Atuagagdliutit - 09.11.1999, Blaðsíða 14

14 ■ TIRSDAG 9. NOVEMBER 1999
ATUAGAGDLIUTIT
Asasakka Jess aamma Moses
Allattoq Ole Magnus sen,
Siulittaasup tullia
Jess G. Berthelsen: Piffissa-
mi sivitsortumi qallunaat
malersorpatit, »kalaallisut i-
linniarnissamut piumassuse-
qanngitsut« oqalullutit. Pine-
qartoq saqqummiussinittut a-
jornanngitsigisimasuuppat,
mamiasunnerit paasisinnaa-
simassagaluarpara. Ilanngus-
sanni kingullermi Inatsisartul
oqaluttarfiannit kalaallit oqa-
luttarnissamik piumasaqar-
nermik ilaqarpoq, aammami
tamarmik kalaallisut oqalut-
tarput, Hr. Nilsson kisimi
pinnani, Kalaallit Nunaanni
oqaatsitigut/inuiaassutsikkut
ikinnerussuteqartuni »ilaa-
sortatut« atuisinnaatitaaner-
minik suaarutiginnittoq. FN-
imi inuit pisinnaatitaaffii pil-
lugit aalajangersakkat inner-
suussutigalugit, Inatsisartuni
qallunaatut oqalunnini inger-
latiinnarpaa. Tamanna sooru-
nami kalaallit Folketingimut
ilaasortaasut Christiansborg-
imi atugaannut assersuunne-
qarsinnaanngilaq. Danmark-
imi kalaallit ikinnerussute-
qarlutik, tamaanitulli innut-
taasut 5-I0 procenterisima-
suuppatigit, taakkua ilaat
Folketingimul qinigaalluni
qallunaatut oqalussinnaan-
nginnera ataqqillugu nammi-
neq oqaatsini atorlugit oqa-
luttarfimmit oqalussinnaa-
nissaa Folketingimit akueri-
neqarsimassagaluarpoq.
Aamma qularinngilluinnar-
para Folketing-imi oqallin-
nerit ilarujussui - tassa taa-
maattoqarsimasuuppat
Danmarks Radio-kkul ka-
laallisut aallakaatinneqartar-
simassagaluarmata, soorlu
Kalaallit Nunaanni taamaali-
ortoqartartoq. Kisiannili
Danmark-imi pissusiviusut
allaapput - Kalaallit Nunaan-
ni pissutsinut naleqqiullutik.
Moses Olsen: 26. oktober
1999-imi Qanoruukkut issu-
arneqarputit, oqarsimasutit
qallunaatut oqaasilinnut ka-
laallisut ilinniarnissaq ajor-
narnerusinnaanngitsoq, ka-
laallisut oqaasillit qallunaa-
tut oqallorissisimanerinit,
taamatullu oqaravit ilumoor-
luinnarputit. Qularinngilluin-
narparali qallunaatut oqaasil-
lit Kalaallit Nunaanniittut u-
kiut arfineq marluk - qulingi-
lual ingerlanerini sapaatip a-
kunneranut nalunaaquttap a-
kunnerini tallimani kalaalli-
sut ilinniartarsimasuugunik,
kalaalliisullu oqaasilinnit i-
linniartinneqartarsimasuugu-
nik taamaassagaluartut. Ta-
manna - soorunami killormut
saalillugu - peqqutaalluin-
narluni kalaallisut oqaasilip-
passuit qallunaatut oqalloris-
suupput. Tunngavillu taman-
na oqarnittut »qallunaanut
Kalaallit Nunaanni suleru-
suttunut« nuunneqarsinnaan-
ngilaq.
