Tíminn - 21.10.1973, Blaðsíða 28

28
TÍMINN
Sunnudagur 21. október 1973.
Háhyrningar eru alltaf saman i hópum. Þessi mynd er tekin i Beringssundi.
Háhyrningurinn
Sá allra hættulegasti, en
er mjög hrifinn af tónlist.
Hann hefur verið nefndur
Slátrari hafsins
Sporöurinn, sem háhyrningurinn er kenndur viö.
MILLI hinna geysistóru bláhvala
annars vegar og hinna litlu
höfrunga hins vegar, eru fjölda-
margar tegundir hvala af milli-
stærö. Þessar skepnur hafa
margt sameiginlegt manninum,
bæöi liffræðilega og hvað varðar
gáfurnar. Þær gefa frá sér greini-
leg mismunandi hljóð, sem
áreiðanlega tákna eitthvað.
Fyrir ekki löngu siðan vissu
menn mjög litið um þessi sjávar-
dýr annað en það, að þau höfðu
ógnvekjandi tanngarð, sem
stærri frændur þeirra höfðu ekki.
Einn af þessum ógnvekjandi
tannhvölum er háhyrningurinn.
Igegnum aldirnar hafa margar
hryllingssögur verið sagðar af
háhyrningnum. Hann var sagður
blóðþyrstastur allra dýra hafsins,
og auk þess mjög kænn og gáfað-
ur. Það sem blasti við hvalveiði-
mönnum, þegar Háhyrningurinn
opnaði skoltinn voru tuttugu og
átta sverar og hvassar tennur.
Við vorum þvi talsvert
„skeptiskir” er við hófum kafanir
i djúpin, til að kynnast þessari
skepnu.
Á Indlandshafi
Arið 1967, þegar við vorum i
leiðangri á Indlandshafi, rákumst
við á háhyrningatorfu. Við urðum
mjög hræddir, hræddari en
ástæður gáfu tilefni til eins og
Atta metra langur háhyrningur. Blástursopiö sést greinilega á myndjnnj
seinna kom i ljós. Þá vissum við
ekkert um það, hvernig þessi dýr
haga sér þegar þau eru i leit að
æti.
Við vissum aö háhyrningar eru
oftast saman i flokk og þannig
gera þeir árásir sinar. Þegar við
þess vegna rákumst á nokkra há-
hyrninga, reiknuðum við með þvi
að sjórinn væri morandi af þeim.
Útdráttur úr dagbókinni minni
gefur hugmynd um það hvernig
það var, er við rákumst á háhyrn-
ingana fyrst:
12.aprfl 1967: Um klukkan 17.30
fundum við höfrungavöðu, af
þeirri tegundinni, sem ómögulegt
er að nálgast. Við eltum þá á
gúmmlbátnum alveg til sólseturs.
Höfrungarnir notuðu furðuleg-
ustu brögð til að komast undan
okkur: Þeir skiptu sér i tvo hópa,
sem syntu svo hvor i sina áttina.
Hópurinn.sem eltur er skiptir sér
siðan aftur og þannig koll af kolli.
Þegar hópurinn er orðinn þreytt-
ur, stingur hann sér og nýr hópur
tekur við. Ef einn höfrungur verð-
ur viðskila við hina og er eltur,
notar hann hin furðulegustu
brögð til að komast undan: Fyrst
syndir hann til hægri og sveigir
siðan snögglega til vinstri. Þar
næst snýst hann til hægri aftur, en
um leið og þeir sem elta hann
hafa uppgötvað aðferðina, sem
hann notar til að reyna að komast
undan, breytir hann um aðferð.
Þá stingur hann sér snögglega
eða snýst i þveröfuga átt.
Þetta er óvenjuleg hegðun hjá
höfrungum, sem venjulega eru
mjög gæfir þegar menn eru ann-
ars vegar. Ef til vill stafar hún af
þvi, að háhyrningar eru i sjónum,
en þeir ásamt með hákörlum eru
verstu óvinir höfrunganna. Við
verðum að reyna að komast nær
hinum ógnvekjandi „slátrara
hafsins”: háhyrningnum. Við
verðum að finna ljósmyndara
sem er fús til að hætta lifinu.
Háhyrningur i sjónmáli
13. apríl: Kallið kemur snemma
um morguninn. Allir hlaupa upp á
dekk og gúmmibáturinn er settur
á flot. Af þilfarinu á „Calypso”
sjáum við greinilega hina ein-
kennandi sporða háhyrninganna,
sem þeir draga nafn sitt af. Það
eru einnig hvitir blettir fyrir aft-
an augun. Jú — hér er hann, há-
hyrningurinn.