Fréttablaðið - 29.01.2009, Blaðsíða 18

18 29. janúar 2009 FIMMTUDAGUR
hagur heimilanna
Aukin hagsýni í heimilis-
haldi er óumflýjanlegur
fylgifiskur krepputíðar þeg-
ar fjölskyldur taka útgjöld
til gagngerrar endurskoð-
unar. Ein birtingarmyndin
er heimagerður matur eins
og sást í þeirri sprengingu
sem varð í sölu á hráefni
til sláturgerðar í haust sem
gömul hefð er fyrir á Ís-
landi. Þorramatur tilheyrir
sömu hefð.
Anna Kristín Jóhannsdóttir á
Seyðisfirði býr til sinn þorramat
og hvetur fólk eindregið til að
gera slíkt hið sama. „Það er ekki
spurning um að reyna að vinna
þetta sjálfur miðað við dýrtíð-
ina í dag. Maður þarf ekki mikla
aðstöðu til að laga sultu til dæmis
og auk þess er þetta gaman.“
Sterk hefð er
fyrir þorramat í
fjölskyldu Önnu
Kristínar sem
notast við gaml-
ar fjölskyldu-
uppskriftir.
„Ég er uppalin
í sveit og mikill
haustmatur var
tekinn í þá tíð,
slátur og súr-
matur. Og þessi fjölskylduhefð
hefur haldist við gegnum tíðina,
við systkinin komum alltaf saman
og borðum þorramat.“
Önnu Kristínu þykir uggvæn-
legt að horfa á verð á þorramat úti
í búð og tekur hún nokkur dæmi.
„Ein sneið af grísasultu kostar á
milli þrjú og fjögur hundruð krón-
ur. Ein væn sneið af sviðasultu er
á sjö til átta hundruð krónur og
ein væn sneið af hrútspungum
kostar um átta hundruð krónur.
Kílóverð á hákarli í dós er á milli
tvö og þrjú þúsund krónur. Kíló-
verð á soðnum sviðakjömmum
er á milli fjögur og fimm hundr-
uð krónur. Ég keypti mér sviða-
hausa til að sjóða í Bónus á Egils-
stöðum og þar var kílóverðið um
tvö hundruð krónur.“
„Mér hrýs hugur við að horfa á
þetta í kreppunni því það er ekki
erfitt að gera þetta sjálfur. Í flest-
um tilfellum er hægt að fá hrá-
efnið fyrir lítinn pening þar sem
margt af þessu er matur sem fólk
hendir. Þetta er ódýrasta hráefn-
ið og ekki erfitt að vinna sjálfur
úr þessu þó að vinnan virðist dýr
miðað við verð á þorramat í versl-
unum. Þar spilar reyndar líka inn
í langt og nákvæmt geymsluferli.
Það þarf að gera þetta á haust-
in og fylgjast afar vel með, gæta
þess að ekki komi skán og halda
réttu hitastigi.“
Verst þykir Önnu Kristínu að
hugsa til þess að oft eru það eldri
borgarar sem mest sækja í að
njóta þorramatar. „Og ég get ekki
ímyndað mér að þeir hafi efni á
því miðað við verðlag í dag. Ég
myndi allavega hugsa mig um
tvisvar áður en ég myndi kaupa
mér sneið af sviðasultu á 700
krónur.“
sdg@frettabladid.is
Heimagerður
þorramatur
„Bestu kaupin mín gerði ég eiginlega fyrir
síðustu jól,“ segir Björk Vilhelmsdóttir, borgar-
fulltrúi Samfylkingarinnar. „Ég tók þá ákvörðun
að jólagjafirnar yrðu allar keyptar til styrktar
einhverju málefni því ég vil ekki leyfa
auðmönnunum að græða á mínum jólum.
Ég keypti Afríkubækur til styrktar vatns-
brunnagerð, geisladiskinn Trúnaðarmál sem
fór til stuðnings ABC barnahjálp, upp-
skriftabækur til styrktar Fjölsmiðjunni
í Kópavogi og þrjá kjóla til styrktar
munaðarleysingahæli í Tógó.“
Verstu kaup Bjarkar snúast
meira um afleiðingar kaupanna
heldur en hvað var keypt að
hennar sögn. „Verstu kaupin
sem ég man eftir gerði ég fyrir um
20 árum. Þá átti maðurinn minn
mjög flottan bíl, Chevrolet Malibu.
Þetta var gamall amerískur kaggi sem mér
fannst ómögulegur út frá stærð og bensín-
eyðslu og á endanum skipti ég honum út
fyrir litla Mözdu. Þetta voru líklega verstu
kaupin því það tók manninn minn mörg
ár að fyrirgefa mér að hafa skipt um bíl.
