Fréttablaðið - 05.02.2005, Blaðsíða 19

Þúsund aldraðir deila herbergi með öðrum
Erum við góð við gamla fólkið?
Það er spurning sem vaknar
þegar litið er yfir afdrif og að-
stæður margra eldri borgara.
Málefni þeirra hafa verið nokkuð
áberandi í samfélagsumræðunni
undanfarið. Umræða um aðbúnað
þeirra sem hafa lokið ævistarfi
og eiga að njóta efri áranna í
öryggi velferðarsamfélags sem
gerir þeim hátt undir höfði og
sýnir virðingu og þakklæti fyrir
að hafa byggt það samfélag sem
við búum í. Þarna er pottur brot-
inn og fjarri því að viðunandi sé
staðið að málum. Margar fjöl-
skyldur lenda í alvarlegum vanda
vegna þessa og aldraðir upplifa
niðurlægingu og frelsisskerðingu
í stað virðingar og öryggis.
Sérstaklega er alvarleg staða
þeirra sem þurfa að deila her-
bergi með öðrum á hjúkrunar- og
dvalarheimilum sem ekki er
maki viðkomandi eða sambýling-
ur. Fyrir nú utan biðlistana inn á
stofnanir fyrir þá aldraða sem
ekki geta lengur verið heima.
Framtíðin á að vera sú að fólk
geti verið heima eins lengi og
hægt er með öfluga heimaþjón-
ustu og sterka þjónustukjarna en
flytji síðan á hjúkrunarheimili
þegar heilsan er orðin þannig að
það verði ekki umflúið. Framboð
á hjúkrunarrými er síðan sér-
stakt mál en víða liggur við neyð-
arástandi hvað það varðar og er
ferlið í uppbyggingu þeirra af
hálfu ríkisins fáranlegt og tefur
hana verulega.
Á dögunum ræddi ég málefni
eldri borgara við heilbrigðisráð-
herra á Alþingi í formi fyrir-
spurnar sem svo hljóðaði: hve
margir aldraðir eru á dvalar-
heimilum annars vegar og hjúkr-
unarheimilum hins vegar? Hve
margir deila herbergi með
öðrum, ef hjón eða sambýlisfólk
er frátalið, og hve margir eru í
einkaherbergjum? Í öðru lagi
spurði ég ráðherra hvort til
stæði að endurskoða löggjöf um
málefni aldraðra og t.d. með það
að markmiði að banna að aldrað-
ir deili herbergi með öðrum,
sé ekki um maka að ræða.
Svar ráðherra var nokkuð slá-
andi þar sem fram kemur að
tæplega þúsund aldraðir deila
herbergi með öðrum á hjúkrun-
arheimilum! Þessu er erfitt að
trúa, sú er staðan og hún er al-
varleg. Enda upplifa margir
aldraðir bæði sjálfræðissvipt-
ingu og skert almenn mannrétt-
indi við það að flytja inn á öldr-
unarstofnun. Steininn tekur þó
úr þegar svo er fyrirkomið að
tæplega 1000 manns eru neydd
til að deila íbúðarrými með öðr-
um óvensluðum. Þetta er okkur
ekki til sóma og þessu verður að
breyta.
Heilbrigðisráðherra lýsti ein-
dregnum vilja til að bæta þarna
úr og ekki efast ég um hans góða
vilja. Hins vegar hefur ríkis-
stjórn hægriflokkanna brugðist
öldruðum og því er ólíklegt að
góður vilji ráðherrans nái fram
að ganga. Hann tók hins vegar
ekki undir þá skoðun mína að
banna það með lögum að aldraðir
þurfi að deila íbúð, herbergi,
með öðrum en maka eða sambýl-
ingi. Það er eina leiðin að mínu
mati og vona ég að fyrirspurnin
og svarið verði jákvætt innlegg í
umræðuna um það hvort við
séum í raun nægjanlega góð við
gamla fólkið og úr hverju þurfi
að bæta til að svo megi teljast og
allir vilja. Núverandi staða er
hins vegar fjarri því að vera
ásættanleg. ■
19LAUGARDAGUR 5. febrúar 2005
Dómsvaldið ekki nægilega tryggt?
