Fréttablaðið - 26.01.2005, Blaðsíða 14

Augu handboltaunn-
enda beinast að Túnis
meðan heimsmeistara-
mótið stendur yfir.
Landið sker sig úr Mið-
jarðarhafinu inn í norð-
anverða Afríku og lúrir
þar milli Alsír, Líbíu og
hafs. Túnis er nokkuð
stærra en Ísland og íbú-
arnir tæpar tíu milljón-
ir. Landið laut yfirráð-
um Frakka um árabil
og franskra áhrifa gætir
í menningu og mann-
lífi.
Samskipti Íslendinga og Túnisa
eru ekki mikil. Landið var kynnt
Íslendingum fyrir áratug sem
ferðamannaland og þaðan er
keypt salt til saltfiskverkunar.
Allur meginþorri Túnisa er
íslamstrúar enda íslam opinber
trú. Arabíska er opinbert mál í
landinu en flestir tala líka frönsku
og margir ensku. Franskur brag-
ur er á menningu og mannlífi en
Túnis laut frönskum yfirráðum í
góða sjö áratugi, allt til ársins
1956. Þá gætir einnig ítalskra
áhrifa í landinu en Sikiley er
skammt undan ströndum Túnis.
Túnisar eru frjálslyndari en al-
mennt gerist meðal arabaþjóða og
um árabil hafa stjórnvöld lagt
áherslu á að bæta stöðu kvenna.
Um tíu milljónir manna búa í
Túnis, þar af tæp milljón í höfuð-
borginni sem landið er nefnt eftir.
Heilsufar og lífslíkur Túnisa eru
með ágætum, sé miðað við ná-
grannalöndin.
Forsetinn heitir Ben Ali og
stjórnar með nokkuð harðri hendi
þó að frjálsræðið sé meira en í
flestum öðrum arabalöndum.
Íslendingur í hassinnflutningi
Ferðaþjónusta er vaxandi
atvinnugrein og fjölmargir hafa
atvinnu af framleiðslu textíl- og
efnavara, sem eru helstu útflutn-
ingsvörurnar. Þá er talsvert flutt
út af olíu. Túnis er meðal annars
ríkt af ólífum, vínberjum, melón-
um, sítrusávöxtum, fíkjum og
döðlum.
Sólin skín í Túnis bróðurpart
ársins og yfir hádaginn fer hitinn
jafnan yfir 30 gráður að sumar-
lagi en er tíu til tuttugu gráður
yfir vetrarmánuðina.
Knattspyrna er vinsælasta
íþróttagreinin í Túnis og hefur
landsliðið meðal annars komist í
lokakeppni Heimsmeistaramóts-
ins. Margir góðir golfvellir eru í
landinu og eru þeir aðallega nýttir
af ferðamönnum en villisvína-
veiðar laða einnig að.
Túnis á í ágætu sambandi við
Bandaríkin og fyrir nokkrum
árum gerðu stjórnvöld samkomu-
lag við Evrópusambandið um við-
skipti og fleira. Sams konar samn-
ingur var undirritaður við Frí-
verslunarsamtök Evrópu (EFTA)
um miðjan síðasta mánuð.
Það vakti mikla athygli hér á
landi fyrir sjö árum þegar Íslend-
ingur var handtekinn í Þýskalandi
að beiðni alþjóðalögreglunnar. Lá
hann undir grun um að hafa
tengst innflutningi á næstum
tveimur tonnum af hassi til Túnis.
Maðurinn sat í varðhaldi í Þýska-
landi en var að lokum látinn laus
þar sem skilyrði um framsal hans
til Túnis voru ekki uppfyllt. Eftir
því sem næst verður komist fer
maðurinn enn huldu höfði og klær
réttvísinnar hafa ekki náð að
krafsa í hann.
Gervihnattamóttakarar algengir
Bryndís Ísfold Hlöðversdóttir og
Torfi Frans Ólafsson fóru í tíu
daga ferðalag um Túnis á síðasta
ári. Það var ævintýraþráin sem
rak þau þangað en þau langaði á
spennandi og framandi slóðir.
„Þjóðin skiptist í tvennt,“ segir
Bryndís Ísfold. „Þeir sem búa á
vinsælum ferðamannastöðum eru
mjög ágengir og voru til í að selja
ömmur sínar. Annað blasti við í
minni þorpum inni í landinu, þar
var fólk ekkert nema gestrisnin.“
Bryndís og Torfi vissu fátt um
land og þjóð áður en þau afréðu að
heimsækja Túnis. Torfi vissi þó
sem var að hluti fyrstu Stjörnu-
stríðsmyndarinnar var tekinn upp
í eyðimörkum landsins.
