Fréttablaðið - 21.03.2009, Blaðsíða 18

18 21. mars 2009 LAUGARDAGUR
UMRÆÐAN
Grétar Mar Jónsson
skrifar um nauðsyn-
legan niðurskurð
Það verður að skera niður bruðlið sem víða
er í þjóðfélagi okkar, sér-
staklega í opinbera geir-
anum, og víða þarf að taka
til. Í utanríkisþjónustunni
þarf að skera niður að minnsta
kosti um helming. Það þarf að selja
húseignir og fækka aðgerðalaus-
um eða aðgerðalitlum sendiherr-
um víða um heim.
Uppsagnir blasa víða við í opin-
berum stofnunum og því þarf að
gæta þess vel að rétt sé staðið að
þeim og reyna eftir fremsta megni
að minnka frekar starfshlutfall
fólks á stórum sem smáum vinnu-
stöðum en að beita uppsögnum.
Sums staðar hefur tekist mjög
illa til við uppsagnir, eins og
suður á Keflavíkurflugvelli, hjá
KEF ohf. Lítill sem enginn fyr-
irvari var á uppsögnum, sem er
brot á kjarasamningum og ekki
síður siðlaust af íslenska ríkinu að
standa að málum eins og gert var
hjá öryggisvörðum í Flugstöð Leifs
Eiríkssonar. Það eiga mjög margir
um sárt að binda, stöndum saman
og hjálpum hvert öðru. Við skul-
um hafa aðgát í nærveru
sálar.
Mörg sveitarfélög standa
illa og því legg ég til að
Alþingi tryggi með lögum
að öll börn í grunnskólum
fái fría máltíð einu sinni á
dag fimm daga vikunnar.
Við þurfum stjórnlaga-
þing að kjósa til að end-
urskoða stjórnarskrána.
Við þurfum að gera land-
ið að einu kjördæmi. Við
þurfum að breyta kosningalög-
um, kjósa forsætisráðherra beinni
kosningu og tryggja að kjósend-
ur viti hvers lags ríkisstjórn eða
stjórnarmunstur verður til eftir
kosningar. Kjósendur eiga að fá
að stilla upp á lista í kosningum
og við eigum að innleiða þjóðar-
atkvæðagreiðslu í auknum mæli.
Ég vara nýja ríkisstjórn við því
að mismuna fyrirtækjum og ein-
staklingum við uppgjör skulda.
Allir skulu jafnir vera. Bankakerf-
ið verður að fara að virka þannig
að gömul og ný fyrirtæki fái eðli-
lega fyrirgreiðslu til starfsemi.
Nú sem aldrei fyrr þurfum við
að standa saman um velferðar-
kerfi okkar og tryggja þeim sem
verst standa viðunandi lífsskilyrði
næstu misseri.
Höfundur er þingmaður Frjáls-
lynda flokksins í Suðurkjördæmi.
Varðstaða um velferð
UMRÆÐAN
Siv Friðleifsdóttir skrifar
um lög um nektar-
dansstaði
Nú í mars var tekið fyrir á Alþingi frumvarp
sem ég flyt ásamt Árna
Páli Árnasyni, Atla Gísla-
syni, Kolbrúnu Halldórs-
dóttur, Ástu R. Jóhann-
esdóttur og Þuríði Backman.
Frumvarpið felur í sér breytingu á
lögum um veitingastaði, gististaði
og skemmtanahald og fjallar um
svokallaða súlustaði. Í frumvarp-
inu er lagt til að fella á brott und-
anþáguheimild til nektarsýninga
í atvinnuskyni á veitingastöðum.
Eftir stendur þá fortakslaust bann
við því að bjóða upp á nektarsýn-
ingar eða gera með öðrum hætti
út á nekt starfsmanna eða annarra
sem á staðnum eru. Þegar Alþingi
fór yfir sama mál í fyrra, sem Kol-
brún Halldórsdóttir og fleiri þing-
menn fluttu þá, bárust því níu
umsagnir.
Umsagnir jákvæðar
Fimm umsagnaraðilar lýstu yfir
stuðningi við efni frumvarps-
ins, þ.e. Alþjóðahús, Jafnréttis-
stofa, Kvenréttindafélag Íslands,
Kvennaathvarfið og Rauði kross
Íslands. Félag íslenskra stórkaup-
manna, Lýðheilsustöð og Vinnu-
eftirlitið tóku ekki afstöðu og Við-
skiptaráð gerði ekki athugasemdir.
