Fréttablaðið - 04.10.2004, Síða 13

Um lesbíur og tæknifrjóvganir
Hvað einkennir „bestu hugsanlegu
foreldrana“? Þessi spurning er að
veltast um í höfðinu á mér þessa
dagana. Og ástæðan m.a. rök annars
helmings nefndar sem sendi frá sér
skýrslu um lagalega stöðu lesbía og
homma nýverið. Það ætlar að verða
mér afar erfitt að kyngja þeirri
ályktun um hvernig réttur barns
verður virtur best með því að neita
lesbískum hjónum um tæknifrjóvg-
un. Þar sem mat hluta nefndarinnar
er að bestu skilyrðin fyrir uppeldi
barns séu samvistir þess við bæði
móður og föður í heimahúsi. Hvert
er viðmiðið? spyr ég bara – ég þekki
ekki þá sérstöðu íslenskra barna að
þau alist upp meira og minna í
heimahúsi blóðforeldra sinna.
Það eru svo sannarlega breyttir
tímar þegar litið er yfir gang mála í
réttindabaráttu lesbía og homma á
Íslandi. Og þessir breyttu tímar
hafa blessunarlega leitt umræðuna
um lagaleg réttindi á hærra plan en
áður. Besta dæmið um breytta tíma
er sterkari sjálfsmynd lesbía og
homma ñ sterkari vitund um sjálf
sig, væntingar, vonir og þrár. Þessi
sterka sjálfsmynd ýtir m.a. undir
að lesbíur geri kröfur um að þær
séu metnar á sömu forsendum og
aðrar konur þegar kemur að barn-
eignum. Lesbíur á barneignaaldri
fyrir ekki meira en 10 árum litu á
hugsanlegar barneignir sem fjar-
lægan draum sem myndi hugsan-
lega rætast of seint, þ.e. eftir að
viðkomandi lesbíur væru komnar
úr barneign. Í dag er líka til hópur
lesbía sem eru komnar úr barneign
og fengu draum sinn aldrei upp-
fylltan og urðu að sætta sig við að
lifa barnlausu lífi þrátt fyrir að
hafa vilja til annars – og því má
ekki gleyma.
Lesbíur á barneignaraldri í dag
líta á það sem sjálfsögð mannrétt-
indi að eiga kost á sömu leiðum til
barneigna og aðrar konur og um það
snýst málið. Lesbískar hjónur eru
svo sannarlega í barneignarhug og
þær sem hafa tök á því láta ekki ís-
lenska löggjöf aftra sér í þeim mál-
um. Og ekkert gleðilegra en að sjá
hamingjusamar hjónur á gangi þar
sem önnur er með kúluna út í loftið
og er það æ algengari sjón og stað-
reynd sem menn verða að horfast í
augu við. Og því velti ég því fyrir
mér hvort lesbískar mæður eigi
virkilega að líta á sig sem lögbrjóta?
Það virðist ekki leika nokkur vafi
meðal fólks á því að lesbíur og
hommar séu jafn hæf til uppeldisins
og gagnkynhneigðir svo þau rök eru
ekki uppi á borðinu lengur, en rökin
þar sem menn telja sig vera að berj-
ast fyrir rétti barnsins og því besta
sem barni verði búið í foreldramál-
um ganga gegn því að foreldrar
barna séu samkynhneigðir! Í hverju
liggur þá munurinn á þessum
tveimur sjónarmiðum? Lesbíur á
barneignaraldri í dag eru konur
sem fara ekki út í barneignir að óyf-
irlögðu ráði. Þær eru ekki að verða
óléttar eftir að hafa notið óábyrgs
kynlífs – þær eru ekki að eignast
barn bara af því að það kom undir –
þær eru að fara út í barneignir eftir
ítrekaðar vangaveltur um eigin
stöðu, um eigin sjálfsvirðingu, getu,
þor og kjark til þess að mæta mót-
lætinu sem enn virðist vera ríkjandi
í íslensku samfélagi. En fyrst og
fremst til þess að geta mætt þörfum
litla einstaklingsins sem þær bera
fulla ábyrgð á. ■
13MÁNUDAGUR 4. október 2004
Undrast sjónarmið Fréttablaðsins
Ég undrast sjónarmið Fréttablaðsins,
sem er ritað af Guðmundi Magnússyni
2. október, þegar hann segir forseta al-
þingis fyrir verkum um það, hvenær
hann hefði átt að flytja þessar skoðanir
sínar, það „hefði þó verið meira við hæfi
að hann reifaði þessi mál á reglulegum
fundi í þinginu þegar fyrir lægju tillögur
um hvernig ætti að bregðast við þeirri
stöðu sem upp er komin“. Þetta sjónar-
mið Guðmundar um það, hvenær Hall-
dór Blöndal hefði mátt láta í ljós skoð-
un sína, er álíka skrýtilegt og sjónarmið
sama Guðmundar um síðustu helgi, að
ég hefði ekki mátt segja skoðun mína á
þremur dómum hæstaréttar til að svara
spurningu Lögfræðingafélags Íslands,
vegna þess að fyrir dyrum stóð að skipa
dómara í hæstarétt. Guðmundur var líka
þeirrar skoðunar, að ekki væri rétti tím-
inn núna til að skipa Jón Steinar hæsta-
réttardómara. Af sjónarmiði Guðmund-
ar um ræðu Halldórs Blöndals verður
ekki fyllilega ráðið, hvort honum hafi
þótt rétti tíminn hjá þingmönnum
stjórnarandstöðunnar að yfirgefa
þingsalinn undir ræðu þingforseta, þó
sýnist hann telja það afsakanlegt!
