Tíminn - 14.05.1977, Blaðsíða 3

'-•AV.-*-*.
Laugardagur 14. mal 1977
Hvar verður jaröstöðin sett upp?
Við Akranes, eða við
mynni Borgarf j arðar?
HV-Reykjavik — Einn af þeim
stöðum sem til greina koma um
staðsetningu jarðstöðvarinnar,
er Akranes því hér er talið að
séu góð skilyrði til að taka við
sendingum frá gervihnetti segir
i stuttri fréttagrein í blaðinu
Umbrot þann 6. mai sfðastlið-
inn, cn blað þetta er gefið út á
Akrancsi.
1 fréttagrein þessari segir, og
er ekki ofmælt að mikið hafi
verið rætt um jarðstöö þá, sem
islenzka rikið og Mikla norræna
ritsimafélagið muni reisa hér i
sameiningu. Það sem einna
mest hefur verið um rætt er
staðsetning stöðvarinnar og
hefur þar sitt sýnzt hverjum.
Má i þvi sambandi minna á,
að ibúar Vikur i Mýrdal föru
þess á leit, að stöðin kæmi i stað
lóransstöðvarinnar á Reynis-
fjalli, sem lögð verður niður um
næstu áramót, svo og hafa önn-
ur sveitarfélög sýnt áhuga á að
fá stöðina..
Ekki hefur reynzt unnt að fá
upplýsingar um fyrirhugaða
staðsetningu stöðvarinnar hjá
opinberum aðilum, enda tæp-
lega von þar sem hún er ekki
enn ákveðin. Hins vegar má
gera sér nokkuð skýra mynd af
þeim stöðum sem mögulegir
eru, ef tekin eru til greina nokk-
ur takmarkandi atriði, sem
stöðin setur af sjálfu sér.
Fyrsta atriðið er það, að stöð-
in má ekki vera á stað sem hef-
ur byrgt útsýni til suðurs, þvi að
loftnet hennar mun taka geisl-
ann frá gervihnettinum undir
aðeins seytján gráðu horni til
suðurs. betta atriði útilokar ó-
sjálfrátt allt norðan- og austan-
vert landið, svo og Vestfirði og
fleiri svæði.
Annað atriðið er það, að stöðin
má ekki vera á jarðskjálfta-
svæði sem útilokar súðurlands-
undirlendið, Reykjanesið og
svæðið hér suður og suð-austur
af Reykjavik, þvi jarðskjálfta-
belti liggur austur eftir landinu,
rétt um sextugasta og fjórða
breiddarbaug og kemur ekki til
greina aö staðsetja hana i
minna en tuttugu kilómetra
fjarlægð þar frá.
Þriðja atriðið er fjarlægð frá
Reykjavik. í framtiðinni munu
simasambönd okkar við útlönd
fara um jarðstöðina, og þvi
verður hún að vera i góðu sam-
bandi við Reykjavik. Miöað er
við beint radiósambands milli
stöðvarinnar og Reykjavikur,
það er, að sambandiö verði að-
eins á einum radióhlekk, sem
takmarkar fjarlægð frá höfuð-
borginni við fimmtiukilómetra
beina loftlinu og sjónlinu að
auki.
Fjórða atriðiðer veðurfar, þvi
óæskilegt er að stöðin verði sett
upp þar sem sviptivindar eöa
mikil veðurhæð getur skaðað
loftnetið.
Þegar tekinn er fimmtiu kiló- 'J
metra radíus út frá Reykjavik, 1
kemur i ljós að meir en helm-
ingur þess svæðis, sem innan
hans er, kemur ekki til greina
vegna jarðskjálftahættu.
Takmörk vegna skorts á sjón-
linu til suðurs koma i veg fyrir
staðsetningu norðan undir hlið-
um á meginhluta þess svæðis
sem eftir er, veður takmarka
möguleika til þess að setja stöð-
ina upp á fjall einhvers staðar,
þannig að þegar saman er kom-
ið krafan um sjónlinu til suðurs,
seytján gráður yfir sjóndeildar-
hring^krafan um beina sjónlinu
til Reykjavikur, úr mastri sem
ekki væri hærra en sextiu metr-
ar, krafan um litla jarðskjálfta-
hættu og krafan um veðursæld,
má i raun takmarka mögulegt
svæði þvi sem næst við svæðið
norður af Reykjavik, frá Akra-
nesi og suður undir Akrafjall
upp á Mýrar, rétt norðan við
Arnarstapa.
