Fréttablaðið - 09.10.2008, Blaðsíða 16

16 9. október 2008 FIMMTUDAGUR
hagur heimilanna
Kí
ló
ve
rð
36
5
KR
.
16
4
KR
.
1998 2008
■ Sendið
umboðsmanni
neytenda
ábendingar eða
sparnaðarráð
á neytendur@
frettabladid.is
DR. GUNNI
neytendur@
frettabladid.is
Þóra skrifar: „Ég var stödd i Kaskó á Húsavík og
ætlaði að kaupa SMA-þurrmjólk, 900gr. Þar stóð á
hillunni 799 kr. Ég tók tvær dósir en á kassanum
stimplaðist dósin inn á 999 kr. Ég mótmælti og kvað
verðið ekki vera rétt, það ætti að
vera kr. 799. Konan á kassanum
sagði að það hefði komið hækkun.
Ég sagði að mér væri nokk sama,
ég ætti rétt á að fá vöruna á
merktu verði. Nei, hún hélt nú
ekki, 999 kr. skyldi ég borga og
ekkert múður. Dósunum getur hún
troðið þar sem sólin ekki skín. Er
ekki réttur okkar neytenda skýr?
Merkt verð á að gilda ekki satt?“
Við þessu er einfalt svar. Það er svona: Réttur
neytanda gæti ekki verið skýrari. Merkt verð gildir
í öllum tilfellum. Verslanir eiga samkvæmt lögum
að merkja allt sem þær selja og þær eiga að merkja
það réttu verði. Ef misbrestur verður á þessu hefur
Neytendastofa vald til þess að beita dag- og
stjórnvaldssektum. Hún hefur þegar gert það og
ætlar að halda því áfram og gefa ekkert eftir.
Neytendur: Lögin eru alveg skýr:
Hilluverð gildir alltaf
■ Til stendur að Íbúðalána-
sjóður ríkisins taki yfir húsnæð-
islán þeirra banka sem hafa verið
þjóðnýttir. Hjá félagsmálaráðu-
neytinu fengust þær upplýsingar
að unnið sé nú að útfærslu
yfirtökunnar en niðurstaðan verði
kynnt um leið og hún liggi fyrir.
Íbúðareigendur sem eiga hlut að
máli skulu því fylgjast vel með
næstu daga.
■ Forgangsraðið í rekstri heim-
ilisins; hvers getið þið verið án
og hvers ekki?
■ Fullnýtið hverja bílferð með
því að skipuleggja ykkur fyrir-
fram, er til dæmis hægt að sinna
fleiri en einu erindi í hverri ferð?
■ Gangið og hjólið styttri vega-
lengdir. Á álagstímum getur til
dæmis verið fljótlegra að hjóla í
vinnuna en aka.
■ Margir standa frammi
fyrir því að afborganir af bíla-
lánum hafa hækkað verulega, til
dæmis vegna gengisfalls krónunnar. Ef
þið eigið í greiðsluerfiðleikum leitið þá
til viðkomandi fjármögnunarfyrirtækis
og athugið hvaða kostir eru í stöðunni.
Kæmi til dæmis til greina að greiða
aðeins vextina en frysta sjálft lánið um
stundarsakir? Hafið samband fyrr en
seinna, það er beggja hagur að lánið
lendi ekki í vanskilum.
„Mín bestu kaup voru reyndar ekki mín eigin.
Ég fékk nefnilega forláta græjur í fermingargjöf
og þær eru klárlega sú gjöf sem hefur enst best.
Í þeim hefur verið spiluð alls kyns tónlist og
hinar ýmsu tónlistarstefnur síðustu 17 ár
og þær láta ekkert á sjá, eða heyra,“ segir
Hafdís.
Græjurnar sem um ræðir eru Pioneer
og Hafdís segir þær enn halda vöku fyrir
nágrönnunum. „Já, já, þær blasta enn þá
út partíin enda eru þær alveg eins og
nýjar. Það brakar ekki einu sinni í
hátölurunum og trauðla gerist það
úr þessu.“
Verstu kaupin eru meira
feimnismál. „Þetta er heldur
neyðarlegt en ég ákvað bara að
hreinsa út. Ég keypti nefnilega
bumbubana, eða hvað þessir
magaþjálfar hétu, í gegnum sjónvarpsmarkað
fyrir tíu eða tólf árum.
