Fréttablaðið - 06.11.2006, Qupperneq 53

Eina ferðina enn gera stjórnend-ur Íslenska álfélagsins atlögu
að starfsfólki og heiðri þess. Árleg-
um hreinsunum er nýlokið undir
þeim formerkjum að óæskilegur
starfskraftur hafi þurft að víkja.
Menn með langan starfsaldur,
þetta 20–30 ár, eru reknir fyrir-
varalaust án nokkura ástæðna.
Ísal-Alcan hlýtur að vera óheppn-
asta fyrirtæki á íslandi að lenda í
því svona sí og æ að ráða mikið af
ónothæfu starfsfólki og uppgötva
síðan ekki fyrr en eftir jafnvel 30
ár að starfskrafturinn var í raun
ónothæfur. Það er komið nóg! Sam-
þykkt Alþjóðavinnumálastofnun-
arinnar, ILO, um uppsagnir þarf að
taka upp á Íslandi strax. Hvar eru
stjórnvöld? Í vasa stóriðjufyrir-
tækja eins og Alcan? Ég hef fylgst
með fjölmiðlaumræðu síðustu
vikna og get ekki orða bundist
lengur. Opnuauglýsing Alcan í
Fréttablaðinu 26.10. 06 með fyrir-
sögninni „Svona erum við!“ lýsir
nokkuð vel þeim hugmyndaheimi
sem stjórnendur fyrirtækisins
dvelja í. Hvar eru mengunarmynd-
irnar og skítuga og sveitta fólkið?
Í auglýsingunni er talað um heið-
arleika, ábyrgð, traust og sam-
vinnu. Nokkuð sem gerist ekki af
sjálfu sér, bara við að hamra á því
eins oft og hægt er. Hugmynda-
smiðurinn er annaðhvort langt í
burtu frá raunveruleikanum eða
hann hefur talið að nokkur hundr-
uð þúsund króna glansauglýsing
geti hagrætt honum?
Fyrirtækið starfrækir lækna-
stofu með lækni á launum. Menn
eru skyldugir að mæta á eina skrif-
stofu fyrirtækisins einu sinni á ári
með þvagprufu og gangast undir
læknisskoðun ellegar eiga þeir á
hættu að vera reknir að undan-
genginni viðvörun. Lækni sem
starfsmenn bera jafnvel engan
trúnað til. Hvernig eru upplýsing-
ar þær sem koma úr slíkri skoðun
notaðar og hver heldur utan um
þær? Er einhver t.d. frá Landlækni
sem sannreynir skráningu og notk-
un upplýsinganna? Mig langar að
segja smá sögu til að upplýsa mál-
efnastöðu stjórnenda.
Ég vann að því ásamt Kolbeini
Gunnarssyni (núverandi formanni
Hlífar) í tvö ár fyrir hönd félags-
ins að koma á starfsnámi hjá Ísal.
Samið var um 10,5% kauphækkun
og það metið til eininga í fram-
haldsskólum. Fyrir tilstuðlan
okkar fékkst peningastyrkur og
viðurkenning frá ríkinu til að koma
því á. Eftir nærri tveggja ára und-
irbúningsvinnu varð námið að
veruleika. Verkalýðsfélögin, og að
sögn fulltrúar Ísal í starfsnáms-
nefndinni, lögðu til að undirritaður
yrði sjálfskipaður í fyrsta hóp
vegna vinnu minnar. Rannveig
Rist ákvað síðan upp á sitt eins-
dæmi að taka völdin af nefndinni
og velja þá sem voru hennir þókn-
anlegir án nokkurs samráðs við
nefndina. Það hentaði forstjóran-
um ekki að hafa undirrit-
aðan þar, enda ekki vön að
þakka hverjum sem er vel
unnin störf. Af hverju?
Vegna skoðana minna á
ákaflega lélegum aðbúnað-
ar- og öryggismálum?
Stóri dagurinn rann
upp. Hefja skyldi námið.
Boðið var til veislu og
Rannveig sagðist ætla að
gefa okkur, fulltrúum
starfsmanna, bókagjöf til að þakka
vel unnin störf. Ég sagðist vera til-
búinn til að taka við slíkri gjöf ef
ég fengi að taka til máls við afhend-
inguna. Í stuttu máli varð ekkert
úr þakklætinu, hvorki fyrr né
síðar, enda enginn séns tekinn á að
menn taki til máls á eigin vegum í
fínum kokkteilpinnaveislum fyrir-
tækisins! Að hætti ein-
ræðisins hefur sagan síðan
verið endurrituð og nöfn
okkar, fulltrúa starfs-
manna í nefndinni, verið
afmáð úr sögubókunum.
Síðar boðaði forstjóri
starfsnámsnefndina ásamt
formanni Hlífar og yfir-
trúnaðarmanni til einnar
af sinni frægu rjómatertu-
veislum. Fara átti yfir
hvursu vel til hefði tekist með
námið. Ég var boðaður af yfirtrún-
aðarmanni. Þegar ég gekk í salinn
sagði Rannveig með sínu fræga
þjósti: „Hva, hva? Hvað ert þú að
gera hér?“ Síðan bætti hún við:
„Hva? Hver bauð þér hingað? Ég
veit ekki til þess að þér hafi verið
boðið hingað.“ Hún leit á fulltrúa
Ísal í nefndinni, sem horfðu í
gaupnir sér, og spurði: „Hvað er að
ske, buðuð þið honum?“ Það sló
þögn á hópinn. Fyrrverandi for-
maður Hlífar varð meira að segja
orðlaus og er þá mikið sagt. Ég
settist niður og sagði yfirvegað og
rólega að ég væri ekki óvanur
þessari framkomu hennar og mála-
tilbúnaði sem ætti sér enga hlið-
stæðu í mannlegum samskiptum
og hún ætti að skammast sín hvern-
ig hún hagaði sér í eineltistilburð-
um við starfsmenn. Síðan gekk ég
út í rólegheitum og lokaði dyrun-
um varlega á eftir mér þannig að
það færi ekki á milli mála að ég
gekk á dyr án þess að skella eða
vera með læti enda vildi ég ekki
með nokkru móti stela glæpnum
frá forstjóranum. Samt hélt hún
því á lofti síðar að ég hefði hellt
mér yfir hana og skellt á eftir mér.
Formaður Hlífar leiðrétti það við
hana síðar. Heiðarleiki, ábyrgð,
traust og samvinna eru stór orð.
Þessi saga er sögð, svona til
útskýringa á því hvað við er að
fást. Raunveruleg gildi og óskgildi
er ekki það sama. Þessi saga er ein
af ótal mörgum ósögðum sögum
um mengunarmál og framkomu
stjórnenda svo það helsta sé upp-
talið. Sögur t.d. af undirstjórnend-
um sem stillt er upp við vegg til að
finna eitthvað á starfsmenn svo
hægt sé að reka þá.
Höfundur starfaði hjá Ísal í nærri
tvo áratugi og er fyrrverandi
trúnaðarmaður og öryggistrúnað-
armaður í skautsmiðju Ísal.
Svona er Alcan í raun!
vaxtaauki!
10%