Fréttablaðið - 26.01.2005, Blaðsíða 47

Þegar ég var strákur var Löður
vinsæl sápuópera og háð um þær
um leið. Karlpersóna í Löðri hét
að mig minnir Burt, a.m.k. væri
það viðeigandi nafn miðað við ís-
lenska merkingu orðsins. Sá trúði
því að ef hann sveiflaði höndun-
um og smellti fingrum hyrfi hann
burt. Hentugur eiginleiki á
neyðarlegustu stundum lífsins,
en gallinn bara sá að hann sást nú
samt. Huliðshjúpurinn dugði
þannig ekki betur en nýju fötin
keisarans.
Síðustu misseri höfum við
fylgst með skelfilegum afleiðing-
um ofmats formanna stjórnar-
flokkanna á eigin persónu. Þeir
töldu sig vorið 2003 einfæra um
að gera okkur öll ábyrg fyrir því
blóðbaði sem innrásin í Írak er.
Miklir menn vorum við og réðum
lífi eða dauða. En íslenska þjóðin
er ekki haldin valdhroka og vildi
enga aðild eiga að þessu ólög-
mæta árásarstríði.
Hinn nýi forsætisráðherra,
Halldór Ásgrímsson, hrekst nú
undan þeim vindum sem hann
sjálfur blés, með innan við 5%
fylgi í eigin kjördæmi og á harða-
hlaupum undan spurningum fjöl-
miðla. Í stað þess að játa mistök
sín, biðjast afsökunar og axla
ábyrgð berst hann um á hæl og
hnakka við sjálfan sig. Nú væri
gott að vera ósýnilegur. Og líkt
og Burt forðum segir hann í
nauðvörn að listinn yfir hinar
viljugu þjóðir sé ekki lengur til!
Þ.e.a.s. að ákvarðanir hans sjálfs
séu ekki lengur til. Á hið sama þá
við um ráðherrann sjálfan? Er
stefna ríkisstjórnarinnar í Íraks-
málinu ekki lengur til? Hvarf hún
bara „hókus pókus“ burt?
Af svipuðu raunsæi segir
Davíð Oddsson að friður ríki í 795
af 800 byggðum Íraks og Bush að
leiðangrinum sé lokið (e. mission
accomplished).
Stríðinu í Írak er því miður
ekki lokið og listi hinna viljugu
þjóða verður alltaf til þó Ísland
geti afturkallað stuðning sinn. En
í Írak er fullt af fólki sem er ekki
lengur til og úr því verður ekki
bætt. Á því berum við Íslending-
ar fulla ábyrgð.
Til að forðast að í framtíðinni
verðum við aftur gerð ábyrg
fyrir óhæfuverkum af einum eða
tveimur valdsmönnum þurfum
við að setja stjórnvöldum skýrari
mörk. Höfundar stjórnarskrár-
innar hafa ekki látið sér til hugar
koma að herlaust land yrði aðili
að stríði með þessum hætti og
kváðu því ekki á um það. Með
félögum mínum í þingflokki Sam-
fylkingarinnar legg ég nú til við
Alþingi að bætt verði við 21. gr.
stjórnarskrárinnar ákvæðum
sem banna aðild að eða stuðning
við stríð nema með samþykki
meirihluta Alþingis. Þó stjórnar-
flokkana skorti dug til að axla
ábyrgð á ákvörðun Davíðs og
Halldórs og telja hana hafa horf-
ið er óskandi að fólk úr öllum
flokkum sjái nauðsyn þess að
kveða skýrt á um hvernig lýð-
ræðislega eigi að taka svona
ákvörðun. Hin vonda ákvörðun,
hvernig að henni var staðið og
þær deilur sem þetta skapaði
hafa rýrt traust fólks á forystu-
mönnum sínum og orðið þjóðinni
til minnkunar. ■
Er forsætisráðherra ekki lengur til?