Þetta var rándýrt helvíti og maður
skammaðist sín fyrir þetta. Því hvarf hann
fljótlega inn í skáp. Þetta er svona með
neyðarlegri augnablikum hjá mér, en
maður verður bara að sætta sig við
þetta.“
Hafdís telur ljóst að hún sé ekki
ein og hvetur fólk til að koma út úr
skápnum, en skilja þó bumbu-
banann eftir þar. „Fólk segir
áreiðanlega ekki frá svona kaup-
um en nú hef ég slegið tóninn.
Kannski ég stofni í kjölfarið
stuðningshóp fyrir fórnarlömb
bumbubanans? Mér líður í það
minnsta mun betur með að hafa
opinberað þetta.“
NEYTANDINN: HAFDÍS EYJÓLFSDÓTTIR, VERKEFNASTJÓRI HJÁ HÁSKÓLA ÍSLANDS
Skammaðist sín fyrir bumbubanann
„Þegar maður er búinn að borga
reikninga þá deilir maður í afganginn
af peningnum með fjölda daga í
mánuðinum. Þá sér maður hve miklu
maður getur eytt á hverjum degi í
mat, síðan býr maður til matseðil fyrir
allan mánuðinn, fer svo og kaupir
inn fyrir vikuna, bara það sem er á
matseðlinum og ekkert annað,“ segir
Lára. Hún segir mikilvægt að fara með
peninga í verslanir en ekki kort.
„Á matseðlinum ætti að vera gert ráð
fyrir morgunmat, hádegismat, kaffi
og kvöldmat. Listann hengir þú upp á
ísskáp svo allir geti séð hann, þá geta
börnin líka séð hvað þau mega fá og
hvað ekki úr skápunum.“
GÓÐ HÚSRÁÐ
EKKI NOTA KORT
■ Lára Ómarsdóttir, blaðamaður
og móðir fimm barna, skipuleggur
innkaup og notar seðla.
■ Fjölskyldur reyni að komast
af á einum bíl frekar en
tveimur, með skipulagningu
ætti það að vera vel hægt.
Stofnleiðir Strætó eru skilvirkar
á virkum dögum. Hægt er að
kaupa strætókort sem gildir í
mánuð á 5.600 krónur, í þrjá
mánuði á 12.700 eða í níu
mánuði á 30.500 krónur. Í
staðin fyrir að skutla börnum
og ungmennum er hægt að
kaupa 20 strætómiða fyrir
börn á 750 krónur og 16 miða
fyrir ungmenni á 1.600 krónur.

■ Frystikista er dýrmæt búbót
í hallæri, fjárfesting sem getur
margborgað sig.
■ Gerið innkaupalista fyrir lengri tíma,
að minnsta kosti heila viku og haldið
ykkur við þá. Reynslan sýnir að hægt
er að spara mikla peninga með þessu
móti, auk þess sem það fækkar
búðarferðunum.
■ Verslið í lágvöruverslunum og
nýtið ykkur sértilboð. Þá kemur
frystikista í góðar þarfir.
■ Kynnið ykkur matreiðslu-
bækur og uppskriftavefi með
fjölbreyttum uppskriftum úr
ódýru hráefni. Dýrðlegustu réttir
geta verið dásamlega einfaldir
og ódýrir.
■ Skammtið ykkur bensín. Takið
meðvitaða ákvörðun um hversu
lengi þið ætlið að láta tankinn
endast. Verið ströng en raunsæ
og miðið bílnotkunina við sett
markmiðið. Til eru margar leiðir
til að draga úr bensíneyðslu;
kynnið ykkur vistakstur á heima-
síðu Orkuseturs – orkusetur.is.
■ Samnýtið bílferðina. Búa
margir vinnufélagar ykkar í
sama bæjarhluta, jafnvel hverfi?
