Atuagagdliutit - 24.12.1970, Blaðsíða 19

para Mulatten atarKiniarneKa-
ngåtsiardlungalo, åmale malugåra
umatiga asangnilersoK ilane Ma-
thilda BarcJc-imut, ilånilo Louise
Barck-imut ..H. C. Andersen-
ip OKalugtuane nangipå Skåneme
akimanernit perssuarsiutigineKar-
simavdlune: „sume tamane Spille-
manden („Kun en Spillemand")
ilisimaneirarpoK, isumaKarnarpor-
dlo OKalugtuartumingarnit måne
sungiussinerusimassoK." tamanut
tungatitdlugo OKartariaKarpoK
Andersen Sverigeme atarnineKar-
torujugssussoK imaKa tamatuma
nalåne pingårtumik Skåne-me.
Malmøme atuagkiortup nuåna-
ringnigtigivdluagå dr. Bernhard
Cronholm, avisimik uvdlut tamai-
sa sarKumersartumik „Snallpo-
sten“-imik autdlarnissoK, taima-
nikutdlo avisime „Malmø Alle-
handa“-me årKigssuissussoK, 1840-
me ima agdlagtoK: „Andersen a-
tuagkiortutut DanmarkimuinaK
atångilaK kisiåne Europamut ta-
marmut ... tupigusungnerup ilu-
mortup Katångutingnersumigdlo
aulajåinerup nåpitartugssauvå su-
juaissavta nunagissåne, Sverige-
torKap nunatåne, sumilunit tung-
maraluarpat."
Odense-me arnamut ikingumi-
nut agdlangnerme kingorna uv-
dlorpåluit Kångiutut (3. juli) ar-
namut avdlamut agdlagfigeicåtau-
teKatiminut, Henriette Wnl/fimut
agdlagpoK: „alianaK, umatitoKar-
ssuara — nåmagtunik aningau-
ssauteKaraluaruma utorKalerug-
torfivne asangnilersimåsagaluar-
punga." erKaimaniartigo atuag-
kiortup „utorKalerugtorfia" tå-
ssaungmat 34-nik ukioKarnera!
23. april 1840 atuagkiortOK ag-
dlagåinarnik agdlakulassorujug-
ssuaK agdlagkanik mardlungnik
agdlagaKarsimavoK. isumaKar-
narpoK sujugdlit agdlagarisimagai
akimassup panianut Mathilda
Barck-imut imaitdlutigdlo:
„asassara niviarsiaK!
imaK Karssutdlugo agdlagfige-
rusulerpagit Kutsaviginiardlutit
åma niviarsiaK asanartoK Stackel-
berg ilångutdlugo inuvdluarKU-
niardluse autdlalernivne sule
åmalo takusinausimagavkit! pi-
likimik agdlåumigdlo atuagka-
mut åssiliartalingmut („Billedbog)
uden Billeder", 6. aften) titartae-
rérsimavunga, tåssanilo ivdlit Ka-
téngutitdlo Kåumatigigsume Skå-
nep narssartåtigut uleKåtårtipav-
se, inuit åssinginik titartaisinau-
galuaruma tauva åssiliaK tåuna
inuit åssingisa kussanarnerpårta-
risagaluarpåt. anånat ajungitsor-
ssuaK atarKingningårtumik åmalo
Kamånga pissumik inuvdluarKU-
tikiuk. akunerne taima ikigtigi-
ssune nåpisimårfivtine taima pit-
sautigalunilo asanartigingmat. Ka-
Kugumitauva takonrigsinåusavav-
kit! Umiartordlutit erninaK ikår-
figiniarisigut! Sverigemut piga-
luaruma aggisavdlunga igtorpu-
nga alapemaiserneKarpatdlårta-
Kigama. Katéngutit niviarsiaK
OKarfiginiaruk tasiusagåtit, sani-
lersilo arnaK ilåusassoK, tauva pi-
ngasuvdluse umiartornigssamut
sapisersinåusagunarpuse!
