Fréttablaðið - 24.07.2004, Blaðsíða 18

18 24. júlí 2004 LAUGARDAGUR
Friðgeir Þráinn Jóhannesson er
blindur. Hann ætti ekki að vera
lifandi. Í lok mánaðarins fer hann
í 900 til 1200 km áheitaleiðangur
niður austurströnd Grænlands til
styrktar Blindrafélagsins. Auk
Friðgeirs munu taka þátt í leið-
angrinum Baldvin Kristjánsson
fararstjóri, Reynir Jóhannesson
bróðir Friðgeirs og Einar Laverne
Lee sem er lögblindur, með um
10% sjón.
Háskólinn í Reykjavík mun
nota ferðasöguna við kennslu á
Viðskiptabraut skólans. Talið er
að hægt sé að yfirfæra aðstæður
sem myndast innan hóps í slíkri
ferð yfir á aðstæður í viðskiptalíf-
inu. Hægt er að fylgjast með leið-
angrinum og heita á leiðangurs-
menn á heimasíðunni: inter-
net.is/leidangur.
Friðgeir hefur marga fjöruna
sopið en stendur nú keikari en
áður eftir að hafa sigrast á afleið-
ingum vinnuslyss sem hann lenti í
fyrir rúmum fimm árum. Hvað
fær hann til að vilja taka þátt í
slíkri ferð sem yrði mörgum sjá-
andi manninum ofviða?
Þú lentir í slysi sem nærri gekk af
þér dauðum. Hvernig vildi það til?
Það gerðist í lok árs 1998. Við
vorum að sprengja fyrir bílakjall-
ara í Smáralindinni. Vélin sem var
að birgja fyrir okkur sprenging-
una keyrði yfir mig. Það er ekki
vitað hvað skeði, annað hvort hef
ég stoppað og stjórnandi vélarinn-
ar keyrt aftan á hnakkann á mér
og ég dottið eða ég hef bara dottið
sjálfur. Það getur enginn skýrt
það. Svo þegar ökumaðurinn var
búinn að snúa sér við þá sér hann
mig hvergi og fer að leita að mér.
Ég var undir vélinni þannig að
ökumaðurinn sá mig ekki. Þá var
farið að brasa í því að ná mér und-
an vélinni en ég var raunverulega
dáinn. Það var strákur að vinna
þarna sem blés í mig lífi og hann
hélt mér gangandi þar til sjúkra-
bíllinn kom.
Hefðir þú trúað því að þú ættir
nokkurn tímann eftir að fara í
slíka ferð eftir að slysið átti sér
stað?
Ég tapaði sjóninni, 75% af
heyrn og nánast málinu í slysinu.
Ég var fjörutíuogþrjú kíló þegar
ég fór út af spítalanum. Þremur
kílóum þyngri en hundurinn
minn. Í dag er ég sextíuogþrjú
kíló. Ég var í endurhæfingu í einn
og hálfan mánuð. Þá tilkynnti
læknirinn mér að að hann gæti
ekki gert neitt meira fyrir mig.
Eftir það hef ég þjálfað mig sjálf-
ur, farið að vísu einstaka sinnum
til sjúkraþjálfara.
Ég hefði aldrei trúað því að ég
gæti þetta en hins vegar hef ég
aldrei verið betur á mig kominn
en núna. Heimilislæknirinn minn
kallar mig kraftaverkið sitt.
Baldvin Kristjánsson leiðangurs-
stjóri kajakferðarinnar segir að þú
hafir dáið fimm sinnum um ævina.
Hvað á hann við?
Ég var dáinn þegar ég var
dreginn undan vinnuvélinni. Svo
var nýbúið að setja mig inn í
sjúkrabílinn og þá dó ég aftur.
Sjúkraflutningamennirnir trekk-
tu mig aftur í gang. Svo hætti
hjartað að slá einu sinni á leiðinni
á spítalann. Á sjúkrahúsinu dó ég
aftur. Þeir segja að það sé ástæð-
an fyrir því að ég er blindur, að ég
hafi dáið of lengi. Súrefnisskort-
urinn til heilans varaði í of langan
tíma.
Ég var sjómaður í þrjátíuog-
fimm ár. Einu sinni lenti ég út-
byrðis á togara. Skaust út um
rennunna og út í sjó. Mér skolaði
svo aftur inn á næstu öldu. Eldri
bróðir minn sem var bátsmaður á
togaranum sagði mér síðar að
hann hefði sagt við sjálfan sig
þegar hann sá á eftir mér: Nú sé
ég hann aldrei aftur. Það er ekkert
annað en kraftaverk að ég skyldi
lifa af.
Einu sinni var ég að vinna á
beltagröfu með áföstum bor í
Gilsfirðinum. Ég fór ofan á stein
þannig að grafan sporðreistist og
féll niður 14 metra hátt gil. Sem
betur fer náði ég að henda mér út
úr gröfunni áður en hún steyptist
niður.
