Morgunblaðið - 18.03.2006, Page 43

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 18. MARS 2006 43
UMRÆÐAN
Þessi grein birtist í Morgunblaðinu
sl. fimmtudag. Þar sem mistök
urðu við vinnslu hennar er hún birt
aftur.
GREIN Haralds Ólafssonar pró-
fessors Þúsund andlit átrúnaðar
(Mbl. 13. feb. sl.) vakti athygli mína
og er ég sammála honum um að menn
ættu að kynna sér trúarbrögð og
menningu annarra þjóða, til að kom-
ast hjá vandamálum. Í því sambandi
ættu menn að kynna sér trúarbrögð
annarra borin fram af fylgjendum
þeirra, en ekki af óviðkomandi að-
ilum. En að slíkt sé borið fram af
óviðkomandi aðilum er svipað og að
heyra Samfylkinguna fjalla um
stefnu Sjálfstæðisflokksins, eða
heyra Frjálslynda flokkinn fjalla um
stefnu Framsóknarflokksins. Ég held
að menn væru alls ekkert ánægðir
eða hrifnir af slíku.
Í þessu sambandi er ekki sama
hvernig menn fjalla um önnur trúar-
brögð eða stjórnmál. En hvað varðar
trúarbrögðin þá reyna menn víðs-
vegar erlendis að hafa samstarf um
slíkt. En til eru hér eins og annars
staðar dæmi um undantekningar frá
þessu, eins og með Leikmannaskóla
Þjóðkirkjunnar, söfnuðinn Krossinn
og bókaskrif sr. Þórhalls.
En víða erlendis, t.d. undir merkj-
um interfaith og fleiri, þekkist ekki að
menn séu með eitthvert trúboð gegn
öðrum eða þeim í óþökk, og ef menn á
annað borð halda fyrirlestra þykir
það miklu betra að fylgjendur trúar-
bragðanna séu fengnir til þess, auk
þess sem það þykir mjög vinsælt og
mun betri umfjöllun. Þetta á reyndar
einnig við um bókaskrif, þar sem lögð
er áhersla á að fylgjendur komi sjálfir
með sitt efni til að auðsýna þeim sjálf-
sagða virðingu og til að byggja upp
vináttu. Reyndar þekkist ekki að höf-
undar reyni síðan að brengla eða
skemma umfjöllun annarra.
Það kom mér á óvart hversu
ánægður Haraldur er með bókina
Hin mörgu andlit trúarbragðanna og
bendir á að í bókinni sé fjallað um
mörg hugtök, en ekki minnist Har-
aldur á þau fordómahugtök og annað
sem höf. notast við, eins og t.d. að
„klæða í vestrænan búning“, þýðir
reyndar „… merkingin aftur á móti
allt önnur“ en það sem þeir kenna sig
við (bls. 95). Þessari aðferð beitir sr.
Þórhallur í umfjöllun sinni um inn-
hverfa íhugun ásamt öðru (bls. 115 til
116) og síðan sendi hann þeim þakkir
í blaðinu (Mbl. 20. des. sl.). Nú aðrir
fengu hins vegar líka þakkir þrátt
fyrir að höf. hafði ekkert samband
eða samstarf við þá við ritun bók-
arinar, á það reyndar við um Félag
múslima á Íslandi og Soka Gakkai-
búddista. Haraldur nefnir í upptaln-
ingu sinni hugtakið „hugstjórnun“ í
sambandi við meditation, sem þýðir
reyndar ekki hugstjórnun heldur
íhugun, umhugsun, hugleiðing og
hugvekja. Hugstjórnun er hugtak
sem stjórnmálamenn hafa reyndar
notað, en síðast sá ég það notað í Star
Trek og þá í því sambandi að stjórna
hug annarra.
Þar sem Haraldur er svona sáttur
við bókina, nú og auk þess sem farið
er að nota bókina í skólum, vil ég
spyrja hvernig er hægt að notast við
þessa bók samhliða öðrum og meta
próf eftir því, þegar höf. bókarinnar
lagði sig allan fram í að koma inn alls
kyns fordómum? Í því sambandi eins
og með búddisma eða demantsveg-
inn, en þar lagði höf. mikið kapp á að
koma inn þessum kynlífstantra-
fræðum, þrátt fyrir að um algjöra
minnihlutahópa sé að ræða innan
Mantrayana-hreyfingarinnar og
þessi tantrafræði alls ekkert við-
urkennd af þeim öllum, ekki frekar
en í hindúisma, reynir hann að koma
þessu að í ekki stærri bók en upp á
242 blaðsíður. Þá er alheimslögmálið
eða lögmál lífsins sagt breytast við
