Fréttablaðið - 20.05.2006, Blaðsíða 76

20. maí 2006 LAUGARDAGUR44
�
�
�
��
�
�
Ofbeldisaldan sem riðið
hefur yfir Sao Paulo
undanfarið hefur orðið
hátt í 200 manns að
bana og hafa íbúar
þessarar stærstu borgar
Brasilíu aldrei áður séð
ofbeldi þessu líkt. Sigrún
María Kristinsdóttir
kynnti sér málið frekar.
Um síðustu helgi réðust grímuklæddir menn að lög-reglustöðvum með hand-
sprengjum og vélbyssum og
kveiktu í fjölda strætisvagna. Á
sama tíma risu þúsundir fanga
gegn vörðum í yfir sjötíu fangels-
um og tóku hundruð þeirra gísla.
Lögregla brást við með miklu
ofbeldi, sem mætt hefur misjöfn-
um viðbrögðum og segja sumir
spillt dómskerfi kynda undir
óeirðunum. Gagnrýnendur lögregl-
unnar segja meðlimi hennar hafa
brugðist við uppreisninni með því
að skjóta fyrst og spyrja spurninga
síðar. Mikill ótti ríkir nú meðal
íbúa Sao Paulo vegna ástandsins.
PCC-glæpagengið
Að baki ólgunni stendur eitt
stærsta glæpagengi fangelsa
Brasilíu, en það er svo víðtækt að
margir telja meðlimi þess nánast
stjórna fangelsisyfirvöldum í Sao
Paulo-fylki. Gengið kallast Prim-
eiro Comando da Capital, sem
útleggja má sem Aðalstjórn höfuð-
borgarinnar, en gengur undir upp-
hafsstöfunum PCC.
PCC er talið vera sérlega hættu-
legt gengi, því leiðtogar þess eru
ungir, ofbeldisfullir glæpamenn
sem eru mun gáfaðri en venjulegir
stigamenn, að sögn Walter Fang-
aniello Maierovitch, brasilísks sér-
fræðings um skipulagða glæpa-
starfsemi.
„Marcos Willians Herbas
Camacho, leiðtogi PCC, er afar gáf-
aður maður,“ sagði Maierovitch.
„Hann hefur jafnvel lesið Vítisljóð
eftir Dante, svo hann veit vel
hvernig hann getur gert líf okkar
að sönnu helvíti.“
PCC var stofnað í byrjun tíunda
áratugarins af föngum sem lifðu af
blóðbað þegar lögregla brást við
uppreisn fanga með því að drepa
111 þeirra.
Í upphafi var um eins konar
verkalýðsfélag fanga að ræða, sem
barðist fyrir bættum aðstæðum í
yfirfullum fangelsum Brasilíu, en
fljótlega fóru meðlimir þess að
standa fyrir skipulagðri glæpa-
starfsemi, svo sem eiturlyfja- og
vopnasölu, mannránum og þjófn-
aði, auk fangauppreisna.
Veldi PCC hefur aukist til muna
með fjölgun farsíma, sem óprúttn-
ir fangaverðir eru sagðir smygla
inn í fangelsin, því með aðstoð sím-
anna geta leiðtogarnir stjórnað
hinum 10.000 meðlimum gengisins
bæði innan og utan fangelsismúr-
anna.
Nýliðar ganga í PCC í fangels-
unum og þeir meðlimir sem ekki
hafa efni á mánaðargjaldi félags-
ins (1.650 krónur fyrir fanga og
16.500 fyrir þá sem ganga lausir)
greiða með því að taka þátt í hættu-
legum glæpum eða árásum á lög-
reglu, samkvæmt frétt dagblaðs-
ins Fohla de Sao Paulo.
Viðbrögð lögreglu
Lögregluyfirvöld segja ofbeldið
sem nú ríkir í Sao Paulo stafa af
reiði meðlima PCC yfir því að átta
leiðtogar þeirra voru færðir í sér-
stakt öryggisfangelsi fyrir síðustu
helgi, og að gengið sé jafnframt að
minna á völd sín. En margir telja
fleira búa undir.
„Hluti lögreglunnar virðist halda
að þetta sé stríð og það sé í lagi að
útrýma óvininum. Það er ekki í
lagi,“ sagði Sergio Adorno, prófess-
or við háskólann í Sao Paulo.
„Líklega er lögreglan að not-
færa sér reiði almennings vegna
svívirðilegra glæpa PCC með
þessum harkalegu aðgerðum,“
sagði James Cavallaro, prófessor
við lagadeild Harvard-háskólans,
í samtali við AP-fréttastofuna.
Flestir þeirra sem látist hafa í
átökunum undanfarna viku í Sao
Paulo eru annað hvort fangar eða
lögreglumenn, en talsmenn ýmissa
mannréttindasamtaka óttast að
saklausir óbreyttir borgarar séu
meðal hinna særðu og látnu.
Þó telur Guaracy Mingardi,
fyrrum rannsóknarlögreglumaður
í Sao Paulo sem starfar sem glæpa-
ráðgjafi Sameinuðu þjóðanna, að
óbreyttir borgarar hafi ekkert að
óttast.
„Ég held að meðlimir PCC hugsi
sig tvisvar um áður en þeir ráðast á
óbreytta borgara. Þeir vilja ekki
hætta á að reita íbúa fátækrahverfa
Sao Paulo til reiði, því þaðan fá þeir
flesta nýliðana, unga drengi og
stúlkur með engar framtíðarhorf-
ur,“ sagði Mingardi.
Jafnframt sagði hann lögregl-
una eiga erfitt starf fyrir höndum,
því PCC er þannig byggt upp að ef
leiðtogarnir eru allir settir í ein-
angrun eða drepnir taka undirmenn
þeirra undir eins við völdum.
Menntun, ekki glæpir
Brasilíska þingið íhugar nú hvort
herða beri löggjöf gegn stiga-
mönnunum, svo hægt verði að
einangra leiðtoga glæpagengja í
allt að tvö ár og útiloka notkun
farsíma innan veggja fangel-
sanna.
Luiz Inacio Lula da Silva, for-
seti Brasilíu, hvatti hins vegar til
stillingar og bað þingmenn um að
hægja á sér. Mikilvægara væri að
bæta menntakerfið en að ausa
frekara fé í fangelsi landsins. Hann
minnti á að á sjöunda til tíunda ára-
tugnum hefði Brasilía ekki nógu fé
í menntun barna og unglinga, og
það hefði leitt til þess að ungir
menn leiddust út í glæpi.
„Annað hvort gefum við ungl-
ingunum von eða skipulögð glæpa-
starfsemi gerir það fyrir okkur,“
sagði Silva og bætti við að hann
sjálfur kysi frekar að útvega unga
fólkinu von um heiðarlega fram-
tíð. smk@frettabladid.is
Glæpagengið ræður fangelsunum
MARCOS WILLIANS HERBAS CAMACHO
Talinn vera höfuðpaur brasilíska glæpa-
gengisins PCC. FRÉTTABLAÐIÐ/AP
Í GÍSLINGU Fangi heldur fangaverði í
gíslingu í Campo Mourao-fangelsinu í
Parana í Brasilíu í síðustu viku. Gríðar-
leg ofbeldisalda reið yfir Sao Paulo og
nágrenni í vikunni og voru hátt í 200
manns drepnir í þeim átökum, en að
baki þeim stóð glæpagengið PCC.
FRÉTTABLAÐIÐ/AP