A þessu svæði koma að
minnsta kosti tveir staðir sterk-
lega til álita.
Annars vegar staðsetn’ing I
nágrenni Akraness, þar sem
skilyrði þykja nokkuð góö.
Hins vegar staðsetning nálægt
mynni Borgarfjarðar að norð-
an, I námunda við örbvgljustöð
Með nokkuð mikilli vissu má á-
lykta að jarðstöðin veröi staö-
sett á þessu svæði.
þá sem Landssiminn rekur við
Gyrðisholt i iandi Miðhúsa.
Er ef til vill ekki f jarri lagi að
álykta sem svo að annar hvor
þessara staða verði fyrir valinu.
Hægt er að hafa jarðstöðina
sjálfa i nokkurra kflómetra
fjarlægð frá tækjum þeim sem
samband hennar við Reykjavik
verður rekið á, þvi unnt er að
leggja jarðkapal nokkra kiló-
metra án þess sambandiö liði
fyrir það.
ASI gefur út kröfubæklinga:
SKÖPUN MENNINGARLEGRAR
STÉTTARSKIPTINGAR HÉR
VERÐUR AÐ STÖÐVA

'r7-c>
N.1 *
ÞETTA
VILJUM
VIÐ
i
■
HV-ReykjavIk— Alþýðusamband
Islands hefur nú gefið út bækling,
sem ber yfirskriftina „Þetta vilj-
um viö”, þar sem fjallað er um
kröfur þær sem sambandið hefur
markað, grundvöll þeirra og
ástæður til þeirra. Fleiri bækling-
ar munu fylgja á eftir, en þessum
fyrsta verður dreift bráðlega.
1 þessum fyrsta bæklingi er
gerð grein fyrir þeim grund-
vallaratriðum i kjarabaráttu
þessa árs, sem þing AS markaði i
vetur. Siðan er fjallað itarlega
um tvö atriði þar af, það er síytt-
ingu vinnuvikunnar og félagsleg-
ar ibúðabyggingar. Þar segir:
Krafan um raunverulega stytt-
ingu vinnuvikunnar hefur orðið æ
háværari i launþegasamtökunum
og helzt i hendur við þá kröfu, að
launþegum verði gert kleift að
lifa mannsæmandi llfi af dag-
vinnutekjum sinum einum. Aukin
tengsl viö verkalýð annarra landa
og þekking á kjörum hans hefur
einnig sýnt islenzkum verkalýö
aö þessar kröfur eru bæði rétt-
mætar og raunsæjar. Sú stað-
reynd, aö i nágrannalöndum okk-
ar er aukavinna ekki leyfö nema I
undantekningartilfellum sannar
réttmæti þessarar kröfu.
1 hugtakinu mannsæmandi lifi
felast ekki eingöngu nægar tekjur
til að framfleyta einstaklingnum
og fjölskyldu hans. í þvi felst
einnig frelsi til að ráða llfi sinu,
njóta þess og þeirra möguleika
sem fyrir eru i þjóðfélaginu til
lifsfyllingar. Þar má nefna heil-
brigt tómstundastarf, hvers kon-
ar menningarneyzlu, ferðalög og
þess háttar.
Meöan vinnutimi og launakjör
á borö við það sem tiðkast hér á
landi haldast óbreytt, veröa
möguleikar verkalýösins til svo
sjálfsagðrar lifsfyllingar áfram
litlir sem engir. Slikt skapar þaö
ástand, að hvers konar menning-
arstarfsemi verður aðeins á færi
fárra útvaldra: hér skapast
menningarleg stéttaskipting.
Þessa þróun verður að stöðva.
Sá langi vinnudagur sem hér
tiðkast býður einnig upp á minni
afköst verkamannsins, þar sem
maöur, sem vinnur svo langan
vinnudag og nýtur svo litillar
hvildar, afkastar ekki þvi sama
og úthvildur maður gerir. Þess
vegna er unnt að stytta vinnutim-
ann á Islandi, án þess að lækka
heildartekjur. Þetta sanna dæmi
erlendis frá.
Um félagslegar íbúðabygging-
ar segir i bæklingnum.
