

18 18. október 2003 LAUGARDAGUR
Meðan athygli heimsins beinist nær eingöngu að átökum gyðinga og Palestínumanna vill það gleymast að í múslímskum löndum eiga sér
stað mannskæðar styrjaldir sem virðast vekja litla samúð eða áhuga á Vesturlöndum.
Hin gleymdu stríð
Allur heimurinn fylgist með þvíhvernig „vegvísir til friðar“ í
Mið-Austurlöndum er að trosna
sundur, og daglega berast okkur
fréttir af mannfalli og vopnavið-
skiptum gyðinga og Palestínu-
manna. Meðan athygli heimsins
er upptekin af hinu hörmulega
ástandi í Ísrael eru önnur stríð og
miklu blóðugri háð nánast í kyrr-
þey.
Ekki meðal blóðugustu
styrjalda í heiminum
Bandaríska stórblaðið Boston
Globe gerir það að umtalsefni að
öll áhersla sé lögð á að friðarsam-
komulag náist fyrir botni Mið-
jarðarhafs meðan enginn virðist
hafa áhyggjur af því að
Machakos-friðarviðræðurnar séu
komnar í strand. Þeim viðræðum
var ætlað að binda endi á borgara-
styrjöldina í Súdan sem staðið
hefur í 15 ár og hefur kostað
meira en tvær milljónir manns-
lífa. Boston Globe segir að athygli
heimsins beinist að Ísrael þrátt
fyrir að Palestína komist ekki á
blað sem eitt af 10 blóðugustu
átakasvæðum heimsins.
„Minniháttar mál“!
Palestínskur sendimaður í
Washington áfelldist bandarísk
yfirvöld fyrir afskipti af ófriði í
Líberíu, en lét það fylgja sögunni
að átökin þar væru „minniháttar
mál“ miðað við stríðið í Palestínu.
En svo að öllu sé rétt til haga hald-
ið hafa mun fleiri fallið í átökum í
Liberíu en í Palestínu á undan-
förnum árum – og ef út í það er
farið hafa milljónir fallið í valinn
í Kongó.
Í múslímskum löndum eiga sér
stað blóðsúthellingar sem virðast
vekja litla samúð eða áhuga á
Vesturlöndum – ef frá eru talin
þau mannslíf sem Saddam
Hússein hafði á samviskunni í
hinu olíuauðuga ríki, Írak.
Súdan, Alsír, Tsjetsjenía, Lí-
bería, Kongó...
Íslamska fylkingin í Súdan hef-
ur ekki aðeins drepið kristna
menn í þúsundatali, heldur einnig
múslíma, einkum þá sem tilheyra
Beja, Fur, Massaleit, Tama og
Nuba þjóðunum. Hin vopnaða
hreyfing músílmanna í Alsír hef-
ur myrt meira en 100 þúsund mús-
ílmenn á síðasta áratug. Í
Tsjetsjeníu hafa 10 þúsund manns
fallið, þ.e. einn tíundi af öllum íbú-
um landsins, og um það bil helm-
ingur þjóðarinnar er á vonarvöl. Í
Afganistan drápu Talíbanar og
vinir þeirra úr Al Kaída þúsundir
Shía-múslíma. Í Máritaníu eru
tugir þúsunda múslíma í þræl-
dómi. Tugir þúsunda féllu í
Kasmír-ófriðnum og í innanlands-
erjum í Líberíu, Fílabeinsströnd-
inni og Sierra Leone. Tugir þús-
unda til viðbótar hafa fallið í Níg-
eríu og Indónesíu. Herfor-
ingjaklíkan í Mjanmar (Búrma)
hrakti yfir 250 þúsund Rohingya-
múslíma úr landi snemma á síð-
asta áratug síðustu aldar. Rúm-
lega 2.000 músílmenn voru brytj-
aðir niður í Gujarat í Indlandi í
fyrra, sumir voru ristir á kviðinn
og kveikt í þeim lifandi meðan
lögreglan stóð hjá aðgerðalaus.
Að horfa í aðra átt
Meðan þessu fer fram horfa
fjölmiðlar heimsins í aðra átt,
einkum í áttina til Ísraels. Jafn-
framt sitja fulltrúar þeirra þjóða
sem bera ábyrgð á þessum voða-
verkum á þingi Sameinuðu þjóð-
annar og flytja innblásnar ræður
og fordæma ástandið í Miðaustur-
löndum.
Í grein í Boston Globe spyr
Paul Marshall hvernig geti staðið
á því að þrátt fyrir miklu skelfi-
legri styrjaldir víðs vegar um ver-
öldina skuli „friðarsinnar“ og
„friðflytjendur“ á Vesturlöndum
einkum beina sjónum sínum til
Palestínu, og fordæma hátt og í
hljóði stuðning Bandaríkjamanna
við Ísrael, meðan þeir minnast
ekki á blóðsúthellingar og órétt-
læti annars staðar.
Greinarhöfundur telur að ekk-
ert einhlítt svar sé við þessari
spurningu. Hluti af svarinu felist í
því að átök Gyðinga og Palestínu-
manna sé forsíðufrétt vegna þess
að þar koma við sögu nútímaher-
gögn, olíuríki, og sá möguleiki að
kjarnorkuvopnum verði beitt.
