Fréttablaðið - 03.07.2008, Blaðsíða 28

Álver á Bakka og jarðvarmavirkjanir á Norðausturlandi
UMRÆÐAN
Friðrik Sophusson
skrifar um virkjanir
Um nokkurra ára skeið hefur verið unnið að
undirbúningi álvers við
Húsavík. Hugmyndin
nýtur mikils stuðnings
heimamanna og góð sátt
virðist ríkja á Norður-
landi um staðarvalið. Hús-
víkingar líta eðlilega til Fjarða-
byggðar, en álverið þar hefur
styrkt byggðina og bætt lífskjör-
in.
Nýlega voru endurnýjaðar
viljayfirlýsingar um undirbúning-
inn, þar sem Alcoa, Landsvirkjun,
íslenska ríkið og sveitarfélögin
ákveða að vinna að til-
teknum verkefnum til að
fá úr því skorið hvort
hagkvæmt sé að reisa og
reka álverið. Alcoa
vinnur að umhverfismati
fyrir álver og Landsvirkj-
un kannar hvort nægileg
orka sé fyrir hendi á
nálægum háhitasvæðum.
Þau háhitasvæði sem
verið er að rannsaka eru
Bjarnarflag, Krafla, Gjá-
stykki og Þeistareykir. Um síðast-
nefnda svæðið hefur verið stofn-
að hlutafélag í eigu Orkuveitu
Húsavíkur, Norðurorku, Lands-
virkjunar og landeigenda. Vonast
er til að rannsóknir leiði í ljós í lok
næsta árs að nægileg orka sé fyrir
hendi á svæðinu til að knýja álver,
sem geti framleitt 250 þúsund
tonn á ári.
Rannsóknir á háhitasvæðum
eru dýrar. Alcoa hefur samþykkt
að taka þátt í þeim kostnaði og
tekur þannig fjárhagslega áhættu
með Landsvirkjun. Jafnframt
tekur Alcoa þátt í rannsóknar-
kostnaði íslenska djúpborunar-
verkefnisins en tilgangur þess er
að þróa aðferð til að margfalda
orkugetuna með því að bora mun
dýpra og vinna orku úr meiri
jarðhita en áður hefur verið
gert.
Finnist meiri nýtanlegur jarð-
varmi á fyrrgreindum háhita-
svæðum og skili djúpborunar-
verkefnið tilætluðum árangri
getur Alcoa nýtt hluta þeirrar
orku til að stækka álverið í 330-
350 þúsund tonn, sem er talin
æskileg stærð álvers í dag.
Álver á Bakka við Húsavík verð-
ur án alls vafa lyftistöng fyrir hér-
aðið. Störfum við fiskveiðar og
fiskvinnslu hefur fækkað á undan-
förnum árum vegna hagræðingar
og minni aflakvóta. Álver leysir þó
ekki allan vanda á Húsavík fremur
en annars staðar. Starfræksla þess
getur hins vegar orðið sú kjölfesta,
sem þarf að vera fyrir hendi til að
íbúarnir geti snúið vörn í sókn og
aukið fjölbreytni í atvinnu- og
menningarlífi á svæðinu.
Álver á Bakka veitir fjölda
manns góð laun með beinum hætti
en einnig verða til ýmiss konar
þjónustustörf. Starfsemi þess
gefur Landsvirkjun tækifæri til að
flytja út raforku. Aukinn útflutn-
ingur styrkir stoðir efnahagslífs-
ins. Með því að nýta þann auð sem
býr í endurnýjanlegri orku lands-
ins leggjum við þannig grunn að
þeim lífskjörum, sem þjóðin vill
búa við.
Höfundur er forstjóri
Landsvirkjunar.
28 3. júlí 2008 FIMMTUDAGUR
FRIÐRIK
SOPHUSSON
UMRÆÐAN
Einar Hugi Bjarnason
skrifar um brottrekstrar-
mál
Þann 23. júní sl. féll athyglisverður
úrskurður áfrýjunar-
nefndar í kærumálum
háskólanema í máli nr.
3/2008. Undirritaður
gætti hagsmuna kæranda máls-
ins sem snerist um brottrekstur
hans úr námi frá Háskólanum á
Bifröst.
Upphaf málsins má rekja til
þess þegar húsleit var gerð í
nemendaíbúðum þriggja nem-
enda við Háskólann á Bifröst
þann 28. febrúar 2008. Um var að
ræða umfangsmikla, samræmda
lögregluaðgerð, gerða í samráði
við háskólayfirvöld, þar sem lög-
regla réðist til inngöngu í híbýli
nemendanna með vopnaða sér-
sveitarmenn og leitarhunda sér
til fulltingis. Eftirtekja þessarar
viðamiklu rannsóknaraðgerðar
var rýr. Í nemendaíbúð kæranda
fannst lítilræði af ætluðum fíkni-
efnum sem kærandi kannaðist
ekki við.
Strax að kvöldi húsleitarinnar
komst málið í hámæli í fjölmiðl-
um þar sem umræddir nemendur
voru nafngreindir og mynd birt
af einum þeirra í DV. Það er
óhætt að fullyrða að ekki hafi
farið fram viðamikil rannsókn af
hálfu háskólayfirvalda á aðild
kæranda að málinu því strax
morguninn eftir vísaði rektor
honum úr skóla og gerði honum
að rýma íbúð sína.
Viku síðar eða þann 5. mars
2008 kom háskólaráð Háskólans
á Bifröst saman. Á þeim fundi
gerði kærandi háskólaráði grein
fyrir því að deginum áður hefði
samnemandi hans mætt á lög-
reglustöðina í Borgarnesi að
eigin frumkvæði og viðurkennt
að hafa átt þau fíkniefni sem
fundust við húsleitina. Þessari
staðreynd var enginn gaumur
gefinn af hálfu nefndarmanna
því síðar sama dag staðfesti
háskólaráð fyrri ákvörðun rekt-
ors.
