Fréttablaðið - 12.07.2006, Blaðsíða 30

MARKAÐURINN 12. JÚLÍ 2006 MIÐVIKUDAGUR6
F R É T T A S K Ý R I N G
Kauphöll Íslands hleypti af stokkunum
nýjum hlutabréfamarkaði, iSEC, í byrj-
un júlí sem sækir fyrirmynd sína til
Alternative Investment Market (AIM),
hlutabréfamarkaðarins í Lundúnum.
Markaðir þessir eru sniðnir að þörfum
lítilla og meðalstórra fyrirtækja er oftast
hafa í hyggju að vaxa með skráningu.
Þótt byrjunin hafi verið brösugleg á iSEC
eftir að bandaríska líftæknifyrirtækið
Cyntellect hætti við skráningu sama dag
og markaðurinn hóf göngu sína er hvergi
eins mikill vöxtur í kauphöllum og á mörk-
uðum sem þessum.
SKYGGIR Á STÓRA MARKAÐINN
AIM er dótturmarkaður Kauphallarinnar í
Lundúnum (LSE), stofnaður árið 1995, og
hefur verið helsta tromp hennar í síharðn-
andi baráttu kauphalla um hylli fyrir-
tækja sem hyggja á skráningu. Á sama
tíma og markaðsaðstæður á alþjóðlegum
hlutabréfamörkuðum hafa verið erfiðar
á undanförnum vikum, sem eru frekar
til þess fallnar að bitna á ungum markaði
sem AIM, er samt sem áður full ástæða
fyrir stjórnendur AIM að vera bjartsýnir.
Alls hafa 2.200 fyrirtæki verið skráð
á AIM frá upphafi. Sum hafa stækkað og
fært sig yfir á aðalmarkaðinn, önnur verið
tekin yfir eða dáið drottni sínum. Miklu
fleiri hlutafélög hafa þó kosið að færa sig
af aðalmarkaðnum yfir á minni markað-
inn, enda margt sem togar í. Munurinn á
AIM og LSE er meðal annars sá að minni
kröfur eru gerðar til rekstrarsögu og
eignarhalds hjá útgefanda hlutabréfa sem
sækir um skráningu á vaxtarmarkaðinn.
Sveigjanleikinn felst meðal annars í því að
engin skilyrði eru gerð til markaðsvirðis
félags, fjölda hluthafa og hámarkseign-
arhald. Allt stefnir í það að fyrir árslok
verði litli markaðurinn farinn að skyggja
á LSE. Í lok maí voru 1.528 félög skráð á
AIM en 1.651 fyrirtæki á aðalmarkaðinn,
líklegt þykir að í árslok verði þau orðin
fleiri AIM en LSE.
GENGISFELLD SKRÁNING
Allir vegir lágu til Lundúna á fyrstu mán-
uðum ársins en félög á AIM höfðu safnað
7,3 milljörðum punda sem er þrefalt meira
á sama tíma í fyrra. Einkum hefur tekist
vel að draga inn fyrirtæki í heitustu geir-
unum, eins og olíufyrirtæki og hrávöru-
framleiðendur sem hafa nýtt sér mikla
hækkun á olíu- og hrávöruverði á síðustu
tólf mánuðum. Hálfgert gullæði hefur ríkt
í þessum geirum og hlutabréfaverð rokið
upp úr öllu valdi.
Sumir hafa þó áhyggjur af því að AIM
verði eigin velgengni að bráð því með vax-
andi ásókn fyrirtækja fari svörtu sauðun-
um fjölgandi. Nokkur vandræðamál hafa
komið upp, meðal annars hafa fyrirtæki
orðið gjaldþrota stuttu eftir skráningu á
AIM. Stjórnendur AIM verða að halda í
orðsporið, sem hefur beðið hnekki, því
hertar reglugerðir munu einfaldlega
koma niður á þeim sveigjanleika sem er
aðal markaðarins. Miklar nýskráningar
erlendra félaga, sem eru þrisvar sinnum
fleiri nú en þau voru fyrir ári síðan, virkar
í huga margra að AIM sé ekkert annað en
ódýr og skjót leið til að næla sér í skrán-
ingu og komast í digra sjóði fjárfesting-
arsjóða; eins konar gengisfelld skráning.
Margir hafa gagnrýnt markaðinn fyrir að
gera of litlar kröfur til forvinnu útgefenda
og umsjónaraðila útboða og skráninga.
Þegar félög fara á markað útnefnir LSE
nafnlausan umsjónarmann sem ber að
fylgjast með að útgefandi fari eftir settum
reglugerðum en aukin umsvif gera þess-
um aðilum erfiðara fyrir að fylgjast með
að allir fylgi reglum.
Hvað sem öðru líður er víst að AIM-
markaðurinn hefur samkeppnisforskot
á helstu keppinauta sína. Uppgangur
AIM hefur einkum bitnað á Nasdaq,
næststærstu kauphöll Bandaríkjanna,
sem sogaði hátæknifyrirtækin til sín
um aldamótin, en augljóst er á síðustu
uppgangstímum á alþjóðlegum hluta-
bréfamörkuðum tala fjárfestar, stjórn-
endur fjárfestingasjóða og eigendur
fyrirtækja bara um AIM. „Hvar sem
við eigum fundi í Bandaríkjunum eða
Kanada með mögulegum viðskiptavin-
um, fjárfestum eða fjárfestingasjóðum
er AIM það eina sem um er rætt,“ segir
Mark Maybank, aðstoðarforstjóri verð-
bréfafyrirtækisins Canaccord, í viðtali
við Daily Telegraph.
