Tíminn - 27.07.1994, Blaðsíða 4

4
IMtdi
Mi&vikudagur 27. júlí 1994
ilmfifif
STOFNAÐUR 1 7. MARS 1 91 7
Utgáfufélag: Tímamót hf.
Ritstjóri: jón Kristjánsson
Ritstjórn og auglýsingar: Stakkholti 4, 105 Reykjavík
Inngangur frá Brautarholti.
Sími: 631600
Símbréf: 16270
Pósthólf 5210, 125 Reykjavík
Setning og umbrot: Tæknideild Tímans
Prentun: Prentsmibja
Frjálsrar fjölmiblunar hf.
Mánabaráskrift 1400 kr. m/vsk. Verb í lausasölu 125 kr. m/vsk.
Kjósum í haust!
Sú undarlega staða er komin upp í stjórnmálum á
íslandi að forsætisráðherra og utanríkisráðherra eru
ósammála um stærsta og flóknasta mál sem þjóðin
stendur gagnvart. Utanríkisráðherra hefur lýst skil-
merkilega þeirri skoðun sinni að íslendingar eigi nú
þegar að sækja um aðild að Evrópusambandinu.
Forsætisráðherra telur þetta ekki einasta óráð,
heldur þýðingarlaust vegna þess að engin aðildar-
umsókn verði tekin til umræðu fyrr en eftir
leiötogafund ríkjanna í Evrópusambandinu eftir tvö
ár. Hér er um svo mikinn ágreining að ræða að með
öllu er óskiljanlegt hvernig ríkisstjórnin hangir
saman. Tilraunir forsætisráðherra til þess að gera
lítið úr þessum skoðanamun eru máttlausar. Það
getur ekki verið munur á því sem utanríkisráðherra
segir á fundum með erlendum stjórnmálamönum
og því sem hann segir í sjónvarpi á íslandi. Ráðherra
er ráðherra allan sólarhringinn, og hvort sem hann
er í Brussel eða Borgarnesi. Tali ráðherra tungum
tveim, er hann ekki trúverðugur, hvorki heima né
erlendis.
Staðreyndin er sú að ríkisstjórnin er að gliðna í
sundur. Brottför Jóhönnu Sigurðardóttur var auð-
vitað áfall fyrir stjórnina, en hún var þó ekki þess
eðlis að það réttlætti stjórnarslit. Skoðanamunur
Jóns Baldvins og Davíðs Oddssonar í hinum marg-
slungnu Evrópumálum er hins vegar hættulegri. Þar
er um að ræða afstöðu til framtíðarstöðu íslendinga
og hvernig hagsmunum þjóðarinnar verður best
borgið í veröld mikilla breytinga.
Framundan eru mikil verkefni fyrir stjórnmála-
menn og þjóðina alla. Tryggja verður hagsæld í
þessu landi og nýtingu þeirra auðlinda sem haf og
land búa yfir. Þjóðin er flestum öðrum þjóðum á
norðurhveli jarðar háð verslun. Vöruútflutningur
okkar er fyrst og fremst fiskur, en nokkuð af
iðnaðarvöru, aðallega ál. Þjónusta við ferðamenn
gefur auknar tekjur. Nær helmingur af gjaldeyris-
tekjum þjóðarinnar fæst af fiskútflutningi. Framtíð
íslenskrar þjóðar er komin undir þeim ákvörðunum
sem teknar verða á allra næstu árum um samskipti
við aðrar þjóðir, samninga um markaði og fjár-
festingar. Tengslin við Evrópusambandið er flókið
mál sem ekki verður leyst með yfirlýsingum, heldur
með athugun á kostum og göllum og mati á því
hvað landi og þjóð kemur best. Ósamstæð ríkis-
stjórn, sem jagast um þau mál eins og unglingar á
málfundi, kemst ekki að neinni niðurstöðu. Það er
ekki einvörðungu spurning um hvað við getum
fengið, heldur miklu fremur hvað við viljum fá.
Hvar liggja hagsmunir okkar?
Fjárfestingar á liönum árum hafa oft leitt til
sorglegrar niðurstöðu. Þar verður að taka til ræki-
legrar athugunar hvernig unnt er að fá erlent
fjármagn sem áhættufé í stað lána.
Þetta eru hin stóru mál. Og sú ríkisstjóm, sem nú
situr, getur ekki leyst þau, þótt einstakir ráðherrar
hafi skilning á þessum málum. Haustkosningar
væru því besti kosturinn fyrir þjóðina — og fyrir
stjórnmálamennina, sem yrðu þá að endurskoða
stöðu sína og flokka sinna. Það þarf að endurskoða
margt og fyrst og fremst að mynda samhenta
ríkisstjórn, sem af alvöm tekst á við viðfangsefnin,
en flækir sig ekki í lýðskrumi og vandræðalegum
yfirlýsingum.