Til marks um gestrisnina nefn-
ir Bryndís að Torfi fór í klippingu
á rakarastofu í einum smábænum
en fékk ómögulega að borga fyrir
sig. Hún gefur lítið fyrir matar-
gerðarlist innfæddra, segir mat-
inn ekki góðan. Hins vegar vakti
athygli þeirra að þrátt fyrir
nokkra fátækt víða um landið eru
flestir íbúar með gervihnatta-
móttakara. „Húsin eru sum hver
þaklaus en samt eru gervihnatta-
móttakar við þau. Innlendir fjöl-
miðlar eru ritskoðaðir og það er
erfitt að nota netið.“
Bryndís segir að þrátt fyrir
frjálsræði á ýmsum sviðum fari
margt miður í þjóðlífinu. „Öll
stjórnarandstaða er illa séð og
skýrslur Amnesty International
um Túnis eru ekki glæsilegar þó
að ástandið sé sjálfsagt skárra
þar en í mörgum löndum í kring.“
Sviðakjammar á íslenskan máta
Páll Skúlason, rektor Háskóla Ís-
lands, sótti Túnis heim í maí á síð-
asta ári en HÍ og háskólinn í Tún-
is eiga í samstarfi. „Þetta er af-
skaplega vinaleg og geðþekk þjóð
sem býr að mikilli sögu og menn-
ingu sem er frá því löngu fyrir
Krist.“ Páll segir söguna og menn-
inguna lifandi þátt í nútímavitund
Túnisa og landsmenn með-
vitaða um þau verð-
mæti. „Margar þjóðir
hafa búið í Túnis í
gegnum aldirnar og
skilið eftir sín
merki. Þetta er því
pottur alls konar menningar og
trúarbragða.“
Páll segir forvera Ben Ali á
forsetastóli, Bourguiba, hafa ver-
ið merkan mann sem lagði ofur-
áherslu á að mennta þjóðina.
„Hann sagði að í stað þess að
byggja upp her ættu Túnisar að
byggja upp menntakerfi. Og gerði
það.“ Ekki var nóg með það held-
ur lagði hann sérstaka áherslu á
að mennta konur. Páll segir stöðu
kvenna sterka í Túnis og þær
gegni lykilhlutverkum í þjóðlífinu
til jafns við karla.
Ben Ali tók við völdum 1987 og
hefur haldið þeim síðan. „Hann er
mjög áberandi persóna sem
drottnar yfir öllu,“ segir Páll en til
marks um það er fólki gert skylt
að hafa myndir af leiðtoganum á
öllum opinberum stöðum, versl-
unum og veitingastöðum.
Páll var hrifnari af matnum í
Túnis en Bryndís Ísfold og það
hýrnar yfir honum þegar hann fer
út í þá sálma. „Ég kom inn á veit-
ingastað í hádegi og það fyrsta
sem ég sá á borðum var sviða-
kjammi á íslenskan máta. Ég fékk
mér og það var eins og maður
væri kominn heim. Þetta fannst
mér alveg stórkostlegt.“
bjorn@frettabladid.is
14 26. janúar 2005 MIÐVIKUDAGUR
Sviðakjammar og
gervihnattadiskar
MEÐALKÝRIN GEFUR AF SÉR
5.229 LÍTRA AF MJÓLK Á ÁRI
Samkvæmt upplýsingum
Bændasamtakanna.
SVONA ERUM VIÐ
Hugmyndin um bílageymslu undir
Tjörninni er ekki útkljáð mál, að sögn
Dags B. Eggertssonar, borgarfulltrúa og
formanns skipulagsnefndar.
„Við erum að skoða bílastæði aðeins
norðar, á svæðinu sem nær frá höfninni
og alveg niður á Lækjartorg,“ sagði
Dagur. „Jafnframt á þeim reit sem er
aðeins sunnar, þar sem Íslandsbanki er
nú. Það er verið að athuga með bygg-
ingu bílageymslu þar undir. Mennta-
skólinn í Reykjavík hefur verið veikur
fyrir því að fá jafnvel bílageymslu inn í
brekkuna hjá sér. Það er því ekki komin
niðurstaða í þetta.“
Dagur sagði að margir væru viðkvæmir
fyrir hugmyndinni um bílageymslu
undir Tjörninni og hefðu viljað sjá þeim
málum öðruvísi fyrir komið. Á hinn bóg-
inn mætti benda á að framkvæmdin
sem slík tæki að sjálfsögðu einhvern
tíma, en síðan færi vatn yfir hana. Það
væru því rök með og á móti.
