Fréttablaðið - 21.02.2004, Blaðsíða 18

Leikhúslífið blómstrar víðar en áhöfuðborgarsvæðinu um þessar
mundir og leikfélögin á landsbyggð-
inni eru ekkert endilega að ráðast á
garðinn þar sem hann er lægstur.
Þannig frumsýndi Leikfélag Selfoss
Gaukshreiðrið í litla leikhúsinu við
Sigtún á föstudaginn fyrir viku.
Gaukshreiðrið þarfnast vart
kynningar en þar segir frá Mac-
Murphy sem ætlar sér að snúa á
kerfið og fær sig vistaðan á geð-
sjúkrahúsi frekar en að sitja í fang-
elsi. Hann kemst þó fljótt að því að
lífið innan veggja hælisins er eng-
inn dans á rósum þar sem hjúkrun-
arkonan Ratched heldur deild
MacMurphys í heljargreipum.
Karl Ágúst Úlfsson þýddi leik-
gerðina, sem er eftir Dale Wass-
erman og byggir á sögu Kens
Kesey. Ólafur Jens Sigurðsson
leikstýrir og leikarar eru 16 en alls
koma um 40 manns að sýningunni.
Það er líka handagangur í öskj-
unni við Eyjafjörð en Freyvangs-
leikhúsið frumsýnir Ronju Ræn-
ingjadóttur í dag klukkan 16. Þetta
er í fyrsta skipti í rúmlega 40 ára
sögu leikhússins sem það setur upp
barnaleikrit og það er því hvergi
slegið af. Sýningin er stór og alls
kyns furðuskepnur koma þar við
sögu, til dæmis skógarnornir,
rassálfar, grádvergar og auðvitað
ræningjar og hermenn.
Leikstjóri er Oddur Bjarni Þor-
kelsson og Hjálmar Brynjólfsson
er tónlistarstjóri. Leikarar í sýn-
ingunni eru rúmlega 30 og annað
eins af fólki kemur að henni á einn
eða annan hátt. ■
18 21. febrúar 2004 LAUGARDAGUR
■ Hvað vildirðu heita?
■ Afmæli
MannréttindafrömuðurinnMalcolm X var myrtur á
þessum degi árið 1965. Andstæð-
ingar hans úr röðum svartra mús-
lima höfðu gert nokkrar tilraunir
til þess að koma honum fyrir
kattarnef og þann 14. febrúar var
eldsprengjum varpað á heimili
hans í New York en Malcolm,
Betty, eiginkona hans, og fjórar
dætur þeirra sluppu ómeidd. Viku
síðar var Malcolm að flytja ræðu
á Manhattan og var þá skotinn til
bana með 15 byssukúlum á stuttu
færi.
Malcolm X fæddist árið 1925.
Faðir hans var þekktur baptista-
prestur og ötull stuðningsmaður
þeirra sem börðust fyrir aukn-
um mannréttindum svertingja.
Fjölskyldan mátti því þola of-
sóknir kynþáttahatara og hafði
þurft að flytja tvisvar vegna hót-
ana áður en Malcolm náði fjög-
urra ára aldri, en faðir hans var
síðar myrtur af félögum í Ku
Klux Klan.
Hinn ungi Malcolm villtist út
á glæpabrautina og var herskár í
mannréttindabaráttu sinni.
Hann kynntist kenningum Elijah
Muhammad um íslam í fangelsi
og boðaði trúna þegar hann fékk
frelsi. Hann fór í pílagrímsferð
til Mekka, tók upp nafnið El-Hajj
Malik Al-Shabazz og hætti að
hvetja til ofbeldis gegn hvítum
mönnum, enda leit hann á hvíta
múslima sem bræður sína í
trúnni.
Malcolm X var 39 ára þegar
hann lést en Betty eignaðist tví-
buradætur síðar á árinu sem
hann dó. ■
Kolbrún Sveinbjörnsson, Sælingsdal í
Dalasýslu, varð fertug þann 18. febrúar.
Hún mun taka á móti gestum á heimili
sínu eftir klukkan 16 laugardaginn 21.
febrúar.
Sigrún Valbergsdóttir, kynningarstjóri
Borgarleikhússins, er 56 ára í dag.
Hjalti Rögnvaldsson leikari er 55 ára í dag.
