Tíminn - 20.05.1995, Blaðsíða 7

Laugardagur 20. maí 1995
7
„Skógurinn og vi&" er yfirskrift
sýningar á íslenskum vi&i og vi&-
arvinnslu, sem Skógrækt ríkisins
efnir til í Perlunni nú um helg-
ina. Jafnframt ver&a þá skógar-
dagar í Öskjuhlíöinni, en í gær
var efnt til fundar í Perlunni um
íslenska vi&arframlei&slu og
vinnslu. Me&al þeirra sem þar
höf&u framsögu var Jón Loftsson
skógræktarstjóri.
í samtali viö Tímann sagöi Jón að
íslensk skógrækt stæði nú á þeim
tímamótum að taka þyrfti ákvarð-
anir um hvernig nýta skyldi þann
trjávið sem til félli hér á landi, en
hann væri að aukast til mikilla
muna með hverju árinu sem liði.
„Þetta eru skógarnir sem menn
byrjuðu að rækta upp úr 1950. Þá
hófst skógrækt fyrir alvöru og síðan
hafa menn verið að keppast við að
planta og friða, með þeim árangri
að nú stöndum við frammi fyrir 10-
15 metra háum trjám, sem eru orð-
in að grisjunarviði og menn verða
að fara að nýta. Þetta gerist mjög
hratt og á sér stað víða um landið.
Framan af var nokkuð um að menn
skorti tæki til vinnslunnar, en slík
tæki eru nú til þar sem á þarf að
halda og það er mikill áhugi á því
víða um landið að nýta þetta efni,"
segir Jón Loftsson.
„íslendingar eru ekki bundnir af
hefðum hvað nýtingu á viði varöar.
Menn fara því sínar eigin leiðir og
nota þetta t.d. í ýmsa hágæðavöru.
Þarf aö grisja á Vesturlandi
Grisjunarviður er til dæmis not-
aður talsvert í parket og þiljur, en
það er fyrst og fremst lerkið sem
haft er til þeirra nota. Stærstu skóg-
arnir eru fyrir austan og þaðan hef-
ur efnið einkum komið til þessa, en
nú hafa skógar farib stækkandi víða
um landiö. Á Vesturlandi þurfum
við til að mynda að fara í mjög
mikla grisjun á næstunni og þar
fellur til mikið efni sem þarf að
nýta."
Jón Loftsson segir að íslenska
birkið henti fyrst og fremst í út-
skurð og rennismíði, þar sem það sé
svo kræklótt að ekki sé einfalt ab
fletta því í planka og borb.
„Þó hefur þetta verið gert í litlum
mæli með allra besta viðinn. Birkið
er seinvaxið, en þab á ekki við um
lerki og greni. Það er komið í ljós að
viðarvöxtur hér er síst minni en í
Skandinavíu."
Skógræktarstjórinn leggur
áherslu á að íslendingar hafi sitt
eigið lag á viðarvinnslu og gefist
það vel.
„Þab er fyrst og fremst grisjunar-
viðurinn sem menn eru ab nýta.
Þetta er ungur viöur sem er ekki bú-
inn að ná stöðugleika, en menn
hafa leyst það á ýmsan hátt, til
dæmis með því að búa til límtré.
Molta — lífrcerw jarbvegsbœtir frá Sorpu gefinn höfuöborgarbúum í
kynningarskyni:
Garðaúrgangur frá
í fyrra fær nýtt líf
Sorpa bý&ur höfu&borgarbúum
a& kynnast nýrri afurb þessa
dagana — Moltu, en svo kallast
lífrænn jar&vegsbætir, sem or&-
inn er til úr garöaúrgangi frá
sí&asta sumri, meö íblöndu&u
hrossata&i. Úrganginum hefur
veriö breytt í næringarríka
gar&amoltu, sem hentar vel í
blómabeö, á grasflatir og sem
næring vi& trjárækt og mat-
jurtarækt.