Siullermik ukiuni 20-ni ki-
ngullemi Danmark-imi inun-
ngorsimasorpassuugunan-
ngillat, Namminersornerul-
lutik Oqartussanit akuerine-
qaratik, ersarissumillu kaam-
mattorneqaratik tamaanga
pisimasut. »Uagut« tamatta
atorfinnik inuttassarsiukka-
nik qinnuteqarluta atorfinit-
tarsimavugut. Uanga 1997-
imi ilinniartitsisutut atorfik
qinnutigaara pissarsiaralugu-
lu, tamatumunngalu ilaatigul
peqqutaavoq Ilulissani nipi-
lersornermik ilinniartitsisut
amigaatigineqarnerat. Sapaa-
tit akunnerini siullerni 40-ni
sapaatip akunneranut nalu-
naaquttap akunnerini mar-
lunni kalaallisut ilinniartar-
punga. Pissarsiaqarfigingaat-
siarpara, pisariaqartuinnar-
nulli. Danmark-imi inun-
ngorsimasut allat, nunami ta-
maani allanik suliaqartut ka-
laallisut ilinniartinneqarnis-
saminnut neqeroorfigineqar-
neq ajorput, immikkut pigin-
naaneqarnertik pissutigalu-
gu, nunallu ingerlanneqarne-
ranut Namminersornerullutik
Oqartussanit pisariaqartinne-
qartutut nalilerneqarlutik ti-
kisitaasimagaluarlutik. Im-
minut aperisoqarsinnaavoq:
Tamaanga Kalaallit Nunaan-
ni tikisinneqarluni suliartor-
luni pisinnaatitaanissamut
kalaallisut oqalussinnaaneq
piumasaqaataalluinnassap-
pat, naammaginarnerussan-
nginnerluni Kalaallit Nu-
naanni kalaallisut ilinniarsin-
naanissamut neqeroorfigine-
qarsinnaagaanni? Imaluun-
niit isumaqartoqarnerluni ul-
lormut marlussoriarluni ka-
laallisut oqaluuttunik mar-
sertarnikkut sapaatit akunne-
risa marlussuit ingerlanerini
ilikkartoqarsinnaasoq? Qa-
noruna eqqarsartusi, Jess
aamma Moses?
Ullut tamaasa kalaallisut i-
linniarniarsarisaqaanga? Sa-
paatip akunneranut nalunaa-
quttap akunnerpassui atorlu-
git taamaaliorusukkaluarpu-
nga. Kisianni qinigassanik
neqerooruteqartoqanngilaq,
ilaatigullu aamma ulloq un-
nuarlu taamaallaat 24-inik a-
kunneqarpoq, taakkulu suli-
akka iluamik ingerlanniarlu-
gil Namminersornerullutik
Oqartussanut pilliutigereersi-
mavakka. Sulinermalu nak-
kuliginiarneranut sapaatip a-
kunneranut piffissaq eqqu-
maffigisara annertooq ator-
tarpara. Kalaallit Nunaata si-
unissaanut, meeqqanut, sul-
lissininni suliama ilaat sumi-
ginnassanerpakka, sulisartut
peqatigiiffiini siultut marlus-
suit Nuummiittut assaminnik
pattaassisinnaalersinniaannar
lugil kalaallisut ilinniarusul-
lunga? Kalaallisut ilinniaru-
soqaanga, kisiannili qanoq i-
lillunga? Qaqugu? Kimit?
Piffissaqarfiginiarlugulu su-
na sumiginnassavara? Aki-
laarsinga, qujanaq.
Kalaallisut ilikkagaqalaar-
punga. Annertunerusumik a-
tuartitannit, uannik ikiuullu-
arsimasunit, kisiannili aam-
ma erninnit qulinik ukiulim-
mit, atuarfimmi kalaallisut i-
linniartitsisorissaartumit (ul-
lumikkummi uannit kalaalli-
sut oqallorinneroqaaq paasil-
Allattoq Ole Magnussen,
Siulittaasup tullia
Sisamanngornermi 28. okto-
ber 1999 AG-mi saqqum-
mersumi Nuummi SIP-mi
siulersuisunul ilaasortap
Dorthe Thorsen-ip allagaa-
nul ima qulequtsersimasu-
mut »Soorluuna SIK killor-
mut aallarsimasoq«. Taman-
na ima akissuteqarfiginiar-
para:
Kammalaat Dorthe, ilu-
moorputit oqaravit ukiorpas-
suarni sulisut sinniisaattut
sulisimallutit, aammalu siu-
lersuisunut ilaasortaasutit na-
lunngilara, aammalumi ta-
manna nuannaarutigisinnaa-
varput. Kiisalu kattuffiup
siulittaasorisimasaa Odaaq
Olsen angut tatiginartoq pik-
korissorlu ataqqillugu eqqaa-
sarpat, tamannalumi tamatta
luarneroqalunilu). Aamma
Qanoruup allagartalersorne-
rinik malinnaajutigalunga tu-
sarnaartarninnit ilikkagaqar-
tarpunga (paasiviuk, Jess?).