„Bílageymslur borgarinnar eru vel nýttar
núna,“ sagði Dagur. „Við höfum haft
áhyggjur af einu húsi, sem er við Vita-
torgið. En þar er nýtingin að rjúka upp
núna. Það er ýmislegt sem bendir til
þess að fólk sé að læra á þetta, sem er
nátturlega lykilatriði. Það væri óneitan-
lega skrýtið ef umræðan myndi snúast
um að það væru ekki nægilega mörg
stæði, en svo væru húsin ekki fullnýtt.
Galdurinn felst í því að mæta þörfinni,
en innleiða um leið nýjan „kúltur“ í að
hugsa um þetta. Það er í raun alveg
magnað hvað Bílastæðasjóður er með
lipurt starfsfólk í þessum húsum. Ég tel
að það sé þessu fólki að þakka í hve
ríkum mæli ökumenn eru farnir að til-
einka sér þann möguleika að nota bíla-
geymslurnar.“ ■
Ekki útkljáð mál
EFTIRMÁL: BÍLAGEYMSLA UNDIR TJÖRNINNI
„Þó að ég sé ekki hlynnt þeim máls-
háttum sem ég hef heyrt að séu í
dagbókum Odda, frekar en örugg-
lega flest fólk í dag, þá er fáránlegt
að innkalla bækurnar,“ segir Guðný
Maríanna Þorsteinsdóttir, nemi við
Söngskólann í Reykjavík.
Fyrirtækið Oddi brást við kvörtunum
viðskiptavina vegna niðrandi máls-
hátta í garð kvenna. Ákvörðunina
studdu forsvarsmenn þess með því
að málshættirnir væru ekki í takt við
fjölskyldu- og jafnréttisstefnu fyrir-
tækisins.
„Þetta eru bara gamlir fornir máls-
hættir og allt í lagi að við vitum
hvernig samfélagið var hér í denn,“
segir Guðný, en meðal málshátta í
bókinni eru: Aldrei er kvennastjórn
affaragóð og kona er karlmanns
fylgja.
„Sá sem kvartaði er í raun búinn að
gera ógagn,“ segir Guðný og bendir
á að umfjöllun fjölmiðla um málið
hafi aukið athygli á bókinni og eftir-
spurnina eftir henni. Hún sé þó ekki
föl og á leið á haugana. Heppilegra
hefði verið ef viðskipavinirnir hefðu
sniðgengið bókina.
„Mér finnst mjög gott að fyrirtækið
bregðist við ábendingum viðskipta-
vina sinna en það verður að bregð-
ast rétt við. Í þetta sinn fannst mér
ekki nauðsynlegt að innkalla bók-
ina.“ ■
GUÐNÝ MARÍANNA
ÞORSTEINSDÓTTIR
Oddi brást
ekki rétt við
DAGBÆKUR ODDA Á HAUGANA
SJÓNARHÓLL
HORFT YFIR
Ýmsir byggingarstílar sjást í borgum Túnis. Landið var löngum undir yfirráðum Frakka en þar gætir einnig ítalskra áhrifa í menningu.
JARÐARBERJAFROSTPINNI
Kalt hefur verið í Bandaríkjunum að undan-
förnu, jafnvel í sólskinsríkinu Flórída þar sem
hitastigið hefur farið fimm gráður niður fyrir
frostmark. Jarðarberjabændur á þessum slóð-
um úða ber sín vatni til að verja þau
frostskemmdum en í staðinn hjúpast þau ís.
DAGUR B. EGGERTSSON
Margir viðkvæmir fyrir hugmyndinni.
M
YN
D
A
P
BRYNDÍS ÍSFOLD HLÖÐVERSDÓTTIR OG
PÁLL SKÚLASON Fóru bæði til Túnis á síðasta
ári. Ævintýraþráin rak Bryndísi áfram en Páll fór
þangað vegna samstarfs Háskóla Íslands og
háskóla í Túnis.