Atuagagdliutit - 24.12.1970, Blaðsíða 24

kulersulersarsimavdlutik. kalåt-
dlinigdlo akitsortertoKalersitdlu-
go hollandimiut ilåne paugssåi-
narnik kalåtdlinut erKåussiler-
sarsimåput, taimailiornermikut
Kunulersitaramikit. agdlåme 1737-
me K’eKertarssup sineriåne kit-
dlerme hollandimiut umiarssuait
pingasut inue atautsimordlutik
kalåtdlit tupersimassut tikikami-
kit ujajarsimavait tupiardlugit
pigissåinigdlo tigdligarfigalugit
ujajaréramikit autdlardlutik.
1739-me kalåtdlit akiniaivdlutik
umiatsiap arfangniutip inue pi-
ngasut tOKUsimavait, nunamutdlo
arfangniat ikårtut piniaKataisa
ilait pingasut, ikilerujugssuåinar-
dlugit uvfa Karssortaligssuit, umi-
arssuarmingnut Kimåvdlutik i-
kingmata pissamingnut ilånguti-
ngitsorsimavait.
1742-me arfangniat umiatsiåve
mardluk arfineK mardlungnik i-
nugdlit nålagartik arfineK pinga-
joralugo nunamut ikåkasagtut,
asulumigoK igdlerfigssuatik nior-
Kutigssanik imagdlit nagsardlu-
git niussut nåpipait, niuverérdlu-
tik nålagåta orssut porssuat ig-
dlerfiussarssuaK ulivkångitsoK ta-
kugaluardlugo ulivkårKUvå. niu-
verfia atamånangajagdle, nåma-
Kingmata någgårtorniariartOK u-
miarssuit nålagåta nangminer-
ssuaK orssorsiane ilårtuleKai. tai-
orpiliaK
piningaK

1. jutdlime orpiliaK
åssukersugauvdlune,
tarKama inivtine
piningåK utarKivoK.
uvdloriaK nuane
sordlume pivigssuaK.
2. umataussat Kivdlarit
pikorigsut Kiugait.
Kipissat ipungue
kigtorarKajåKissut.
putdlartatdlo pineKaut
orpingme nivingatåt.
3. piningårtut pisatai
orpingme nivingatåt,
nanerutérånguit
uisorilavdlutik,
sujatavdlo tipia
kågisungnip akuvå.
4. kåvianit narKanut
ingilit nujångue,
tingmiåraK uvane
imaKame inilik?
orpiuvdlo mångua
portugårKat matuvåt.
5. jutdlime orpiliap
tikerårfigaluta
nalunaeriartorpoK
KaumaneK utisassoK.
seKineK „OKarporoK:“
„jutdlime pivdluarit!"
9/12-65.
Kavdlunåtut: Juletræet med sin
pynt ...
nugtlnakånerdlugo suliaK.
jutdlime pivdluaritse!
maileriartoK niuverfia sordlo ta-
måne pingitsoK, pisigsine tikika-
miuk Kilutigalugo umiarssuit nå-
lagarssuat pivdluavigdlugo pise-
Kå. kivfai tatåmutdlutik umiatsi-
amingnut Kimarratilersut kalåt-
dlit Kulailuauvdlutik hollandimiut
pisigsåleKait. amiåktingue sulupi-
nut ikivdlutik avåmut Kimålersut
kalåtdlit kåmaK Kåinamingnut ig-
ssorariardlutik maligdlugit umi-
arssuarmingnut pissutdlo atauseK
ikiligssuvdlune amiåkutuångortoK
Kimåinarpåt. åsitdlimigOK ukiung-
matik kalåtdlit KarssunguaK ini-
lerpåt, aussarpat hollandimiut a-
kiniariartusasoralugit. akiniar-
nigssamik ilimasupilugtorssuit
KanoK pinagit aussarmat Ausiait
Manitsuåne hollandimiut mérKa-
nik mardlungnik ujajaisimåput,
angerdlautdlugitdlo.
KavdlunåKalerikatangnerata ki-
ngornagut hollandimiut ukiorpag-
ssuarne arfangniarérsimavdlutik
kingualersut 1750-ip kinguningu-
agut tyskit Hamburg-imit ar-
fangnialerput. tuluit arfangniåi-
naratik kalåtdlinut niuvertoru-
jugssuput, naugdlo inerterneKar-
dlutigdlo umérneKarnigssamik
sujorasårneKartaraluaKalutik i-
ngerdlajuarsinarput, danskit ni-
uvernerånut arfangniarnerånut-
dlo akornutaoKalutik.