Einhverra hluta vegna gaf hann mér
umboð til að selja bílinn þegar hann var
að fara til útlanda. En að kaupa
litla Mözdutík í staðinn fyrir
kaggann var ófyrirgefanlegt. Í
mörg ár eftir þetta fékk ég
að heyra þegar við keyrð-
um fram hjá Malibu: „Já,
þú manst hvernig fór
fyrir okkar Malibu.” Það
eru ekki mörg ár síðan ég
fékk síðast að heyra þetta,“
segir Björk hlæjandi.
NEYTANDINN: BJÖRK VILHELMSDÓTTIR BORGARFULLTRÚI
Í áralangri ónáð hjá eiginmanninum
ÚTVAL ÞORRAMATS Mörgum finnst nauðsynlegt að bragða aðeins á súrmeti á þorr-
anum. Þeir sem eru vel skipulagðir og halda í hefðina geta dregið súrmatinn upp úr
tunnu eftir að hafa verkað hann í haust.
ANNA KRISTÍN
JÓHANNSDÓTTIR
Flestir hugsa sig nú tvisvar um áður en þeir
kaupa vörur og þjónustu sem hægt er að
vera án. En hriplekum vöskum, brotnum hús-
gögnum, útkrotuðum veggjum og öðrum ósóma
er ekki hægt að lifa með lengi. Í því ljósi er vert að
benda á að Byko er með rýmingarsölu í Kauptúni.
Vörur sem búðin er að hætta með eru þar seldar
á allt að níutíu prósenta afslætti. Þá má geta þess
að bæði Byko og Húsasmiðjan – rétt eins og flest-
ar verslanir um þessar mundir – eru nú með stórar
útsölur í gangi í öllum verslunum sínum.
■ Verslun
Allt að níutíu prósent af
Neytendur geta náð fram aukinni hagræðingu í heimilis-
haldi og betri yfirsýn yfir fjármál heimilsins með því að
sækja fjármálanámskeið. Neytendasamtökin hafa í sam-
starfi við Reykjavíkurborg haldið fjármálanámskeið í öllum
hverfum borgarinnar á undanförnum mánuðum. Námskeið-
unum verður haldið áfram á nýju ári. Á námskeiðunum
gefst fólki kostur á að læra eitt og annað um fjármál auk
þess sem kennt er að færa heimilisbókhald. Námskeiðin
eru ókeypis og hægt er að skrá sig hjá þjónustumiðstöðvum
Reykjavíkurborgar. Upplýsingar um næstu námskeið er að
finna á heimasíðu Neytendasamtakanna, www.ns.is.
■ Námskeið
Hagræðing í heimilishaldinu
ÞORRAMATUR
Hlaðborð

Múlakaffi, Reykjavík 3.190 2.090
Veislulist, Hafnarfj. 3.980 3.759
Veislugarður, Mosf. 2.700 2.700
Fortuna, Akranes 2.500 2.400
Greifinn, Akureyri 2.850 2.650
Lostæti, Akureyri 3.250 3.100
Salthúsið, Grindav. 4.200 4.000
Bakkar
grömm verð
Hagkaup 600 1499
Krónan 500 1398
11-11 500 1398
Ekki er tekið tillit til gæða.
Drykkir eru ekki innifaldir.
100
manns
50
manns
Útgjöldin
> Verð á 4,5-5,0 kg þvottavél, meðalverð á landinu öllu
árið 2008
HEIMILD: HAGSTOFA ÍSLANDS
Febrúar Maí Ágúst Nóvember
72.840
84.808
72.971
85.513
■ Anna Gunnhildur
Ólafsdóttir sérfræð-
ingur mælir með
vatni í brúsa í nesti í
skólann.
„Í fyrstu bekkjum
grunnskóla var
mælt með því að
koma með vatn í
brúsa í skólann og dætrum mínum
hefur alltaf líkað það vel,“ segir Anna
Gunnhildur Ólafsdóttir, sérfræðingur
á skrifstofu borgarstjóra.
„Ég set ísmola út í vatnið til að
gera það kræsilegra. Vatnið er ódýrt
og hollt, miklu hollara en sýrðir
drykkir í nestið. Svo er hægt að setja
appelsínu- eða sítrónusneið út í til
hátíðarbrigða.“
GÓÐ HÚSRÁÐ
VATN MEÐ KLAKA Í
NESTISBRÚSANN
VELJUM
ÍSLENSKT