„Sumarbolan"
Hið skammvinna íslenska sum- frá þjóöinni, flokki sínum eba
ar hefur sm ahrif a mannfólkiö.
Þegar sólin skín eftir langan vet-
ur og hlýnar í veöri, kemur upp-
lyfting í sálina og sumir komast
jafnvel í annarlegt ástand. Fræg-
ir rithöfundar hafa skrifað bæk-
ur um fyrirbrigöið „sumarást",
sem yfirleitt kólnar á haustin.
Rómantíkin lifnar á sumrin, ef
hún getur lifnaö á annað borö.
Hins vegar hefur komið nýtt
hugtak inn í umræðuna hér
sem er tengt sumrinu, og spurn-
ingin er hvort hér er um veik-
indi eöa annarlegt ástand að
ræða. Hér er átt viö þegar stjórn-
málamenn fá „sumarbólu".
Þessar hugleiðingar um áhrif
sumarsins eru tilkomnar af því
að forsætisráöherra þjóbarinnar
sagði á dögunum í viötali við
fjölmiöla ab ýmsar yfirlýsingar
ráðherra í ríkisstjórn hans væru
bara „sumarbóla", sem bæri
ekki að taka alvarlega.
Þaö væri sannarlega gott ef svo
væri, en þaö kemur alltaf hroll-
ur í Garra ef einhvers konar
bólusótt er nefnd. Hún getur
verib illkynjaður sjúkdómur og
það er ekki víst að hún hverfi
meö haustinu, þegar fer að
kólna í vebri.
„Sumarbólan", sem herjar á
ríkisstjórnina, lýsir sér í ýmsum
myndum. Hún virðist herja
þannig á utanríkisráðherrann
að hann gleymir því algjörlega
erlendis ab hann þiggur umboð
ríkisstjórninni og talar í eigin
nafni eins og andinn innblæs
honum. Garri er svo hræddur
við bólusótt að hann hefur
GARRI
miklar efasemdir um að þetta
lagist með haustinu. Allt eins
getur verið að þetta ágerist.
„Sumarbólan" getur verið
smitandi. Það gæti verið ab Frið-
rik Sophusson hafi fengið snert
af henni, þegar hann fór
skyndilega að heimta erlendar
fjárfestingar í sjávarútvegi. Sig-
hvatur Björgvinsson tók undir
þetta, en hann er líklegur ab
dómi Garra til þess að vera með
sumarbólu allt áriö. Allt hans
hátterni bendir til þess.
Þannig herjar ein allsherjar
bólusótt á ríkisstjórnina. For-
sætisráöherra liggur í fundar-
gerðum frá Brussel til þess að gá
ab því hvort, eða hvað mikið,
utanríkisráðherra hafi ruglað á
fundum þar. Síðan fer hann
sjálfur þangað til þess að rugla
forustumenn Evrópusambands-
ins ennþá meira í ríminu. Jó-
hanna Sigurðardóttir fékk svo
hastarlega „sumarbólu" að hún
sagbi sig úr ríkisstjórninni og
skellti sér austur á land í rjóma-
tertuát og siglingar og skilur
ekkert í því hvað fólk hefur það
skítt eftir ráðherratíð sína í sjö
ár. A suma ráðherrana hefur
bólan þau áhrif að það heyrist
ekkert í þeim, t.d. umhverfisráð-
herra sem hefur ekki látið orð
frá sér fara í fjölmiðlum í allt
sumar.
Ekki veit Garri hvort það er fyr-
ir áhrif „sumarbólunnar", að
fréttir birtust nú í byrjun vik-
unnar í einu vikublaðanna um
að utanríkisráðherra hefði ætlað
að stökkva upp á borð og brotið
á sér hnéskelina. Ekki fylgdi
fréttinni hvort þetta var á ríkis-
stjórnarfundi, eða hvert tilefnið
var. Kannski hefur Jón Baldvin
verið að líkja eftir Hermanni
Jónassyni, en hann lék þab
stundum í góðum hópi aö
hoppa jafnfætis upp á borð og
tókst þaö, enda íþróttamaður
góbur.
Nú bíða menn hins vegar
spenntir eftir því hvort „sumar-
bólan" hjaðar, eða hvort grefur í
henni þannig að stinga þurfi á
henni með kosningum. Garri
Verktakinn á Reyni leysir vandann
Þab var austur í Kóreu fyrir margt
löngu að fram fór keppni milli Is-
lendinga og Svía um hvor þjóðin
ætti að fá ab halda handbolta-
mót árið 1992. Svíar sigmbu, en í
sárabætur fengu íslendingar vil-
yrði um að fá að halda bolta-
keppnina 1995 að uppfylltum
einföldum skilyrðum, svo sem
eins og að geta boðib upp á full-
nægjandi aðstöðu til að hýsa
lokakeppnina.
