Réttur - 01.04.1979, Side 33

einbeitti sér öllum betur að baráttunni
iyrir því að vekja konurnar til meðvit-
undar um jafnrétti og íá þær til að berj-
ast fyrir því.
Bók Bebels er síður en svo úrelt, þótt
aldargömul sé. Hún á enn erindi til allra
þeirra, sem vilja vopnast sterkum rökum
í jafnréttisbaráttunni. Og það er rétt að
leggja áherslu á það, að jafnframt því að
rekja söguna af kúgun konunnar gegnum
allar aldir stéttaþjóðfélagsins, þá segir
Bebel mjög skilmerkilega frá þeim tíma,
er konan var frjáls og jalnvel leiðtogi
þess srnáa samfélags, ættasamfélagsins, sem
var mannfélagsformið áður en stéttaþjóð-
félagið varð til. Og Bebel kemst svo að
orði, er liann rekur þá „þróun“ er „föður-
rétturinn" (patriarkatið) ryður sér til
rúms, útrýmir „móðurréttinum“ (matri-
arkatinu) og niðurlægir konuna: „Það
varð til ambátt, áður en nokkur þræll
varð til.“
A þessum skeiðum hins forna ættasam-
félags er og hinn æðsti guðdómur í trúar-
brögðum sanrfélagsins kona: „hin mikla
móðir“ („magna mater“: Demeter,
Aþena, Artemis, Hera o. fl.). Þegar
stéttaþjóðfélagið fer að myndast verður
„hin mikla móðir“ ýmist frjósemisgyðja
eða kona þess karlguðs, er við tekur, svo
sem Hera kona Seifs. Og þegar verst læt-
ur í harðskeyttu karlmannasamfélagi,
eins og Gyðinga, verður konan í trú
þeirra undirrót alls ills; sú sem færir
„syndina" í heiminn (Eva).
Einn besti fræðimaður Breta2) í grísk-
um fræðum, George Tliomson, síðast
jnófessor í Birmingham, hefur rakið þró-
un „móðurréttar“-þjóðfélagsins og guðs-
hugmyndir þess tímaskeiðs ágætlega í
einu besta riti sínu.2)
Sumir borgaralegir sagnfræðingar eða
Die Frau
und der Sozialismus.
Anguit Bebcl.
Zttrlrb Htittíagfb
VerUf 4«r Volh*bt»«jat)*a4Un|.
I87S,
------------------------------—----------------------------------
Forsíða fyrstu útgáfu bókarinnar.
félagsfræðingar arnast mjög við kenning-
unurn um tímabil „móðurréttarins" og
stöðu konunnar þá. Skal það ei rætt hér,
en við íslendingar þurfum ekki meira en
leita til okkar gömlu goðsagna eða Is-
lendingasagna, til þess að finna leifar
þess mannfélags, sem hér er um deilt:
staða kvenna í íslendingasögum, heitið
holgyðja o. fl.
Manni kemur í hug er staðreyndum
þessum er mótmælt, skrítla sögð um
geimfara, er kallaður er á einkafund páfa
eða einhvers álíka pótentáta: „Segðu mér
í trúnaði," segir páfi, „sástu guð, þar úti
í geimnum?" „Já,“ svarar geimfarinn,
„og guð er svartur á hörund.“ „Og hvað
113