Fréttablaðið - 05.11.2004, Blaðsíða 16

16 5. nóvember 2004 FÖSTUDAGUR
NÝ VÍDEÓSPÓLA KOSTAR
493 KRÓNUR
Um er að ræða meðalverð átta mynd-
bandaleigna víða um land. Algengasta
leigugjaldið er 500 krónur og er gömul
spóla gjarnan innifalin í leigunni.
HVAÐ KOSTAR ÞAÐ?
„Fleiri konur hafa komið í Kennaat-
hvarfið á þessu ári en allt árið í fyrra,“
segir Drífa Snædal, fræðslu- og fram-
kvæmdastýra í Kvennaathvarfinu.
„Við verðum varar við það í Kvennaat-
hvarfinu að konur eru hræddari en
áður. Við sjáum það í símtölum til okk-
ar og í viðtölum. Ég held að umræðan
um ofbeldi hafi skilað sér. Konur eru
meðvitaðar um þetta úrræði og meðvit-
aðar um að leita sér hjálpar,“ segir
Drífa. Hún vonar að vegna mikilla að-
sóknar í athvarfið sýni ríkisvaldið því
skilning. Meira fé þurfi til rekstursins:
„Aðstandendur sem vita af konum sem
beittar eru ofbeldi eru hræddari um
þær en við höfum áður fundið. Við höf-
um séð undanfarið hvað getur verið
mikil alvara á ferðinni.“ Þar vísar Drífa í
andlát ungrar konu í vikunni en ekki
síður andlát konu fyrr í sumar, en þær
létust báðar af völdum ofbeldis að-
standenda sinna.
Á dögunum jörðuðu helstu mannrétt-
indasamtök á landinu misréttið. Samtök
um Kvennaathvarf voru í forsvari þeirra.
Drífa segir þær finna gríðarlegan með-
byr og skilning á málefnunum: „Ég tel
að allir séu sammála um að eitthvað
fari að gerast. Við erum að ræða hvað
það þurfi að vera.“
Drífa horfir til Bandaríkjanna og úrslita í
kosningunum á þriðjudag. Hún er
hrædd um að stefnu Bush verði haldið
fram af meiri krafti síðara kjörtímabil
hans. Það hafi slæm áhrif á aðstæður
kvenna: „Þar má nefna rétt kvenna til
líkama síns með tilliti til fóstureyðinga.
Fyrstu fjögur árin lofuðu ekki góðu og
nú fær Bush heldur betur byr í seglin til
að halda niðurrifsstarfseminni áfram.
Svo heyrðist mér á stefnuræðu hans að
hann ætlaði að fara að endurskoða al-
mannatryggingakerfið og þá rennur
manni kalt vatn milli skinns og hörunds
þegar maður af hans kalíberi ætlar að
róta í almannatryggingakerfinu sem er
nógu slæmt fyrir.“
Konur eru hræddari en áður
HVAÐ ER AÐ FRÉTTA? DRÍFA SNÆDAL, FRAMKVÆMDASTÝRA Í KVENNAATHVARFINU
Úðabrúsinn reyndist
stórkostleg uppfinning
Á morgun standa herstöðvaandstæðingar fyrir róttæklingarölti um miðborg Reykjavíkur.
Gengið verður milli staða þar sem fræg mótmæli hafa orðið í gegnum árin. Vernharður Linnet
ætlar að ganga en hann tók þátt í nokkrum sögufrægum mótmælum á síðustu öld.
SAGAN Meðal staða sem staðnæmst
verður við er höfnin í Reykjavík
þar sem þrjú herskip úr Nató-flot-
anum fengu að kenna á uppreisn-
arhug íslenskrar æsku í maí 1968,
daginn sem hægri umferð var tek-
in upp í landinu. Fyrir mótmæl-
endum fór Vernharður Linnet,
síðar kunnur djassgeggjari, sem
var virkur í Fylkingunni, æsku-
lýðsfélagi Alþýðubandalagsins.
„Þarna var nýkomin til sögunnar
þessi stórkostlega uppfinning
sem úðabrúsarnir voru,“ segir
Vernharður þegar hann rifjar upp
þennan vordag fyrir 36 árum.
„Þeir fengust í Málaranum og við
fórum og keyptum nokkra og
höfðum uppi kennslu í notkun
þeirra.“ Þegar menn höfðu náð
tökum á tækninni var stormað
niður á höfn þar sem tvö herskip
lágu, annað frá Bretlandi og hitt
frá Vestur-Þýskalandi. Þriðja
skipið, bandarískt, lagði hins
vegar ekki í að leggja að bryggju
enda höfðu mikil mótmæli orðið
hvar sem þau komu í höfn í Evr-
ópu. „Ég úðaði á breska skipið:
„Ísland úr Nató - herinn burt“ og í
kjölfarið upphófust svolítil slags-
mál. Skipverjar gripu til þess ráðs
að spúla á mannskapinn og ætluðu
að spúla okkur burt en það varð til
þess að áhorfendur gengu í lið
með mótmælendum og frekari
slagsmál urðu.“ Nokkrir voru
handteknir en Vernharður segir
að lögreglan hafi verið afskaplega
pen og prúð. Þar sem hægri um-
ferðin var innleidd þennan sama
dag var fjöldi lögreglumanna við
umferðareftirlit úti um alla borg
og viðbúnaðurinn við höfnina tók
mið af því.