Þeir fimm umsagnaraðilar sem
tóku afstöðu og tjáðu sig lýstu
þannig allir yfir stuðningi við
efni frumvarpsins. Málefni súlu-
staða voru fyrir nokkru í fjölmiðl-
um í tengslum við leyfisveitingar.
Þá lagðist lögreglustjórinn á höf-
uðborgarsvæðinu, sem er lögboð-
inn umsagnaraðili um rekstrar-
leyfi, gegn því að leyfi yrði veitt
með ýmsum rökum og lagðist því
leyfisveitandi (sýslumaður) gegn
því að veita leyfi. Sú ákvörðun var
kærð til dómsmálaráð-
herra sem felldi úrskurð
í málinu í maí á síðasta
ári. Vegna annmarka á
efnistökum var synjun
um leyfisveitingu felld úr
gildi. Málinu lyktaði með
því að lögreglustjórinn á
höfuðborgarsvæðinu gaf
út nýja umsögn þar sem
í ljósi úrskurðar dóms-
málaráðuneytisins þótti
ekki annað fært en að
mæla með því að leyfi yrði veitt.
Þverpólitísk samstaða borgarráðs
Á sama tíma hafði borgarráð
Reykjavíkurborgar til umfjöll-
unar endurnýjuð leyfi fyrir tvo
staði sem óskuðu báðir eftir að fá
heimild til að bjóða upp á nektar-
dans. Ráðið hafði áður samþykkt
að mæla ekki með því að slík leyfi
yrðu veitt. Þegar úrskurður dóms-
málaráðuneytisins lá fyrir þótti
borgarráði hins vegar ekki fært
annað en að veita jákvæða umsögn
og gerði það á fundi sínum í ágúst
í fyrra með bókun. Í bókuninni
kemur m.a. fram „Í borgarstjórn
ríkir þverpólitísk samstaða um
að vinna beri gegn klámvæðingu
og því skorar borgarráð á Alþingi
Íslendinga að breyta lögum þannig
að sem fyrst fáist skýrar laga-
heimildir til að koma í veg fyrir
starfsemi nektardansstaða“. Frum-
varpið, sem þingmenn Framsókn-
arflokks, Samfylkingar og Vinstri
grænna flytja nú, er einmitt til
þess fallið að taka af allan vafa.
Verði það samþykkt er sú löggjöf
sem eftir stendur skýr. Undan-
þáguheimildin hyrfi og nektarsýn-
ingarnar yrðu þar með af lagðar.
Höfundur er alþingismaður.
- Inn
Fyrra Inntökupróf - sun. 5 / 4 / 09 - umsóknarfrestur til 31.mars
Seinna Inntökupróf - lau. 6 / 6 / 09 - umsóknarfrestur til 1.júní
Eins árs undirbúningur fyrir nám í
hönnun - myndlist eða arkitektúr.
Um 80% útskrifaðra nemenda fara
áfram til náms á háskólastigi.
www.myndlistaskolinn.is
Leir og
tengd efniMÓTUN
MYNDLISTA- OG
HÖNNUNARSVIÐ
Mótun A-hluti og C-hluti - umsóknarfrestur til 1.júní
Myndlista- og hönnunarsvið
Mótun - leir og tengd efni
Námið er tilraunastofa þar sem efni,
aðferðir og hugmyndir mætast.
Ný námsbraut - leið til BA gráðu
við erlenda háskóla.
MEIRA FYRIR NÁMSMENN! Landsbankinn veitir Námufélögum námsstyrki í tuttugasta sinn. Nánari upplýsingar og
UMRÆÐAN
Finnur Oddsson skrifar um
arðgreiðslur
Síðustu daga hefur nokkur umræða brotist út vegna ákvörð-
unar um afkomu og arðgreiðslur
fyrirtækja. Þar gætir ákveðinnar
einföldunar eða ósanngirni, sem því
miður er orðin einkennandi fyrir
það viðhorf sem nú er um of ráð-
andi gagnvart íslensku atvinnulífi.