Í framhaldi af ákvörðun
háskólaráðs kærði skjólstæðing-
ur minn brottreksturinn til áfrýj-
unarnefndar í kærumálum
háskólanema. Skemmst er frá
því að segja að áfrýjunarnefndin
felldi ákvörðunina úr gildi með
úrskurði 23. júní sl. Að mati undir-
ritaðs er það einkum tvennt sem
athygli vekur í úrskurðinum.
Í fyrsta lagi tekur nefndin af
öll tvímæli um að einkaháskól-
um, eins og Háskólanum á Bif-
röst, beri að fara að megin reglum
stjórnsýsluréttar þegar teknar
eru ákvarðanir um réttindi og/
eða skyldur nemenda við skól-
ann. Í öðru lagi er úrskurðurinn
ótvíræður áfellisdómur yfir þeim
vinnubrögðum sem háskólayfir-
völd beittu í málinu, enda var
niður staða áfrýjunarnefndarinn-
ar sú að brotið hafi verið gegn
rannsóknarreglu og
meðal hófsreglu stjórn-
sýsluréttar við meðferð
málsins.
Í úrskurði áfrýjunar-
nefndarinnar er tekið
fram að þegar ákvörðun
háskólaráðs var tekin,
hafi rannsókn lögreglu
vart verið hafin og ekki
hafi verið tekin eiginleg
lögregluskýrsla af kær-
anda. Jafnframt er á það
bent að deginum áður en ákvörð-
unin var tekin hafi samnemandi
kæranda gefið skýrslu hjá lög-
reglu og viðurkennt að eiga þau
fíkniefni sem fundust í íbúð kær-
anda. Því verði ekki annað séð en
að háskólaráð hafi vart mátt
byggja ákvörðun sína á því að
kærandi hafi brotið lög. Að mati
nefndarinnar hefði þurft að rann-
saka aðild kæranda að málinu
betur áður en ákvörðun um brott-
vísun úr skóla var tekin og beita
þá vægari úrræðum en því sem
var mest íþyngjandi fyrir kær-
anda, hafi skólinn talið ástæðu til
að grípa til viðurlaga gagnvart
kæranda.
Ákvörðunin sem nú hefur verið
felld úr gildi var gríðarlega
íþyngjandi fyrir kæranda og
kippti fótunum undan ungum
manni sem hafði miðað allar
sínar framtíðaráætlanir við það
að ljúka námi við Háskólann á
Bifröst. Kærandi varð auk þess
fyrir verulegu fjárhagslegu tjóni
vegna brottvísunarinnar svo ekki
sé minnst á þá andlegu erfiðleika
sem hann og fjölskylda hans hafa
þurft að glíma við í kjölfarið.
Nú er staða umbjóðanda míns
sú að ákvörðun háskólaráðs hefur
verið felld úr gildi en kennslu og
prófum á vormisseri er jafn-
framt lokið. Það erfiða verkefni
bíður nú kæranda að endur-
heimta mannorð sitt og vinna
traust ættingja og vina. Kærandi
getur eðli máls samkvæmt ekki
hugsað sér að hefja nám að nýju
við Háskólann á Bifröst og lái
honum það hver sem vill. Hann
hefur því eytt miklum tíma og
fjármunum í nám sem hann sér
ekki fram á að geta lokið. Þetta
mál sannar hið fornkveðna að
kapp er best með forsjá og mikil-
vægi þess að þeim sem falin er
stjórn menntastofnana haldi sig
innan þeirra valdheimilda sem
markaðar eru í lögum.
Höfundur er lögmaður hjá
ERGO lögmönnum.
Óvönduð stjórnsýsla
Háskólans á Bifröst
EINAR HUGI
BJARNASON
Álver leysir þó ekki allan
vanda á Húsavík fremur en
annars staðar. Starfræksla
þess getur hins vegar orðið
sú kjölfesta, sem þarf að vera
fyrir hendi til að íbúarnir geti
snúið vörn í sókn...
Ákvörðunin sem nú hefur verið
felld úr gildi var gríðarlega
íþyngjandi fyrir kæranda og
kippti fótunum undan ungum
manni sem hafði miðað allar
sínar framtíðaráætlanir við
það að ljúka námi við Háskól-
ann á Bifröst.
Slökkvilið höfuðborgarsvæðisins (SHS) hefur útbúið miða til að merkja húsnæði
þar sem gaskútar til heimilisnota eru geymdir. Komi upp eldur er mikilvægt að
slökkviliðsmenn geti áttað sig á hvort gaskútar eru í húsnæðinu því af þeim
getur stafað mikil sprengihætta.
Dreifing miðanna fer fram í samvinnu við bensínstöðvar og
verslanir sem selja gas og búnað vegna þess. Unnt er að fá eins
marga miða og þörf krefur.
SHS hvetur þá sem geyma gaskúta innan dyra til að nota límmiðana samkvæmt
leiðbeiningum í bæklingi sem fylgir þeim.
Í bæklingnum er einnig að finna áríðandi skilaboð um gas og meðferð þess.
Skógarhlíð 14 · 105 Reykjavík
sími 528 3000 · shs@shs.is · www.shs.is
Ráðgjöf og nánari upplýsingar
Forvarnasvið SHS veitir fúslega ráðgjöf og upplýsingar í gegnum síma eða tölvupóst.
Ítarlegar upplýsingar er einnig að finna á www.shs.is.
VARÚÐ –GAS!