það að kyrja (bls. 122), en hvort sem
við tölum um Soka Gakkai eða búdd-
isma almennt er lögmálið ekki eitt-
hvert vald heldur lögmál og breytist
ekki. Rétt eins og umfjöllun höf. um
hindúisma er endurholdgun í búdd-
isma sögð vera böl (bls. 196), en það
er ekki þannig skv. kenningunum
hvort sem við tölum um end-
urholdgun eða framhaldslíf
(Dhammapada 15–18 og Udana 32).
Annað dæmi og þá varðandi Votta
Jehóva, eða eftir bókinni: „Vottar
Jehóva hafna þrenningarkenning-
unni og því að Jesús hafi verið sonur
guðs“ (bls. 207), en það er ekki þannig
í bókum safnaðarins, heldur er Jesús
sagður vera sonur Guðs.
Hvernig er hægt að leggja svona
ásamt öðrum rangfærslum fyrir nem-
endur, eiga þeir von á að þurfa að
svara fyrst skv. bók hans og síðan eft-
ir raunverulegu kenningunum? Ef
svo er hlýtur slíkt að teljast afar vafa-
söm námsstefna eða umfjöllun.
ÞORSTEINN SCH.
THORSTEINSSON,
Svarthömrum 33, Reykjavík.
Þúsund andlit átrúnaðar og fordóma
Frá Þorsteini Sch. Thorsteinssyni
MIG langar að þakka fyrir góðan
þátt sem er núna sýndur á Skjá ein-
um, Heil og sæl, í umsjá Þorbjargar
hjúkrunarfræð-
ings, nær-
ingaþerapista
D.E.T og
Umahro rithöf-
undar, kokks og
næringarkönn-
uðar. Nokkur
umræða hefur
spunnist í kring-
um þennan þátt
og er sú umræða
af hinu góða. Þó
finnst mér umfjöllunin hafa leitað of
mikið út í hluti sem skipta ekki höf-
uðmáli. Eins og hvernig þáttastjórn-
endur nota líkingamál og koma
þannig skilaboðunum mjög skil-
merkilega til skila. Það hefur farið
fyrir brjóstið á einhverjum.
Sem hjúkrunarfræðingur/
fagmanneskja vil ég benda á það
góða og jákvæða við þennan þátt.
Þorbjörgu, öðrum stjórnanda þátt-
arins, tekst vel að útskýra þá flóknu
hluti sem gerast í líkamanum við
óhóflega neyslu vissra fæðutegunda.
Í stað flókinna eða erlendra heita
notar hún líkingamál sem auðvelt er
að skilja. Einnig leitast stjórnendur
þáttarins við að fræða um gott fæðu-
val, góða matreiðslu og lestur inni-
haldslýsinga á matvælum. Grunn-
reglurnar sem farið er eftir eru
faglega unnar og byggðar á vísinda-
legum rannsóknum. Þær geta verið
góð viðmið þegar fólk vill breyta sín-
um lífsstíl og mataræði. Engin boð
og bönn er að finna í grunnreglunum
heldur er talað um hvað ber að forð-
ast og bent á hvað er betra í staðinn
og af hverju.
Of oft finnst mér talað um að ekki
megi borða hitt og þetta og síðan sit-
ur fólk upp með hvað það má ekki
borða en veit ekki hvað það má
borða. Grunnreglurnar sem þátt-
urinn byggist á taka vel á því hvað er
gott að borða og koma með upp-
skriftir úr þeim matvælum.
Þátturinn Heil og sæl kennir fólki
sem hefur áhuga á að breyta en hef-
ur hingað til ekki vitað hvert það á
að leita. Þarna er á ferðinni sýnileg
ráðgjöf sem allir geta nýtt sér og
það er eitthvað sem hefur vantað,
finnst mér. Reynsla fólksins sem
kemur fram í þáttunum undirstrikar
einnig gagnsemi grunnreglnanna.
Persónulega fannst mér frábært
innlegg vaxtarræktamannsins sem
þurfti aðeins að bæta sig í neyslu á
„góðri“ fitu til að ná betri heilsu og
árangri.
Ég hvet sem flesta að fylgjast með
þessum þáttum, sem mér finnst fag-
legir, fróðlegir og umfram allt,
skemmtilegir.
Takk fyrir.
FRIÐGERÐUR Ó.
JÓHANNSDÓTTIR,
hjúkrunarfræðingur.
Heil og sæl –
takk fyrir góðan þátt
Frá Friðgerði Ó. Jóhannsdóttur
Friðgerður Ó.
Jóhannsdóttir
BRÉF TIL BLAÐSINS
Morgunblaðið, Kringlunni 1, 103 Reykjavík  Bréf til blaðsins | mbl.is


 
 



    
   


      

   
    


!!" #    "  




$   



 %

&  
'



 
  
 !
 "!# $%%&&&'