Fréttablaðið - 12.02.2009, Blaðsíða 18

18 12. febrúar 2009 FIMMTUDAGUR
hagur heimilanna
„Verstu kaupin? Já, þú segir það. Ætli það
hafi ekki bara verið að fá sér vísakort og
önnur plastkort“ segir Helena Jónsdóttir
listamaður þegar hún er spurð að því
hver hafi verið hennar verstu kaup í
lífinu. „Ég man ekki hvenær ég fékk
mér kort fyrst, það er orðið ansi langt
síðan. Ég bara fylgdi straumnum og
keypti það sem mig vantaði og eyddi
umfram getu, enda erfitt að halda
utan um öll plöstin,“ segir Helena og
hlær. Helena telur kortin vera raun-
veruleikafirrt fyrirbæri og saknar þess
að peningar skuli ekki notaðir oftar. Í
dag hefur hún látið loka nokkrum af
kortunum en segir að vegna ferða-
laga sinna erlendis sé nauðsynlegt
að eiga að minnsta kosti eitt kort
til að borga hótelgistingu með.
„Bestu kaupin voru án efa „second hand“
upptökuvél sem ég keypti af sænskum
háskóla,“ en Helena og Þorvaldur Þor-
steins sambýlismaður hennar voru
þar við vinnu árið 2002. „Háskólinn
var að endurnýja vélarnar hjá sér
og þeir seldu mér eina fína sem
lifir enn.“
Helena segist hafa notað
vélina til að gera 13 dansmyndir,
tónlistarmyndbönd, og svo
notar hún vélina við kennslu í
Listaháskólanum og líka þegar
hún er með námskeið
erlendis. „Þessi kaup
opnuðu heiminn fyrir
mér og urðu hvatning
að því að ég fór að
gera stuttmyndir.“
NEYTANDINN: HELENA JÓNSDÓTTIR LISTAMAÐUR
Upptökuvélin opnaði heiminn
■ Forseti Alþingis reynir að vera
nýtinn en viðurkennir að hann er dug-
legri í uppvaskinu en matargerð.
„Ég reyni að nýta
matinn vel og það
geri ég til dæmis
með því að helminga
brauðin og frysta
restina,“ segir Guð-
bjartur Hannesson,
sem viðurkennir að
vera betri í uppvaskinu en matargerð.
Nú þurfi að nýta alla hluti og mælir
hann því með að fólk skiptist á hlut-
um innan fjölskyldunnar. „Til dæmis
leikföng og dót sem við ætlum
kannski að geyma fyrir barnabörnin
en hægt er að nýta strax,“ segir hann.
Gott sé að spara með því að nýta
muni sem safna ryki í geymslunni.
HÚSRÁÐIÐ
FRYSTA NÝKEYPT BRAUÐ
Útgjöldin
> Kílóverð á nautagúllasi í byrjun febrúar ár hvert
Gengishrun
íslensku krón-
unnar hefur
áhrif víða.
Erlingur fugla-
vinur skrifar:
„Bónusrúsín-
ur 500 g sem
kostuðu 119 kr.
í fyrravetur kosta núna 238 kr. Þrestirnir sem eru
í fæði hjá mér kvarta hástöfum yfir þessu. Þeir fá
núna bara hálfan skammt, sem þeir segja að sé alls
ekki nóg. Ég lofaði að athuga hvort Bónus hefði ekki
bara reiknað vitlaust og leiðréttu þetta, svo þeir
fengju aftur fullan skammt af sínum uppáhalds-
mat.“
Guðmundur Marteinsson framkvæmdarstjóri Bón-
uss útskýrir: „Það er rétt að Bónus-rúsínur kost-
uðu 119 kr. frá því fyrsta mars 2007 fram í maí 2008,
frá þeim tíma hefur margt gerst og hallað á ógæfu-
hliðna. Fyrst hráefnishækkanir vegna uppskeru-
brests og síðan veiking krónunnar. Í Bónus í dag er
því verðið 238 kr. Á næstu vikum munum við fá inn
rúsínur frá Euroshopper í 500 g pokum og það er von
mín að sú vara geti verið á 198 kr. pokinn, ef ekkert
óvænt gerist í gengismálum.“
Í febrúarmánuði hafa 74 bláar tunnur og 88
grænar tunnur verið pantaðar hjá Sorphirðu
Reykjavíkur og tengir Reykjavíkurborg það
við upplýsingamiða um breytta sorphirðu
sem sendur var til Reykvíkinga um síðustu
mánaðamót. Það sem af er mánuði hafa
svörtum tunnum fækkað um 200 í borginni.
Af sorptunnum Reykjavíkur er bláa tunn-
an ódýrust. Árgjald blárra tunna er 7.400
krónur og eru þær losaðar á þriggja vikna
fresti. Í bláu tunnurnar má setja allan pappír,
jafnt dagblöð sem sléttan pappa og karton
og eru rúmlega tvö þúsund slíkar í umferð.
