Fréttablaðið - 08.12.2004, Blaðsíða 37

Sú undarlega staða er komin upp
hér á landi að þrátt fyrir yfirlýsing-
ar um annað hefur Íbúðalánasjóður
hafið hatramma samkeppni við
einkafyrirtæki á frjálsum markaði
um lánveitingar til fólks vegna
íbúðakaupa. Forsvarsmenn Íbúða-
lánasjóðs hafa lýst því yfir margít-
rekað síðustu mánuði að sjóðurinn
sé og eigi ekki að vera í samkeppni
við banka og sparisjóði. Á sama
tíma hafa sömu forsvarsmenn í
verki keppst við að undirbjóða
vaxtakjör á frjálsum markaði og
verið í grimmri auglýsingaherferð
þar sem þeir hafa gert mikið úr
kostum eigin lána og látið halla á lán
„samkeppnisaðila sinna“. Sjóðurinn
hefur líka talið ástæðu til að vera
með sérstakan markaðsstjóra, en
hlutverk slíkra aðila í fyrirtækja-
rekstri er jafnan að tryggja sem
bestan árangur í samkeppni. Í þess-
ari grímulausu samkeppni nýtur
Íbúðalánasjóður þess forskots að
vera undanþeginn skattskyldu og
hafa ókeypis ábyrgð ríkissjóðs á
fjármögnun lána sinna. Þessi staða
er ekki bara undarleg í meira lagi
heldur einstök í Evrópu og þótt víð-
ar sé leitað.
Síðasta útspil Íbúðalánasjóðs var
að gera sérstakan samning við einn
aðila um framkvæmd greiðslumats
og þjónustu við lánveitingar sínar.
Reyndar tekur sjóðurinn fram að
öllum fjármálafyrirtækjum á hús-
næðislánamarkaði standi til boða
sambærilegt samstarf. Fyrir liggur
hins vegar að forsvarsmenn sjóðs-
ins nýttu sér þá aðstöðu sína að vera
undanþegnir lögum um opinber inn-
kaup og þannig öllum eðlilegum
kröfum til ríkisfyrirtækja um útboð
á þjónustuþáttum, og hófu viðræður
við einn aðila á lánamarkaði um
samstarf. Slík vinnubrögð eru tæp-
ast til fyrirmyndar, og breytir litlu
þótt forsvarsmenn sjóðsins hafi
ekki talið stætt á öðru í framhaldinu
en að bjóða öðrum samleið líka.
Í fréttatíma Stöðvar 2 síðasta
föstudagskvöld gaf markaðsstjóri
Íbúðalánasjóðs í skyn að bankar og
sparisjóðir hefðu ekki sinnt
greiðslumatsvinnu sinni fyrir sjóð-
inn í gegnum tíðina sem skyldi.
Þetta eru alvarlegar ásakanir og
það er skilyrðislaus krafa að þeir
sem koma fram með slíkt sýni fram
á dæmi þar um. Á meðan eru þetta
marklausar dylgjur frá hinu opin-
bera sem gera ekkert nema að
skaða starfsemi sjálfstæðra einka-
fyrirtækja í landinu. Bankar og
sparisjóðir hafa lagt mikinn metnað
í að veita sem allra besta þjónustu á
þessu sviði og hafa þeir m.a.s. gagn-
rýnt það hversu vægar kröfur
Íbúðalánasjóður hefur viljað gera
um slíkt greiðslumat, sem þannig
yki hættuna á að fólk reisti sér
hurðarás um öxl ef greiðslumatið
væri ekki í nægilegum takti við
raunveruleikann. Það hefur líka
sýnt sig að bankar og sparisjóðir
gera mun strangari kröfur um
greiðslumat í tengslum við nýjar
íbúðalánveitingar sínar en sjóður-
inn hefur gert. Mikilvægt er á þeim
jákvæðu umbrotatímum sem nú
ganga yfir íslenskan fjármálaheim,
þar sem stóraukinn styrkur hefur
gert fjármálafyrirtækjum kleift að
koma af krafti inn á íbúðalánamark-
aðinn, að hið opinbera stígi gætilega
til jarðar við þá endurskoðun á hlut-
verki Íbúðalánasjóðs sem er hafin.