Á Íslandi eru starfrækt nokk-
ur þúsund fyrirtæki í einkaeigu.
Þessi fyrirtæki eru ný og gömul,
stór og smá og í margs konar
atvinnurekstri. Á þeim grundvall-
ast framleiðsla vöru og þjónustu í
hagkerfinu og þau veita tugþúsund-
um Íslendinga atvinnu. Þessi fyrir-
tæki eru bakbein íslensks efna-
hagslífs og þeirrar velsældar sem
landsmenn geta gert ráð fyrir að
búa við.
Fjárfesting í þessum fyrirtækj-
um er nauðsynleg til að störf verði
sköpuð, vara eða þjónusta framleidd
og verðmæti búin til. Áhætta felst
í slíkri fjárfestingu, en til hennar
er stofnað í von um tekjur í formi
arðs eða hækkun hlutafjár. Ef ekk-
ert fjármagn fæst til atvinnurekstr-
ar þá verður efnahagslíf drepið í
dróma, fyrirtæki verða ekki til,
atvinna ekki heldur og hvorki laun
né launahækkanir verða bit-
bein í slíkri framtíð enda
hvorugt til staðar.
Vegna atburða undanfar-
inna missera hefur trúverðug-
leiki atvinnulífs rýrnað
umtalsvert og tortryggni
gætir í garð fyrirtækja og
forsvarsmanna þeirra. Of oft
hefur verið gefið tilefni til
slíks viðhorfs, en það er verk-
efni og ábyrgð allra sem að
atvinnulífi standa að læra af mis-
tökum fortíðar og færa til betri
vegar. Það er því miður að enn sé
kynt undir tortryggni gagnvart
atvinnurekstri. Með stóryrðum
sem heyrst hafa frá forsvarsmönn-
um ríkisstjórnar, eftirlitsstofnana
og aðila vinnumarkaðar undan-
farna daga má segja að enn frekar
sé verið að reka fleyg milli atvinnu-
rekenda og launþega. Varla er á það
bætandi.
Vegna þess andrúmslofts sem
nú ríkir á Íslandi og þeirra rík-
istryggðu kjara á innlánum sem
bjóðast er fjárfesting í atvinnu-
rekstri ekki eftirsóknarverð. Fórn-
arkostnaður þess fjármagns sem
bundið er í áhættusömu hlutafé er
nú umtalsverður og því ljóst að hlut-
hafar í fyrirtækjum eru einnig að
færa fórnir með því að greiða út arð
sem er langt innan þess vaxtastigs
sem ríkir í hagkerfinu eða jafnvel
engan. Vaxi ofangreindum
viðhorfum fiskur um hrygg
mun það verða til þess að
fjárfesting í atvinnurekstri
verði enn síður aðlað-
andi. Um leið blasir við að
erlent fjármagn mun ekki
leita hingað í ríkum mæli
á næstu misserum. Það
er því raunveruleg hætta
á skorti á fjármagni til
atvinnurekstrar á Íslandi.
Það mun koma niður á rekstri fyr-
irtækja sem þegar eru starfrækt
og þeirra sprota sem vonandi eru
við það að koma upp á yfirborðið.
Um leið er vegið að tilvistargrunni
íslensks efnahagslífs, sem tæpast
má við meiru.
Viðskiptaráð kallar eftir áfram-
haldandi uppbyggilegu samstarfi
aðila vinnumarkaðar, fyrirtækja
og stjórnvalda um að verja hags-
muni atvinnureksturs og kjör laun-
þega til lengri og skemmri tíma.
Það er eðlilegt og sjálfsagt að bæði
atvinnurekendur og launþegar gæti
hófs í kröfum og væntingum og að
hvor virði rétt hins til sanngjarns
ávinnings. Aðeins þannig má gera
ráð fyrir farsælli lausn ágrein-
ingsmála sem nú eru uppi og betri
framtíð fyrir íslensk heimili og fyr-
irtæki.
Höfundur er framkvæmdastjóri
Viðskiptaráðs Íslands.
Viðhorf til stöðunnar?
SIV FRIÐLEIFS-
DÓTTIR
Súlustaðir
GRÉTAR MAR
JÓNSSON
FINNUR
ODDSSON
Undanþáguheimildin hyrfi og
nektarsýningarnar yrðu þar
með af lagðar.