Fréttablaðið - 17.03.2008, Blaðsíða 72

GÓÐAN DAG!
Sólarupprás Hádegi Sólarlag
Reykjavík
Akureyri
Heimild: Almanak Háskólans
SÍMANÚMER FRÉTTABLAÐSINS: 512 5000, fax: 550 5099 Ritstjórn: 512 5313, fax: 512 5301, ritstjorn@frettabladid.is
DREIFING: dreifing@posthusid.is Auglýsingadeild: auglysingar@frettabladid.is Veffang: visir.is
VIÐ SEGJUM FRÉTTIR SMÁAUGLÝSINGASÍMINN ER 512 5000
BAKÞANKAR
Þráins
Bertelssonar
Í dag er mánudagurinn 17. mars,
77. dagur ársins.
7.38 13.36 19.35
7.23 13.21 19.20
Talið er að landnám hafi byrjað á eynni Nárú í Suður-Kyrra-
hafi fyrir um 3000 árum, en landið
öðlaðist sjálfstæði árið 1968. Ætt-
fræði er í miklum metum í þessu
landi og rekja menn ættir sínar í
kvenlegg sem þykir tryggara.
Fiskimið voru ágæt umhverfis
eyjuna. Með fiskinum borðuðu
Nárúar kókoshnetur og ávöxtinn
pandanus og lifðu góðu lífi. Vest-
rænar þjóðir tóku að eiga viðskipti
við Nárúa um 1830. Þeir seldu
hvalveiðimönnum matvæli í skipt-
um fyrir skotvopn og áfengi.
Skemmtanalífið varð við þetta
mjög fjörugt og á skömmum tíma
fækkaði innfæddum úr um 14.000
í um 9500. Þjóðverjar komust að
því að jarðvegur á eyjunni var að
mestu leyti hreint fosfat og gerðu
eyjuna að þýsku verndarsvæði á
ofanverðri 19. öld.
STÓRIÐJA við fosfatvinnslu
hófst á Nárú um aldamótin 1900
og tók efnahagurinn uppsveiflu.
Þjóðverjar töpuðu síðan heims-
styrjöldinni 1918 og Nárú komst
undir verndarvæng Ástralíu-
manna og Breta. Fosfatvinnslunni
var haldið áfram af miklu kappi,
allt fram á 9. áratug 20. aldar
þegar hráefnið var mjög farið að
ganga til þurrðar. Fram til þessa
höfðu Nárúar hæstan lífsstandard
allra þjóða við Kyrrahaf.
NÁRÚ er meðlimur í Sameinuðu
þjóðunum þótt ekki eigi landið
sæti í öryggisráðinu. Af mikilli
lipurð hefur Nárú-stjórn þegið á
víxl þróunarstyrki frá Kínverjum
og Taívönum með því að stofna til
skiptis stjórnmálasamband við
þessi ríki, þiggja síðan þróunar-
styrk, slíta síðan sambandinu og
semja við gagnaðilann þegar
styrkurinn er genginn til þurrðar.
FOSFATIÐ er uppurið og stór-
iðjan við öflun þess olli svo mikilli
mengun að lítið er um ávexti á eyj-
unni og rúmlega helmingur alls
sjávarlífs innan landhelgi eyjar-
innar er dauður vegna mengunar.
Enginn her er á Nárú en varnar-
samkomulag er við Ástrala um að
þeir sendi sérþjálfaða menn ef
innrás verður gerð á eyjuna eða
einhver lokar sig inni á klósetti
með haglabyssu. Íbúar Nárú hafa
lagt fátt eitt fram til lausnar deilna
í Ísrael, Palestínu, Írak og Afgan-
istan. Eða eins og einn þeirra sagði
ekki alls fyrir löngu: „Við erum
fátækir, fáir og smáir – en við
erum ekki með stórmennskubrjál-
æði.“
Líf án stór-
mennskubrjálæðis