Björn Bjarnason á bjorn.is
Sósíalisminn er markmiðið
Nú vill svo vel til að ég er meðlimur í flokki
íslenskra jafnaðarmanna – Samfylking-
unni. Fyrir mér er jafnaðarstefnan hins
vegar allt annað og meira en það sem sá
flokkur stendur fyrir. Ég er félagshyggju-
maður – sósíalisti. Sósíalismi er fyrir mér
markmið hins góða samfélags, bæði hér
og í heiminum öllum. Samfélag þar sem
valdið er í höndum margra en ekki fárra.
Samfélag þar sem hvorki finnst fátækt né
ójöfn dreifing veraldlegra gæða. Í slíku
samfélagi hefur fólk jöfn tækifæri til að
láta til sín taka og einstaklingurinn
þroskast í félagi við aðrar manneskjur.
Þannig tryggjum við best einstaklingsfrels-
ið og þannig geta allir notið þess. Mark-
miðið um að fólk leggi til eftir getu og fái
eftir þörfum skal sem víðast ríkja en þó
megum við aldrei girða fyrir að menn
skari framúr á einhvern hátt. Vinnufram-
lag. menntun og ábyrgð skulu að sjálf-
sögðu metin að verðleikum en án þess
hrikalega ójöfnuðar sem einkennir kapít-
alískt hagkerfi. Í félagslegu samfélagi á rík-
isvaldið ekki að vera alltumlykjandi - held-
ur á valdið að koma sem mest neðanfrá.
Bæði í stjórnmálunum og ekki síður í at-
vinnulífinu.
Hákon Baldur Hafsteinsson á sellan.is
Fordómar á Íslandi
Þrátt fyrir að hér sé (guðsélof) ekki nas-
istahreyfing í gangi erum við ekkert sak-
laus af því að opinbera mannfyrirlitningu
okkar við sérstök tækifæri. Útlendinga-
frumvarpið er gott dæmi um lagabreyt-
ingu sem lyktar illilega af fordómum –
jafnvel kynþáttafordómum. Sem annað
dæmi má nefna umræðuna um þjóðbún-
inginn sem spratt upp í sumar þegar tíma-
ritið Reykjavík Grapewine birti á forsíðu
mynd af svartri stúlku í skautbúning. Ís-
lendingar sáu greinilega ekkert að því að
vaða í blöðin og segja blákalt að þeim
þætti „ekki við hæfi“ að svertingi klæddist
skautbúningnum. Gyðingurinn Dorrit
Moussaieff bætti um betur þegar hún
mætti í upphlut á þingsetninguna og enn
og aftur heyrðust raddir um það væri „ekki
við hæfi“ að gyðingur væri í þjóðbúningn-
um. Toppnum var svo náð þegar nokkrar
lesbíur klæddust upphlutnum og tóku
þátt í Gaypride-göngunni.
Hafdís Erla Hafsteinsdóttir á politik.is
AF NETINU
SARA DÖGG JÓNSDÓTTIR
GRUNNSKÓLAKENNARI
UMRÆÐAN
RÉTTINDI SAMKYN-
HNEIGÐRA