Aamma periarfissarsinikka
tamaasa suleqatikka marlun-
nik oqaasillit malersuloortar-
pakka. Ikiuukkumasorujus-
suupput naammagittarlutillu,
naak ilaanni oqaatsinik paa-
siniaallunga ornigutikulanera
qasunartarsimassagaluartoq.
Siumukarpunga, arriitsumik
eqqissisimasumillu, kisianni
nammineq avatangiisimalu
piumassuseqarnerput kisimi
peqqutaavoq. Tamanna pillu-
gu Namminersornerullutik
Oqartussat, Otto Steenholdt
imaluunniit Moses qutsavigi-
sinnaanngilakka.
ataqqillugu oqaatigisinnaa-
varput, tassuunakkullu assor-
tunngivippakkit.
Maannakkulli kattuffimmi
siuttuusut nikassarlugit oqa-
lunnerit akuerisinnaanngil-
luinnarpara, ilami maannak-
kut kattuffimmiit sulisartu-
nut iluaqutissanik anngussi-
niartuarnitsinni nukiit anner-
tungaartut atortarpavut. Pisa-
riaqarnerpaarlu una eqqaa-
massavat, nuna tamakkerlu-
gu kattuffik sullissiniartillu-
gu immikkoortortaqarfivut
pisussaammata ataatsimoor-
lutik kattuffiup anguniagaa-
nut lapersersuilluinnarlutik
suliaqartuartarnissaat. Ta-
mannali ilissi tungissinniil
amigaatigineqarluinnartoq
maluginiartarpara.
Kattuffiullu ilummut isigi-
neqarusariaqarneranik oqar-
nerit imatut akissuteqarfigis-
Tullianik qallunaat Kalaal-
lit Nunaanniittut kalaallisut
ilinniarumannginnerarlugit
saqqummiussuinnginnissinni
Ilulissani nipilersomermik i-
linniartitsisukulunnguaq eq-
qaaqqaassagissi qinnuigaas-
si, taannami - Kalaallit Nu-
naanni qallunaatuinnaq o-
qaasilippassuit assigalugit -
pisinnaasani tamaat ilunger-
sorpoq, tassa oqaatsinik ilin-
niarusulluni suliffimminillu
paarsiniarluni. Qinnuigaassi-
lu siunissami aaqqiissutissa-
tut siunnersuutinik iluaqutaa-
sunik, siumut isigisunik min-
nerunngitsumillu pitsaasunik
saqqummiussisaqqullusi,
maannamut oqalliseriaatsi-
mut ingerlatassinnut taarsiul-
lugu. Qujareerlunga.
savara. Qasseeriaqalutami
oqarfigisarpassi ajornartor-
siuteqarussi imaluunniit paa-
serusutaqarussi matu kasut-
tulaaginnarnaguluunniit iser-
sinnaasariaqartusi, tassami
i 11 oqarfeqati g i i kkatta suleqa-
tigiinneq pitsaasoq ingerlan-
neqassappal taamatut ilior-
neq pitsaanerpaajummat.
Maannakkulli ilissi siulersui-
sut allaanngivippusi sulisitsi-
sut paasitikkuminaatsut, pit-
saasumillullu angusaqarnis-
samut piumassuseqanngitsut.