KanortoK atuagkiortOK ikingu-
tingnersumik erKarsautiginiariuk,
ilingnutdlo ajungisåmerata agfåi-
nånik ajungisårfigalugo. upema-
lernerme aussamilo nuånårutig-
ssaKardluarnigssangnik kigsåupa-
git; uvdlut arfineK pingasut Kå-
ngiugpata orpigpagssuit Kularnå-
ngitsumik Korsonugsisåput; unu-
ariångup sujugdliup Kardlorfigig-
patit tåssåusaOK uvavnit inuv-
dluarKiissutisiagssat.
umativnit ulivkårtumit
atarKingnigterujugssuit
H. C. Andersen."
„uvdlormut agdlagfigissåta åi-
parå Henriette Hanck:
„... „sapåtip akunera nipaitsoK"
sivisoK atutingajalerpoK, taimåi-
tumigdlo isumaKarpunga Kjøben-
havnimitdlune avångunarpatdlå-
sassoK. atausingornerme uvdlup
KerKata kingornatigut umiar-
ssuaK pujortulik Malmø-mukar-
tugssauvoK, agdlagartagssavnig-
dlo pivunga aulajangerdlungalo
baron Wrangelikut Skåne-mitut
tikerårniardlugit."
påsinarpoK Wrangelikut patsi-
siginiarneKåinartut Borringeklo-
sterimukarnigssamut ilisimang-
nigtussututdlo Kungujungnåinar-
dlune! tåssa angalanerme tåssane
13. aprilimit 20. aprilimut Ander-
sen agsorssuaK atarKiniarneKarsi-
mavoK Malmø-me mingnerungit-
sumigdlo Lund-ime iliniarnertu-
nit, erinarssordlutik ingerdlaorfi-
giniarmåssuk: „måne anersåp er-
nere tikiuput nålagardlo sérKU-
miarfigalugo." Andersen Kavsér-
pagssuit tungånit taima agtigi-
ssumik atarKinartineKarnerminut
Kularnångitsumik nuånårutiging-
nigkaluardlune agsorssuaK åniau-
teKarsimåsaoK: „kisiåne, taima
atarKiniarneKartigititdlungalo nu-
ånårutigineKartitdlunga kiguseri-
ssupilorujugssuvunga", kisiåne
åma akimassup pania inusugtOK
takorusugsimagunarpå!
Københavnimit Malmø-mut a-
tausingornikut autdlarpoK, ait-
såtdle sapåme tugdlerme grev
Barck-ikunut kisame ångutdlune.
aKaguanile angerdlardlune aut-
dlarérpoK: „atausingornikut uv-
dlåkut umiarssuarmut ikigama
akimassup pané inusugtut sigssi-
ugkamiput, kékigsarfingmingnig-
dlo KaKortunik atuagkiortOK au-
laterivfigiuarpåt umiarssuarmit
issigisinaujuartitdlugit." ersser-
KigdluinarpoK H. C. Andersenip
Mathilda Barck imåinautisimå-
ngikå ...
21. juli 1840 akimassup pania An-
dersenip åipagssånik agdlagfigå:
„asassara akimassup pania!
Katångutit angut avKutigalugo
uvdlumikut agdlagånguanik Skå-
nemut asassavnut nagsiussinia-
lerpunga, tuinguatutdlo nagsiu-
niarpåka ajunginerutitdlugo Bor-
ringemut tingmisagpata ilagsiar-
tordlugit Grev Barckip pané asa-
nartut Kjøbenhavnime inugsiar-
nersumik kutårsinausimångisåka-
lunit! måna issigingnårtitsissuti-
liara alianartortalik „Maurerpi-
gen" inerpara Kilanårtorujugssuv-
dlungalo svenskit ikingutima pit-
saunerssaisa akornåne atuvfåssi-
ssutigerusugdlugo issigingnårtit-
sissarfingme ilisimaneKalernigsså
sujorKutdlugo. imaKa aKago Fyn-
imukatsiåsaunga Grev Moltkep
Glorupimut KaerKungmanga; tai-
måitordle sapåme tugdlerme Hel-
singborgimitume Kaprendenimi-
kusungåraluarpunga ajornåså-
ngigpat Kularinagulo svenskit iki-
ngutika angutit amatdlo asanar-
tut nåpikumårdlugit! inuvdluar-
Kutikigit anånat asanartorssuaK,
atsat Borringemiutdlo tamaisa.