Af hverju ferðu í slíka ferð eftir allt
sem þú hefur gengið í gegnum?
Þetta er ögrun. Ég hendi mér
oft út í djúpu laugina. Ég læt bara
vaða og athuga svo hvort ég
kemst að landi. Hundurinn er
gott dæmi. Það voru aðeins
þjálfaðir tveir blindrahundar á
Íslandi en ég var sá eini sem tók
einn slíkan. Hins vegar vil ég
ekki segja að um sé að ræða
hreina ævintýramennsku. Ég vil
gefa öðrum í þjóðfélaginu innsýn
inn í heim blindra, að þeir geti
gert hlutina. Það er alltof algengt
að fólk haldi að blindir geti ekki
gert neitt.
Hverjar munu skyldur þínar verða
á meðan á leiðangrinum stendur?
Ég og Einar munum gegna ná-
kvæmlega sömu skyldum og hin-
ir í leiðangrinum en ég mun lík-
lega ekki þurfa að kveikja á
prímusnum. Ég held ég geti ekki
kveikt á prímus. Meiningin er að
við tjöldum á meðan þeir bera
búnaðinn upp úr fjörunni. Ég get
ekki farið að hlaupa upp og niður
fjörukambinn blindur. Ég fer
ekkert öðruvísi en með leiðsögn
eða í spotta. Ég geri ráð fyrir að
vera í spotta mest allan tímann.
Við verðum alltaf í nýjum að-
stæðum þar sem við dveljum
ekki lengi á hverjum stað fyrir
sig þannig að ég mun hafa tak-
markaða vitneskju um aðstæður
hverju sinni.
Hræðistu leiðangurinn?
Ég er mest hræddur við slys.
Ef ég dett úr kajaknum þá má ég
alls ekki sleppa honum eða ár-
inni og helst ekki sleppa bátnum
og ef ég geri það þá finn ég árina
eða bátinn ekki aftur. Það er
ýmislegt svona sem getur komið
upp. Ef svo illa vildi til að við
skyldum hvolfa þá er ég mest
hræddur við að ég nái ekki í ár-
ina eða í bátinn. Ég er mikið bú-
inn að spá í hvernig ég geti leit-
að lausna við þessu vandamáli.
Ég held að ég bindi mig í bátinn
til að týna honum ekki.
Einnig er ég hræddur við
kuldann við strendur Grænlands.
Hægri fóturinn á mér fór illa í
slysinu þess vegna er hann oft
svolítið kaldur. Ef það er mjög
kalt er ég að hugsa um að klæða
kuldann af mér. Þetta er hins
vegar ekki kuldi heldur gefa
taugarnar í fætinum vitlaus boð
um að mér sé kalt. Svo getur það
líka gerst að fóturinn segi að ég
sé sjóðandi heitur þrátt fyrir að
vera ískaldur. Ég get ekki treyst
því að taugaboðin séu rétt sökum
þess hve fóturinn er skaddaður.
Hversu mikilvægur er liðsandinn
í slíkri ferð?
Höfuðatriðið er að treysta full-
komlega næsta manni við hliðina
á sér. Það verður að treysta
honum 100%. Það er alveg eins og
með hundinn minn, annað hvort
treysti ég honum algerlega eða ég
treysti honum ekki. Það verður að
vera traust á báða vegu. Í slíkri
ferð munu koma upp vandamál og
menn þurfa að geta sagt hverjum
öðrum hvað sé að til að hægt sé að
leysa vandamálið. Það þarf að
koma í veg fyrir að vandamálin
byggist upp. Ef við gerum það
ekki þá verður þetta bara ein stór
sprenging í lok ferðarinnar.
ingi@frettabladid.is
Leiðangursmenn munu fara 900 til 1200 km
leið eftir austurströnd Grænlands.
Leiðin:
Í STOFUNNI HEIMA
Friðgeir, dótturdóttir hans Sólrún Líf og blindrahundurinn Erró sem Friðgeir mun ekki taka með sér til Grænlands.
Á sjúkrahúsinu dó
ég aftur. Þeir segja
að það sé ástæðan fyrir því
að ég er blindur, að ég hafi
dáið of lengi. Súrefnis-
skorturinn til heilans varaði
í of langan tíma.
,,
Blindur maður tekur þátt í 900–1200 km löngum kajakleiðangri við austurströnd Grænlands:
Dó fimm sinnum
Ég vil gefa öðrum
í þjóðfélaginu
innsýn inn í heim blindra,
að þeir geti gert hlutina.
Það er alltof algengt að
fólk haldi að blindir geti
ekki gert neitt.
,,
18-31 (18-19) helgarefni 23.7.2004 18:46 Page 2