Morgunblaðið - 08.04.2006, Blaðsíða 51

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 8. APRÍL 2006 51
MINNINGAR
✝ Fjóla Gunn-laugsdóttir
fæddist í Víðinesi í
Hjaltadal 1. ágúst
1918. Hún lést á
Heilbrigðisstofnun-
inni á Sauðárkróki
27. mars síðastlið-
inn. Foreldrar
hennar voru Gunn-
laugur Jónsson, f.
15. febrúar 1864, d.
9. nóvember 1947,
og Sigríður Guð-
mundsdóttir, f. 16.
september 1879, d.
18. ág. 1944, sem bjuggu í Víði-
nesi. Systkini Fjólu, sem öll eru
látin, voru Septína, f. 1904, Guð-
rún, f. 1905, Anna Sumarrós, f.
1911, Anna Aðalbjörg, f. 1915, og
Jón Guðmundur, f. 1924.
Fjóla giftist 4. júní 1938 Guð-
mundi Jóhanni Sigmundssyni, f. á
Hofi á Höfðaströnd 16. júní 1908,
d. 18. nóvember 2004. Eignuðust
þau þrjá syni, þeir eru: 1) Drengur
fæddist andvana 1944. 2) Sigurð-
ur Gunnlaugur, f. 1947, kvæntur
Helgu Svandísi Kristinsdóttur, f.
25. maí 1947, d. 28. desember
1999. Börn þeirra
eru: a) Ingibjörg, f.
1973. Synir hennar
og Páls Ómars Jó-
hannessonar, f.
1969, eru Aron
Smári, f. 1996 og
Sindri Snær, f. 1998.
b) Víðir, f. 1976.
Börn hans og Ey-
rúnar Bertu Guð-
mundsdóttur, f.
1978, eru Nökkvi
Már, f. 1997, og Ey-
dís Eir, f. 2003. 3)
Gunnar, f. 1955.
Fjóla ólst upp í Víðinesi og bjó
þar sína búskapartíð. Í æsku vann
hún við barnagæslu og fleiri störf
á Siglufirði og á nokkrum bæjum í
Kolbeinsdal og Hjaltadal. Fjóla
söng nokkur ár í kirkjukór Hóla-
dómkirkju og starfaði meðal ann-
ars í Kvenfélagi Hólahrepps um
langt skeið. Í kjölfar heilablæð-
ingar árið 1995 flutti Fjóla á Sauð-
árkrók. Dvaldi hún þar rúman
áratug á Dvalarheimili aldraðra.
Útför Fjólu verður gerð frá
Sauðárkrókskirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 11.
Elsku Fjóla amma.
Þegar litið er um öxl er margs að
minnast. Öll uppvaxtarárin voruð
þið Mundi afi hluti af daglegu lífi
okkar systkina. Fyrst bjó öll fjöl-
skyldan í sama húsi en síðar í tveim
húsum sem stutt var á milli. Líklega
heyrði til undantekninga ef það leið
svo dagur, að ekki væri hlaupið „upp
í gamla“, eins og við kölluðum húsið
ykkar, til að lesa, taka í spil eða bara
til að kíkja í heimsókn án þess að
eiga sérstakt erindi. Margvíslegur
fróðleikur og bóklestur var þér of-
arlega í huga og áttir þú líklega stór-
an þátt í því að ég skyldi vera læs
þegar ég hóf skólagöngu. Eftir það
lásum við fjölda bóka saman og var
gjarnan viðhöfð verkaskipting í því
sambandi, þú last nokkrar blaðsíður
og ég eina og eina málsgrein inn á
milli. Það var jú tilvinnandi til að fá
að heyra meira. Svona lásum við
Mannamun, Álfagullið, Alfinn álfa-
kóng og fleiri góðar bækur, á milli
þess sem spiluð var kasína, marías
eða refskák.
