Fréttablaðið - 12.02.2009, Blaðsíða 2

2 12. febrúar 2009 FIMMTUDAGUR
Kristján, hlæja kýrnar nokkuð
hrossahlátri?
„Nei, þær eru nú heldur dannaðri í
þessu en hrossin.“
Bóndinn Kristján Oddsson að Neðra-
Hálsi í Kjós segir kýrnar sínar svo ham-
ingjusamar með lífræna búskapinn hans
að þær fari skellihlæjandi um allt.
EFNAHAGSMÁL Fram undan eru
mestu samdráttarár sem Íslend-
ingar hafa gengið í gegnum frá
stríðslokum, að mati hagdeildar
ASÍ. Útlit er fyrir að niðursveifl-
an verði dýpri og lengri en spárn-
ar eftir bankahrunið í haust gerðu
ráð fyrir, segir í nýrri efnahagsspá
hagdeildarinnar fyrir 2009-2011.
Spáin gerir ráð fyrir að atvinnu-
leysi nái hámarki í vor þegar um
18 þúsund manns verði án vinnu en
það gerir um tíu prósenta atvinnu-
leysi. Atvinnuleysi minnkar aftur
í sumar þegar framkvæmdir kom-
ast á fullt og eykst svo hratt aftur
næsta vetur og verður jafnvel
meira en það er mest á þessu ári.
Ólíklegt þykir að viðsnúning-
ur verði fyrr en 2011 þegar lands-
framleiðsla eykst að nýju. Spáin
byggir á því að það takist að skapa
tiltrú á íslenskt efnahagslíf. „Þessi
sýn byggir á þeirri forsendu að það
takist að skapa traust á íslensku
efnahagslífi á ný og blása lífi í
íslensku krónuna. Ef það tekst
ekki er hætta á að hagkerfið festist
í fjötrum,“ varar ASÍ við. Hætta
er því á að „hagkerfið festist í
dróma“.
Heimili og fyrirtæki róa nú líf-
róður vegna vaxta, verðbólgu,
veikrar krónu og skerðingar á tekj-
um og eignum. Verðbólguspáin er
há áfram en lækkar hratt í vor.
Stýrivextir lækka. Búast má við að
einkaneysla minnki um þriðjung,
fólki fækki, kaupmáttur rýrni og
launaskrið verði lítið.
Hagdeildin gerir ráð fyrir að
framkvæmdir í Helguvík komist
á fullt í sumar og álframleiðsla
hefjist 2011. Ólafur Darri Andra-
son, hagfræðingur ASÍ, segir að
íbúðamarkaðurinn verði „helfros-
inn“ áfram. Sveitarfélög geti lítið
farið í framkvæmdir og því verði
þær helst á vegum ríksins.
Hagfræðingar hafa varað við
hættu á verðhjöðnun en hún er
merki mikillar kreppu. „Það getur
verið mjög erfitt að koma hjólum
atvinnulífsins af stað á ný. Þegar
við erum að sjá verðhjöðnun yfir
lengri tíma en nokkra mánuði
getur það verið merki um að stað-
an sé alvarlegri en við höfum gert
okkur grein fyrir,“ segir Ingunn S.
Þorsteinsdóttir hagfræðingur.
Stefán Úlfarsson hagfræðingur
segir mikla sveiflu í einkaneyslu á
síðasta árinu geta hamlað gegn því
að verðhjöðnunaráhrifin verði var-
anleg „en auðvitað er það háð for-
sendum og ef einkaneyslan tekur
ekki kipp undir lok tímabilsins er
hætta á því að þessi verðhjöðnun-
aráhrif vegi meira. Þegar fólk er
farið að hugsa út frá því að verð
lækki þá frestar það fjárfesting-
um,“ segir hann. ghs@frettabladid.is
Dýpri niðursveifla
en áður var talið
Fram undan eru mestu samdráttarár sem Íslendingar hafa gengið í gegnum frá
stríðslokum, að mati ASÍ. Hátt í 20 þúsund einstaklingar verða atvinnulausir
næstu árin. Atvinnuleysi gæti grafið varanlega um sig. Hætta er á verðhjöðnun.