agdlagkat tåuko inuvdluarKussu-
tåinåuput, pitsaunerpåK ilingnut
tungavok!
atarKingnigdlunga
H. C. Andersen."
25. oktober 1840 akimassup pa-
nianut agdlagkame pingajuat ki-
ngugdlersåtdlo agdlagpå. malugi-
neKarsinåuput OKauserissai „sai-
maneK KatångutingnersoK" piv-
dlugo — kingumut malungnar-
dlune arnat anånautsersutut ima-
lunit Katångutingnersutut issigi-
gai. taimåitordle umåmigut kig-
sautigigaluarpå Mathilda Barck
avdlaussumik angnerussumigdlo
malungniutisassoK. agdlagkat tåu-
ko agdlagkatdlo sujugdlit avdlat
mardluk sujugdlerpåmik tamanut
sarKumiuneKarput Alfr. B. Nils-
sonimit avisime „Sydsvenska
Dagbladet og Snållposten“-ime
1930.
„asassara akimassup pania.
Avangnå Kimåtinago OKausimi-
nernik sule nagsendgkatdlardlav-
kit. aliasugdlunga autdlalerpunga.
Kujatå kiagtoK alutornartorssu-
ardlo tamatumane seKinersumik
anersårtornaviångilaK. angajor-
Kåtit Katångutititdlo asangnigtu-
mik uvavnit inuvdluarKutikit. ta-
korKigkumårnersugut Gutip kisi-
me nalungilå, ukiume atautsime
agsut pisimassoKarsinauvoK! u-
mativkut Kinutiga tåssauvoK
angerdlarsimananga tOKunigssa-
ra, imalunit uterKingnigssara atu-
agkiamik tuniussaKarsinauju-
mavdlunga uvavnut Danmarki-
mutdlo atandnautaussumik. Ku-
larnångitsumik ivdlit ilimagi-
ssangnit angnerussumik erKar-
sautivnitarputit; saimaneK Katå-
ngutingnersoK atuagkiortumut ta-
kutitat uvavne neriuteKalersitsi-
vok agdlagkanik nuånårutigssi-
kumåringma, uvavnutdlo ajungi-
såsaguvit tauva Miinchenime sule
agdlagarsivfigerKilårtugssauvagit.
Novemberip autdlartisimanerane
agdlagkuvit Munchen-imutdlo
nagsiutdlugit tauva tigujumårpå-
ka Alpit sule Karssuteriartinagit.
takoriardlara Sverrig umativnut
ajungitsunersoK. nuna tamåt
uvavnut sivnissuvfigivat. taimåi-
tordle agdlagtariaKångilatit ilu-
muvigdlutit agsut nuånårutigssi-
nigssara kigsautigingikugko. ag-
dlagarsiumårputit tauva Rumamit
pissunik. anånat inuvdluarKuti-
guk OKarfigalugulo akulikitsunik
erKarsautigissåsagiga uvavnut a-
jungisårtumik isumaKarnera, nå-
pi tarnivtinilo inugsiarnisårtarne-
ra. imaKa Sicilienimit Kangianu-
karumårpunga, erinarssusiagsså-
ka pitsaunerpåt tåssånga pissut
åkumårpåka Sverrig-imut asa-
ssavnut Danmarkimutdlo! inuv-
dluarit!
tåssauvunga
atuagkiortutit."
agdlagkanut nangissutitut Ander-
sen agdlagpoK:
atåtat Katångutititdlo angutit
mardluk asanartut, åma Katångu-
tit arnaK Louise tusintiligpagssu-
arnik inuvdluarKutikigit, uper-
nagssame tugdlerme „Kujatånit"
kutårumårpagit."
erKumikaluartumik Mathilda
Barck-ip agdlagkat tåuko aitsåt
tiguvai 6. januar 1841 — soruna-
me Andersen Miinchenimut ag-
dlagfigisinåungilå nauk agdlagfi-
gerKuvdlune akimassup panianut
ilitsersussisimagaluartoK! Ruma-
milunit jutdlisiornerane agdlagfi-
gisinausimångilå. atuagkiortOK ki-
serdliortoK uvdlormut 21-riardlu-
ne agdlagkerivingmukartarpoK
agdlagarsiagssaKåsasoralune!