Enn fremur söguleg sérstaða gyð-
inga og svo spásagnir Biblíunnar
um yfirvofandi dómsdag.
Gyðingahatur?
En Paul Marshall veltir einn-
ig upp öðru svari – eða kannski
öllu heldur spurningu – og veltir
því fyrir sér hvort samúð
heimsins með Palestínumönnum
sé í rauninni til marks um inni-
byrgt gyðingahatur, og ef til vill
hatur á Bandaríkjum Norður-
Ameríku.
Marshall lætur sér nægja að
varpa þessari spurningu fram,
því að tilgangur hans með grein-
inni er fyrst og fremst sá að
koma á framfæri þeirri skoðun
sinni að sú gífurlega athygli sem
beinist að átökum gyðinga og
Palestínumanna sé á margan hátt
skaðleg. Hún er skaðleg, að mati
Marshalls, fyrir þá sök að önnur
mikilvæg úrlausnarefni á sviði
heimsmála geti gleymst eða
horfið í skugga þessarar miklu
fjölmiðlaumfjöllunar og einnig
vegna þess að samúð með mál-
stað Palestínumanna geti kynt
undir hatri og fordómum í garð
gyðinga, sem hafi fengið meira
en sinn skerf af slíku gegnum
tíðina. Þá segir Marshall umfjöll-
unina geta verið skaðlega vegna
þess að hin mikla heimsathygli
veki vonir í brjóstum Palestínu-
manna sem mjög ólíklegt sé að
muni að fullu rætast.
thrainn@frettabladid.is
James Jones (1921-1977) erbandarískur rithöfundur og
hann er að mínu skapi,“ segir
Ólafur Gunnarsson rithöfund-
ur.
Jones öðlaðist heimsfrægð
fyrir skáldsöguna From Here
to Eternity (1951) en eftir
henni var fræg samnefnd
mynd gerð sem Burt Lancast-
er, Montgomery Clift, Deborah
Kerr, Frank Sinatra og fleiri
stórstjörnur komu fram í.
Myndin var frumsýnd árið
1953 og síðar var gerð sjónvarps-
sería sem margir kannast við.
Jones barðist í seinni heimstyrj-
öldinni sem óbreyttur hermaður og
byggir á reynslu sinni í skrifum sín-
um. Seinni hluta ævi sinnar bjó
hann í París. „Gríðarlega gaman er
að þeirri sögu hvernig hann hitti
konuna sína. Jones var mikill
drykkjuberserkur og kvennagull.
Einhver vinur hans var að setja út á
lifnaðarhættina, segir þetta orðið
fullgott hjá honum. Þá segir Jones
að sig langi til að kynnast góðri og
fallegri konu. Hún verði að hafa
áhuga á bókmenntum, vera glaðvær
og skemmtileg og líta út eins og
Marilyn Monroe. Vinur hans segir:
„Nú dast þú í lukkupottinn því ég
þekki einmitt konuna sem þú varst
að lýsa. Hún hefur þessi áhugamál
og starfar sem „stand in“ fyrir
Monroe.“ Vinurinn kynnti
þau og þau urðu óaðskiljan-
leg allt frá því.“
Ólafur Gunnarsson seg-
ist hafa reynt að taka sér
Jones til fyrirmyndar. „Já,
bæði með því að hætta að
drekka líkt og honum tókst
og halda mig að verki því
Jones var mjög starfsamur
maður. Ég er nú kannski
ekki eins duglegur og hann,
það gengur ekki eins hratt
undan mér. Og hann hafði
stærra og þyngra heimili en ég.“
Hjónin áttu stærðar íbúð við
Signu og voru góð heim að sækja.
Heimili þeirra var miðpunktur
Parísar fyrir rithöfunda á árunum
1955 til 1974. „Ég hef oft séð eftir
því að hafa ekki haft vit á því að
ramba þangað þegar ég var að
flækjast þarna á þeim árum sem
ég var þarna. En það verður ekki á
allt kosið.“ ■
PALESTÍNA
Átök Palestínumanna og Ísraelsmanna virðast engan endi ætla að taka. Hér stendur
drengur við rústir í flóttamannabyggðum í Rafah.
■ Maður að mínu skapi
ÓLAFUR GUNNARSSON
Reynir að taka sér James
Jones til fyrirmyndar, til dæm-
is með því að hætta að
drekka og að vera starfsamur.
JAMES JONES (1921-1977)
Höfundur bókarinnar From
Here to Eternity sem Ólafur
Gunnarsson segir óviðjafnan-
legt meistaraverk.
Drykkjuberserkur og kvennagull
SUNDRAÐAR FJÖLSKYLDUR
Líbería er eitt þeirra landa í heiminum þar sem mannskæðar styrjaldir hafa geisað undanfarið. Hér horfir kona á veggspjöld sem eru til
þess gerð að hjálpa fjölskyldum að sameinast aftur eftir stríðsátökin. Rauði krossinn hefur hengt upp slík spjöld um alla Monróvíu.
FRÁ LÍBERÍU
Nígerískur hermaður á vegum Sameinuðu þjóðana stendur við hrúgu af vopnum í húsi
fyrrum forseta Líberíu Moses Blah.
AP
-M
YN
D
AP
-M
YN
D
/K
EV
IN
F
R
AY
ER