Fréttablaðið - 03.10.2005, Blaðsíða 14

Finnst engum nema mér það
skrýtin kosningabarátta hjá Gísla
Marteini Baldurssyni að hafa
risamyndir af sér út um alla
Reykjavík þar sem hann er eins
og stelpa?
Þær eru reyndar nokkuð
sniðugar þessar pólitísku
kynuslamyndir, bæði sú af Gísla
Marteini og eins hinar þar sem
Ingibjörg Sólrún er eins og
argentínskur stórbokki og Þor-
gerður Katrín er eins og – tja –
ungur Gunnar Eyjólfsson í gervi
gullgrafara. Og þótt ég sé alltaf
síðastur á mínu heimili að fatta
auglýsingar þykist ég skilja að
þessar myndir eigi að vekja okkur
til umhugsunar um kynjaímyndir
og pólitík, þótt mér sé að vísu al-
veg hulið hvað ég eigi nákvæm-
lega að hugsa: Væri Ingibjörg Sól-
rún karlmaðurÖ þá – hvað? Eða er
nokkuð verið að segja undir rós að
úr því að þessir tveir landskunnu
kvenskörungar hafa náð svo langt
í pólítík sem raun ber vitni þá séu
þær með karllega eiginleika?
Sennilega hefur það ekki verið
ætlunin. Sennilega er verið að
segja okkur eitthvað allt annað.
Kannski að kyn sé bara menning-
arlegt fyrirbrigði, háð ákvörðun
og almennu samkomulagi um ein-
kenni. Kannski að kyn sé bara
ytra borð, bara gervi. Kannski að
kyn sé ekki bara ytra borð.
Kannski að kyn eigi ekki að skipta
máli. Kannski að kyn eigi að
skipta máli. Eitthvað með kyn. En
af hverju er enginn úr Framsókn-
arflokknum? Hefði ekki verið
gaman að sjá Árna Magnússon
sem hofróðu í dragt – var hann
ekki einmitt alltaf að reyna að
svindla sér inn í kvenfélagið
Freyju í Kópavogi?
Það er nú það. Þetta er eitthvað
með kynÖ En Gísli Marteinn er
hins vegar – ólíkt þeim Ingibjörgu
Sólrúnu og Þorgerði Katrínu – að
leggja í sína mikilvægustu kosn-
ingabaráttu. Hann er að bjóða sig
sérstaklega fram til að verða
borgarstjóraefni og um leið leið-
togi Sjálfstæðisflokksins í
Reykjavík. Þegar þannig háttar
tíðkast yfirleitt að hengja upp út
um allt ábúðarmiklar myndir af
frambjóðendum þar sem þeir eru
með staðfastan munnsvip og
festulegt augnaráð sem á að sann-
færa okkur hjörðina um að þeir
muni leiða okkur á grænar gresj-
ur og að þeir aðhyllist hefðbundin
fjölskyldugildi, séu traustir,
ábyrgir, svolítið skemmtilegir
kannski, og kannski hæfilega hug-
myndaríkir, en fyrst og fremst
hefðbundnir. Karlmenn eru á slík-
um myndum í jakkafötum, dökk-
um litum og með bindi þótt þeir
séu svo iðulega á blaðaljósmynd-
um á skyrtunni með upprettar
ermar að ìláta hendur standa
fram úr ermumî eða lyfta börn-
um. Á strætóskýlunum og hús-
veggjunum eru þeir hins vegar
borgaralega klæddir með harðan
bindishnút.
Ég hef aldrei áður séð slíkan
frambjóðanda í draggi. Ég held að
það hljóti eiginlega að vera eins-
dæmi í heiminum.
Þetta hlýtur að vera þaulhugs-
að. Það getur naumast annað ver-
ið en að þetta sé kænleg stjórn-
viska og niðurstaða þrotlausra
fundahalda hjá herráði Gísla
Marteins sem sagt er saman-
standa af Hannesi Hólmsteini og
öðrum innmúrurum. Flestir töldu
að línan yrði sú að Gísli Marteinn
væri hinn nýi Davíð, lögð yrði
áhersla á gamansemi hans, orð-
heppni og viðfelldni, en um leið
reynt að koma þeirri hugmynd
inn hjá almenningi að hann byggi
líka yfir framtakssemi Davíðs,
myndugleik og óvægni gagnvart
andstæðingum. Þetta virðist ekki
ætla að verða línan.
Með því að birtast okkur sem
ung kona kemur Gísli Marteinn
þeirri hugmynd inn hjá okkur að
hann sé hinn náttúrlegi og eðlilegi
arftaki Ingibjargar Sólrúnar.
