Fréttablaðið - 30.08.2008, Síða 6

6 30. ágúst 2008 LAUGARDAGUR
PÓLLAND, AP Donald Tusk, forsætis-
ráðherra Póllands, fundaði í gær
með íbúum og
sveitarstjórnar-
fulltrúum úr
nágrenni gamals
herflugvallar nyrst
í landinu, þar sem
til stendur að koma
upp gagneldflauga-
skotstöð fyrir
hnattrænt
eldflaugavarna-
kerfi Bandaríkjamanna. Á
fundinum reyndi hann að eyða
áhyggjum íbúanna af afleiðingum
framkvæmdanna fyrir öryggi
þeirra.
Tusk stóð fast á því að skotstöðin
myndi frekar auka öryggi fólksins
en minnka. „Komi til ófriðar yrðu
Redzikowo og Slupsk öruggari en
aðrir staðir, ekki öfugt,“ sagði hann.
Sumir íbúanna hafa lýst áhyggjum
af hótunum Rússa um að gera hina
væntanlegu stöð að skotmarki. - aa
DONALD TUSK
Eldflaugavarnir í Póllandi:
Tusk reynir að
róa grannana
EFNAHAGSMÁL Olíuverzlun Íslands
hf. (Olís) sendi í gær frá sér
harðorða yfirlýsingu þar sem
sagt er að
rekstrar-
skilyrði fyrir
olíufyrirtæki
séu „þau verstu
hér á landi í
Evrópu og þótt
víðar væri
leitað“ og það
væri „meðal
annars vegna
aðgerðaleysis
ríkisstjórnarinnar“. Yfirlýsingin
kemur í kjölfar þess að Björgvin
G. Sigurðsson viðskiptaráðherra
beindi því til Samkeppniseftir-
litsins og Neytendastofu að
kanna þróun eldsneytisverðs hér
á landi.
Sagt er að hár fjármagnskostn-
aður hérlendis vegna hárra vaxta
og gengissveiflna krónunnar fari
óhjákvæmilega í verðlagið. Þá
eru tekin dæmi af Evrópulöndum
þar sem bensínið er dýrara en
hér. - gh
Rekstrarskilyrði erfið hér:
Olís skammar
ríkisstjórnina
BJÖRGVIN G.
SIGURÐSSON
ÍRAN, AP Íranar hafa fjölgað
skilvindum til auðgunar úrans í
4.000, að því er háttsettur embætt-
ismaður Íransstjórnar greindi frá í
gær. Með þessu gefur Íransstjórn
tilraunum alþjóðasamfélagsins til
að koma böndum á kjarnorku-
áætlun hennar langt nef.
Í nóvember síðastliðnum sögðu
Íranar að 3.000 skilvindur væru
komnar í gang í kjarnorkuvinnslu-
stöð þeirra í Natanz og stefnt væri
að því að 6.000 yrðu komnar í
gagnið í sumar. Að nú séu þær
4.000 gæti bent til að framkvæmd-
in sé komin á eftir áætlun.
Með auðgun úrans er bæði hægt
að framleiða eldsneyti til raforku-
framleiðslu í kjarnorkuverum og
efni í kjarnorkusprengjur. - aa
Kjarnorkuáætlun Írana:
4.000 úranskil-
vindur í gagnið
Ók undir áhrifum fíkniefna
Lögreglan á Suðurnesjum tók
ökumann í fyrrinótt vegna gruns
um akstur undir áhrifum fíkniefna.
Tóbaksblandað hass fannst á einum
farþega í bifreiðinni.
Gámur fauk af vörubíl
Engan sakaði þegar fjörutíu feta
gámur fauk af vörubíl á Kjalarnesi í
gærmorgun. Þá fauk gámur einnig við
Klébergsskóla á Kjalarnesi. Vindur fór
mest í 32 metra á sekúndu á Kjalar-
nesi í gærmorgun.
LÖGREGLUFRÉTTIR
Sleit áralöngu sambandi við flatköku –
sást með gerlausu brauði í innkaupakerru.
SMURT SKORIÐ
SS ÁLEGG - GERIR ÞAÐ GOTT
LÉTT HANGIÁLEGG Á LAUSU!
Þóttist vera venjuleg skinka í kaffipásu iðnaðarmanna á Húsavík.
BRÖGÐÓTT BEIKONSKINKA
BANDARÍKIN, AP John McCain kom
mörgum á óvart þegar í ljós kom
að Sarah Palin, ríkisstjóri í Alaska,
verður varaforsetaefni hans í
kosningunum í nóvember. Þau
stigu saman á svið í Dayton í Ohio
í gær, daginn eftir að mótfram-
bjóðandinn Barack Obama tók við
útnefningu Demókrataflokksins.
McCain sagði að hún væri
„nákvæmlega sú sem ég þarf á að
halda, sú sem þjóðin þarf á að
halda“ til að hjálpa sér við að hrista
upp í stjórnmálunum í Washing-
ton.
Palin þakkaði honum heiðurinn
og sagði McCain vera eina forseta-
frambjóðandann sem „hefur í raun
og veru barist fyrir Bandaríkin“.
Sarah Palin er tiltölulega lítt
þekkt og hafði ekki verið meðal
þeirra sem líklegust þóttu til að
verða varaforsetaefni McCains.
Hún er 44 ára gömul og því þrem-
ur árum yngri en Barack Obama
og 38 árum yngri en McCain, sem
reyndar átti afmæli í gær.