FORSKOT Á NASDAQ
Kostnaður við skráningu er orðinn tölu-
vert meiri á Nasdaq en AIM eftir lagasetn-
ingu Sarbanes-Oxley árið 2003, sem átti að
efla stjórnarhætti í skráðum fyrirtækjum
meðal annars er lúta að bókhaldi og endur-
skoðun í kjölfar hneysklismála í Enron
og WorldCom. Löggjöfin hefur stóraukið
kostnað við að skrá félög á bandaríska
hlutabréfamarkaði, sem kemur verst
niður á smærri fyrirtækjum er hyggja á
skráningu.
Jafnframt vinnur það með AIM að
meðalfyrirtækið er 100 milljónir dala að
verðmæti, eða 7,5 milljarðar króna, en
meðalfyrirtækið á Nasdaq er tíu sinnum
verðmætara. Þetta gefur AIM augljóst
forskot, miklu fleiri fyrirtæki eiga þess
kost að skrá sig án þess að hverfa hrein-
lega sjónum vísitölusjóða og sérfræðinga
eins og gerist títt með þau félög sem er
undir ákveðinni stærð á Nasdaq. „Allt sem
er undir hálfum milljarði dala að verð-
mæti týnist á Nasdaq. Það á í erfiðleikum
að ná athygli greiningaraðila og fjárfesta
og verður munaðarleysingi,“ segir Tracey
Pearce, yfirmaður hjá LSE.
Þetta er talið vera ein helsta ástæða þess
að Nasdaq, þriðja stærsta kauphöll heims,
vill komast yfir Kauphöllina í Lundúnum
og þar með yfir AIM. Stjórnendum
Nasdaq svíður það sárt að sjá að tólf pró-
sent af heildarmarkaðsverðmæti skráðra
fyrirtækja á AIM eru bandarísk félög og
fer þetta hlutfall vaxandi. Nasdaq hefur
eignast fjórðungshlut í LSE og lagði fram
yfirtökutilboð í mars sem hljóðaði upp á
950 pens á hlut. Því tilboði var hafnað og
hélt gengi LSE áfram að hækka. Nasdaq
getur lagt fram nýtt tilboð í fyrsta lagi í
september, hálfu ári eftir fyrsta tilboð var
lagt fram, en núverandi markaðsaðstæður
gætu bjargað stjórnendum LSE frá því
að verða undirsátar Nasdaq. Hlutabréf
í Nasdaq hafa hrunið um 35 prósent frá
því þau fóru í hæsta gildi á árinu í mars,
sem dregur mjög úr getu kauphallarinnar
að skuldsetja sig fyrir jafnstórri yfirtöku
sem þessari.
ATORKA ÁBERANDI Á AIM
Aukin ásókn fjárfesta og fyrirtækja á AIM
hefur leitt til þess að ávöxtun vísitölu allra
AIM-félaga hefur verið hærri en ávöxtun
flestra vísitalna á síðustu tólf mánuðum.
Vísitala allra félaga á markaðnum hækk-
aði um sautján prósent milli maímánaða
2005 og 2006. Hins vegar kemur AIM
illa út þegar borin er saman ávöxtun frá
árinu 1995, þegar markaðurinn var settur
á fót. Vísitalan sýnir rúmlega tólf pró-
senta hækkun, FTSE-100 hefur risið um
55 prósent, FTSE Small Cap, sem mælir
verðbreytingar lítilla félaga á aðallistan-
um, um 75 prósent og Russell 2000 um 130
prósent.
Íslendingar hafa verið duglegir að fjár-
festa í Bretlandi á undanförnum misser-
um og kemur AIM-markaðurinn mikið við
sögu. Eitt félag hefur þó sérstaklega beint
sjónum sínum að félögum sem eru skráð
á AIM og það er Atorka Group. Félagið
hefur fjárfest í bresku iðnaðarfyrirtækj-
unum Amiad Filtration, Interbulk, NWF
Group og Romaq Holding og enn fremur
Low&Bonar sem nú er farið úr bókum
Atorku.
Eitt færeyskt félag, Faroe Petroleum,
er skrásett á AIM og nú velta því margir
fyrir sér að Atlantic Petroleum, færeyska
olíuleitarfélagið, sem er á ICEX, velji
sömu leið en stjórnendur félagins hafa
tilkynnt að félagið verði skráð í aðra kaup-
höll auk þeirrar íslensku.
ELÍSABET ÖNNUR BRETADROTTNING YFIRGEF-
UR HÖFUÐSTÖÐVAR KAUPHALLARINNAR Í
LUNDÚNUM Í JÚLÍ FYRIR TVEIMUR ÁRUM Með
sama framhaldi verða í árslok fleiri félög skráð á AIM-
hlutabréfamarkaðnum, sem er í eigu Kauphallarinnar
í Lundúnum, en á móðurmarkaðnum. Sveigjanleiki
fyrir útgefendur hlutabréfa og lítill kostnaður eru
meginástæður mikilla vinsælda AIM.
AFP/IMAGE FORUM
Sogar til sín gullgrafara
Breski vaxtarmarkaðurinn AIM hefur slegið í gegn meðal fjárfesta og fyrirtækjaeigenda og tekið við því
hlutverki sem Nasdaq hafði í netbólunni. Sveigjanleiki markaðarins hefur heillað útgefendur og verið helsta
tromp Kauphallarinnar í Lundúnum. Margir telja þó að of litlar kröfur séu gerðar til útgefenda á AIM og grafi
það undan trausti markaðarins. Eggert Þór Aðalsteinsson kynnti sér hlutabréfamarkað gullgrafaranna.