Fréttablaðið - 13.06.2008, Blaðsíða 72

13. júní 2008 FÖSTUDAGUR
Nútímatónlistarhátíðin
FRUM verður haldin í
þriðja skipti um helgina.
Kammerhópurinn Adapter
flytur þar verk þriggja
stórmeistara úr nútímatón-
listarsögunni.
„Hátíðin í ár er sérstaklega til
heiðurs þremur tónskáldum, sem
öll eiga stórafmæli á árinu,“
útskýrir Gunnhildur Einarsdóttir,
hörpuleikari og meðlimur Adapt-
er. Tónskáldin þrjú eru þau Atli
Heimir Sveinsson, sem fagnar sjö-
tugsafmæli í ár, Karlheinz Stock-
hausen, sem hefði orðið áttræður
í ár, og Elliott Carter, sem fagnar
aldarafmæli sínu 11. desember.
„Atli Heimir hefur samið sér-
staklega fyrir okkur verk sem við
frumflytjum á hátíðinni. Hann
samdi það reyndar sem afmælis-
gjöf fyrir Bryndísi Schram, mikla
vinkonu hans, sem á stórafmæli 9.
júlí. Verkið er byggt á ballett-
minningum, þar sem Bryndís var
ballettdansari. Það heitir Heitir
og kaldir rytmar – ímynduð ball-
ettónlist,“ útskýrir Gunnhildur.
Eitt verka Stockhausens sem
Adapter flytur um helgina kallast
Dýrahringurinn, og fjallar um
stjörnumerkin tólf. „Hvert og eitt
af verkunum er byggt á karakter -
einkennum hinna ýmsu stjörnu-
merkja, og það passar þess vegna
alveg ágætlega við þetta afmælis-
þema hjá okkur,“ segir Gunn-
hildur brosandi. Tónskáldið Elliott
Carter er ekki síður merkilegt.
„Hann verður hundrað ára í ár, og
hefur þess vegna nánast orðið
vitni að allri þróun nútímatónlist-
arinnar. Árið 1920 var hann ungur
maður í New York að hlusta á
frumflutning Vorblóts Stravinskís
í Ameríku og heillaðist strax,“
útskýrir Gunnhildur. „Carter er
enn að semja, og ný sinfónía eftir
hann verður frumflutt í Banda-
ríkjunum í desember, á aldar-
afmæli hans,“ bætir hún við.
Auk Gunnhildar skipa Adapter-
hópinn þau Kristjana Helgadóttir
flautuleikari, Ingólfur Vilhjálms-
son klarinettuleikari, Marc
Tritschler píanóleikari og Matthi-
as Engler slagverksleikari. Að
hátíðinni á Kjarvalsstöðum lok-
inni mun hópurinn meðal annars
leika í Berlín. „Svo munum við
halda tónleika og standa fyrir
námskeiði í Kína í nóvember og í
Istanbúl í október, svo það er ýmis-
legt á dagskrá hjá okkur,“ segir
Gunnhildur.
FRUM hefst á Kjarvalsstöðum
með hádegistónleikum klukkan
12.15 í dag. Þá verða hádegistón-
leikar á sama tíma á laugardaginn,
en afmælistónleikar klukkan 20 á
sunnudagskvöld. Nánari upplýs-
ingar um dagskrána er að finna á
síðunni www.listasafnreykjavikur.
is.
Tónlist eftir stórmeistara
FRUM Í ÞRIÐJA SINN Kammerhópurinn Adapter stendur fyrir nútímatónlistarhátíðinni FRUM í þriðja sinn í ár. Hún fer fram á
Kjarvalsstöðum. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
„Sem innflytjandi ertu ekki
venjulegur samfélagsþegn held-
ur tákn fyrir breytt samfélag,“
segir Una Björk Sigurðardóttir.
Hún og Saga Ásgeirsdóttir vinna
nú að rannsókn á viðbrögðum
Íslendinga við fjölgun innflytj-
enda. Einnig skoða þær aðstæður
inflytjenda og þeirra upplifanir á
landi og þjóð. „Íslendingar eru
mjög jákvæðir en í dag er ákveð-
inn vandræðagangur meðan fólk
er að upplifa þjóðfélagið upp á
nýtt.“ Una telur helsta vandamálið
vera samskiptagrundvöllinn.
„Við eigum yfirleitt samskipti
við innflytjendur í gegnum við-
skipti en ekki í öðrum félagsleg-
um aðstæðum. Fólk er til í að
spyrja viðkomandi hvaðan hann
er en það nær ekkert lengra en
það, þar af leiðandi hægist á
aðlögun.“ Tvíeykið, sem kallar
sig Sub Rosa, hefur hinsvegar
ekki áhuga á því að skamma land-
ann. „Það hefur ekkert upp á sig
nema að auka bilið enn frekar.
Það vill enginn hópur teljast
fórnar lamb.“ Hún segir vanda-
samt að fjalla um málið. „Það er
viss áskorun að fjalla um málefn-
ið án þess að það verði yfirborðs-
kennt eða litað af pólitískri rétt-
hugsun.“ Þær ætla engu að síður
að reyna, með innsetningum og
kvikmyndlist, víða um bæinn.
Sub Rosa er hluti af skapandi
sumarstarfi Hins hússins. Fyrsta
sýning er næsta föstudag. - kbs
Skilar engu að skammast sín
TAKA PÚLSINN Á BREYTTRI ÞJÓÐ Una
Björk Sigurðardóttir í Sub rosa.
FRÉTTABLAÐIÐ/RÓSA
Adolf Hitler er frægari fyrir
feril sinn sem stjórnmála maður
en sem listamaður. Hann lagði
þó stund á málaralistina og
hafði miklar skoðanir á
myndlist; aðallega í þá veruna
að nútímalist væri úrkynjuð og
að hana bæri að varast.
Nýverið var opnuð sýning
eftir hina umdeildu Chapman-
bræður, þá Jake og Dinos, í
White Cube-sýningarsalnum í
Lundúnum. Á sýningunni má
sjá endurgerð þeirra bræðra á
verkinu umtalaða Hell, sem fuðraði upp í miklum
eldsvoða árið 2004, og vatnslitamyndir eftir Adolf
Hitler sem þeir bræður hafa
málað ofan í. Myndir Hitlers
eru að upplagi fremur jarð-
bundnar landslags- og bæjar-
lífsmyndir, en Chapman-bræð-
ur hafa bætt inn á þær
barnalegum og grófum regn-
bogum, stjörnum, blómum og
ýmsu öðru litríku og hippalegu.
Skiptar skoðanir eru meðal list-
unnenda varðandi uppátækið;
sumir vilja meina að um
skemmdarverk á ómetanlegum
sagnfræðilegum heimildum sé
að ræða en öðrum þykja myndir Hitlers loksins öðl-
ast einhverja dýpt við þessa viðbót. - vþ
Hefði Hitler verið hippi
BROT ÚR HELL Eitt af frægari verkum þeirra
Chapman-bræðra.
Gleðilega
Grímuhátíð í kvöld!
Þjóðleikhúsið fagnar 32
tilnefningum til Grímunnar.
Við þökkum frábærar
viðtökur á leikárinu,
sjáumst aftur í sumarlok.
Sýningar haustsins
komnar í sölu!
Miðasala í síma 551 1200
og á www.leikhusid.is
Þjóðleikhúsið
um helginaÞJÓÐLEIKHÚSIÐ
eftir Hallgrím Helgason
Lau. 14/6 örfá sæti laus
Síðasta sýning vorsins