Tíminn - 23.03.1975, Blaðsíða 6

• finnR
6 TíMINN Sunnudagur 23. marz 1975.
„Gobafoss í gljúfrasal glymur
frammi I Báröardal” kvaö
Benedikt Gröndal. Litum á
byggð og búskap samkvæmt
myndum og skýringum sem
Hulda Jónsdóttir i Hliðskógum
sendi mér, og rennum fyrst aug-
um heim aö gamla framhúsinu
á Halldórsstöðum i Bárðardal.
önnur myndin sýnir andlit
bæjarins þ.e. framhliðina, en á
hinni sér einnig i blómskrýddan
gafl úr torfi og grjóti — og undir
honum stendur heimilisfólk og
uppáhaldshestur. Árið 1858 var
flutt prestssetur frá Eyjadalsá,
er þar var lögð niður kirkja, og
að Halldórsstöðum. Þá var
prestur Jón Austmann og þjón-
aði hann á Halldórsstöðum til
1873. Séra Jón lét byggja þetta
framhús, sem enn stendur.
Kristlaug Tryggvadóttir fyrr-
verandi ljósmóðir, er ólst upp i
þessum bæ frá fjögurra ára
aldri og enn býr á Halldórsstöð-
um, segir svo frá: „Framhúsið
var byggt framan við stóran bæ
úr torfi og grjóti. Var torfvegg-
ur á þá hlið, sem að bænum
vissi. Að utanmáli er húsið 20
álnir á lengd,en 6 álnir á breidd.
Kvistur á austurhlið rúmar 5
álnir á lengd og 2 2/4 á breidd. Á
kvistinum eru tveir gluggar
með 6 smáum rúðum hvor. Loft
er yfir öllu húsinu, notað til
geymslu á mat o.fl., en auðvitað
búið á kvistinum. Vængjahurð
fyrir bæjardyrum. Úr þeim
gengið norður i tvær samliggj-
andi stofur, en suður i allstóran
skála, er bæði var notaður sem
smlðahús og til geymslu á alls-
konar tækjum. Einnig var þar
brunnur, sem allt neyzluvatn
var borið úr. Það er sannarlega
myndarlegur svipur á þessum
bæ Bárðdælinga. Húsið var
allt mjög sterkbyggt. Feikna
miklir viðir i grind og þiljum,
sennilega flettur rekaviður.
Þiljur ganga nokkuð á misvixl,
allt neglt með heimaslegnum
nöglum með stórum haus! Hús-
ið þótti mjög glæsilegt. Hulda
segir að á bakvið hafi verið
gangur, baðstofa og eldhús,
bakdyr og einhverjar fleiri
byggingar. Mun um skeið hafa
verið að einhverju leyti búið i
eldhúsinu. Kalt var i þessu
timburframhúsi á vetrum og
mun hafa fengizt leyfi hjá
kirkjuyfirvöldum til að hlaða
þykka torfveggi á báða stafna.
Á siðari árum var sett upphitun
I stofurnar og búið i þeim.
Myndin af bænum og fólkinu var
tekin sumarið 1946. Það ár var
flutt þaðan i nýtt hús. Glerkista
með rúður i nýja húsið ris upp
við þilið. Gamla konan á mynd-
inni er Maria Tómasdóttir, sem
var húsfreyja á Halldórsstöðum
i rúma tvo áratugi. Með henni á
myndinni er Kristlaug dóttir
hennar með börn sio.
Hin myndin er tekin 1973. Nú
býr prestur ekki lengur á
Halldórsstöðum en þar eru þrjú
býli og nóg athafnarúm. Elztu
hjónin þar eru Kristlaug og
Valdimar og hafa þau mikla
löngun til að halda gamla hús-
inu við, en varla mun þeim það
fært, bæði hálfáttræð.
Siðasti prestur, sem sat á
Halldórsstöðum, Jón Stefáns-
son, andaðist 1903 og hvilir i
Lundarbrekkukirkjugarði einn
presta, að talið er.
Ekki er langt siðan alsiða var
að rista torf til að þekja hey og
hús með. Hér sést Páll hrepp-
stjóri á Stóruvöllum leggja sið-
ustu torfuna á uppborið hey.
Austan Skjálfandafljóts sér i
Sigriðarstaði. Myndina mun
þýzkur ferðamaður hafa tekið.
Loks koma myndir af siðustu
geitunum á Stóruvöllum og sið-
ustu hrútunum af gamla fjár-
stofninum. Myndirnar teknar af
áhugamanni fjárskiptaárið.
Bærinn á hrútamyndinni er
Sandvik.
(1 siðasta þætti á að standa
siðast um fólkið á Hofi:
Guðmundur og Hannes Daviðs-
synir standa sinn hvoru megin
dyra, en systur þeirra Ragn-
heiður og Valgerður horfa út um
gluggana.)
Halldórsstaðir (1946)
Halldórsstaðir i Bárðardal (1973)
Páii á Stóruvöllum að þekja hey
Sfðustu geiturnar á Stóruvouum
Slðustu hrútarnir af gamla fjárstofninum
Ingólfur Davíðsson:
Byggt og
búið í
gamla
daga
LXVI
X