Fréttablaðið - 16.10.2007, Side 12

Bandaríkjunum
stafar engin ógn af Kína andstætt
því sem margir Bandaríkjamenn
telja. Kínversk stjórnvöld eiga
nóg með að sinna málefnum
heima fyrir. Þetta er mat Henry
Rosemont Jr., prófessors emerit-
us í heimspeki og kínverskum
fræðum við St. Mary´s College í
Maryland í Bandaríkjunum.
Rosemont hélt fyrirlesturinn
„Bandaríkin og Kína – hver ógnar
hverjum?“ í Norræna húsinu í
gær á vegum Alþjóðamálastofn-
unar HÍ og Asíuvers Íslands.
Illa útbúinn her Kína á ekki
möguleika gegn fullkomnum her
Bandaríkjanna, sagði Rosemont
og þrátt fyrir að Kína hafi aukið
fjárframlög til hermála síðustu
þrjú ár séu þau einungis átta pró-
sent af framlögum Bandaríkj-
anna.
Rosemont sagði Bandaríkin
vera á bak við þessa þróun í Kína.
„Herskáir stjórnmálamenn í
Bandaríkjunum, „haukarnir“,
telja að vígbúnaðarkapphlaupið í
kalda stríðinu hafi rústað efna-
hag Sovétríkjanna sem leiddi til
hruns þeirra. Og núna segja
sumir að gera þurfi þetta sama
við Kína. Neyða þurfi Kínverja
til að auka framlög til hermála
sem mun sliga efnahag ríkisins
og þá mun Kína ekki lengur vera
ógn við Bandaríkin. Helsta ógnin
sem Kína stendur frammi fyrir
er eigin umhverfisvá að mati
Rosemonts sem kemur fram í
menguðu lofti, vatni og jörð. Auk
þess eykst óánægja vegna auk-
innar misskiptingar gæða og
hefur mótmælum fjölgað undan-
farið. „Stjórnvöld eiga fullt í
fangi með að takast á við þessi
vandamál.“
Rosemont segir framtíð Kína
velta á Bandaríkjunum þar sem
þau geri ekki neitt án þess að
meta í leiðinni hvað Bandaríkin
gera. „Ef Bandaríkjamenn verða
herskárri þá verða Kínverjar
herskárri og öfugt.“
Bandaríkjunum stafar ekki ógn af Kína
Þrír Bandaríkjamenn,
þeir Leonid Hurwicz, Eric S.
Maskin og Roger
B. Meyerson, deila
með sér Nóbels-
verðlaununum í
hagfræði í ár. Þeir
fá verðlaunin fyrir
að hafa lagt grunn
að kenningu um
skipulagningu
viðskipta sem
meðal annars auðveldar greiningu
á því hvort markaðir virka vel eða
illa.
Hurwicz er níræður en Maskin
og Myerson eru báðir 56 ára og
þróuðu áfram kenningu sem
Hurwicz kom fyrstur fram með.
Hurwicz sagðist í gær ekki hafa
átt von á að hljóta Nóbelinn, en
Maskin sagðist lengi hafa vonað að
Hurwicz fengi þessi verðlaun.
Bættu skilning
á mörkuðum
Urður Gunnarsdótt-
ir hefur verið ráðin fjölmiðlafull-
trúi utanríkisráðu-
neytisins. Hún
hefur starfað sem
talsmaður skrif-
stofu Öryggis- og
samvinnustofnun-
ar Evrópu, OSCE,
á sviði lýðræðis
og mannréttinda.
Starfið var aug-
lýst um miðjan ágúst og bárust
þrjátíu og sex umsóknir. Sam-
kvæmt auglýsingu er fjölmiðla-
fulltrúa ætlað að vinna að kynn-
ingu að utanríkisþjónustunni og
ráða ráðherra og öðrum starfs-
mönnum heilt um samskipti við
fjölmiðla. Ráðið er í starfið til
reynslu í eitt ár.
Urður verðandi
fjölmiðlafulltrúi
Hu Jintao, forseti Kína
og formaður Kommúnistaflokks
Kína, hét víðtækari yfirráðum
Kommúnistaflokksins og að ávöxt-
um hagvaxtarins yrði betur dreift
meðal þegna Kína í ræðu sinni á
flokksþingi Kommúnistaflokksins
í gær.
Flokksþingið er haldið á fimm
ára fresti og er megintilgangur
þess að skipa Hu á ný í embætti
formanns flokksins til næstu fimm
ára. Lykilatriði fyrir Hu verður
hversu mörgum pólitískum banda-
mönnum sínum hann nær að koma
í áhrifastöður innan flokksfor-
ystunnar, þar á meðal mögulegum
eftirmönnum sínum eftir að hann
lætur af embætti eftir fimm ár.
Henry Rosmont Jr., prófessor í
heimspeki og kínverskum fræð-
um við St. Mary´s College í Maryl-
and í Bandaríkjunum, telur að á
flokksþinginu muni takast á fylk-
ingar núverandi forseta og fyrr-
verandi forseta, Jiang Zemin. „Ég
tel að fylking Hu sé umbótasinn-
aðri meðan að fylking Jiang sé
meira á móti breytingum á kerf-
inu.“
Rosemont sagði það miður að
svo virtist sem sá hópur sem vilji
hverfa aftur til sósíalískra gilda
sé að hljóðna í Kommúnistaflokkn-
um. „Sum þessara gilda sem snú-
ast um heilsugæslu, ókeypis
menntun, lífeyri og þess háttar
eru að tapast ört í Kína í dag og
fólkið sem talar fyrir þeim virðast
vera að missa völdin í efri stigum
flokksins.“
Í ræðu sinni bauð Hu upp á sitt
lítið af hverju fyrir hvern lykilhóp
innan Kommúnistaflokksins.
Hann talaði um að breytingar yrðu
gerðar á miðstýrðu pólitísku kerfi
flokksins til að koma til móts við
frjálslynda vænginn, aukin fjár-
framlög til hermála til að koma til
móts við valdamikinn her landsins
og svo lofaði hann Marx og Maó
Zedong til að koma til móts við
íhaldssamari flokksmeðlimi.
Hu sagði að kínverskir borgarar
myndu hafa „mun víðtækari lýð-
ræðisleg réttindi“ árið 2020 án
þess að greina nánar frá hvernig
það yrði gert. Kínversk stjórnvöld
hafa sett sér það takmark að árið
2020 verði komið á viðvarandi
efnahagslegt öryggi í Kína.
Frá því að Hu tók við völdum
árið 2002 hefur hagkerfi Kína þan-
ist út um 75 prósent yfir í að vera
það fjórða stærsta í heimi sem
gefur Kína aukið vægi í alþjóða-
samfélaginu. Hu ræddi stefnu
sína „vísindaleg sýn á þróun“ sem
snýst um jafnari dreifingu ágóða
hagvaxtarins undanfarið. Lofaði
Hu að auka og bæta félagslega
þjónustu og heilbrigðistryggingar
og auka styrki við menntun á
landsbyggðinni.
Víðtækari yfir-
ráð flokksins
Forseti Kína, Hu Jintao, boðaði aukna stjórn flokks-
ins í bland við umbætur í ræðu sinni á flokksþingi
Kommúnistaflokksins í Kína í gær. Hu boðaði aukin
lýðræðisleg réttindi borgara árið 2020.