Löggjafarvaldið getur hæglega lamað
Hæstarétt með því að fækka dómurum
eða jafnvel, í samvinnu við framkvæmd-
arvaldið, ákveðið að fjölga dómurum og
skipað einungis dómara sem eru hlið-
hollir ríkjandi öflum. Verður þetta að telj-
ast heldur bágborin vernd fyrir eina af
grunnstoðum lýðræðisins.
Stjórnarskráin kveður skýrt á um það
hverjir geta orðið forseti og alþingis-
menn. Erfitt er að finna ástæðu þess að
ekki er minnst á það hverjir geti farið
með embætti dómara eða hversu margir
dómarar skulu skipa Hæstarétt. Þetta er
eitt skýrasta dæmið um að dómsvaldinu
er ekki gert jafn hátt undir höfði í stjórn-
arskránni og öðrum greinum ríkisvalds-
ins, þó mikilvægi þess sé síst minna.
Katrín Helga Hallgrímsdóttir á Deigl-
an.com
Vinstra Ísland - hvenær kemur þú?
Mestar yrðu þó breytingar á kjörum fólks
ef vinstristjórn kæmist til valda. Þær
myndu fyrst eiga sér stað í skattkerfinu,
enda er þar mikið svigrúm til breytinga. Í
stað þess að hygla efnamönnum yrði tek-
inn upp þrepaskattur með því yfirlýsta
markmiði að stuðla að tekjujöfnun. Slík
skattlagning yrði réttlátari en sú sem nú er
og myndi draga úr fjölda þeirra sem þurfa
að leita sér fjárhagsaðstoðar vegna beinn-
ar fátæktar. Dæmi frá Evrópu og Banda-
ríkjunum sýna að þrepaskattur virkar
þegar kemur að tekjujöfnun en ranglátt
skattkerfi færir hins vegar peninga frá
hinum efnaminni til hinna efnameiri.
Sverrir Jakobsson á Múrinn.is
All or nothing
Hver er svo ábyrgð manneskju sem býður
sig til formennsku í stjórnmálaflokki? All
or nothing. Sagt er að 14.000 manns séu
skráð í SF. Hver væri nú staðan ef allir
nálguðust flokkinn sinn með þessum eig-
ingjörnu viðhorfum? Hætt ef ég verð ekki
formaður. Samkvæmt orðanna hljóðan
telur ISG sig sem sé ekki koma að gagni
fyrir félaga sína nema þeir flykkist um for-
mennsku hennar. Störf í stjórnmálum eiga
að snúast um málefni fyrst og fremst en
ekki persónur og allra síst eigin frama.
Þess vegna eru hótanir ISG all sérkenni-
legar – svo ekki sé fastar að orði kveðið.
Hjálmar Árnason á Tíminn.is
Ekki meira en átta ár
Og nú hefur sú hugmynd skotið upp kollin-
um innan Samfylkingarinnar að menn sitji
ekki lengur en átta ár í pólitískum embætt-
um. Hvernig ætli Ingibjörgu Sólrúnu lítist á
það? Fréttamaðurinn spurði hana að því í
gærkvöldi og ekki stóð á svari. „Ég er al-
mennt þeirrar þeirrar skoðunar að fólk
eigi ekki að sitja mikið lengur en átta ár í
embættum sem fylgir pólitískt vald.“
Þetta segir Ingibjörg Sólrún Gísladóttir án
hiks. Hún hefur nú setið sem borgarfull-
trúi í Reykjavík í að verða sautján ár. Fyrir
tveimur árum hafði hún aðeins verið
borgarfulltrúi í fimmtán ár og borgarstjóri
í níu ár. Þá stillti flokkstofnun Samfylking-
arinnar henni á framboðslista flokksins til
Alþingis. Við það urðu samstarfsmenn
hennar í borgarstjórn nokkuð hvumsa því
einungis ári áður hafði hún hún látið svo
um mælt: „Já, ég fullyrði algerlega að ég
er ekki að fara í þingframboð að ári. Það
er alveg ljóst.“ Félagarnir vildu hana því
burt úr borgarstjórastólnum fyrir að ganga
á bak orða sinna en Ingibjörg vildi sitja
sem fastast sem borgarstjóri að minnsta
kosti í 12 ár.
Vefþjóðviljinn á Andríki.is
AF NETINU
BJÖRGVIN G. SIGURÐSSON ÞING-
MAÐUR SAMFYLKINGARINNAR SKRIFAR