Niburstaðan var túlkuð sem
einstakur íslenskur sigur og
íþróttaforkólfar og legátar þeirra
á fjölmiðlunum komu því til
skila ab heimurinn stæði á önd-
inni af spenningi yfir því að
handboltakeppni skyldi haldin á
Islandi. Orðstír þjóðarinnar barst
um heiminn, sem bíður óþreyju-
fullur eftir keppninni sem á ab
færa hundmð milljóna í þjóðar-
búið samkvæmt útreikningum
þeirra sem ætla að halda keppn-
ina, en hafa ekki getu til að
leggja henni til nauðsynlegt fjár-
magn.
Vangaveltur án enda
Síöan handboltahreyfingin
hreppti hnossib í Kóreu er búið
að bollaleggja mikið um hús yfir
úrslitaleik keppninnar og glæstar
skýjaborgir verið reistar í fleiri
sveitarfélögum.
Húsbyggingasaga handbolta-
hallarinnar er efni í mikiö lista-
verk, eins og söguna „Ferbin sem
aldrei var farin" sem Sigurbur
Nordal setti saman og er með
merkari bókmenntaverkum. En
kannski enginn nenni ab búa til
vandaba skáldsögu úr efni eins
og handboltahöllinni sem aldrei
var reist.
Þann tíma, sem vangavelturnar
um handboltahúsið hafa stabið
yfir, er búib ab leggja milljarða í
íþróttamannvirki hér og hvar,
t.d. á Þingeyri, Reykjavík og í
Kópavogi. En engin niðurstæða
fæst um hvort reisa eigi einnota
handboltahöll eða fjölnota
íþróttahús yfir úrslitakeppnina í
handboltanum, þótt verktaki sé
búinn ab taka ab sér miðasöluna
á heimsmeistarakeppnina á ís-
landi. En það er aukaatriði, því
ekki er nauðsynlegt að prenta
adressu keppninnar á aðgöngu-
miðana, sem brátt verður farið
að selja.
Börn, sem koma undir um versl-
unarmannahelgina, fæðast um
það bil sem handboltakeppnin
Á víbavangi
mikla á ab fara fram á ættlandi
þeirra. Samt liggur ekkert fyrir
um hvar og hvernig keppnishús,
sem tekur átta þúsund áhorfend-
ur, á að rísa.
Lausnin
Ábyrgöarmenn boltaleikja
blaðra eins og álfar út úr hól um
væntanlega keppni og láta sér
aldrei detta annað í hug en ab
skýjaborg þeirra líkamnist með
yfirnáttúrlegum hætti í fyllingu
tímans. Þeir trúa á stjórnmála-
menn og opinber framlög og
treysta þvl sem endranær ab
landsfeður og borgarmæður
greibi skemmtanir þeirra og tóm-
stundagaman af skattpeningum.
Byggingasaga keppnishússins er
með þeim hætti að enginn, sem
komið hefur þar nærri, hefur
sagt orð af viti eða staðið vib
nein þau fyrirheit sem bryddað
er upp á. Teikningar, fmmsamd-
ar og stolnar, em kynntar. Brjál-
uðum kostnaðaráætlunum
slengt fram og byggingartími
áætlaður eftir hentugleikum.
Ríki og sveitarfélög kasta illa
gmnduðum loforðum um fram-
lög til hússins sem aldrei rís á
milli sín, og þrýstihópar sýna og
sanna ab nóg sé til af peningum
hjá þeim opinbem og ab svaka-
legur gróði verði af íþróttahöll-
inni sem grunnmúmb er í hugar-
heimi þeirra, en er annars hvergi
til, ekki einu sinni á teikniborði.
íþróttahöllin mikla hefur verið
ab velkjast um í nokkur ár án
þess að nokkur sála hafi tekið
ákvörðun um að borga hana og
forystusauðir handboltakeppni
rausa stöbugt um að þeir trúi
ekki ööm en að einhver byggi yf-
ir þá heimsmeistarahús sem tek-
ur átta þúsund áhorfendur í sæti.
Óskhyggjan og ruglið er komib
á það stig aö einhver hlýtur ab
fara að blása vitleysuna af. En
hver þessi „einhver" er liggur
ekki í augum uppi, fremur en
hverjir bera ábyrgð á lönguvit-
leysunni.
En sé það enn alvara að byggja
höllina glæsilegu, gætu menn
reynt ab leita til kirkjusmibsins á
Reyni. Hann reyndist vel þegar
allt var komið í óefni og ekki
byrjað að reisa byggingu um þaö
bil sem henni átti ab vera lokib.
OÓ