Fréttablaðið - 22.04.2004, Blaðsíða 26

Það verður sífellt erfiðara að komast
af í nútímaþjóðfélagi án þess að eiga
kreditkort, en þegar stytta á skulda-
halann reyna margir að færa eyðsl-
una yfir á debetkortið. Stundum virð-
ist þó sem fjármálastofnanir geri lítið
til að verðlauna svo virðingarverðar
tilraunir til að hafa hemil á neyslunni
og eru færslugjöld debetkortanna
dæmi um það. Hjá Íslandsbanka,
Landsbankanum og SPRON kostar
hver færsla á almennu debetkorti 13
krónur, en hjá KB-banka er helm-
ingsafsláttur á færslugjöldunum út
árið og kostar hver færsla sex krónur.
Árgjaldið á almennum debetkortum
er á bilinu 250–295 krónur. Hins
vegar eru bankarnir með ýmis tilboð
í gangi til viðskiptavina á mismun-
andi kortum.
Rafrænn greiðslumáti:
Debetkort dýr kostur?
FRÁBÆRT TILBOÐ Á RÓSUM!
Rósabúnt á 690 kr.
eða
10 fyrsta flokks rósir á 1.490 kr.
Gegn framvísun þessa miða færð þú:
✃ ✃
AÐEINS FAGFÓLK
AÐ STÖRFUM
PÁSKALILJUR
Téte á Téte
295 kr
Ert þú einn af þeim sem geymir banana í ísskápn-
um og leyfir tómötum að takast ætlunarverk sitt,
sem er að drepa nærliggjandi ættingja í grænmetis-
fjölskyldunni? Þá ertu sannarlega ekki einn á báti,
því það er víst enginn hægðarleikur að halda fersk-
leika grænmetis og ávaxta áður en rotnunarferlið
tekur öll völd. Matvælageymsla eru mikil vísindi og
í raun lífsins ómögulegt að skapa sumum tegundum
rétt skilyrði til að endast fersk til neyslu.
Valur Gunnlaugsson, matvælafræðingur hjá
Matra (matvælarannsóknum í Iðntæknistofnun,
Keldnaholti), hefur mikið rannsakað geymsluþol og
kjöraðstæður ávaxta og grænmetis, auk þess að
halda mýmörg námskeið fyrir sölufólk í grænmet-
isdeildum verslana. „Kjörhitastig fyrir ylræktað
grænmeti, eins og agúrkur, tómata og papriku er
10–12˚C, en þá hentar hvorki ísskápur né stofuhiti
til geymslunnar. Það hitastig var algengt í búrum
fortíðar, en nú er harla erfitt að finna rétta staðinn
nema hvað sumir geyma þessar afurðir við opinn
glugga, sem þá býður heim hættu af birtu og sól,
og í kjölfarið hröðu öldrunarferli. Þrautalendingin
er því að geyma þetta grænmeti í grænmetisskúff-
unni neðst í ísskápnum,“ segir Valur, og bætir við
að hvers kyns salöt þurfi sömuleiðis að geymast í
kæli. Kartöflur skal ætíð geyma á dimmum, svöl-
um stað því of mikill kuldi getur orsakað of sætt
bragð.
Sumir geyma lauka inni í eldhússkápum en Val-
ur segir þurrar, kaldar aðstæður henta þeim best
og það á við um allar lauktegundir. „Flest græn-
meti varðveitir ferskleika við 0–4˚C, en ávextir
þola stundum hærri hita. Þó þurfa öll ber að geym-
ast í kæli og sömuleiðis steinaldin, eins og ferskjur,
plómur, nektarínur og apríkósur.“
Valur segir banana alls ekki eiga erindi í ísskáp
og geymast best við lágan stofuhita. Þá geymast
appelsínur þokkalega við stofuhita og sömuleiðis
epli, sem ásamt perum og tómötum eru stundum
kölluð „silent killer“, en nafngiftin er sprottin af
því að þau gefa frá sér etylen-gas sem gerir þau að
varhugaverðum nágrönnum fyrir aðrar ávaxta- og
grænmetistegundir. „Epli ætti alltaf að geyma í
lokuðum poka vegna gassins, en þótt þau séu
skemmdarvargar er ágætt húsráð að setja epli í
poka með óþroskuðum tómötum til að flýta fyrir
þroska þeirra.“
Hin almenna regla gildir að óhætt er að borða
hýði af ávöxtum og grænmeti sé það skolað vel og
burstað undir rennandi vatni áður.
Geymsla á ávöxtum og græmeti:
Tómatar og epli
varhugaverðir nágrannar
Valur Gunnlaugsson
„Ágætt húsráð er að setja epli í poka með
óþroskuðum tómötum til að flýta fyrir þroska þeirra.“
Hver færsla kostar 13 krónur
Færslugjöldin gera debetkortin að síður fýsilegum greiðslumáta.
Ef þú notar debetkortið tvisvar á dag, alla daga vikunnar kostar það:
26 krónur á dag
182 krónur á viku
780 krónur á mánuði
9.360 krónur á ári
! HÚSRÁÐ: EINFALDUR ORKUSPARNAÐURMörg heimilistæki búin fjarstýringu nota rafmagn þótt þau séu ekki í gangi, til dæmis sjónvörp, hljómtæki og myndbandstæki. Því er betra að taka þau úr sambandi.
ÓKEYPIS VARMI
Ljós, sól, heimilistæki og fólk gefa frá sér varma sem
hitar upp loft á sama hátt og ofnar. Með því að nýta
þennan ókeypis varma má lækka hitakostnað. Ef ókeyp-
is varmi er álíka eða meiri en hitaþörfin á ofnloki að
draga úr rennsli til ofnsins.