Tíminn - 20.05.1995, Side 13

Laugardagur 20. maí 1995
wpwwww
13
Bæði kynin fara halloka
fá skammir jafnt og þétt, dg fá
meö öðrum orðum að vera strák-
ar án þess að konurnar sem eru
leikskólakennarar leggi þá í „ein-
elti" fyrir það.
í annan stað er allt skipulag
starfseminnar miðað við bæði
kynin. Dagskráin er einföld og
henni er fylgt af nákvæmni.
Reglur eru afdráttarlausar og
telpur og drengir fá stuðning við
það að spjara sig við margvíslegar
aðstæður — án klisjukenndra
viðbragða og framkomu.
Dæmigerð hefðbundin leik-
föng eru fjarlægð. Það er engin
þörf á því að hefja þjálfun telpna
í mömmuleik þegar við tveggja
ára aldur, enda fara þær áreiðan-
lega ekki á mis við húsverkin
þegar þar að kemur.
Sömu leið hafa bílarnir, járn-
brautirnar og stríðsleikföngin far-
ið, svo og reiðhjólin. Þau hent-
uðu svo vel til að hjóla yfir stelp-
urnar. Sama er að segja um bolta-
netið og annað sem tengist
ímynd hins stóra og sterka karl-
manns.
Reyndar höfum við í sjálfu sér
ekkert á móti þessum hefð-
bundnu leikföngum, en leikskóli
á ekki að láta í té það sama og
heimilið veitir börnunum og
flest bamaherbergi eru troðfull af
bílum, skjaldbökum, pleimó, bar-
bídóti og guð má vita hverju.
/ þriðja lagi beitum við uppeld-
isaðferðum sem miðast við
drengi og telpur í senn, þannig
að uppeldisstarfið er að mestu
leyti fólgið í félagslegri þjálfun,
þ.e. því að hjálpa börnunum að
temja sér hreinskilni, kurteisi og
tillitssemi í samskiptum og um-
gengni.
Sjálfsmyndin
Þegar börnin lýsa sjálfum sér
með því að teikna sjálfsmyndir,
koma þessi einkenni oftast fyrir
hjá drengjunum: Sterkur, stór,
hraustur, snöggur, hávær. Telpur
nefna oftast: Dugleg, falleg, góð,
hjálpsöm, stillt.
Séu þessar lýsingar síðan túlk-
aðar, kemur í ljós að hér er ekk-
ert nýstárlegt á ferð. Drengirnir
eru að þroska með sér einstak-
lingsvitund og borginmannlegt
fas. „Ég sjálfur" er það sem þeir
leggja til grundvallar hugsun
sinni. Hjá telpunum verða
„kvenleg" persónueinkenni og
félagsvitund ofan á. Grunnþáttur
hugsunarinnar er „við". Þær eru
hlédrægar og hafa sig helst í
frammi í fámenni.
Berlínarmúrinn er úr sögunni,
en kynin eru enn, í austri og
vestri, aöskilin af háum múr.
Hvaöa afleiöingar hefur það í
raun og veru?
Tvær hlibar
lundernis
Jákvæðir eiginleikar í fari
drengja eru þessir helstir: Sjálf-
stæði, styrkur, frumkvæði, ein-
beitni.
í fari telpna eru þeir aftur á
móti: Samstarfsvilji, innlifun
(þ.e. hæfni til að setja sig í spor
náungans), umhyggja, sveigjan-
leiki.
Þar höfum við vandamál kynj-
anna í hnotskurn. Fái hvort um
sig abeins að þroska „annan
helminginn af sér", er hætt vib
að neikvæðar hliðar eiginleik-
anna komi fram. Hjá drengjum
ber þá einkum á ágengni, ofbeld-
ishneigð, tillitsleysi, andúb á
vanmætti og yfirráðagirni, en
telpum hættir þá t.d. til drottn-
unargirni, afskiptasemi, auð-
sveipni og sjálfshaturs.
Til að vinna gegn niðurrifsþátt-
um í skapgerðinni þarf að koma
til nokkuð sem kalla má „styrkj-
andi starf", sem felst í því að efla
kynin sérstaklega á þeim sviðum
þar sem þau eru veik fyrir og ör-
yggislaus. Það merkir m.ö.o. að
allir þarfnist þess að rækta með
sér þá eiginleika sem stuðla að
sjálfstæbi — telpur þó í ríkari
mæli en drengir. Allir þurfa líka á
félagsþjálfun að halda — en
drengir þarfnast aukaskammts af
henni.
Þeir læra nærgætni
Sú þjálfun sem miðar að því að
gera telpur sjálfstæðari felst m.a.
