Tíminn - 20.05.1995, Blaðsíða 12

12
Laugardagur 20. maí 1995
«...
FYRIR GARÐA
OG SUMARHÚS
Girðingarefni • Þakefni
Grasfræ • Aburður • Garðáhöld
MR búðin • Laugavegi 164
Símar: 551 1125 • 552 4355 • Fax: 581 4450
ÞAÐ ER MÁL MANNA, sem héöan fóru á norrcenu karlaráöstefnuna í Stokkhólmi, aö eitt af
því sem þar vakti hvaö mesta athygli hafi veriö erindi Margrétar Pálu Ólafsdóttur leik-
skólastjóra. Erindiö var um þaö hvernig rótgrónar uppeldisvenjur eiga þátt í því aö viö-
halda misrétti kynjanna og hvernig markvisst er unniö gegn því á leikskólanum Hjalla í
Hafnarfiröi. Kenningar þcer sem Margrét Pála setur fram stangast aö ýmsu leyti á viö þœr al-
mennu uppeldisaöferöir sem komiö hafa í kjölfar jafnréttisumrœöu síöari ára og gera ráö fyrir aö
allar stelpur og allir strákar hafí alltafallt þaö sama fyrir stafni. Vinnubrögöin á Hjalla eru ekki í
samrcemi viö eitthvert tiltekiö frceöilegt kenningakerfí. Þau grundvallast reyndar á niöurstööum
viöurkenndra rannsókna, en eru jafnframt árangur þeirrar reynslu sem fyrir liggur eftir sex ára
starf. Erindi Margrétar Pálu á karlaráöstefnunni er hér endursagt í meginatriöum.
2.050.000
Amitsubishi
L200 4x4
STERKUR OG
STÆÐILEGUR
MITSUBISHI L 200 ER STERKBYGGÐUR BÍLL,
MEÐ MARGREYNDUM OG VIÐURKENNDUM ALDRIFSBÚNAÐI. HANN ER
KRAFTMIKILL, EINKAR ÞÆGILEGUR OG EINSTAKLEGA RÚMGÓÐUR. í HONUM
SAMEINAST MÝKT OG MIKIÐ BURÐARÞOL, SEM GERIR HANN JAFNVÍGAN Á
VEGUM EÐA VEGLEYSUM. L 200 ER ÞVÍ GÓÐUR KOSTUR HVORT SEM HANN ER
ÆTLAÐUR TIL ALMENNRA NOTA EÐA SEM VINNUÞJARKUR.
L 200 4X4 KOSTAR
X
MITSUBISHI
MOTORS
TILBÚINN Á GÖTUNA!
HEKLA
- //'//e///(r /ca'//
Laugavegi
simi
170
174
569
5500
Skólarannsóknir sýna að 75-
80% þess sem í boði er í skólum
og leikskólum komi í hlut
drengja. Þeir fá bróðurpart at-
hyglinnar og bróöurpartinn af
rými, fræðslu og hvatningu.
Staðreynd þessi hefur verið talin
drengjum til tekna, þannig að
strákarnir vinni en aumingja
stelpurnar tapi.
Þetta er fásinna. Bæði kynin
fara halloka með þessu móti, að-
eins á mismunandi sviðum. Þá
fyrst er almennur skilningur
vaknar á því að þetta ógni báð-
um kynjum er von um breyting-
ar.
Það er kunnara en frá þurfi að
segja í hverju tap telpnanna ligg-
ur, en tap drengjanna felst í
skertri siöferðiskennd. Með því
að hafa of mikið svigrúm á
kostnað telpnanna er verið aö
brjóta þá niður siðferðilega.
Þannig verður þeim tamt að sýna
tillitsleysi og virða ekki eðlileg
mörk. Þannig er drengjum inn-
rætt að þeir séu mjög mikilvægir
— en um leið alveg ómögulegir.
Einokun
Telpur leyfa sér ekki — eða
þora ekki — að nálgast þau svið
sem einokuð hafa verið af
drengjum og þeir leyfa sér ekki
að takast á við þau verkefni sem
telpur hafa einokað. Á meðan
bæði kynin eru á sama staö á
sama tíma fá drengir og telpur
einungis þjálfun í þeim hlutverk-
um, viðfangsefnum og verkum
sem þau hafa þegar á valdi sínu.
Með þessu móti er viðhaldið því
gamla mynstri sem skipting kyn-
hlutverka grundvallast á, um leið
og það er fest enn frekar í sessi.
Mismunandi vib-
brögb og atferli
Ég er hætt að spyrja hvernig
geti staðið á þessu. Mér nægir að
vita að þetta er staðreynd. Dæmi-
gerð telpa á sér dæmigerð „kven-
leg" vandamál. Hún lætur fara
lítið fyrir sér, hún er hrædd, hún
er hlýðin. Dæmigerður drengur á
sér dæmigerð „karlmennsku-
vandamál". Hann tekur ekki tillit
til annarra, hann er óstýrilátur
og honum er laus höndin. Hann
virðir ekki mörk.
Hvernig á þá að fara að því aö
sinna báðum kynjum samtímis?
Réttlát skilyrði
Á Hjalla er markmiðið að búa
báðum kynjum aðstæður sem
mótast af réttlæti. Fylgt er þrem-
ur meginreglum í því efni.
/ fyrsta lagi eru drengir og telp-
ur aðskilin þannig að leikskólan-
um er skipt í tvennt og hvort kyn
fær sinn helming rýmisins til
umráða. Þannig fæst leiðrétting á
hefðbundnum „bróðurparti" og
„systurparti". Drengirnir fá þann-
ig að vinna og leika sér á sínum
eigin forsendum — viðhafa allan
þann gauragang sem þeim sýnist
án þess ab þab verði á kostnað
telpnanna. Þeir geta lagt rækt vi’1'
„karlmennskuþáttinn" án F