Fréttablaðið - 15.06.2008, Blaðsíða 12

UMRÆÐAN
Þórdís Kolbrún
Reykfjörð Gylfadóttir
skrifar um Írska daga
á Akranesi
Þann 5. maí sl. sam-þykkti menningar-
og safnanefnd Akra-
neskaupstaðar bókun
þar sem lagt er til að
aðgangur að tjaldsvæði
bæjarins við Kalmansvík verði
takmarkaður við fjölskyldufólk
eða einstaklinga 23 ára og eldri
helgina 4. til 6. júlí. Þá eru haldn-
ir á Akranesi Írskir dagar eins og
undanfarin ár.
Hátíðir af þessu tagi, þar sem
fjöldi fólks kemur
saman til að gleðjast
og skemmta sér, fela
auðvitað í sér tölu-
verða röskun á hvers-
dagsleikanum. Og til
þess er leikurinn ein-
mitt gerður. Þessi
skemmtilega hátíð
hefur vakið mikla
lukku meðal bæjarbúa
og laðað að sér fjölda
annarra sem vilja
gleðjast með Skaga-
mönnum um þessa helgi. Meðal
þeirra sem lagt hafa leið sína á
Skagann er ungt fólk enda hefur
dagskráin ekki síst verið sniðin
að ungu fólki. Það skýtur því
skökku við að nú skuli vera lagð-
ar til sérstakar reglur til þess að
takmarka aðgengi ungs fólks að
þessari hátíð.
Málefnaleg sjónarmið?
Mikilvægt er að virða þarf það
sjónarmið að bæjaryfirvöld þurfi
að tryggja öryggi bæjarbúa og er
það vafalaust forsendan fyrir
þeirri hugmynd að vísa fólki, sem
saklaust er af öllu öðru en æsku
sinni, burt frá tjaldstæðum
bæjarins þessa helgi. Þegar farið
er út í svona aðgerðir þarf að
vera öruggt að aðgerðin standist
lög og málefnaleg sjónarmið. Því
til viðbótar þarf síðan að tryggja
að þær reglur sem settar eru séu
skýrar.
Á hvaða grundvelli ætlar sveit-
arfélag að meina ákveðnum þjóð-
félagshóp aðgengi að tjaldsvæði
sínu? Eru það málefnaleg sjónar-
mið að slíkt hafi gefist vel annars
staðar? Ég tel eina dýrmætustu
reglu okkar samfélags vera að
allir séu jafnir fyrir lögum og
þeim sé beitt með sanngjörnum
hætti. Með þessari aðgerð er
verið að mismuna fólki á grund-
velli aldurs og tel ég afar hæpið
að umrædd tilmæli standist
ákvæði stjórnarskrárinnar um
bann við mismunun.
Fyrirmynd þessarar hugmynd-
ar er líkast til komin frá Akureyri
þar sem sambærilegum höftum
var beitt um verslunar manna-
helgi á síðasta ári. Á síðasta SUS-
þingi var ákvörðun Sigrúnar
Bjarkar Jakobsdóttur, bæjar-
stjóra Akureyrar, gagnrýnd enda
stangaðist hún mjög á við grunn-
hugmyndir sjálfstæðismanna og
sjálfstæðisstefnuna.
Þvert á sjálfstæðisstefnuna
Sjálfstæðisflokkurinn er stór
flokkur sem sameinar alla þá er
aðhyllast lýðræði, einstaklings-
frelsi, frjálst atvinnulíf og frjáls-
an markað. Það er grafalvarlegt
UMRÆÐAN
Valdís Ingibjörg Jóns-
dóttir skrifar forsvars-
mönnum RÚV og
Almannavarna vegna
jarðskjálftanna á
Suðurlandi
Best að byrja á spurn-ingum sem ég krefst
svara við. Hvers vegna voru
táknmálsfréttir felldar niður
þegar jarðskjálftinn gekk yfir á
Suðurlandi? Hvers vegna var
ekki túlkur fenginn á skjáinn til
þess að túlka fréttir sem fluttar
voru af skjálftasvæði? Var tákn-
málstúlkur fenginn á neyðar-
móttöku og ef ekki, hver var þá
ástæðan? Brugðust Almanna-
varnir sérstaklega við vegna
þessa hóps?