Hún hefur ekki verið ríkisstjóri
nema í tæp tvö ár, en hefur lagt
áherslu á að koma í gegn siðferði-
legum umbótum í stjórnsýslu
Alaska. Meðal annars jók hún
skatta á hagnað olíufyrirtækja,
með þeim árangri að ríkissjóður
Alaska hefur gildnað verulega.
Palin er algerlega á móti fóstur-
eyðingum og einnig er hún á móti
hjónaböndum samkynhneigðra, en
segist þó eiga samkynhneigða vini.
Hún stundar skotveiðar reglulega
og er félagi í NRA, hinu umdeilda
félagi skotvopnaeigenda í Banda-
ríkjunum.
Hún þykir vera töluvert lengra
til hægri í stjórnmálum en McCain,
en hefur engu að síður verið afar
umdeild meðal repúblikana, sem
margir hverjir urðu hneykslaðir á
vali McCains á varaforsetaefni í
gær. Hún viðurkennir til dæmis
fúslega að hafa prófað að reykja
maríjúana meðan það var löglegt í
Alaska.
Eiginmaður hennar, Todd Palin,
er af frumbyggjaþjóðflokki Jupik-
inúíta í Kanada og vinnur á olíu-
borpalli milli þess sem hann stund-
ar sjómennsku. Þau eiga fimm
börn, það elsta er 19 ára en það
yngsta er aðeins fjögurra mánaða
og fæddist með Downs-heilkenni.
Aðeins einu sinni áður hefur
kona verið varaforsetaefni annars
stóru flokkanna fyrir kosningar í
Bandaríkjunum. Það var árið 1984
þegar Geraldine Ferraro var vara-
forsetaefni Walters Mondale, sem
tapaði í kosningum fyrir Ronald
Reagan. gudsteinn@frettabladid.is
McCain hleypir lífi í
kosningabaráttuna
John McCain tekur óvænta áhættu með því að velja unga konu sér við hlið sem
varaforsetaefni. Hún höfðar bæði til unga fólksins og til kvenna, en er reynslu-
minni en Obama og andvíg fóstureyðingum og hjónaböndum samkynhneigðra.
FR
ÉTTA
B
LA
Ð
IÐ
/A
P
JOHN MCCAIN OG SARAH PALIN
McCain kynnti varaforsetaefni sitt
á kosningafundi í Dayton í gær.
Er toppi verðbólgunnar náð?
Já 33,5%
Nei 66,5%
SPURNING DAGSINS Í DAG
Á að afnema verðtryggingu?
Segðu skoðun þína á vísir.is.
Hjólhýsi fauk í sjóinn
Hjólhýsi sem stóð við sumarbústað
fauk í sjóinn í Álftafirði í Ísafjarðar-
djúpi í gærmorgun. Engan sakaði en
hjólhýsið er talið ónýtt.
STJÓRNMÁL Árni M. Mathiesen fjár-
málaráðherra er meðal stofnfjár-
eigenda í Byr-sparisjóði, en vill
ekki gefa upp hversu stóran hlut
hann á.
Árni vill ekki greina frekar frá
eignum sínum, þar með talið í
hversu mörgum fyrirtækjum hann
eigi. Þau séu þó ekki mörg.
Árni var áður stofnfjáreigandi í
Sparisjóði Hafnarfjarðar og seldi
stofnfjárbréf sín fyrir 50 milljónir
króna árið 2005. Þá sagði hann að
stjórnmálamenn ættu ekki að skipta
sér af fjármálastofnunum.
Árni segir allt annað gilda um að
vera virkur eigandi, eins og hann
hafi verið í Sparisjóðnum, og að
vera óvirkur fjárfestir, eins og hann
sé í Byr. Þegar álitamál komi upp
þurfi menn að vera vakandi fyrir
hugsanlegum hagsmuna árekstrum,
og víkja þegar það á við.
„Og það gerði ég um daginn
þegar ég lýsti mig vanhæfan til að
skipa í stöðu formanns sjálfseignar-
stofnunarinnar Byrs.“
Spurður hvort ekki geti komið til
árekstra milli þess að vera fjár-
málaráðherra og stóreignamaður,
segir Árni:
„Ég sé ekki neina hagsmuna-
árekstra hvað varðar hluti sem eru
almennir. Fjármálaráðherra þarf
að taka ákvarðanir um fjármagns-
tekjuskatt og fyrirtækjaskatt en
einnig um persónuafslátt og fleira.
Ef hann er vanhæfur til þessara
hluta, af því að hann á hluti í fyrir-
tækjum, þá er allur þingheimur
vanhæfur þegar hann tekur ákvörð-
un um skatta á einstaklinga.“
Árni líkir þessu við störf bænda
á þingi. „Það hefur lengi tíðkast að
þeir sitji á Alþingi og verið með
umtalsvert styrkjakerfi í kringum
það. Voru bændur þá vanhæfir til
að sitja á þingi?“ spyr Árni. Margir
stjórnmálamenn eigi hlut í fyrir-
tækjum og kröfur um gegnsæi og
upplýsingar um eignatengsl stjórn-
málamanna séu óútkljáð mál. Hann
hafi ekki tekið afstöðu til þeirra.
- kóþ
Fjármálaráðherra er stofnfjáreigandi í Byr-sparisjóði, og segir það sitt einkamál:
Árni gefur ekkert upp um eignir sínar
ÁRNI M. MATHIESEN Lýsti sig vanhæf-
an á dögunum til að skipa í stöðu
formanns sjálfseignarstofnunarinnar
Byr-sparisjóðs. FRÉTTABLAÐIÐ/ARNÞÓR
KJÖRKASSINN