Kjartan er
karlmann-
legt nafn
Ég hef alltaf verið hrifinn afhörðum nöfnum með err-um
og nafnið Kjartan finnst mér flott.
Þetta er karl-
m a n n l e g t
nafn,“ segir
Jóhann Hlíð-
ar Harðar-
son, frétta-
maður á Stöð
2. Hann segir
nafnið sitt Jó-
hann frekar
mjúkt. „Væri
ekki dálítið
fyndið ef ég
sem frétta-
maður héti Davíð Oddsson? Kynn-
ing á frétt myndi þá kannski
hljóða eitthvað í þá áttina: Davíð
Oddsson náði tali af Davíð Odds-
syni. Spurningin er hvort fólk
myndi ekki sperra eyrun.
Svo er annað í dæminu. Ef ég
væri karlmaður á leið í kynskipta-
aðgerð myndi ég velja mér nafnið
Rakel.“ ■
Leikhúslíf
LEIKFÉLAG SELFOSS
■ frumsýndi Gaukshreiðrið fyrir viku síð-
an og Freyvangsleikhúsið frumsýnir
Ronju Ræningjadóttur í dag.
Jón Baldvin Hannibalsson,sendiherra í Finnlandi, er
staddur í Úkraínu þessa dagana
vegna opinberrar heimsóknar
Davíðs Oddssonar þar ytra sem
hefst á mánudaginn. Við það
tækifæri mun Jón Baldvin af-
henda forseta Úkraínu, Leoníd
D. Kútsjma, trúnaðarbréf sitt og
verða sendiherra Íslands í Úkra-
ínu með aðsetur í Finnlandi.
„Í fyrsta lagi verð ég á ráð-
stefnu eiginlega í allan dag,“
segir Jón Baldvin, sem er 65 ára
í dag. „Ráðstefnan er um stöðu
mála og framtíð Úkraínu, sem á
það sameiginlegt með Brasilíu
að vera land framtíðarinnar.
Spurningin er hvenær framtíðin
kemur.“ Kvöldið er einnig plan-
að hjá honum, þar sem hann seg-
ir að Bryndís ætli að draga sig á
ballettsýningu að sjá Svanavatn-
ið.
Hann er búinn að vera í
nokkra daga í Úkraínu og er
þegar búinn að hitta utanríkis-
ráðherra landsins. Staða mála í
Úkraínu er honum því mjög
hugleikin. „Einhver komst svo
að orði að Úkraína væri senni-
lega mikilvægasta land Evrópu
þessi misserin af því að hún er á
krossgötum og enginn veit á
hvaða leið hún er. Þetta er ekk-
ert nýtt í sögu Úkraínu. Á landa-
kortinu er hún á milli stórveld-
isins í Moskvu og evrópsku
stórveldanna, áður var það
Austurísk-ungverska keisara- dæmið, nú heitir það Evrópu-
sambandið. Mun framtíðin þýða
að Rússland seilist aftur til
áhrifa hér eða mun Úkraína
fara sömu leið og Pólland og
skipa sér í röð Evrópuríkja?“
Yfirlýst stefna stjórnvalda í
Úkraínu er að líta til vesturs en
umbætur hafa gengið hægt.
Úkraína er einnig mjög háð
Rússlandi um orku. „Þannig að
spurningin er ekki bara hver er
þróunin í Úkraínu verður, held-
ur líka hver afstaða vestrænna
ríkja er. Hvað gerir Evrópu-
sambandið til að ýta undir og
stuðla að jákvæðri þróun? Það
eru margir sem gagnrýna Evr-
ópusambandið fyrir að vera af-
skiptalítið og reikult.“
Jón segist ekkert vera á leið-
inni heim þar sem þau Bryndís
hafi það bara gott í Helsinki. En
hefur hann hugsað sér að fara í
forsetaframboð? „Er forseti vor
nokkuð á förum? Þá er ótímabært
að ætla að ræða það.“ ■
Afmæli
JÓN BALDVIN HANNIBALSSON
■ Er 65 ára í dag. Hann mun velta fyrir
sér framtíð Úkraínu og skella sér á
ballett.
W.H. AUDEN
Ljóðskáldið sem komst aftur í tísku eftir að
jarðarfararblúsinn hans var fluttur með til-
þrifum í gamanmyndinni Four Weddings
and a Funeral fæddist á þessum degi árið
1907.