MESTI SAMDRÁTTUR FRÁ STRÍÐI Ólafur Darri Andrason, Stefán Úlfarsson og Ingunn
S. Þorsteinsdóttir, hagfræðingar ASÍ, kynntu efnahagsspá fyrir árin 2009-2011 í gær.
Samkvæmt henni eru fram undan mestu samdráttarár sem Íslendingar hafa gengið í
gegnum frá stríðslokum. Ólafur Darri talar um að íbúðamarkaðurinn verði helfrosinn
áfram. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
STJÓRNMÁL Jóhanna Sigurðardóttir
forsætisráðherra undrast ákvörð-
un Eiríks Guðnasonar seðlabanka-
stjóra þess efnis að vilja ekki láta
af störfum af sjálfsdáðum fyrr en
1. júní. Ákvörðunin sé mikil von-
brigði.
Eftir að Eiríkur neitaði að verða
við ósk Jóhönnu um að víkja þegar
úr embætti ítrekaði Jóhanna ósk
sína við Eirík. Hún segist við lest-
ur á svarbréfi hans hafa eygt von
um að kannski gæti hún sannfært
hann um að skipta um skoðun.
Jafnframt segist hún hafa kallað
hann á fund til að „leiðrétta mis-
skilning um að hún hafi vegið að
starfsheiðri hans“. Hann svaraði
ítrekuninni í fyrrakvöld með bréfi
sem í stendur að hann stefni nú að
því að biðjast lausnar frá embætti
bankastjóra frá og með 1. júní.
Fyrir Alþingi liggur hins vegar
frumvarp um breytingar á yfir-
stjórn Seðlabankans og þegar það
verður að lögum munu seðlabanka-
stjórarnir sem eftir sitja, Eiríkur
og Davíð Oddsson, fara frá.
„Nú liggur fyrir að tveir banka-
stjórar ætla ekki að verða við
þessari ósk og það veldur mér
auðvitað miklum vonbrigðum,“
segir Jóhanna. „Þess vegna legg ég
bara allt traust á að þingið afgreiði
þetta mál sem allra fyrst.“
Hún segir bréf Eiríks hafa
komið sér mjög á óvart, ekki síst
í ljósi þess hversu mikil áhersla
hefur verið lögð á að afgreiða
frumvarpið um Seðlabankann frá
þingi sem fyrst til að auka traust
á bankanum. Eiríkur hafi því mátt
vita að hann myndi líklega aldrei
sitja til 1. júní. - sh
Eiríkur Guðnason má vita að hann mun aldrei sitja í Seðlabankanum til 1. júní:
Jóhanna undrast tilkynningu Eiríks
STJÓRNSÝSLA Valur Valsson og
Magnús Gunnarsson, stjórnarfor-
menn Nýja Glitnis og Nýja Kaup-
þings, ætla ekki að verða við bón
Steingríms J. Sigfússonar fjár-
málaráðherra um að þeir sitji áfram
sem stjórnarformenn fram að aðal-
fundum bankanna í apríl. Þetta til-
kynntu þeir í gær.
Tvímenningarnir tilkynntu
afsögn sína á þriðjudag og sögð-
ust með því vilja skapa svigrúm
til þeirra mannabreytinga sem
stjórnar flokkarnir hefðu lýst vilja
til að ráðast í. Í kjölfarið bað Stein-
grímur þá að sitja áfram um hríð.
Þeir hafa nú ákveðið að verða ekki
við þeim tilmælum og hætta strax.
Steingrímur segist virða ein-
dregnar óskir þeirra. „Þeir vilja
losna karlarnir og þá bara hefur
það sinn gang.“ Boðað verði til hlut-
hafafundar hið fyrsta og banka-
stjórnirnar endurmannaðar.
„Bankaráðin eru að sjálfsögðu
starfandi og varaformennirnir fún-
kera þá bara þangað til búið er að
endurskipuleggja þetta. En ég hefði
að sjálfsögðu kosið að þeir sætu
fram að aðalfundum,“ segir Stein-
grímur. Þetta sé einungis minni-
háttar truflun á starfsemi stjórn-
anna. - sh
Valur Valsson og Magnús Gunnarsson ætla að hætta strax í bankastjórnum:
Verða ekki við bón Steingríms
VALUR
VALSSON
MAGNÚS
GUNNARSSON
ALÞINGI Útflutningstekjur af
hvalafurðum námu 95 milljón-
um á síðasta ári. Tæp 82 tonn af
langreyðarkjöti voru seld til Jap-
ans fyrir 94 milljónir, 900 kíló af
hrefnukjöti voru seld til Færeyja
fyrir rúmar 700 þúsund krónur
og 90 kíló af hvallýsi voru seld til
Noregs fyrir tæpar 400 þúsund
krónur.