Skiptist á að sækja hvert annað
á morgnana og skutlið heim í
dagslok. Fimm sæta bíll með
fjögur laus sæti er táknmynd
sóunar.
■ Að fara út að borða er
munaður sem ekki er hægt að
leyfa sér nema þegar mikið
stendur til. Veljið slík tilefni af
kostgæfni, það er líka ávísun á
eftirminnilegri kvöldstund.
■ Fullnýtið afganga; notið þá í
annan rétt daginn eftir, frystið
eða takið með í vinnuna.
■ Stofnið matarklúbb með
vinum og kunningjum. Sérstak-
lega heppilegt fyrir námsmenn;
hittist til dæmis vikulega. Tveir
til þrír sjá um matreiðsluna í
hvert sinn en allir leggja til fyrir
kostnaði. Tryggir þér reglulega
stórmáltíð fyrir lítinn pening og
ánægjulega samverustund.
■ Minnkið matarskammtinn og
magamálið um leið. Flestir inn-
byrða fleiri hitaeiningar en þeir
þurfa. Berið matinn til dæmis
fram á minni diskum, hann
virkar þá kúfaðri. Lýðheilsustöð
hefur meðal annars bent á að
með aukinni fjölbreytni matvæla
hafi skammtastærðir stækkað
gífurlega. Neytendur þurfi því
heilsunnar vegna að læra upp
á nýtt hvað er eðlileg skammta-
stærð.
Hagnýt ráð í hallæri
Húsnæði, samgöngur og matur eru dýrustu útgjaldaliðir íslenskra heimila.
Hægt er að draga úr þeim útgjöldum með skipulagi og hagsýni.
Útgjöldin
> Kílóverð á hrísgrjónum miðað við verðlag á öllu landinu

■ Ekki láta skuldir safna dráttar-
vöxtum. Greiðið reikningana
jafnóðum áður en þeir hækka.
■ Hreyfing er mikilvæg. Kannið
hvort vinnuveitandi ykkar eða
stéttarfélag bjóði upp á niður-
greiðslu vegna líkamsræktar?
Það þarf heldur ekki að kosta
mikið að hreyfa sig; reglulegir
göngutúrar, skokk og sundferðir
geta jafnast á við ferð í líkams-
ræktarstöðina. Kynnið ykkur til
dæmis kort af göngu- og hjóla-
stígum í Reykjavík á heimasíðu
ÍTR – itr.is – þar sem vegalengdir
eru merktar inn á.
■ Nýtið bókasöfn í stað þess
að kaupa bækur, fatamarkaði á
borð við Outlet í Skeifunni og
útsölur. Ekki gleyma fataverslun-
um Hjálpræðishersins og Rauða
krossins, þar sem hægt er að
hjálpa fátækum um leið og
maður kaupir sér föt.
■ Leitið til tryggingafélaganna
og látið þau gera ykkur tilboð.
Gerið samanburð og veljið það
hagstæðasta.
■ Frestið öllum framkvæmdum
sem þola bið, nýtt parket og
eldhúsinnrétting getur beðið
betri tíma.
■ Farið yfir síðasta símareikning.
Er möguleiki á að lækka hann?
Kynnið ykkur tilboð símafyrir-
tækjanna.
■ Leigið íbúð með öðrum, eða
leigið út herbergi ef þið hafið
kost á því.
■ Sparið orku; lækkið innihita,
slökkvið á raftækjum, fyllið
ávallt þvottavélina og upp-
þvottavélina, dragið fyrir glugga
á nóttunni, farið í sturtu frekar
en bað.
Smiðjuvegi 5 + Höfðabakka 3
Borgartúni 29 + Glerárgötu 34
sala@a4.is + www.a4.is
Sími: 515 5100
Áletruð dagbók er falleg og persónuleg gjöf
Sérmerktar dagbækur eru vinsælar gjafi r til viðskipta-
vina, starfsmanna, annarra vina og vandamanna.
Kynntu þér glæsilegt úrval okkar, fáðu vandaða ráðgjöf og
persónulega þjónustu.
Leitið magntilboða
í síma 515 5100
HEIMILD: HAGSTOFA ÍSLANDS