21. febrúar
1878 Fyrsta símaskráin fer í dreifingu í
New Haven í Bandaríkjunum.
1925 Fyrsta eintak tímaritsins New
Yorker kemur á blaðsölustaði.
1947 Uppfinningamaðurinn Edwin
Land kynnir Polaroid Land-
myndavélina sem framkallar
svart/hvítar myndir sjálf á einni
mínútu.
1973 Rúmlega hundrað manns deyja
þegar ísraelskar orrustuþotur
skjóta niður farþegavél frá Liby-
an Airlines yfir Sínaí-eyðimörk-
inni.
1975 John Mitchell, fyrrum dómsmála-
ráðherra Bandaríkjanna, og tveir
starfsmenn Hvíta hússins, H.R.
Haldeman og John Ehrlichman,
fá fangelsisdóma fyrir þátt sinn í
Watergate-málinu.
1976 Florence Ballard, fyrrum meðlim-
ur Diana Ross and the Suprem-
es, deyr í Detroit 32 ára gömul.
1995 Steve Fossett, verðbréfamiðlari
frá Chicago, verður fyrsti maður-
inn til að fljúga loftbelg einn síns
liðs yfir Kyrrahafið þegar hann
lendir í Kanada.
MALCOLM X
Barðist harkalega fyrir auknum réttindum
svertingja en mildaðist eftir að hann
gerðist múslimi. Hann var myrtur á
39. aldursári.
MALCOLM X
■ Svartir múslimar skutu þennan kunna
mannréttindafrömuð til bana.
21. febrúar
1965
Ótímabært að ræða
forsetaframboð
Ingibjörg Vernharðsdóttir lést þriðju-
daginn 10. febrúar. Útförin hefur farið
fram í kyrrþey.
Þórdís Guðrún Þorbergsdóttir, Réttar-
bakka 25, Reykjavík, lést miðvikudaginn
18. febrúar.
Helgi Sæmundsson, ritstjóri, Hrafnistu í
Reykjavík, áður til heimilis á Miklubraut
60, lést miðvikudaginn 18. febrúar.
Guðný Fjóla Jakobsdóttir, Gilsbakka-
vegi 3, Akureyri, lést 6. janúar. Útförin
hefur farið fram í kyrrþey.
Bjarni M. Sigmundsson, Þrastarima 7,
Selfossi, lést miðvikudaginn 18. febrúar.
Olle Hermannsson, fyrrverandi lögmað-
ur, lést föstudaginn 13. febrúar.
10.30 Margrét B. Guðmundsdóttir,
Vesturhópshólum, Álagranda 23,
Reykjavík, verður jarðsungin frá
Fossvogskirkju.
11.00 Haraldur Sigurðsson verður jarð-
sunginn frá Landakirkju í Vest-
mannaeyjum.
14.00 Garðar Bergmann Benedikts-
son, Stekkjarholti 22, Akranesi,
verður jarðsunginn frá Akranes-
kirkju.
14.00 Baldvin Hilmar Óskarsson,
Klömbur, Aðaldal, verður jarð-
sunginn frá Grenjaðarstað.
14.00 Kjartan Tryggvason, Víðikeri,
verður jarðsunginn frá Lundar-
brekkukirkju.
14.00 Ingimar Guðnason, Oddabraut
15, Þorlákshöfn, verður jarðsung-
inn frá Þorlákskirkju.
14.00 Sigurður Hjálmar Tryggvason
verður jarðsunginn frá Landa-
kirkju í Vestmannaeyjum.
■ Þetta gerðistMalcolm X myrtur
■ Jarðarfarir
■ Andlát
JÓHANN HLÍÐAR
HARÐARSON
GAUKSHREIÐRIÐ
Guðmundur Karl Sigurdórsson leikur MacMurphy á Selfossi en Jack Nicholson gerði þessa
persónu ódauðlega í Hollywood-myndinni One Flew Over the Cuckoo’s Nest frá árinu 1975.
Gaukshreiður á Selfossi,
Ronja við Eyjafjörð
JÓN BALDVIN HANNIBALSSON
Er að bæta Úkraínu við starfsskyldur sínar og verður þá sendiherra Finnlands, Eystrasaltsríkjanna og Úkraínu. Engin áform eru uppi um
að bæta enn fleiri ríkjum við.