Hann er með öðrum orðum ekki
kynntur til sögunnar sem hinn nýi
Davíð heldur hin nýja Solla. Okk-
ur er gefið til kynna að hér sé ekki
mættur enn einn lagastrákurinn
úr ungliðadeild Sjálfstæðisflokks-
ins sem muni tuddast áfram í
flokknum á kostnað kvenna, hund-
sama um leikskólamál og strætis-
vagna og haldandi endalausar
ræður um Línu-net og gatnamót.
Nei, nei: Gísli Marteinn sé verð-
ugur fulltrúi hinna mjúku gilda.
Gísli Marteinn sé leiðtoginn sem
R-listinn þurfi svo sárlega á að
halda – Gísli Marteinn sé Móðirin.
Það er nú það. Sjálfur verð ég
nú eiginlega að játa að mér finnst
Vilhjálmur Þ. vera móðurlegri ...
Það hlýtur að fara hrollur um marga sveitarstjórnarmenn ogverkalýðsforingja á landsbyggðinni vegna fjöldauppsagnaverkafólks hjá sjávarútvegsfyrirtækjum víða um land. Svo
til á hverjum degi í síðustu viku var tilkynnt um uppsagnir fjölda
manna, einkum hjá rækjuvinnslufyrirtækjum. Hjá þeim fer saman
hátt gengi krónunnar, sem veldur því að sífellt minna hefur fengist
fyrir útflutningsframleiðsluna í íslenskum krónum auk sölutregðu
á rækjumörkuðum, og hátt verð á hráefninu. Allt þetta veldur því
að fyrirtækin eiga sífellt erfiðara með að láta enda ná saman, og ef
þau hafa ekki einhverja aðra framleiðslu til að styðja við grein sem
rekin er með tapi, verða þau að grípa til uppsagna. Að öðrum kosti
fara fyrirtækin í þrot.
Guðmundur Kristjánsson, forstjóri Brims á Akureyri, eins
stærsta útgerðarfyrirtækis landsins, segir í viðtali við Fréttablað-
ið á laugardag: „Hagstjórnin er eins arfavitlaus og hægt er að
hugsa sér.“ Hann segir vandann heimatilbúinn, því ríkið eigi bæði
Íbúðalánasjóð, sem dæli út peningum og Seðlabankann. Hann telur
að stýrivaxtahækun Seðlabankans sem tilkynnt var fyrir helgi, eigi
enn eftir að styrkja gengi krónunnar. „Þetta leggur útflutnings-
greinarnar í rúst. Afleiðingarnar koma bara ekki í ljós alveg strax,
en þær verða mjög alvarlegar til lengri tíma litið. Á næstu misser-
um dregst bara hægt og rólega saman útflutningur á Íslandi og
verður mjög erfitt að ná honum upp aftur“ sagði Guðmundur enn-
fremur í viðtalinu við Fréttablaðið. Þarna talar einn reyndasti út-
gerðarmaður landsins, sem er með mjög umsvifamikinn rekstur.
Hún er ekki falleg myndin sem hann dregur upp af framtíðarþró-
un aðal útflutningsgreinarinnar – sjávarútvegsins. Aðrir sem eiga
mikið undir gengi krónunnar, taka undir með Guðmundi ,eins og
stór ferðaþjónustufyrirtæki. Ferðaþjónustan hefur verið talin
vaxtarbroddurinn í íslensku atvinnulífi, og þeir sem búa á lands-
byggðinni hafa horft mjög til hennar, ekki síst vegna síminnkandi
umsvifa í landbúnaði. Það er ljóst að mörg ferðaþjónustufyrirtæki
bera mjög skarðan hlut frá borði í sumar, og spurning um framtíð
margra þeirra. Ferðaþjónustan þarf að gefa út verðskrár um þetta
leyti fyrir næsta sumar, og telja margir líklegt að fyrirtæki neyð-
ist til að gefa erlendum ferðaskrifstofum upp verð í íslenskum
krónum til að koma í veg fyrir enn meira tap á næsta ári.