Í kjölfarið fylgdu svo frekari
mótmæli því í júní var ráðherra-
fundur Nató haldinn á Íslandi. „Þá
efndum við til mikillar Keflavík-
urgöngu og meðal annars komu
hingað nokkrir Grikkir. Her-
foringjastjórnin hafði náð völdum
í Grikklandi og grískir útlagar
komu til að taka þátt í mótmælun-
um. Svo voru mótmæli við Há-
skólann þar sem fundurinn var
haldinn og fyrir handvömm lög-
reglu komust mótmælendur á
tröppur Háskólans. Þar voru
nokkrir handteknir,“ segir Vern-
harður. Til fundarins voru meðal
annarra mættir Willy Brandt,
kanslari Vestur-Þýskalands, Dean
Rusk, utanríkisráðherra Banda-
ríkjanna, og fulltrúi grísku fas-
istastjórnarinnar.
Vernharður hlakkar til göng-
unnar á morgun og vonast til að
margir gangi um þessar merku
söguslóðir. Inntur eftir stjórn-
málaafskiptum hans eftir þetta
segist hann nú hafa verið rekinn
úr Fylkingunni 1974 og ekki verið
í pólitík síðan. „Trotskíistar náðu
völdum í félaginu og töldu mig
óæskilegan. Ég græt það ekkert
sérstaklega og hef ekki skipt mér
af stjórnmálum síðan.“
Landsráðstefna Samtaka her-
stöðvaandstæðinga verður í fund-
arsal að Vesturgötu 7 á morgun og
hefst klukkan ellefu. Klukkan tvö
hefst svo róttæklingaröltið sem
lýkur með óvæntri uppákomu
sem friðarsinnar eru hvattir til að
missa ekki af. bjorn@frettabladid.is
SKÝRSLAN SEM ALLIR ERU
AÐ TALA UM.
„Það viðurkennist að ég hef átt erfitt
með að mynda mér skoðun á mál-
inu vegna fordæmingar minnar á
samráði olíufélaganna annars vegar
og ánægju með störf Þórólfs sem
borgarstjóra hins vegar,“ segir Birna
Þórarinsdóttir, framkvæmdastýra
UNIFEM á Íslandi. „Mér hefur þótt
hann hafa komið að þessu starfi af
heilum hug og áhuga og man ekki
eftir einu tilviki þar sem ég var ósátt
við framgöngu hans. Ég man frekar
eftir jákvæðri umfjöllun um störf
hans. Það var ekkert sem orsakaði
óánægju fyrr en núna sem aftur
tengist ekki störfum hans sem
borgarstjóra.“
Birna segir að þarna togist á hegð-
un stórfyrirtækja á markaði sem
misnota aðstöðu sína og spurning-
in um hver sé ábyrgðaraðili fyrir-
tækjanna. „Eru það fyrirtækin sem
lögaðilar, eða einstaklingarnir sem
að þeim standa? Mín skoðun er
ekki sú að hann þurfi að segja af sér
en ég öfunda hvorki hann né
Reykjavíkurlistann af því að þurfa
að finna lausn á þessu máli.“
BIRNA ÞÓRARINSDÓTTIR
Sitji áfram
STAÐA ÞÓRÓLFS
SJÓNARHÓLL
STJÓRNMÁL Ísólfur Gylfi Pálmason
hefur setið á þingi að undanförnu
í fjarveru Hjálmars Árnasonar og
ekki setið auðum höndum. Hann
hefur lagt fram nokkur mál í þing-
inu, meðal annars um að mat-
reiðslumenn fái stuðning til að
auka hróður sinn og íslenskrar
matargerðar í útlöndum. Um leið
njóti landbúnaðarafurðirnar góðs
af. „Þetta er rétta leiðin til að
kynna íslenskt hráefni, bæði í út-
löndum og á Íslandi. Það skiptir
máli fyrir ferðaþjónustuna að rétt
sé á málum haldið hér heima.
Ferðamenn verða að fá góðan
mat,“ segir Ísólfur. Honum finnst
ekki nóg að gert í kynningu á ís-
lenskum mat og matargerðarlist
en sjálfur hefur hann lagt sitt af
mörgum í gegnum árin. „Ég fékk
mikinn áhuga á þessum málum
eftir að ég tók þátt í panelumræð-
um um mat og menningu í Noregi
árið 1996. Á sama tíma var kokka-
landsliðið okkar að keppa á Norð-
urlandamótinu og stóð sig vel.“
Engum blöðum er um það að
fletta að kokkalandsliðið sé með
þeim fremstu í veröldinni, það sit-
ur nú í níunda sæti heimslistans
og stefnir hraðbyri á toppinn. En
getur matargerðarlist jafnast á
við stóriðju? „Ja, allavega eru
matreiðslumeistararnir nýir
sendiherrar íslensku þjóðarinnar
á erlendum vettvangi,“ segir
Ísólfur og bætir við að kjötiðnað-
armenn séu líka
að gera góða
hluti. Hann hafn-
ar því hinsvegar
að hann standi í
þessu ati, aðeins
til að fá gott að
borða hjá kokkun-
um góðu. „Ég hef
alltaf verið dálítið
þéttvaxinn en það
er fyrst og fremst
af því að konan
mín eldar svo
góðan mat.“ Sú
heitir Steinunn
Ósk Kolbeinsdótt-
ir og er kennari.
- bþs
Ísólfur Gylfi vill styðja matreiðslumenn:
Nýir sendiherrar íslensku þjóðarinnar
FUNDUR NATO Í REYKJAVÍK 1968
Mikil mótmæli brutust út og lét
Vernharður ekki sitt eftir liggja í þeim.
VERNHARÐUR LINNET
Vernharður var talinn óæskilegur í Fylkingunni eftir að Trotskíistar náðu þar völdum. Stjórnmálaafskiptum hans lauk upp úr því.
ÍSÓLFUR GYLFI PÁLMASON
Ég hef alltaf verið dálítið þéttvaxinn.