Byggingarsjóði verkamanna
veröi gert kleift að fjármagna
þann ibúöafjölda, sem árlega er
þörf á að byggja fyrir launafólk
innan ASl. Jafnframt veröi sveit-
arfélögum gert kleift að hafa til
ráðstöfunar nokkurt magn leigu-
ibúða fyrir þá sem lakast eru
settir vegna sjúkleika, ómegðar
og annarra þess háttar aðstæöna.
Lán til slikra leiguibúöa séu sam-
bærileg við lán til verkamanna-
bústaöa, og endursala þeirra
bönnuö.
Þannig verði byggt fyrir efna-
litið fólk á starfsaldri innan ASÍ
eigi minna en sem svarar þriöj-
ungi af árlegri íbúðaþörf lands-
manna, sem samkvæmt spá
Framkvæmdastofnunar rikisins
eru 800-950 ibúöir á ári til 1980.
Rlkissjóöur fjármagni Bygg-
ingasjóö verkamanna alfariö og
sjái honum fyrir þvi fjármagni,
sem þarf til að standa undir ár-
legri þörf fyrir ibúðir i verka-
mannabústöðum um land allt.
Leggi sveitarfélög fjármagn til
sjóösins verði það gert 1 formi
fasts iðgjalds, en ekki sett sveit-
arfélögum i sjálfsvald.
Byggingarsjóður verkamanna
veiti lán sem svarar 80% bygg-
ingakostnaðar.
Lánskjör Byggingasjóös verka-
manna séu i heild I samræmi viö
greiðslugetu láglaunafólks i stétt-
arfélögum og greiöslubyröi vegna
lána af ibúð ekki yfir 15% af dag-
vinnutekjum viðkomandi.
Alþýðusambandi Islands verði
gert kleift að fylgja fram efndum
á gefnum fyrirheitum með beinni
aöild að stjórn sjóðsins. Þannig
geti sambandið gætt hagsmuna
umbjóðenda sinna.
Stofnuð verði byggingarfélög
efnalitils fólks i stéttarfélögum
innan ASl, sem hefur hug á ibúð-
um i verkamannabústöðum.
Efnahagur launþega, en ekki
árstekjur einar ákvarði rétt til fé-
lagslegrar aðstoðar viö húsnæöis-
öflun.
Umferð
um Heið-
mörk
bönnuð
SKÓGRÆKTARFÉLAG
Reykjavikur hefur beðið um
aö koma eftirfarandi á fram-
færi við almenning:
Sökum langvarandi frosta
á auöa jörð í vetur fer klaki
óvenjulega seint úr jörð á
þessu vori. Umferö um Heið-
mörk þar meö talinn Vlfils-
staðavegur veröur þvl ekki
leyfö aö sinni, ekki verður
heldur leyft að tjalda neins
staðar innán Heiðmerkur-
girðingar aö svo stöddu.
Sauðburðurinn
erfiður tími að
þessu sinni
JH-Reykjavik. — Bændur eiga
yið mikla crfiðleika að striða
viða um land sökum þess, hve
seint hlýnar. Að sjálfsögðu er
afargjaffellt, þegar svona scint
grær, og stöku maður er kominn
I hcyþrot, en hitt veldur þó
mestum örðugleikum, að sauð-
burður cr hafinn og margt tvi-
lembt og jafnvel þrilembt, svo
aö ákaflega er þröngt I húsum.
Viðast hvar eru fjárhúsin
nokkurn veginn full aö vetrin-
um, o'g þegar lömbin bætast við
og þörf gerist að stia fénu sund-
ur, lenda margir i miklum
vandræðum að sjá öllu far-
borða.
Það eru þess vegna horfur á,
að sauðburðurinn verði mörg-
um óvenjulega erfiður timi, og
þeim mun erfiðari sem lengri
dráttur kann að verða á þvi, að
vorhlýindin komi og jörð grói.
Við þetta bætist svo, að naumt
er viða um fóðurbæti vegna
flutningatregðu og yfirvinnu-
banná.
KJ-Reykjavik. t dag er opnuö I Norræna húsinu myndverkasýning
Braga Asgeirssonar og mun sýningin standa I 10 daga. A sýningunni
eru 60 myndir, flestar frá þessu ári en sumar eldri, eöa alltfrá 1954.
Einkunnarorð sýningarinnar munu vera: „Dægur og jafndægur,
— timinn og nútiminn”.