Sjávarútvegsráðherra svar-
aði þessu við fyrirspurn Marðar
Árnasonar Samfylkingunni í
gær. Mörður fullyrti að kostn-
aður vegna flutnings kjötsins til
Japan hefði numið 112 milljón-
um og væri því talsvert meiri en
söluandvirðið. Því mótmælir Jón
Gunnarsson Sjálfstæðisflokki
sem segir flutningskostnaðinn
langtum minni. - bþs
Gjaldeyristekjur af hvalkjöti:
Hvalkjötið var
95 milljóna virði
ALÞINGI „Landsbankinn, stærsti
banki landsins er stjórnlaus og í
raun hinir tveir minni, Kaupþing
og Glitnir, líka“ sagði Ármann
Kr. Ólafsson Sjálfstæðisflokki á
þingfundi í gær.
Hann rakti vendingar í málefn-
um bankanna; afsagnir banka-
stjórnarformanna Kaupþings
og Glitnis, væntanleg starfslok
bankastjóra Landsbankans, mán-
aðarorlof formanns bankaráðs
Landsbankans og margt fleira.
Sagði Ármann bankana þurfa
að líða fyrir pólitískar ofsóknir
ríkisstjórnarinnar og hvatti hana
til að skapa frið um starfsemi
þeirra. - bþs
Ármann Kr. Ólafsson:
Segir bankana
vera stjórnlausa
VERÐLAUN Magnús Þór Óskars-
son bifvélavirki var í gær valinn
Skyndihjálparmaður ársins 2008.
Í ágúst síðastliðnum bjargaði hann
Hannesi Ragnarssyni sem kramd-
ist milli tveggja bíla á bílastæði
við bifreiðaskoðunina Frumherja.
Hannes var hættur að anda þegar
Magnús kom að honum og vann
þrekvirkið, eins og segir í til-
kynningu Rauða krossins. Hann
var stórslasaður á brjóstkassa,
mjaðmakúla úr liði, lungun fallin
saman og nýra í lamasessi. -jse
Skyndihjálparmaður ársins:
Björgunarafrek
bifvélavirkjans
SÁ SEM BJARGAÐ VAR OG BJARGVÆTTUR
Hannes og Magnús Þór að afhendingu
lokinni. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELM
JÓHANNA SIGURÐARDÓTTIR EIRÍKUR GUÐNASON
Bankaráðin eru að
sjálfsögðu starfandi og
varaformennirnir fúnkera þá
bara þangað til búið er að endur-
skipuleggja þetta.
STEINGRÍMUR J. SIGFÚSSON
FJÁRMÁLARÁÐHERRA
VIÐSKIPTI Baugur Group hf. fékk
veitta greiðslustöðvun í Héraðs-
dómi Reykjavíkur í gær. Var
greiðslustöðvunin veitt til fjórða
mars næstkomandi.
Í samtali við Vísi.is segist
Stefán H. Hilmarsson, fjármála-
stjóri Baugs, vera mjög ánægður
með niðurstöðuna. Nú verði farið í
að ná fram lausn með kröfuhöfum
félagsins.
Aðspurður segir Stefán það
verða að koma í ljós hvort Baugur
þurfi að óska eftir framlengingu
á greiðslustöðvuninni í byrjun
mars. - kg
Héraðsdómur Reykjavíkur:
Baugur fékk
greiðslustöðvun
LÖGREGLUMÁL Jóhannes Ottósson,
þrjátíu og þriggja ára gullsmið-
ur, fékk að kenna á þjófum sem
frömdu vopnað rán á vinnustað
hans í Kaupmannahöfn í gær. Frá
því var sagt á Vísi í gærkvöldi.
Þjófarnir tveir komust inn á skrif-
stofu fyrirtækisins, dulbúnir sem
póstburðarmenn og þegar Jóhann-
es kemur þar að til að ljósrita
gögn hleypur annar þjófurinn að
honum og skipar honum að leggj-
ast í gólfið því annars verði hann
drepinn. Við það kemur hinn þjóf-
urinn og beinir byssunni fram-
an í íslenska gullsmiðinn. Komust
þjófarnir undan með mikið þýfi.
Hann fékk eins og aðrir áfalla-
hjálp eftir þessa óskemmtilegu
reynslu. - jse
Íslenskur gullsmiður:
Varð fyrir vopn-
uðum þjófum
Auglýst eftir forstjóra FME
Starf forstjóra Fjármálaeftirlitsins (FME)
hefur verið auglýst laust til umsókn-
ar. Fram kemur að mikilvægt sé að
viðkomandi geti hafið störf sem fyrst.
Umsóknarfrestur er til 25. febrúar.
EFNAHAGSMÁL
SPURNING DAGSINS