Varast ber að láta starfsmenn opin-
berra sjóða ráða þeirri ferð því
hættan er sú að þeirra hagsmunir
fari ekki saman við hagsmuni al-
mennings. Fyrir því er áratuga
reynsla. ■
25MIÐVIKUDAGUR 8. desember 2004
Ríkissjóður í grímulausri samkeppni
BRÉF TIL BLAÐSINS
Um starfsheiti umsækjanda
Jón Björnsson sálfræðingur og rithöf-
undur skrifar:
Nú hefur undanfarna daga verið á kreiki
listi, kominn frá forsætisráðuneytinu, yfir
sextán umsækjendur um starf umboðs-
manns barna. Þar eð ég var einn umsækj-
endanna er mín getið og ég er prýddur
starfsheitinu framkvæmdastjóri fjölskyldu-
og þróunarsviðs Reykjavíkurborgar. Þetta
vil ég leiðrétta, úr því enginn annar gerir
það, því nú eru liðin tæp fjögur ár síðan ég
lét af því ágæta starfi. Sjálfur er ég saklaus
af þessari villu því ég varði meira en heilli
síðu í umsókn minni til að lýsa störfum
mínum síðan þetta var og hún hefur tæp-
ast farið fram hjá vel læsum manni.
Nú hefur errið fólk sagt að umsóknirnar
hafi ekki verið lesnar eða þá alltof hratt og
illa. Þetta fólk gæti stutt mál sitt með yfir-
sjón ráðuneytisins varðandi starfsheitið
mitt. Ég vil ekki að grafið sé undan trausti
fólks á landstjórninni, (sjáið bara upp-
lausnina í Úkraínu) og bendi ráðuneytinu
á að segja bara, sé það spurt, að fyrir mis-
tök hjá ritara hafi fallið niður bókstafirnir
„fv.“ á undan starfsheitinu mínu. Þá verður
allt gott.
Velkominn Bobby Fischer
Guttormur Sigurðsson skrifar:
Ég vil að Fréttablaðið birti eftirfarandi opið
bréf til Bobby Fischers skákmeistara. Bréf-
ið er á íslensku svo allir landar mínir geti
lesið það. Kæri Bobby Fischer þú ert fyrir
mitt leyti velkominn til Íslands. Ég tel mig
vera í þakkarskuld við þig frá því að þú
komst hingað síðast og sigraðir Boris
Spasky glæsilega. Það afrek þitt örvaði
mjög skákáhuga á Íslandi, sem er mjög
gott og bætandi fyrir andlegt heilsufar
þessarar þjóðar. Að þú skulir nú leita til
okkar með beiðni um aðstoð er í raun
heiður fyrir okkur og ekki nema sjálfsagt
að verða við þeirri beiðni. Ef íslensk stjórn-
völd eru á öðru máli, vegna þess að þau
skynja allt í gegnum pólitískt lituð sjóngler,
verð ég að biðjast afsökunar fyrir þeirra
hönd og segja einfaldlega að þeim sé ekki
sjálfrátt. Ég er viss um að jafnvel bara við-
vera þín á Íslandi yrði skáklistinni hér góð
lyftistöng.
GUÐJÓN RÚNARSSON
FRAMKVÆMDASTJÓRI SAMTAKA
BANKA OG VERÐBRÉFAFYRIRTÆKJA
UMRÆÐAN
ÍBÚÐALÁN
Afturhaldskommatittur
Af sinni alkunnu yfirvegun kallaði Davíð
Oddsson þá sem ekki eru sáttir við stríðs-
yfirlýsingu hans og Halldórs afturhalds-
kommatitti. Hann sagðist ekki skilja þá
sem ekki styddu þá uppbyggingu í Írak
sem Ísland tekur nú þátt í. En ég skil ekki
að hann skuli geta óhaggað staðið á sinni
sannfæringu, að hann sjái ekki að árásin
var gerð undir röngum formerkjum, að
innrásin var illa skipulögð þar sem ekki var
gert ráð fyrir jafn mikilli mótspyrnu og
raun ber vitni og að það hafi verið rangt
að fara í stríð án samþykkis Alþingis. Að
standa á bak við ákvarðanir sínar og vera
trúr skoðunum sínum er mikilvægt og
mikilsvert. En það er ekki síður góður kost-
ur að geta viðurkennt mistök sín, að geta
sagt að hlutirnir hefðu átt að vera öðruvísi,
að það hafi verið rangt að bera ákvörðun
um stríðsþátttöku ekki undir utanríkis-
nefnd Alþingis og þingið sjálft. Davíð væri
meiri maður fyrir vikið... og eflaust valtur í
sessi. Ég skil ekki þessa þvermóðsku og vil
frekar vera kallaður afturhaldskommatitt-
ur, á móti stríðsrekstri og andvígur einræð-
istilburðum Dabba og Dóra, en vera í liði
með þvermóðskupúkum.
Haukur Agnarsson á sellan.is
AF NETINU
36-37 (24-25 (umræðan) 7.12.2004 19:45 Page 3