Réttur - 01.10.1970, Blaðsíða 39

ans órjúfandi böndum. I því sýndi sig marxistískur
þroski hans „múginn vorn að máttkva, stækka"
eins og Stephan G. Stephansson kvað. Og það
voru ekki aðeins skáldin og menntamennirnir, sem
skipuðu sér um flokkinn í krafti þessara eiginleika
hans. Það sem úrslitum réði var að Kommúnista-
flokknum tókst að ala upp það mannval í verklýðs-
samtökunum, sem — með fæturna á jörðinni, hug-
sjónina í hjartanu og hugsun sína þjálfaða í vis-
indum verkalýðsins, marxismanum, — tókst að leiða
vígreifan verkalýð gegnum þrengingar kreppuár-
anna, umbrotatíma þjóðstjórnarinnar fram til sig-
ursins 1942. Að þessu mannvali og uppeldi þess og
þeirra, er samfylktu því, er mest reið á, hefur is-
lenzk verklýðshreyfing búið um áratugi siðan, með-
an lif og þróttur þeirra einstaklinga entist. Það er
ekki að ástæðulausu, að þeir sem nú eru smátt
og smátt að taka við og skilja baráttuna, líta til
þessara brautryðjenda með lotningu.
ÞJÓÐFRELSISBARÁTTA
Kommúnistaflokkur íslands varð fyrstur til þess,
islenzkra stjórnmálaflokka, að skilgreina tök enska
imperialismans á Islandi í riti sínu til þjóðarinnar
1930: „Hvað vili K.F.I.". Jafnhliða þvi sem flokkur-
inn tók ákveðnastur allra flokkanna, algeran skiln-
að við Dani 1943 og stofnun lýðveldis á stefnuskrá
sína, sýndi hann fram á arðrán og yfirdrottnun
enska auðvaldsins á Islandi, sem „stjórn hinna
vinnandi stétta" fékk að kenna á 1934 i skilyrðum
Hambros banka. Og Jóhannes úr Kötlum gerði
sjálfstæðisbaráttuna gegn þessum nýja drottnara
(„Bretans pund er lands vors leynistjórn") að
höfuðefni hins mikla kvæðis „Frelsi", öndvegis-
kvæðis hinna nýju Rauðu penna 1935. Það var
asestum táknrænt fyrir yfirtöku flokksins á hinni
Þjóðlegu arfleifð sjálfstæðisbaráttunnar, er frú
Theodora Thoroddsen gaf flokknum nafnið á hinu
9amla skelegga málgagni manns sins Skúla „Þjóð-
viljanum" og blaðið hóf göngu sína á fimmtugsaf-
mæli gamla Þjóðviljans.
En brátt tók nýr erlendur óvinur að teygja sína
„brúnu hönd" til lands vors. Og Kommúnistaflokk-
urinn varaði við hættunni af hinum nýja þýzka
imperialisma, nazismanum og skoraði á þjóðina
að sameinast til verndar lýðræði og sjálfstæði
landsins gegn þýzku fasistahættunni. Og það var
engin tilviljun að sigur flokksins 1937 vannst í tákni
þeirrar baráttu.
Kommúnistaflokkurinn tileinkaði sér það, sem
síðan hefur erfzt til annarra, að kunna að sameina
frelsisbaráttu alþýðunnar, sjálfa stéttarbaráttu
verkalýðsins, og sjálfstæðisbaráttu þjóðarinnar út
á við, sem eðlilega beindist i hvert skipti fyrst og
fremst gegn þvi erlenda valdi, sem mestur háski
þá stafar af.
Táknrænt fyrir baráttu flokksins fyrir sjálfstæði
Islands gegn áhrifum brezku og þýzku yfirdrottn-
unarstefnunnar var t.d. þessi kafli i ávarpi 3. þings
K.F.I. í nóv. 1935 til íslenzkrar alþýðu:
„Nú, þegar sú hætta vofir yfir islenzku þjóðinni,
að hún glati sjálfstæði sinu, ef ekki verður tekið
fram fyrir hendur hinnar drottnandi auðvaldsklíku,
minnir Kommúnistaflokkur islands alla hina starf-
andi þjóð á þá frelsisbaráttu, sem islenzka þjóðin
hefur háð gegn erlendu kúgunarvaldi öldum saman,
á baráttuna á 15. öld gegn enskum og þýzkum
yfirgangi, á baráttuna allt frá Jóni Arasyni til Jóns
Sigurðssonar og Skúla Thoroddsen gegn kúgun og
áþján danska auðvaldsins. Minnug þeirra fórna, sem
færðar hafa verið i þessari frelsisbaráttu, mun ís-
lenzka þjóðin brennimerkja þá menn, sem nú reka
erindi erlends auðvalds hér, sem varga i véum,
sem landráðamenn við íslenzku þjóðina, hvernig
sem þeir skýla sér undir þjóðernis- og sjálfstæðis-
grimu. I trúnni á framtíð islenzku þjóðarinnar, þegar
alþýðan sjálf ræður landi sínu og nýtur auðlinda
þess, mun islenzka alþýðan vernda núverandi sjálf-
stæði landsins og með valdatöku sinni gera það
að þeirri lyftistöng velmegunar og menningar, sem
það getur orðið.“
ALÞJÓÐAHYGGJA
Kommúnistaflokkurinn jók mjög á þá alþjóða-
hyggju, er fyrir var í Alþýðuflokknum gamla. Alveg
sérstaklega virk varð sú stefna, eftir að fasisminn
komst á í Þýzkalandi og sýna bar þá andúðina gegn
nazismanum hvar sem við varð komið, — svo og
eftir að uppreisn fasistanna brauzt út á Spáni og
lýðveldi og lýðræði háði þar sitt langa og hetjulega
dauðastrið.
Samúðin með Sovétrikjunum varð eðlilega ákaf-
lega sterkur þáttur i baráttu K.F.I. Sovétrikin voru
175