Fréttablaðið - 19.05.2005, Blaðsíða 44

„Síðan ég hóf störf hjá Byggðasafni
Árnesinga fyrir þrettán árum síðan
hefur orðið gjörbylting á allri af-
þreyingu fyrir ferðamenn á Stokks-
eyri og Eyrarbakka. Húsið á Eyrar-
bakka hefur þó alltaf mikið afdrátt-
arafl, enda er það eitt elsta timbur-
hús á Suðurlandi og í hópi elstu
bygginga á Íslandi. Það var flutt til-
sniðið til landsins á tímum einok-
unarverslunar, árið 1765, og var
stokkbyggt á tveimur hæðum ásamt
hanabjálkalofti. Sennilega byggðu
danskir smiðir húsið, en Þorgrímur
Þorláksson múrari frá Bessastöðum
múraði það sem því tilheyrði,“ segir
Lýður Pálsson, forsvarsmaður
Byggðasafns Árnesinga.
Lýður hóf störf hjá Byggðasafni Ár-
nesinga 1992 en þá var byggða-
safnið til húsa á Selfossi. „Árið
1995 voru sýningar hafnar hér að
nýju í Húsinu á Eyrarbakka og þá
má segja að ákveðin skriða hafi far-
ið af stað. Hér á Eyrarbakka var þá
til staðar sjóminjasafn og á Stokks-
eyri voru þá Þuríðarbúið og Rjóma-
búið að Baugsstöðum.“
Lýður getur þess að reynt hafi verið
að stilla upp öllu í Húsinu eins og
fólk hafi bara rétt brugðið sér frá.
„Frá 1765 til 1926 var Húsið heim-
ili kaupmanna og annars starfsfólks
Eyrarbakkaverslunar. Það fékk
fljótlega á sig viðurnefnið Húsið
vegna þess að lengi fram eftir 19.
öld var ekkert annað íbúðarhús úr
timbri á Eyrarbakka. Segja má að
blómaskeið verslunarstaðarins hafi
verið á árunum 1847-1919 þegar
Húsið var í eigu Jakobs Lefolii og
sonar hans, Andreas Lefolii, en þá
var mikill uppgangur á Eyrarbakka.
Eftir 1920 komu upp margháttaðir
erfiðleikar í verslun á Eyrarbakka
og í lok þriðja áratugar síðustu ald-
ar lenti Húsið um tíma í eigu Lands-
banka Íslands. Árið 1932 urðu
hjónin Halldór Kr. Þorsteinsson og
Ragnhildur Pétursdóttir eigendur
Hússins og hófust þau handa um
endurbætur undir leiðsögn
Matthíasar Þórðarsonar þjóðminja-
varðar, sem hafði hvatt þau til
kaupanna. Árið 1992 keypti ríkis-
sjóður Húsið og gerði samkomulag
um framtíðarskipan þess. Þjóð-
minjasafn Íslands tók þá við eign-
inni fyrir hönd ríkisins en Byggða-
safn Árnesinga flutti starfsemi sína
þangað 1995 og opnaði almenningi
til sýnis. Eyrarbakkahreppur, nú
sveitarfélagið Árborg, hefur alla
umsjón með lóð og lóðafram-
kvæmdum í dag.
Segja má að nýjabrumið sé nú farið
að mestu af Húsinu hvað Íslendinga
snertir og hlutfall útlendinga er
alltaf að aukast. Á síðasta ári kom
Margrét Danadrottning í heimsókn
hingað í Húsið og urðum við sér-
staklega að aftengja brunavarnar-
kerfi hússins. Eins og kunnugt er
reykir Danadrottning mikið og
næstu dagana eftir komu hennar
gat hér að líta í öskubökkum kon-
unglega sígarettustubba,“ segir
Lýður.
8 ■■■ { SUÐURLAND }■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■
Guesthouse Árhús / Rangárbakkar 6 / 850 Hella
tel. +354-487 5577 / fax. +354-487 5477 /arhus@arhus.is
Bjóðum upp á tjaldstæði, veitingahús og smáhúsagistingu.
Gerum tilboð í stóra sem smáa hópa.
Listasafn Árnesinga í Hveragerði
Opið alla daga í sumar kl 11:00 – 17:00.
Jonathan Meese með sýningu í safninu í samstarfi
við Listahátíð. Kaffistofan opin á sama tíma.
Gisting í lúxus bústöðum í fallegu umhverfi.
