Atuagagdliutit - 10.12.1998, Síða 16

16 -TORSDAG 10. DECEMBER 1998
ATUAGAGDLIUTIT

Qallunaatsiaqarfik qiman-
neqarsimareerluni isamikki-
artorpoq.
- Qalianik qalliussat nak-
kaalerput, sioqqat putukkut i-
saalerput, sukallu napatitsi-
sut upperalerput, kingusinne-
rusukkullu illukut sioqqanit
qallerneqariartorput, 1400-
kkullu ingerlanerini takus-
saajunnaarput.
Qallunaatsiaqarfik ukiuni
700-ngajanni puigorneqarlu-
ni uninngavoq qisuit kuup
nuisinnissaasa tungaannut.
Aavariat marluk Nuum-
meersut 1991-imi tupigutsal-
lutik unipput, eqqumiigaallu
tamaani orpeqarfiungitsumi
qisuit kuup naqqanit qanoq i-
lillutik tamaanga pisimasin-
naanersut.
Taamaallutik
qimagupput
Islandimiut oqaluttuaani o-
qaluttuarineqarput qallunaat-
siaat Vesterbygden 1350-ip
missaani qimattariaqaraat.
Ukiut taakku nalaanni nor-
skit palasiat Ivar Baardssøn
Nunatsinniippoq. Biskoppip
nunaassuanik Barder-imiittu-
mik ingerlatsisuuvoq - nalit-
sinni Igaliku.
Tamatuma nalaani Vester-
bygden-imit annilaarnartunik
nalunaartoqartarpoq, ilaati-
gut kalaallinik sakkortuunik
saassuteqattaarnernik, Ka-
laallit Nunaata kitaani ku-
jammut pisoqartuartartunik.
Qallunaatsiaat kalaallit
skrælling-inik taaguuteqar-
tippaat.
Taamaattumik Kalaallit
Nunaata ilagiinni qullersaata,
Brattahlid-imi høvdingip, pa-
lasimik norskimik siuttullit
angalasussat sakkulersorpai,
Vesterbygden-imiunik ikiui-
artortussat skrælling-inillu
qimaatitsisussat.
Ivar Baardssøn inortuivoq.
Vesterbygden-ip kangerlu-
ini, ullumikkut Nuup eqqaa-
nik taasagarput, nersutaatit
tammartajaartut naammat-
toorpai, qallunaatsiaalli
skrælling-illuunniiit tumisin-
ngilaaluunniit - »kuisimasut
kuisimanngitsolluunniit nas-
saassaanngillat«.
1350-ip missaani Ivar
Baardssøn Vesterbygden-imi
qallunaatsiaanik annaassini-
arnini pillugu allappoq:
»Skrælling-it Vesterbyg-
den-imiut tamaasa qimaatis-
simavaat«.
Suli paasineqanngilaq
- Sooq qallunaatsiaat Gården
under Sandet, Vesterbygden-
illu sinnera 1300-kkut aallar-
tinneranni qeqqatalu missaa-
ni qimaannaraat?
- Eqqarsaatersuutit amerla-
qaat, ilaatigullu itsamisarsiu-
ut allakkallu eqqarsaatigisin-
naasaannit peqqarniinneru-
sarput, Joel Berglund oqar-
poq.
- Itsarnisarsiornikkut paa-
sisat uppernarsarsinnaavaat
Vesterbygden 1300-kkut
qeqqani qimanneqarsimasoq,
mannali tikillugu eqqortumik
uppernarsaatissanik saqqum-
miussisoqarsinnaasimanngi-
laq.
- Qularnanngitsumilli nu-
anniitsunik atugarliorfiusar-
simassaaq, soorlu silamik,
inunnik kiisalu pinngortita-
mik aallaavilinnik pisoqarsi-
massalluni.
Qallunaatsiaat kigartuillutik allattarsimaqaat, kigartuiffiusirmaasut tamaasa atorlugit. Ullumikkut graffiti-mik taasagaattut
oqartoqarsinnaagunarpoq... Taamaattumik najugallit aqqi marluk ullumikkut nalunngilagut, Thor aamma Bardur. Pigisa-
risimagunakkaminnut atitik kigartorsimavaat. Thor aamma Bardur qallunaatsiaqarfimmi suusimanersut paasinngisaannas-
savarput, aqqisali ilisimalernerinnaasigut soorlu qaninninngortut eqqarsaatersornalerlunilu. Illerfeerannguup nassaap mat-
ua aamma taamaappoq.
Nordboerne på Gården under Sandet skrev med runer, og de var flittige til at ridse runer i det forhåndenværende materiale.
En form for norrøn graffiti, om man vil... Derfor kender vi i dag navnene på to af beboerne, Thor og Bardur. De to mænd
har ridset ders navne ind i genstande, som sikkert har tilhørt dem. Hvilken position Thor og Bardur besad på Gården under
Sandet, får vi aldrig at vide, men alene at kende deres navne gør dem nærværende og sætter fantasien i sving.
‘^—^vmUcwvL vtlcLortoassawvLlv* plllviarctsl!
C—^tcedeLg cg godt vvvtorl
Q vwerrv) Cl^lvrlst vwo3 awd
a Ivoppvj ^\\ew een*

i ///.' ✓ i r