Árgjaldið fyrir grænar tunnur er 8.150 krónur
og eru þær fyrir almennt sorp, en einungis
losaðar á tveggja vikna fresti. Um 2.600
slíkar tunnur er að finna í Reykjavík.
Svartar tunnur fyrir almennt rusl eru
losaðar vikulega og þarf að greiða fyrir þær
16.300 á ári.
■ Sorptunnur í Reykjavík
Fleiri vilja bláar og grænar tunnur
■ Sendið
umboðsmanni
neytenda
ábendingar eða
sparnaðarráð
á neytendur@
frettabladid.is
DR. GUNNI
neytendur@
frettabladid.is
2.000
1.900
1.800
1.700
1.600
1.500
1.400
1.300
1.200
0
2005 2006 2007 2008
1.648 kr 1.661 kr
1.502 kr
1.835 kr
Heimild: Hagstofa Íslands
ÞÚ FÆRÐ TÍMARITIN HJÁ OKKUR
Skeifan 550-4110, Smáralind 550-4140, Kringlan 550-4130, Hafnarfjörður 550-4120, Selfoss 550-4190, Vestmannaeyjar 550-4180, Egilsstaðir 550-4160, Akureyri 550-4150, Ísafjörður 550-4170
20%
A F S L ÁT T U RAF AMERÍSKUM OG ENSKUM TÍMARITUM
Nýtt kortatímabil
Leigumarkaður hefur
breyst mikið frá því efna-
hagsástandið komst í óefni.
Fréttablaðið leitaði ráða
hjá Guðbjörgu Matthías-
dóttur, lögfræðingi hjá
Húseigendafélaginu, hvað
gott væri að hafa í huga
vilji menn leita lags á þeim
markaði.
Að finna leiguíbúðir
Hægt er að finna þær á veraldar-
vefnum á slóðunum leiga.is, leigu-
listinn.is sem og á husaleiga.is. Svo
má einnig finna þær í smáauglýs-
ingum dagblaðanna.
Framboð og eftirspurn
Guðbjörg segir barist um leigj-
endur um þessar mundir. Leigu-
verð hefur lækkað um 20 prósent
frá því í haust. Þetta kann þó að
breytast, segir hún, ef fólk streym-
ir í auknum mæli úr eigin húsnæði
og á leigumarkað.
Byggingarfulltrúi
Guðbjörg mælir með því að leigu-
taki kalli á byggingarfulltrúa til að
fara yfir íbúðina áður en flutt er
inn. Það er gert til þess að kom-
ast hjá ágreiningi síðar meir. Til
dæmis ef leigusali telur ranglega
að leigutaki hafi orðið valdur að
tjóni á íbúðinni, þá getur leigutak-
inn vísað í úttekt byggingarfull-
trúa. Eins getur leigusali vísað
í slíka úttekt ef hann vill sanna
að eitthvert tjón hafi verið unnið
í búsetutíð leigutaka. Byggingar-
fulltrúar starfa á vegum sveitar-
félaganna.
Tryggingar
Leigusalar fara að sjálfsögðu
fram á tryggingar. Fjórar leiðir
eru algengastar. 1) tryggingarvíx-
ill, 2) sjálfskuldarábyrgð þriðja
manns, 3) tryggingargreiðsla
sem leigusali heldur og 4) banka-
ábyrgð.
Samningar
Mikilvægt er fyrir leigutaka að
átta sig á muninum á tímabundn-
um og ótímabundnum samning-
um. Tímabundnir samningar eru
óuppsegjanlegir nema þá ef sér-
stök forsenda fyrir slíku er til-
greind í leigusamningnum. Til
dæmis ef leigutaki setur ákvæði í
samninginn um að ef hann þurfi
að flytja utan þá megi hann segja
samningnum upp. Segi leigutak-
inn samningnum upp án þess að
slíkum forsendum sé fyrir að fara
getur leigusali gengið að trygg-
ingunni og haldið áfram að krefj-
ast mánaðargreiðslna þar til nýr
leigjandi er fundinn. Munnlegur
samningur telst ótímabundinn,
í slíkum tilfellum er sex mánaða
gagnkvæmur uppsagnarfrestur.
Að útkljá ágreining
Komi til ágreinings getur leigutaki
farið með mál sitt fyrir kærunefnd
húsaleigumála sem er á vegum
félagsmálaráðuneytisins.
jse@frettabladid.is
Barist um leigjendur
GUÐBJÖRG MATTHÍASDÓTTIR Lögfræðingur Húseigendafélagsins hvetur leigutaka til að fá byggingarfulltrúa til að gera úttekt á
íbúðinni áður en flutt er inn. FRÉTTABLAÐIÐ/VILHELMNeytendur: Bónusrúsínur hafa hækkað
Gengishrunið bitnar
á smáfuglum
SMÁFUGLARNIR FÁ BARA HÁLFAN
SKAMMT Gengishrunið hefur víða áhrif.