Bjóðum alla velkomna að gista að Minniborgum
Í húsunum er m.a. Internet-tenging, Heitir pottar, Sérsturta fyrir
heitan pott, Upphengt wc, Gasgrill við hvert hús,28î sjónvarp og
DVD spilari, 21î sjónvarp og myndbandstæki, Lúxus dýnur í öllum
rúmum, Uppþvottavél í eldhúsi, Vönduð eikarhúsgögn, Aðgangur
að þvottavél og þurrkara
Bjóðum uppá góða aðstöðu fyrir hópa, stóra sem smáa í minni
húsum t.d. Ættarmót / Afmæli / Starfsmannafélög / Fjölskyldur
Minniborgir.is - Minni-Borg, Grímsnesi, 801 Selfoss
info@minniborgir.is www.minniborgir.is
Minniborgir.is
1 2 3
1 2 3 4 5 6 7
Við smíðum fyrir þig
Sími 893-6866

Matvörur allan daginn frá
morgni til kvölds. Opnum
kl. 9.00 (sun. kl. 10.00).
Lokum kl. 21.00.
Sjö daga vikunnar.
Kæru Sunnlendingar og ferðafólk
„Umráðasvæði okkar, uppsveitir
Árnessýslu frá Þingvöllum að
Þjórsá, er mest sótta ferðamanna-
svæði landsins enda erum við í hin-
um sígilda Gullna hring: Gullfoss –
Geysir – Þingvellir. Fjöldi ferða-
manna er stöðugt að aukast og í
takt við fjölgunina er sífellt verið
að byggja á nýjum stöðum til að
sinna fjölguninni,“ segir Ásborg
Arnþórsdóttir, ferðamálafulltrúi í
Aratungu.
„Hér eru margir þéttbýliskjarnar og
á svæðinu eru fjögur sveitarfélög
sem vinna mjög náið saman. Síðast
þegar við töldum var tala gesta
svæðisins vel yfir 400.000 á árs-
grundvelli. Samgöngukerfið hefur
til allrar hamingju tekið stórstígum
framförum og loks er búið að loka
Gullna hringnum, bundið slitlag er
komið á hann allan. Víða eru þó ak-
brautir allt of mjóar og of mikið um
einbreiðar brýr. Það eru ekki bara
erlendir ferðamenn í uppsveitum
Árnessýslu, heldur einnig íslenskir
sumarbústaðaeigendur sem keyra
mikið um svæðið og því mikilvægt
að samgöngukerfið sé í lagi.“
Ásborg heldur því fram að já-
kvæðni íbúanna sé mjög einkenn-
andi fyrir þetta stóra svæði. „Hér
fagna allir ferðamönnum enda hafa
þeir lifibrauð sitt af þeim. Hér eru
allir ánægðir með lífið og gott að
búa. Það tekur okkur heldur ekki
langan tíma að skutlast í bæinn,
kannski í mesta lagi einn og hálfan
tíma. Í Aratungu hefur orðið tölu-
verð mannfjölgun á undanförnum
árum. Hér búa um 130 manns en
nýtt hverfi hefur myndast hér á síð-
ustu árum. Það er þannig með upp-
sveitirnar hérna að ef eitthvað
losnar, þá er um leið komin eftir-
spurn. Það er öfugt miðað við það
sem gerðist hér fyrir nokkrum
árum, en þá var fólk í erfiðleikum
með að selja eignir sínar. Það er að
færast í aukana að fólk sæki út fyrir
höfuðborgarsvæðið.“
Lýður Pálsson, forsvarsmaður Byggðasafns
Árnesinga, hefur um þrettán ára skeið
unnið fyrir Byggðasafnið.
Gjörbylting í afþreyingu
Á undanförnum tíu árum hefur orðið gjörbylting í afþreyingu fyrir ferðamenn á Stokkseyri
og Eyrarbakka. Sprottið hafa upp fjölmörg sýningarsetur, einkum á Stokkseyri. Jafnframt
hefur veitingastöðum fjölgað á svæðinu. Þeir eru nú orðnir fjórir en aðeins einn veitinga-
staður var þar fyrir tíu árum.
Það leynir sér ekki á innanstokksmunum í Húsinu á Eyrarbakka að flest allt þar innan-
húss er komið vel til ára sinna.
Yfir 400.000 ferðamenn á síðasta ári
Þrátt fyrir mikinn fjölda ferðamanna í uppsveitum Árnessýslu frá Þingvöllum að Þjórsá
er ekki nema 2.500 manna byggð á þessu stóra svæði. Meirihluti íbúanna hefur atvinnu
af þjónustu við ferðamenn.
Ásborg Arnþórsdóttir, ferðamálafulltrúi í
Aratungu, kann vel við sig í ylræktinni þar
sem ræktuð eru blóm af öllum tegundum.
08-09 suðurland x lesið 18.5.2005 16.21 Page 2