Fréttablaðið - 25.03.2009, Qupperneq 44

25. mars 2009 MIÐVIKUDAGUR4
Endurreisn ÍslandsKvótakerfi ð
Hver eru þau grundvallarat-riði sem við ætlum að breyta
í landi okkar til þess að við getum
náð aftur því trausti og þeim trún-
aði sem við höfðum, áður en við
útvíkkuðum hina íslensku frjáls-
hyggju? Hvað þurfum við að gera
til að venjulegir íslenskir borgarar
geti treyst því að við förum rétta
leið í endurreisninni sem nauð-
synleg er í landi okkar? Margir
keppast nú við að tala um þann sið-
ferðisbrest sem orðið hefur í land-
inu og telja að regluverkið hafi
brugðist, eftirlitsstofnanir og svo
framvegis. Nú ætlum við að breyta
stjórnarskránni, nú ætlum við að
breyta kosningalöggjöfinni og við
ætlum að breyta svo mörgu sem
leiðir til þess að allt verður nýtt
og betra.
Hver á fiskinn í sjónum?
Já, þetta er nauðsynlegt og auð-
vitað eru orð til alls fyrst. En það
er ekki nóg að breyta setningum
í stjórnarskránni og lagaákvæð-
um ef ekkert verður svo gert með
það. Hverju breytir það að hafa
ákvæði um að helstu náttúruauð-
lindirnar skulu vera í eigu þjóð-
arinnar ef framkvæmd þess er sú
að örfáum er færð auðlindin nán-
ast að gjöf og ómögulegt er fyrir
áræðna menn að hefja sjávarút-
veg. Það er kúgun. Hverju breytir
það, að hafa þann rétt og þá stöðu
í „réttlátu og frjálsu“ þjóðfélagi
að geta vísað málum til mannrétt-
indadómstóla eða mannréttinda-
nefnda ef dómar þeirra eða sjón-
armið eru svo hunsuð.
Um þetta hljótum við að hugsa
mjög alvarlega. Sérstaklega nú,
þegar við erum nýbúin að sam-
þykkja hinn göfga barnasátt-
mála Sameinuðu þjóðanna. Því á
sama tíma og það var gert hvílir
á íslensku ríkisstjórninni álykt-
un um brot á mannréttindum. Við
þessum úrskurði hefur ekki verið
brugðist nema með fyrirheiti um
stofnun nefndar sem á að koma
með tillögur til breytinga á fram-
kvæmd laga um stjórn fiskveiða.
Það bendir til þess að svæfa eigi
málið.
Má venjulegt fólk reyna að bjarga
sér?
Við getum til dæmis sett upp
mynd af atvinnulausum foreldr-
um þriggja barna. Foreldrum sem
hafa möguleika til að róa til fiskjar
á fjögurra tonna trillu út á flóann
en mega það ekki nema gegn hárri
leigu fyrir hvert kíló fiskjar sem
þau veiða. Leigugjald sem renn-
ur í vasa „eigenda kvótans“ Með
slíkri lagframkvæmd göfugra laga
og skuldbindinga er verið að brjóta
bæði gegn börnunum og foreldrun-
um.
Breytum kvótakerfinu
Það getur verið auðvelt og gaman
að vera í stórum ríkisstjórnar-
flokki þar sem flestir brosa hver
framan í annan af stolti yfir mætti
sínum og velgengni. En það er
ekki gaman ef maður í hjarta sínu
veit að það er ekki verið að taka á
grundvallarmálum með hugrekki
og festu. Frjálslyndi flokkurinn
hefur ávallt bent á óréttlætið sem
felst í kvótakerfinu og vill auka
aðgang þjóðarinnar að fiskimiðun-
um. Því miður hafa þessi sjónar-
mið orðið undir í umræðunni sér-
staklega meðan allt flaut í ilmandi
hunangi og rjóma. Þegar til fram-
tíðar er litið verða menn að hafa
kjark til að ráðast í nauðsynlegar
breytingar á þeim þáttum þar sem
upphaf efnahagsþrenginganna er
að leita og færa til betri vegar í
réttlætisátt. Og þessar breyting-
ar verður að ráðast í ekki síðar en
núna. Venjulegt fólk verður að fá
leyfi til að bjarga sér með því að
nýta sér auðlindir hafsins. Annars
eykst því miður bilið milli ríkra og
fátækra, en nú þegar er það orðið
allt of mikið.
En það er ekki nóg að breyta
setningum í stjórnarskránni og
lagaákvæðum ef ekkert verður
svo gert með það.
KARL V.
MATTHÍASSON
alþingismaður
Grundvallarbreytinga er þörf
Íslenska þjóðin var fyrst til að falla í hyldýpi kreppu sem
engan endi virðist ætla að taka.
Þögnin um eiginlega stærð vand-
ans er bæði þrúgandi og skamm-
arleg.
Heimurinn horfði á okkur falla,
en mun heimurinn sjá hér raun-
verulega endurreisn? Við höfum
tækifæri til að gefa bæði þjóðinni
okkar von sem og heimsbyggðinni
um að hægt sé að taka á spillingu
þó hún nái inn á æðstu stofnanir.
Við höfum tækifæri til að sýna að
við þorum að reisa hér samfélag
þar sem krafan um gegnsæi og
raunverulegt lýðræði rís hærra
en óttinn við breytingar.
Heimurinn horfir til okkar því
við erum fyrsta landið til að kjósa
í kjölfar efnahagshrunsins eftir
að ríkisstjórn var steypt af stóli
með raunverulegri byltingu. Við
berum því mikla ábyrgð að láta
ekki tæla okkur til að endurnýja
umboð þess fólks sem brást alger-
lega trausti okkar. Heldur ein-
hver að þau séu best til þess fallin
að leiða landið úr þeim ósköpum
sem þau létu dynja yfir okkur án
nokkurrar iðrunar? Tveir flokk-
ar skópu þessa atburðarás með
fádæma tengslamyndun á milli
viðskiptaheims og þingheims.
Treystið þið virkilega þeim til að
rannsaka sjálfa sig og vini sína?
Ef við viljum breytingar þá
verðum við að gera eitthvað til að
þessar breytingar verði að veru-
leika. Ég treysti hvorki kerfinu né
fólkinu sem situr í öllum æðstu
embættum til að tryggja að við
almenningur fáum meiri völd.
Ég treysti þeim ekki til að hafa
dug í sér til að uppræta þá spill-
ingu sem hér er orðin svo samof-
in veruleika allra að fólk er nán-
ast hætt að sjá hana. Hvað ætlar
þú að gera til að tryggja að við
losnum úr viðjum flokkakerfis-
ins? Hvað ætlar þú að gera til
að sýna umheiminum að þér er
nóg boðið? Ég veit hvað ég ætla
að gera, ég ætla að leggja allt
undir til að tryggja að það fólk fái
brautargengi sem ég veit að hefur
enga hagsmuni aðra að leiðarljósi
en að tryggja þjóðinni aftur þau
völd sem hún hélt sig hafa. Ég
ætla að styðja Borgarahreyfing-
una – þjóðin á þing með ráðum og
dáð til að hér verði í boði raun-
veruleg lausn fyrir þá sem hafa
fengið nóg af svikum og sérhags-
munagæslu ráðamanna.
Fall eða endurreisn?
BIRGITTA
JÓNSDÓTTIR
skáldkona
Ég treysti
hvorki kerf-
inu né fólk-
inu sem situr í öllum
æðstu embættum til
að tryggja að við al-
menningur fáum meiri
völd.
Fæst í bókaverslunum um land allt. Verð 1.900,- kr. Pantanir: jons@snerpa.is