Qangatullu kisermaassiner-
mik pigisaqarusuttunut as-
sersuunneqarsinnaasut.
Naggataagullu inakkusus-
savakkit sinniisuunerit aam-
malu siulersuisunul ilaasor-
taanerit paasilluassagit.
Ataatsimoorfiusinnaasunik
kattuffik nalaataqaraangat
suleqataalluartarumaartutit.
Nikassaaneq
akuersaameqarsinnaanngilaq
Nammmersomerullutik Oqartussat pissarsiorput
Atuarfiup pisortaata tullia
KUP
Namminersornerullutik Oqartussani Uum-
mannaq Kommuniani meeqqat atuarfiani
atuarfiup pisortaata tulliatut atorfik inut-
tassarsiorneqarpoq piaartumik imaluun-
niit isumaqatigiissuteqarnikkut atorfiniffi-
gineqartussamik.
Atorfik maannakkut Kalaallit Nunaanni
akissaateqarfiit 32-anni inissisimavoq,
immikkut tapisiassaqartinneqarluni, ukiu-
mut kr.21.200,- iusut (akissaatit tunngaviat
1. april 1991-imeersoq)
Atorfinitsitsisoqassaaq Kalaallit Nunaanni
Namminersornerullutik Oqartussat kom-
muninilu tjenestemandit pillugit Inatsi-
sartut inatsisaat nr. 5, 14. maj 1990-imeer-
soq naapertorlugu atorfeqarfigineqassallu-
ni Kalaallit Nunaanni tjenestemanditut
atorfinnut ilaasoq.
Atorfeqarfiup maannakkut inissisimaffigis-
savaa Uummannaq.
Inissaqartitsisoqarsinnaavoq maleruagas-
sat Kalaallit Nunaanni tjenestemandit pil-
lugit sukkulluunniit atuuttut malillugit
akilersorneqartussamik.
Akissarsiaqartitaanermi atorfeqartitaaner-
milu pissutsit, taamatuttaaq atorfinikkiar-
torluni angalanermut atatillugu akiliunne-
qarluni angalasinnaatitaaneq, pigisallu
nuunneqarsinnaanerat Naalakkersuisut
aammalu Ilinniartitsisut Meeqqat Atuarfi-
anneersut Kattuffiata, IMAK-ip akornanni
isumaqatigiissutit atorfininnermi atuuttut
malillugit pissapput.
Paasissutissat sukumiinerusut pissarsiarine-
qarsinnaapput ukununnga saaffiginnin-
nikkut: Atuarfiup pisortaa Jørgen Benja-
minsen, Edvard Krusep Atuarfia, tlf.
(00 299) 95 12 26, Allaffiup pisortaa Franz
Tremel, Kultureqarnermut, Ilinniartitaa-
nermut Ilisimatusarnermullu Pisortaqarfik,
tlf. (00 299) 34 57 60, imaluunniit: Kom-
munaldirektør Isak Nielsen Kleist Uum-
mannap Kommunianut, tlf. (00 299) 95 12
77.
Danmarkimi nammineerluni saaffigine-
qarsinnaassaaq immikkoortoqarfimmi pi-
sortaq Bent Krogh Petersen, Namminersor-
nerullutik Oqartussat Danmarkimi Allaf-
fiat, Pilestræde 52, 1016 København K.,
telefon 33 69 34 00.
Qinnuteqaat Namminersornerullutik O-
qartussanut ingerlatinneqassaaq nassiun-
neqassallunilu Uummannami kommunal-
bestyrelsimut, Box 200, 3961 Uumman-
naq.
Qinnuteqaat kingusinnerpaamik kommu-
nalbestyrelsimit tiguneqareersimassaaq 15.
december 1999.
Qinnuteqaat allakkatigut nassiunneqas-
saaq, Kalaallit Nunanni allakkat akii im-
mikkut ittut atuupput.
Uummannami kommunalbestyrelsi • Box 200 • 3961 Uummannaq.