19MIÐVIKUDAGUR 26. janúar 2005
Auglýsingin í New York Times
Eiríkur Tómasson, lagaprófessor, lýsti
svo þeirri skoðun sinni í viðtali við Stöð
2 á laugardag að Davíð Oddsson og
Halldór Ásgrímsson hefðu verið í fullum
lögformlegum rétti með að lýsa yfir
stuðningi Íslands við innrásina í Írak og
hefðu ekki þurft að gera það í samráði
við Alþingi. Maður spyr sig því óhjá-
kvæmilega að því hvers vegna forsvars-
menn hinnar svokallaðrar Þjóðarhreyf-
ingar hafi ekki verið búnir að vinna
heimavinnuna sína sem skyldi í þessum
efnum. Þess í stað var bara vaðið af stað
með látum og kastað til höndunum í
samræmi við það á kostnað annarra.
Ekki vildi ég vera einn af þeim sem
greiddi fyrir þennan brandara í The New
York Times. En það er þeirra mál sem
það gerðu.
Mánudagspósturinn á ihald.is
Hið nýja risaveldi
Allt frá því að sagnfræðingurinn
Þúkýdídes útskýrði orsakir Pelópsskaga-
stríðsins milli Aþenu og Spörtu fyrir
rúmlega 2400 árum, hafa menn litið til
nýs risaveldis með óvissu og kvíða.
Þúkýdídes benti á þær væntingar sem
mynduðust um að stríð væri óumflýjan-
legt: „Hinn almenna skoðun var að
hvað svo sem yrði gert, þá myndi stríð
við Peloponnese vera óhjákvæmilegt.“
Það sem gerði stríðið óhjákvæmilegt,
að mati Þúkýdídes, var vöxtur aþenska
borgríkisins og sá ótti sem hann olli hjá
Spartverjum – þeir gátu ekki hugsað sér
að hafa svo öflugt ríki í bakgarðinum.
Hörður Ægisson á deiglan.com
Leikreglur séu skýrar
Leikreglur samfélagsins þurfa að vera
almennar og skýrar. Lagaramminn getur
aldrei náð til allra tilvika. Því er mikil-
vægt að hér á landi séu ekki settar
strangari reglur á viðskiptalífið. Hægt er
að treysta umgjörð stjórnarhátta fyrir-
tækja án þess að slíkt komi niður á
nauðsynlegum sveigjanleika í rekstri og
stjórnun, eins og lagasetning óneitan-
lega gerir. Leiðbeiningar um stjórnar-
hætti fyrirtækja, sem Verslunarráð Ís-
lands, Samtök atvinnulífsins og Kaup-
höllin Íslands gáfu út í fyrra, hafa t.a.m.
stuðlað að opinni umræðu um hlutverk
stjórna og bætt innviði stjórnarhátta.
Hvað varðar þátt kvenna í stjórnum fyrir-
tækja er mikilvægt að hluthafar átti sig á
miklum kostum þess að hafa bæðið
kynin í stjórnum fyrirtækja, þar sem
stjórnir samsettar af konum og körlum
eru líklegri til að starfa betur.
Sigþrúður Ármann á sus.is
Einhverjar reglur betri en engar
Það hlýtur að mega gera kröfur til flokka
sem öllu vilja ráða, helst án þess að
þjóðin hafi nokkuð um það að segja
nema í alþingiskosningum á fjögurra
ára fresti. Er ekki eðlilegt að þeir hafi
samráð um að opinbera fjárreiður ís-
lenskra flokka að meira marki en nú er
eða reisa skorður við því hvað fyrirtæki
og einstaklingar geta lagt til þeirra mik-
ið fé? Sumir stjórnarsinnar bera því við
að farið verði á svig við slíkar reglur en
eru það gild mótrök? Á þá ekki sama við
um mörg lög frá Alþingi? Væru ekki ein-
hverjar reglur betri en engar þegar kem-
ur að fjárreiðum stjórnmálaflokka? Eða
er til of mikils mælst?
Einar Sigmarsson á politik.is
HELGI HJÖRVAR
ALÞINGISMAÐUR
UMRÆÐAN
ÍRAKSMÁLIÐ
AF NETINU