Réttur - 01.10.1970, Síða 17

Bauer-bræðrum og fylgismönnum þeirra. Þessir
herramenn prédikuöu gagnrýni, sem hafin væri yfir
sérhvern veruleika, yfir flokka og stjórnmál, en
hafnaði allri hagnýtri virkni og léti sér nægja að
athuga umheiminn og atburði þá sem þar eiga sér
stað á „gagnrýninn" hátt. Bauer-herrarnir felldu
úrskurð sinn yfir öreigastéttinni ofanfrá rétt einsog
hún væri gagnrýnislaus múgur. Marx og Engels
lögðust eindregið gegn þessari fáránlegu og háska-
legu stefnu. I stað athugana krefjast þeir baráttu
fyrir betra þjóðskipulagi í nafni hins sannmannlega
persónuleika, verkamannsins sem er fótum troðinn
af valdstéttunum og ríkinu. Þeir eygja að sjálfsögðu
i öreigastéttinni það afl sem er fært um og hefur
áhuga á að heyja þessa baráttu. Áður en „Heilaga
fjölskyldan" kom út hafði Engels þegar birt „Drög"
sín „að gagnrýni á þjóðhagfræði" I hinum „Þýzk-
frönsku árbókum" sem Marx og Ruge gáfu út. Þar
fjallaði hann frá sjónarmiði sósialista um helztu
grundvallaratriði efnahagsskipanar nútímans sem
óhjákvæmilega leiða af yfirdrottnun einkaeignarinn-
ar. Eflaust áttu kynnin við Engels sinn þátt I þvi að
Marx ákvað að fást við pólitisku hagfræðina, þau
vísindi þar sem verk hans síðan hafa valdið sann-
kallaðri umbyltingu.
Frá 1945 til 1847 var Engels i París og Brússel
þar sem hann tengdi vísindanám sitt hagnýtu starfi
meðal þýzkættaðra verkamanna í báðum þessum
borgum. Engels og Marx tóku upp samband við
hið leynilega þýzka „Kommúnistabandalag" sem
fól þeim að setja fram grundvallaratriði þess sósial-
isma sem þeir höfðu mótað. Þannig varð til hið
fræga „Kommúnistaávarp" Marx og Engels. Það
birtist 1848. Þessi litli bæklingur vegur á við heila
doðranta: allt til dagsins I dag heillar andi þess og
hrífur með sér hvern félagsbundinn og stríðandi
öreiga hins siðmenntaða heims.
Byltingin 1848 sem brauzt út í Frakklandi en
breiddist síðan út til annarra landa Vesturevrópu
varð til þess að Marx og Engels sneru heim á ný. I
Rínar-Prússlandi stýrðu þeir hinum lýðræðissinnuðu
..Nýju Rínartíðindum'' sem gefin voru út í Köln. Þeir
vinirnir voru lífið og sálin I öllum byltingar- og lýð-
ræðissinnuðum hræringum i Rínar-Prússlandi. Til
hinstu stundar vörðu þeir málstað alþýðunnar og
frelsisins gegn afturhaldsöflunum. Sem kunnugt
er urðu hin síðarnefndu yfirsterkari. „Nýju Rinar-
tíðindum" voru bönnuð og Marx, sem hafði glatað
prússneska borgararéttinum í útlegðinni, var vísað
úr landi; en Engels tók þátt í hinni vopnuðu alþýðu-
Engels 1879.
uppreisn, barðist í þrem bardögum fyrir frelsið og
flúði eftir ósigur uppreisnarmanna um Sviss til
Lundúna.
VÍSINDl SÓSÍALISMANS
OG VINÁTTAN MIKLA
Marx settist einnig að í Lundúnum. Engels gerðist
brátt skrifstofumaður á ný og síðar hluthafi I verzl-
unarfyrirtæki því I Manchester þar sem hann hafði
starfað þegar á fimmta áratugnum. Til 1870 bjó
hann i Manchester en Marx i Lundúnum. Það kom
þó ekki í veg fyrir að þeir ættu mjög fjörleg sam-
skipti á sviði andans: þeir skiptust á bréfum nærri
daglega. I þessum bréfaskiptum skiptust þeir vin-
irnlr á skoðunum og þekkingu og störfuðu saman
153
L