Fjölbreytt handavinna var þér
alla tíð hugleikin. Máli skipti að búa
til hluti sem gátu nýst, en ekki bara
eitthvert glingur til að eyða tíman-
um. Vafalaust hefur það verið þol-
inmæðisverk að kenna sonardóttur-
inni að hekla, prjóna og sauma út, en
það gerðir þú nú samt. Það var þó
ekki allt unnið fyrir gýg enda er
þetta kunnátta sem aldrei verður frá
manni tekin. Það var sérstaklega
spennandi að fylgjast með þér
sauma föt og fleira í gömlu sauma-
vélunum þínum, fótstignu og hand-
snúnu. Snemma fékk ég að fara að
æfa handtökin á þeirri gömlu hand-
snúnu með að sauma rúmföt og
fleira. Að sníða föt eftir öðrum flík-
um var þér auðvelt og nægði oftast
að segja að svona buxur eða jakka
langaði mann í og fara svo með þér í
Krókinn að velja efnið. Fljótlega var
flíkin tilbúin, eins og rætt hafði verið
um. Að fylgjast með þér sníða á
gamla eldhúsborðinu var mér sér-
stakt áhugamál. Líklega hef ég þó
ekki alltaf flýtt fyrir, enda man ég að
þú sagðir stundum í góðlátlegum tón
þegar ég stóð fyrir birtunni frá
glugganum: „Þú ert nú ekkert lýsi-
gull greyið mitt“. Það breytti þó ekki
því að ég hélt uppteknum hætti og
fylgist grannt með saumaskapnum.
Eftir á að hyggja hef ég líklega lært
töluvert af því.
Heilablæðing árið 1995 varð til
þess að þú fluttist á Sauðárkrók. Það
er ekki gott að segja hvað það var
sem gerði það að verkum að þú náðir
þó þeirri heilsu sem raun bar vitni
eftir veikindin, þrátt fyrir lömun
öðrum megin líkamans. Þó vil ég
leyfa mér að fullyrða að óbilandi já-
kvæðni, þrautseigja og æðruleysi
þitt hafi haft þar mikið að segja. Það
að leggja árar í bát eða að æðrast yf-
ir orðnum hlut, var ekki þér að
skapi. Tæpu hálfu ári eftir að þú
veiktist, fæddist fyrsta barnabarnið.
Það stóð ekki á því að þú værir fyrst
aðstandenda til að koma og skoða
litla prinsinn. Það sama átti við þeg-
ar ég eignaðist seinni drenginn. Og
sem betur fór áttu þeir bræður þess
kost að kynnast þér af eigin raun.
Heimsóknirnar á elliheimilið urðu
margar, þó vafalaust hefðu þær mátt
vera fleiri. Þrátt fyrir skerta getu til
að sinna hannyrðum varstu sífellt að
búa til eitthvað til að gleðja vini og
vandamenn. Raunar var það með
ólíkindum hverju þú fékkst áorkað á
því sviði þrátt fyrir fötlun og skerta
sjón, seinni árin. Þér þótti slæmt að
geta ekki prjónað eða heklað, en í
stað þess að gefast upp keyptirðu
eins konar smáprjónavél sem gerði
þér kleift að prjóna t.d. trefla með
annarri hendi.
Allt til síðasta dags fylgdist þú vel
með fréttum og því sem gerðist í um-
hverfinu, hafðir skoðanir á hlutunum
og óbilandi kímnigáfu. Það að sjá
broslegar hliðar á málum sem aðrir
sáu ekki, var þér einkar lagið. Vel-
ferð þinna nánustu var þér hjartans
mál og var þér ofarlega í huga mik-
ilvægi menntunar og þess að hafa
full réttindi til þeirra starfa sem fólk
gegndi. Studdir þú mig dyggilega í
mínu námi, bæði í orði og verki. Með
kæru þakklæti fyrir allt og allt í
gegnum tíðina vil ég kveðja þig með
þínum eigin orðum sem þú sagðir við
mig í eitt af síðustu skiptunum sem
við hittumst: „Vertu sæl elsku hjart-
að mitt, við sjáumst aftur síðar.“
Þín
Inga.
Elsku langamma.