Hækkun stýrivaxta Seðlabankans sem tekur gildi í vikunni, var
meiri en margir spáðu, og viðbrögð markaðarins voru þau að krón-
an styrktist enn frekar. Þegar saman fer vaxtahækkun og styrking
krónunnar er útlitið ekki bjart fyrir útflutningsatvinnuvegina. Fyr-
ir sumar greinar þýðir þetta ekki annað en lokun fyrirtækja, og þá
er það spurning hvort Seðlabankinn kaupir það ekki allt of dýru
verði að halda verðbólgunni niðri . ■
3. október 2005 MÁNUDAGUR
SJÓNARMIÐ
KÁRI JÓNASSON
Útflutningsfyrirtæki kvarta mjög undan sterkri stöðu
krónunnar og vaxtahækkunum
D‡rkeypt vaxta-
hækkun Se›labanka
FRÁ DEGI TIL DAGS
Hækkun st‡rivaxta Se›labankans sem tekur gildi í vikunni, var
meiri en margir spá›u, og vi›brög› marka›arins voru flau a›
krónan styrktist enn frekar. fiegar saman fer vaxtahækkun og
styrking krónunnar er útliti› ekki bjart fyrir útflutningsatvinnu-
vegina. Fyrir sumar greinar fl‡›ir fletta ekki anna› en lokun fyr-
irtækja, og flá er fla› spurning hvort Se›labankinn kaupir fla›
ekki allt of d‡ru ver›i a› halda ver›bólgunni ni›ri.
Í DAG
UM PÓLITÍSKAR
KYNUSLAMYNDIR
GUÐMUNDUR
ANDRI
THORSSON
... fia› getur naumast anna›
veri› en a› fletta sé kænleg
stjórnviska og ni›ursta›a flrot-
lausra fundahalda hjá herrá›i
Gísla Marteins sem sagt er
samanstanda af Hannesi
Hólmsteini og ö›rum innmúr-
urum ...
Hver tekur við af Loga?
Mikil umræða hefur verið uppi undan-
farið um hver muni taka við af Loga
Bergmann Eiðssyni sem spyrill í spurn-
ingaþættinum vinsæla Gettu betur.
Nú þegar Þórhallur Gunnarson hefur
verið ráðinn yfir á RÚV í stað Loga þyk-
ir hann koma sterklega til greina en
fleiri nöfn hafa einnig verið nefnd, þar
á meðal Ómar Ragnarsson, Kristján
Kristjánsson, Jóhanna Vilhjálmsdóttir,
Sigmar Vilhjálmsson, Freyr Eyjólfsson,
Gísli Einarsson og Margrét Marteins-
dóttir.
Fyrsta konan eða
Gísli?
Þörf er á skeleggum
stjórnanda sem jafnframt
getur verið alúðlegur
enda fjöldi áhorfenda úti um land allt
sem fylgist með keppninni. Ómar er
vissulega skeleggur og skemmtilegur
karakter en væntanlega er hann orðinn
of gamall fyrir starfið. Líklegri kandítat-
ar eru Freyr Eyjólfsson, sem hefur gert
góða hluti á Rás 2 og hefur mikla út-
geislun, Sigmar Vilhjálmsson sem er
hress og áköf týpa og hver veit nema
annað hvort Jóhanna eða Margrét
verði fyrir valinu, enda báðar mjög
frambærilegar. Gísli Einarsson
gæti þó hreppt starfið enda hafa
þættir hans, Út og suður, notið
mikilla vinsælda. Þar hefur
hinn einlægi og hvers-
dagslegi Gísli hitt í mark
hjá áhorfendum.
Össur sýnir spyrilstakta
Einn hefur þó ekki verið nefndur sem
líklegur kandítat en það er þingmaður-
inn Össur Skarphéðinsson. Össur brá
sér á dögunum í hlutverk spyrils í viku-
legri spurningakeppni skemmtistaðar-
ins Grand Rokks fyrir troðfullu húsi. Á
heimasíðu sinni birtir Össur lista yfir
spurningarnar þrjátíu sem hann samdi
fyrir keppnina og eru þær bæði fjöl-
breyttar og hæfilega
snúnar. Ætli Össur
eigi möguleika hjá
RÚV? Varla, en
spyrilshæfileikarn-
ir eru honum þó
greinilega í blóð
bornir.
freyr@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 – prentmiðlar RITSTJÓRI: Kári Jónasson FRÉTTARITSTJÓRI: Sigurjón M. Egilsson AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Jón Kaldal FRÉTTASTJÓRI: Arndís Þorgeirsdóttir VARAFRÉTTASTJÓRI:
Trausti Hafliðason FULLTRÚI RITSTJÓRA: Guðmundur Magnússon RITSTJÓRNARFULLTRÚI: Steinunn Stefánsdóttir RITSTJÓRN OG AUGLÝSINGAR: Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík AÐALSÍMI: 550
5000 SÍMBRÉF Á FRÉTTADEILD: 550 5006 NETFÖNG: ritstjorn@frettabladid.is og auglysingar@frettabladid.is VEFFANG: visir.is UMBROT: 365 – prentmiðlar PRENTVINNSLA: Ísafoldarprent-
smiðja ehf. DREIFING: Pósthúsið ehf. dreifing@posthusid.is Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum
verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSN 1670-3871
Mó›irin