arfangniat taimailerugtorneråne
taimane kalåtdlit K’eKertarssuar-
me nunaKartut pissuatsiausima-
galuariput kalåleKatimingnut so-
Kutigigtaitsorujugssuvdlutik ajor-
niartorujugssuvdlutigdlo. kalåt-
dlit K’eKertarssuarme nunaKå-
ngitsut kuåniliardlutik auvariar-
dlutigdlunit K’eKertarssuarmut
pigångata malerssuinarnagit ilå-
nguakasé tOKorartarsimavait, ing-
mingnutdlugOK nersornermik i-
ngassagdlutik, Kavdlunåtdlunit
autdlaisaisa artoråtik oKalugtar-
dlutik. Niels Egedevdlo agdlau-
tigai, uvfamigoK hollandimiut ku-
nusåginardlutik paugssåinarnik
erKåutaråtik. Poul Egede nior-
Kårmat Kunusårsimagaluarpåt
nuna kuningigpago toKusagami-
ko. Niels Egede KeKertarssualiar-
niarpalulermat OKåussivigisima-
våt (imaKagOK hollandimiunik to-
Koraissut ersivdlutik taima or-
Kersuisimagaluarput) tikiutisag-
pat perKamik piumanago. Nisiv-
dligåK OKåussivigingmatik sujo-
rasårutait soKutiginagit aggisav-
dlune, hollandimiunik såssussis’i-
massut Kimarråsimåput.
danskit K’eKertarssuarme ar-
fangnialeramik avdlamiut ar-
fangniartuinit akornusersorneKa-
Kaut. 1776-ime K’eKertarssup er-
Kåne hollandimiut hamburgimi-
utdlo umiarssuit 42 arfangniartut
132-nik arfagsimåput tuluitdlo u-
miarssuit 19-iussut 62-inik pissa-
Karsimavdlutik. ukioK tåuna maj
Kåumataugå danskit suluplnarnik
umiarssuartaKångitsunik angat-
dlateKardlutik arfagtagssarssuar-
tik toKusarugtuleråt hollandimiut
umiarssuit likiukamik Kangale
tOKUsagarssuånik arsårérpait. uv-
dloK avdla sikuinarme åma på-
nerssuaKarsimagaluarpoK, uvfa-
gOK tulugtait ukioK tamåna K’e-
Kertarssuarmut umiarssuit anca-
niliuvdlutik kisarsimassut arfior-
tuartorssuvdlutik. péreuneKaru-
nik taimågdlångoK akisåput, pér-
Kuinaruvtigut K’eKertarssup ig-
dlue erKautisavavut danskitdlo pi-
ssait tamaisa tigussalerdlugit.
taimåitumik tupingnångilaK
1782-ime K’eKertarssuaK nålaga-
KarfingortineKarmat Kongelig
Handelip arfangniarnerane ig-
dlersuissugssamik.
taimailigaluarmat ukiune tug-
dlerne pissutsit ajuleriåinarput
téssa tuluit hollandimiunitdlunit
ingassagtajårnerulermata. agdlå-
me nålagkap Schwabep unerdlu-
mine soKutigigtåineråinarnagit i-
ssertuångivigdlutik tigdligarne-
rarpai, kalåtdlitdlo umiarssuar-
mingne imertitdlugit agdlåt ati-
ssaerutardlugit, piniarneråne a-
joKuserdlugit inoKatigingnerånilo
erKigsisimaKatigigsume aserorte-
rissunerardlugit.
1787-ime tuluit umiarssuait 60
hollandimiutdlo 7 Diskobugtiml-
put. tuluit danskinut issertordlu-
tik kalåtdline niuverput, åmame
danskinit niorKutigssaringnero-
Kingmata kalåtdlit ornigaruma-
nerussarpait. kalåtdlit tuniniag-
kamingnik umiarssuarnut ikåu-
ssigpata tuluit kalåtdlit arnartait
atornerdlugtarpait, angutitait i-
merulugtitdlugit aulakulerpatalo
tigdligarfigissardlugit. nålagkap
nangmineK takunerarpå angut
aulakorteriardlugo Kajå tigdlig-
kåt. K’åKaliame tuluit umiar-
ssuait arfineK mardluvdlutik dan-
skit arfangniat Kamårissarsima-
vait, pissaKalerpata arsårniardlu-
git. nålagaK Wille 1787—88-imilo
ima nalunaeruteKarpoK: „inuiait
tuluit kigdleKångitsuliornere piu-
massarssornerssuilo kigdlilerne-
Kångigpata danskit arfangniame-
rata niuverneratalo aserornigssåt
KularissariaerupoK."