Það var alltaf gaman að koma að
heimsækja þig á elliheimilið. Þá
skutlaði ég þér stundum í matsalinn
í hjólastólnum og þú gafst mér líka
nammi. Stundum hjálpaði ég þér
með kapalinn í tölvunni og einu sinni
vann ég meira að segja kapalinn fyr-
ir þig. Ég fékk líka stundum að prófa
rúmið þitt sem þú breyttir og breytt-
ir svo það færðist upp og niður og
stundum lyftist bara bakið, þá hlóg-
um við saman.
Ég fel í forsjá þína,
Guð faðir, sálu mína,
því nú er komin nótt.
Um ljósið lát mig dreyma
og ljúfa engla geyma
öll börnin þín, svo blundi rótt.
(Matthías Jochumsson.)
Bless langamma mín, vertu nú
dugleg upp á himnum.
Þinn
Sindri.
Á síðustu árum og áratugum hafa
þeir verið að tínast á brott, einn af
öðrum, gömlu Hjaltdælingarnir sem
mótuðu tilveru mína upp úr miðri
öldinni þegar ég var að alast upp. Og
nú þegar Fjóla frænka mín hverfur
af þessum heimi finnst mér að vissu
leyti eins og þar hafi hrunið síðasti
hornsteinninn sem byggði upp
heimsmyndina á þessum tíma. En
ný kynslóð tekur við af annarri í
hægri samfellu og liðinn tími kemur
ekki aftur.
Horfinn heimur er minning sem
lifir í huga hvers og eins svo lengi
sem hann ræktar þá hugsun og iðu-
lega er í mynd- og ritmáli reynt að
einhverju leyti að endurskapa þann
heim því að í mannlegu eðli blundar
löngun til að þekkja fortíðina, eink-
um þegar einstaklingar komast um
og yfir miðjan aldur.
Nú eru fáir eftir sem veitt geta
fræðslu um mannlíf í dalnum mínum
á fyrri hluta 20. aldar en þar var
sjaldnast komið að tómum kofunum
hjá Fjólu. Frá unga aldri naut hún
þess að sitja við sagnabrunninn,
hlýða á frásagnir eldra fólks og lesa.
Þekkingu sinni var hún fús að miðla
þeim sem á vildu hlýða og þangað
hef ég sótt margan fróðleik á síðustu
árum.
Tvítug að aldri tók Fjóla við búi
foreldra sinna í Víðinesi ásamt Guð-
mundi Sigmundssyni manni sínum
og hjá þeim voru gömlu hjónin með-
an ævi entist. Veika systur sína ann-
aðist hún í áratugi. Búið var aldrei
stórt og framkvæmdir tóku mið af
því sem framleiðslan stóð undir.
Nýtni og nægjusemi sem arfleifð
kynslóðanna hafði kennt skapaði
það öryggi að vera sjálfum sér nóg-
ur og gleði að geta verið veitandi
náunga sínum.
Í Víðinesi var seinast búið í
torfbæ í Hjaltadal, til ársins 1967.
Oft kom ég þangað því að við Siggi,
eldri sonurinn á bænum, vorum
jafnaldrar og leikbræður þegar leyfi
gafst til heimsókna. Í minni lifir sér-
stök tilfinning úr gamla torfbænum
hennar Fjólu frænku þar sem allt
var svo þrifalegt og notalegt, þar
sem kolaeldavélin stóð undir bað-
stofuþilinu og veitti yl, þar sem
steypt eldhúsgólfið hallaðist frá
eldavélinni niður að austurþilinu og
stíga þurfti hátt þrep upp í baðstof-
una. Þar hafði Gunnlaugur afi minn
stundum setið síðustu ár sín á þrep-
inu og brytjað með hornskepta vasa-
hnífnum sínum í hænsnin, þeim
sama vasahníf sem Fjóla gaf mér
löngu síðar. Einhvern veginn man
ég ekki eftir nema norðurhelmingi
eldhússins, þeim megin sem inn-
gangurinn var og þrepið upp í bað-
stofuna. Mér fannst eitthvað svo
skuggsýnt við suðurþilið og var
ókunnugur þar, finnst eins og þang-
að hafi ég bara aldrei farið og voru
þó ekki mörg skref.