Ef svörin verða þau að þjónusta við þennan
hóp hafi fallið niður
vegna hugsunarleysis þá
eru það óafsakanleg svör,
ekki síst í ljósi þess að
þetta er ekki í fyrsta
skipti sem þessi hópur er
afskiptur þegar um nátt-
úruhamfarir er að ræða,
eins og í ljós kom þegar
snjóflóðin á Vestfjörðum
áttu sér stað. Þá var það
sama uppi á teningnum. Ekkert
upplýsingaflæði né sérstök
áfallahjálp til heyrnarskertra og
heyrnarlausra, sem áttu þó ein-
hverjir sín ættmenni og vanda-
menn á þeim slóðum. Varla geta
forsvarsmenn sjónvarps og
almannavarna verið svo illa upp-
lýstir að vita ekki að þessi hópur
hlýtur að vera til staðar hér á
landi eins og annars staðar.
Hópur sem á sér ættingja, vini
og vandamenn á hamfarasvæð-
um og fyllist kvíða um hugsan-
leg afdrif þeirra. Er vankunnátt-
an virkilega svo mikil á eðli
heyrnarskerðingar að fólk átti
sig ekki á því að þessi hópur
getur ekki lesið sér varamál sér
að gagni, hvað þá heldur þegar
þulur sést ekki á skjánum meðan
hann lýsir atburðum! Ég hef
farið víða um hinn vestræna
heim og fylgst með fréttaflutn-
ingi í sjónvarpi. Ég fullyrði að
hvergi hef ég séð eins lélega
þjónustu sjónvarps við heyrnar-
lausa eins og hér á landi og það í
sjónvarpi allra landsmanna. Til-
heyra ekki heyrnarlausir öllum
landsmönnum? Það er ekki að
sjá.
Reyndar kórónuðu Almanna-
varnir skömmina með því að
biðja landsmenn um að nota ekki
símakerfið og vera ekki að fara
austur fyrir fjall. Reyndar skil
ég þá ákvörðun vel EN eins og
málum var háttað voru það einu
möguleikar heyrnarlausra að
afla sér frétta, þ.e. annaðhvort
með SMS eða myndsíma og/eða
fara austur fyrir fjall og kanna
málin.
Nú í vetur er frumvarp búið að
þvælast í nefndum alþingis um
rétt táknmálsins. Sá seinagang-
ur að koma því í framkvæmd er
ótrúlegur, ekki síst í ljósi þess að
þessi réttindamál heyrnarlausra
eru ekki að koma í fyrsta skipti
upp á borð alþingismanna. Þessi
málefni heyrnarlausra hafa hvað
eftir annað verið þar til umræðu.
Sannleikurinn er sá að alþingis-
menn draga lappirnar. Væri
táknmálið löglega viðurkennt
sem móðurmál heyrnarlausra
væri það tryggt að sjónvarp og
Almannavarnir gætu ekki snið-
gengið þá öðruvísi en að brjóta
lög. Reyndar fullyrði ég að
mannréttindalög hafi verið
brotin á þessum hópi þegar
honum var meinað að fylgjast
með fréttum af hamförunum
fyrir austan fjall.
Ég samgleðst Pólverjum yfir
því að sjónvarpið skyldi sjá sóma
sinn í að hafa fréttir á pólsku
vegna hamfaranna á Suðurlandi
en ég skil hins vegar ekki hvaða
hvatir lágu að baki því að veita
heyrnarlausum Íslendingum
ekki sömu þjónustu. Forsvars-
menn sjónvarps og almanna-
varna. Munið að ég, sem hef
ykkur sem þjónustuaðila við mig
eins og aðrir landsmenn, krefst
opinberra svara við ofangreind-
um spurningum. Sjáið sóma
ykkar í að biðja hóp heyrnar-
lausra opinberlega afsökunar á
þessum leiðu mistökum.
Höfundur er doktor í
raddmeinafræðum.
12 15. júní 2008 SUNNUDAGUR
VALDÍS INGIBJÖRG
JÓNSDÓTTIR
RÚV og Almannavarnir brugðust heyrnarlausum
Írafár út af engu á Akranesi
ÞÓRDÍS KOLBRÚN
REYKFJÖRÐ GYLFADÓTTIR
Sé ástæða til að óttast hegð-
unarvanda meðal fullorðins
fólks í kringum hátíðina þurfa
bæjaryfirvöld að bregðast við
því með aukinni gæslu en ekki
ómálefnalegri mismunun sem
bitnar á ungum borgurum.