nålagaK Schultz 1791-ime ima
agdlagpoK: „piumassarssordlutik
nålagauniapilugput, kalåtdlitdlo
ingmingnut sangutiniardlugit. a-
ngutit arnatdlo pilerisårpait pi-
niaKatigalutik ikiuterKuvdlugit,
nuånårtitåsagamikingOK. Imerig-
sune umiarssup kalåtdlit igssorar-
simavai aulakorterujugssuardlu-
gitdlo. aKaguane umiarssuaK Ki-
mangnialermåssuk inuit aulako-
Kissut KeKertat ilånut niorarsi-
mavait, uvfa KeKertaK tåuna ino-
KångitsoK. ilait apumut morssu-
vigdlutik nalåput avdlatdlo sila-
Karatik uligutagkamiput, ipissug-
ssaugaluardlutik." nalautsornikut
nålagkap nangmineK ånåupai, i-
malo agdlagpoK: „kalåtdlit tama-
ne tamåne nalåput, tuluitdle ig-
dlut kalåtdlit najugait isåvfiga-
lugit sugssaujungnaerpait."
1788-ime nålagkap Willep tu-
luk umiarssuit kivfåt tigdlingniaK
tiguneKarmat augpalårtulerfiup
såvane umiarssuarmiut avatånit
tunungmut issigingnåråt tamaviat
agdlunaussarssuarmik iperartor-
tipå. silagtuatdlautigigaluarpåmi-
gOK. pisimassutdle ilånarsiordlu-
git taima erKartorneKarput.
kisame 1792-imit 1794-imut a-
torfeKartugssamik såkutumik Ka-
mutiligtartartumik atorfinigtitsi-
neKarpoK danskit arfangniartuisa
kivfåinik akiunigssamut sungiu-
saissugssamik, arfangniat sorKU-
saitdliorångata igdlersuissugssa-
nik. kivfat ilait arfinigdlit tungut-
soringnik takisunik Kardligsårti-
neKarput naitsunik kavåjårarta-
lingnik angmalortunigdlo nasar-
dlugit, nålagkap avdlamiut umi-
arssuait ornilerångamigit anguar-
tigssainik. taimailermata pissut-
sit pitsångoriartorput, agdlåme
upernagssåkut tuluit arfangniar-
tue tikitalerput Danmarkimit ag-
dlagkissardlutik, nålagkavdlo ag-
dlagkane tåukununa nagsiutaler-
pai.
tamåkorpagssuit pereutauvdlu-
tik nålagkap Schultzip sujug-
dlerpauvdlune Kalåtdlit-nunåne
imåkut kigdleKarfeKarnigssaK 4
danskit sømilinik avasissusiligaK
cujunersutigerKårpå, saniatigut-
dlo åma umiarssuarmik såkuler-
sugkamik sinerissame pårssissug-
ssamik K’eKertarssuarmitineKar-
tugssamik nålagaK tåuna erKar-
sauteKarKårtuvoK, itigardlunile.
Kalåtdlit-nunåne pissortaKarfing-
me itigartitsineK perKuserneKar-
poK taima aulajanginigssame tu-
luit nålagkersuissue Kuilertagine-
Karmata. itigartitdluinarnigssåle
ajoralugo umiarssuåraK taimane
sinerssortaut tingerdlautåinalik
„Dorothea" KamutililemeKarpoK,
nålagardlo generalkonsulip uni-
forminik atissarssuartårtineKar-
poK piginåussusilerneKardluni-
lo arfangniat nålångisårtut aKer-
dlulingnik erKoriarnagit Kunu-
sårtarsinaugai, tamånale soKuti-
gingigpåssuk sulupit ilånik aut-
dlåinigsinaussungordlugo. tamå-
nale KångerKuneKångilaK, aitsåt-
dle danskit avdlamiunit perKar-
nitsumik såssuneKarunik akiuter-
KuneKarput, nålagardle taimai-
liortitsigune ugpernarsaissuler-
dlune taimailiornine nalunaeru-
tigissåsavå.
Nicolaj Fly Petersen.
KRYOLITSELSKABET ØRESUND
A/S
KØBENHAVN
Omg. Levering
Brochurer med priser fremsendes gerne. Fordelagtige betalings-
betingelser.
JØRGEN FISCHER
Tagensvej 116 . 2200 København N . Taga 6514 — 4414
A/S Nordisk Solar Compagni
Rosenborggade 3
København K
Elektriske artikler og belysninger en gros
LISTER BLACKSTONE
HJÆLPEAGGREGATER
Lutt- eller vandkølede dieselmotorer leveres sammenbygget med
jævnstrømsdynamoer eller vekselstrømsgeneratorer, ballastpumper,
startluftkompressorer, reservesmøreoliepumper etc.
PEDERSHAAB MASKINFABRIK A/S
Telegramadresse: Marinediesel
97 D 0 Brønderslev:Telf.(08) 82 02 55 -Telex: 9749
Kobenhavn, 2 7 3 0 Herlev: Vesterlundvej 18 • Telf. (01) 9470 66 - Telex: 5565
25