í því að efla hugrekki þeirra,
sjálfstraust og bjartsýni, en
drengirnir á Hjalla fá sérstaka
leiðsögn í því ab láta í ljós til-
finningar.
Þar sem engar telpur eru við-
staddar láta þeir t.d. eftir sér að
taka ábyrgb á litlu strákunum og
hjálpa þeim. Þeir fá þjálfun í því
aö hugga vini sína þegar eitthvaö
bjátar á, um leið og áhersla er
lögb á að þeir temji sér bjartsýni í
hugsun.
Hvað félagsþroska varðar er
það þó hegðunin sem er öðru
mikilvægari. Á Hjalla merkir
hegðun það sama og hæfni til að
spjara sig við mismunandi ab-
stæöur. Sá sem spjarar sig hefur
stjórn á lífi sínu, og það að hafa
stjórn á lífi sínu, hefur frelsi í för
með sér.
Drengir þurfa aö læra að hegða
sér!
Mestallan daginn mega þeir
hafa eins hátt og þeir vilja og
ærslast eins og þeim sýnist. Þá er
þaö ekki á kostnað annarra.
Síðan er komið ab samveru-
stund, þar sem drengir og telpur
koma saman, og þá er félagslegt
atferli óhjákvæmilegt. Drengirnir
mínir eru háværir og ærslafullir,
en þeir eiga það líka til að hafa
lágt og vera afar stilltir. Þeir vita
ab þeir eru að þjálfa sig í góöri
framkomu og þeir vita líka að
eigi þeir að ná því að verða stórir,
sterkir og hraustir menn, þá
verba þeir að kunna að hegba sér
án þess að nota hnefana.
Hegöun þarf aö þjálfa
eins og allt annaö
Þjálfunin beinist aö öllum
þeim smáatriðum sem smám
saman gera drengi að kurteisum
prúðmennum. Drengirnir mínir
fá t.d. þjálfun í því að ganga í
röð. Þeir læra hvernig á að fara
að því að skipta hlutunum á
milli sín af sanngirni (millimetra-
lýðræöi) og einnig aö setja yfir-
ráðasvæði sínu í sameiginlegum
tímum skýr mörk þannig aö
hvorki komi til átaka né sam-
keppni. Þeir læra að hlýða fyrir-
mælum kennarans og keppast
um að vera sem fljótastir að
bregðast við.
Þeir fá þjálfun í því að bera
virbingu fyrir kennaranum og
vita því upp á hár að það kostar
ekkert röfl að hlýða ekki eins og
skot, heldur fá þeir bara gula
spjaldiö og þurfa að bíða í tvær
mínútur. Refsingin er því ekki
auðmýkjandi, heldur aðeins
merki um að maður hafi verið
óheppinn, líkt og Michael Jordan
í leiknum í sjónvarpinu.
Drengirnir mínir eru ánægöir
með hegöun sína og stoltir af
henni. Einu sinni fóru þeir aö
segja mér frá „æsku landsins"
sem gengur af göflunum — brýt-
ur rúbur, kveikir í sumarbústöð-
um, brennir þá til grunna og
drepur ketti — og kallar þannig
yfir sig almenna fyrirlitningu.
Þeir voru „sjokkeraðir".
„Geturðu kannski komið meö
þá að Hjalla og kennt þeim að
hegða sér?" spurði einn. Annar
andvarpaði og sagði: „Þeir eru
því miður orðnir of gamlir." Sá
þriðji kom meö framtíðarglæt-
una: „En þetta verður ekki svona
þegar við erum orðnir stórir, af
því að við erum búnir að þjálfa
svo mikib og erum svo góðir í því
aö hegða okkur vel. Við getum
talab saman, hjálpast ab og verið
vinir."
Texti: Áslaug Ragnars
Allt í sumorbústQðinn
svo dvölin verði sem ánœgjulegust
Keramik eldavél
Breidd 40 sm
Verð frá 39,900,-
Hitakútar úr ryðfrfu stáii
að innan 15-300 Itr.
Hagstætt verð
Severin ofn
2 hellur,
grill, bökun
Verö frá 19,900,-
Brauðbökunarvél
Einföld í notkun
Verð 25.900
Severin hellur
Helluborð með
1 og 2 hellum
Ljúfmetisofn
frá Severin
Brauðrist og grill
Verð frá 4650,- 1 hella
Verð frá 7790, -2 hellur
Verð frá 8,900,-
Olíufylltir rafmagnsofnar
í öllum stærðum
Hagstætt verð
Rafmagnsþilofnar í öllum Einar Farestveit
Stærðum Borgartúni 28
Vandaðir ofnar Sínii 562 2900-562 2901