aprilime 1841 H. C. Andersen
takisorujugssuarnik agdlagarsi-
vok Henriette Hanck-imit, ag-
dlagkaminilo OKalugtuarisimavå
Stockholm-ime „Mulatten" KanoK
nuånarineKarsimatigissoK. „ata-
gule", agdlagpoK, „kina issiging-
nåriarsimassoK, atermik taissaKå-
sångilanga, kisiåne ancata Kulåne
Grevep nianorutå KivdlerpoK."
KularnauteKångilaK kinaussoK:
Mathilda Barck, Andersenip nå-
perKingisåinagå. 22-ngajangnik
ukioKardlune 1844-me Borringe-
klosterime toKuvoK. ...
agdlagkat puigugkat? åp, tamatu-
ma kingorna ukiut mardlugsuit
Kångiutut tåkuput. 1843-me An-
dersen asangnigtorujugssuångor-
poK svenskiussumut kussanartu-
mut Jenny Lind-imut, tåunalo tu-
sarérparput inersimassungorner-
mine asassorujugssuångorsimagå.
svenskeK akimassup pania puior-
neKavigsimanerpa? imaKa åma
imaKa någga, kisiåne unuit ilåne
H. C. Andersen ineKarfingminit
anigalugtuardlune arnamit ilisa-
risimångisaminit pulaorneKarpoK.
aliasugtorujugssuvoK neriugdluni-
lo atuagkiortup isumåkérfigisagå-
ne ... pissutaussoK tåssauvoK ag-
dlagkanik nagsarame ukiut pi-
ngasut matuma sujornatigut Ru-
mamikame tuniutagssaraluami-
nik! tåssanile pissutsit takornar-
tat ima påtsivérussutigisimatigi-
vai agdlagkat puiguvigsimavdlu-
git. tamatuma kingorna agdlag-
kat ånigssånut nangåssuteKaler-
simavoK. kisiåne måna! tåssalo
auko agdlagkat! agdlagkat atuag-
kiortup asangningårtumik misigi-
ssuseKardlune utarKiuarsimassai.
kisame måna tåkuput — kisiåne
alianaK! — kingusinårtumik.
imaiginångilaK Andersen månå-
korpiaK Jenny Lind-ip pinerssu-
sianit erinarssorsinåussusianitdlo
tiguartisimavdluinarmat, kisiåne
åma akimassup pania ukiune Kå-
ngiutune Københavnime belgia-
miut autdlartitånik pigssiartårsi-
mangmat — imaKa H. C. Ander-
senimit agdlagkanik akineKångi-
nine pakatsissutigalugo. taimalo
asangningnermik OKalugtuånguaK
tåuna åma maungåinarpoK.
måne ilumortumik OKartoKarsi-
nauvoK sujunigssap avKutai på-
sigssåungitdlat.
OPLEV JAKOBSHAVN
Hold EFTERÅRSFERIE på Hotel Jakobshavn.
Hotellet kendt for den hjemlige hygge
og gode mad.
Oplev den fantastiske udsigt over Isfjorden
fra Hotel Jakobshavn.
BEMÆRK vore favorable vinterpriser:
Fuldpension pr. døgn pro persona kr. 90,00.
Vil De sikre Dem plads, reserver allerede nu.
VENLIG HILSEN
HOTEL JAKOBSHAVN
JAKOBSHAVN
Annoncér i
ATUAGAGDLIUTIT/GRØNLANDSPOSTEN
Bladet, der læses i Danmark og Grønland.
Annonceekspedition:
Bladforlagene, Dronningens Tværgade 30, København K.
Telefon Minerva 8666.
Redaktion, abonnement og lokale annoncer: Postbox 39, 3900 Godthåb.
GRØNLANDSPOSTEN
igdloxariik nalorainartulik ScoreBbymmd
Problembyen Scoresbysund
19