Á Sorpustöðvunum vítt og
breitt um höfuðborgarsvæðið er
fólki gefinn kostur á ókeypis sýn-
ishorni af Moltu, menn fá 70 lítra
af jarövegsbætinum ef þeir koma
með ílát meö sér á stöövarnar. Til-
boöiö stendur til 28. maí.
„Þetta er rétt eins og meö fíkl-
ana, við gefum fyrst og seljum
seinna. Munurinn er bara sá að
fíknin í Moltuna er af hinu góba,"
sagði Ögmundur Einarsson, for-
stjóri Sorpu. Hann sag&i að afar
líflegt væri á gámastöðvunum
þessa dagana og mikil stemmning
í kringum moltugjafirnar.
Oröið molta er samið af Haf-
steini Hafliðasyni garðyrkju-
manni, nýyrbi byggt á gamalli og
góðri íslenskri sögn, að moltna,
sem þýðir ab verða meyr, rotna,
leysast í sundur. Er oröið þekkt í
vestfirsku máli og sést það fyrst í
rituðum heimildum hjá Ólafi Ól-
avíusi í dönsku riti um jarðepla-
rækt. ■
Þaö er mikil stemmning á gáma-
stöövum Sorpu þessa dagana, en
þar er nú útdeilt gjöfum sem eiga
aö hressa upp á garöagróöurinn,
menn fá 70 lítra af Moltu. Á sama
tíma eru menn aö skila frá sér
garöaúrgangi á stöövarnar, og
hann mun veröa seldur sem jarö-
vegsbœtir á nœsta sumri.
Frá sýningunni í Perlunni.
Jón Loftsson skógrœktarstjóri:
Tímamynd C S
Nyt j askógurinn vex
ört víöa um landið
markaði meb íslenskan viö. Þá sýn-
ist mönnum aö einhver aðili, al-
vöruverslun á borð vib Byko, þurfi
að hafa þetta efni til sölu, þannig ab
auðvelt sé að nálgast það."
í tengslum við viðarvinnslusýn-
inguna í Perlunni verða „Skógar-
dagar í Öskjuhlíð" um þessa helgi,
en þar stendur Skógræktarfélag
Reykjavíkur fyrir gönguferðum,
söguminjaferöum, fuglaskoðun og
ævintýraferðum sem sérstaklega
eru ætlaðar börnum.
Þetta er í fyrsta sinn sem hér er
efnt til sýningar á íslenskum viði
eingöngu, segir í kynningu frá
Skógræktinni. Fyrir utan Perluna
verbur sýnd grófvinnsla, svo sem
fletting á bolviði, viðarkurlun,
stauragerð og afberking. Innandyra
munu handverksfólk og iðnfyrir-
tæki sýna vinnu sína og fram-
leiðslu. Val á þátttakendum var
miðað við þab ab framleiðslan væri
sem fjölbreyttust og er þar bæbi um
að ræða nýja og gamla framleiðslu.
Ýmis fyrirtæki og félagasamtök,
sem vinna ab skógrækt og vinnslu
á trjáviði, taka þátt í sýningunni,
kynna starfsemi sína og veita
upplýsingar og rábgjöf á þessu
sviöi. ■
jón Loftsson.
Með því ab líma vibinn saman er
spennunni náð úr honum, þannig
að límtréð er efni sem er mjög
traust.. Þannig hafa menn verið að
nýta timbur úr ungum lerkiskógi
með því að búa til límtré. Þetta dett-
ur engum í hug að gera nema ís-
lendingum. Þeir gera þetta og gera
þaö vel."
Þarf aö bjóöa viöinn víöar
Þegar Jón Loftsson skógræktar-
stjóri er spurður að því hvert þeir
geti snúið sér sem leggja áherslu á
ab nota íslenskt efni eftir því sem
hægt er, segir hann:
„Þetta er einmitt sá hluti starfsins
sem hefur verið dálítið vanþróabur.
Það hafa bara verið skógarverbirnir
sem selja þetta efni, en nú eru þeir
sem standa að viðarvinnslusýning-
unni ásamt okkur að tala um þaö í
alvöru að það þurfi að koma á fót