Í baðstofunni tifaði gamla klukk-
an á þilinu og ,,kenndi oss að telja
daga vora, að við mættum öðlast vit-
urt hjarta“. Hvítlökkuð skarsúðin
fannst mér athyglisverð og einhvers
staðar situr minningin föst við lítils
háttar flagnaða málningu og gamla
halasnældu sem stungið var undir
bita. Miðbaðstofan var hins vegar
ekki notuð til íbúðar eftir að ég man
eftir en svo hafði verið áður og þar
voru tvö rúm og þar var inntak sím-
ans. Hvinurinn í símavírnum spáði
hvassviðri og gat við ákveðnar að-
stæður orðið ótrúlega hávær þeim
sem var óvanur hljóðinu.
Svona lifa smáar myndir í hug-
anum og allar eru þær tengdar
Fjólu. Þessi fáu orð eru kveðja mín
og fjölskyldu minnar, þakkir til
Fjólu og Munda og bræðranna fyrir
allt það ómetanlega sem þau hafa
fyrir mig gert, fyrr og síðar. Bræðr-
unum Sigurði og Gunnari, fjölskyld-
um þeirra og ástvinum sendi ég hug-
heilar kveðjur.
Hjalti Pálsson
frá Hofi.
FJÓLA
GUNNLAUGS-
DÓTTIR
Kæra Fjóla langamma.
Ég sakna þín svo sárt að
hjarta mitt er að springa, því
þú gladdir mig svo oft.
Þinn
Aron Smári.
HINSTA KVEÐJAum það gott og allt væri í lagi hjá
okkur. Ef þér fannst að svo væri
ekki þá leið þér illa og varðst alveg
ómögulegur maður. En það er bara
þannig í lífinu að það er ekki alltaf
allt dans á rósum, maður rekst
stundum á þyrna.
Ég er svo glaður og feginn að
hafa getað verið hjá þér þínar síð-
ustu stundir. Þú áttir það svo sann-
arlega skilið, pabbi minn, að við
systkinin værum hjá þér, þú varst
alltaf til staðar fyrir okkur. Núna
hefur þú það gott og ert sprellfjör-
ugur og hleypur um allt. Hafðu
þökk fyrir allt, pabbi minn.
Þinn sonur,
Hjalti Hólmar Indriðason.
Minn faðir góði gættu nú
vertu yfir og blessa þú
gæt sálu minnar og helga þú
gef æru minni þína trú.
Þegar einhver fellur frá þá er
sagt að maður eigi aðeins að minn-
ast þess góða í fari þess látna. Er
það mjög auðvelt því þó ég reyndi
að finna einhverjar slæmar minn-
ingar með þér gæti ég það ekki því
þær eru ekki til. Á ég nú ekki
margar æskuminningarnar og enn
færri með þér því þú varst lítið
heima fyrstu árin mín allavega
fannst mér þú alltaf vera á sjó.
Eftir á að líta þá man ég ekki eft-
ir að þú hafir skammað mig,
kannski var ég svona þægur en efa
ég þó það. Lýsir þetta kannski
skapgerð þinni en þú varst aldrei að
æsa þig eða eyða tímanum í að vera
reiður yfir einhverju ómerkilegur
heldur hélstu bara áfram glaður í
bragði. Þú gast verið mjög hnyttinn
eins og kemur fram í sögu sem
mamma sagði mér nýlega. Þú varst
að fara til Reykjavíkur og þegar þú
fórst sat Mundi póstur heima og
þambaði kaffi eins og hann gerði yf-
irleitt góðan part úr deginum. Þeg-
ar þú kemur heim aftur þremur
dögum seinna þá situr hann enn og
þambar kaffi. Sagðir þú þá við hann
í hæðni: „Hvað, ert þú enn hér?“ og
stóð Mundi upp við það sama og
sagði: „Já, en ég er að fara.“ Til eru
margar góðar sögur af þér en ég
læt þessa duga. Elstu minningarnar
af þér eru að fá að fara og gefa
hestunum þó þú værir ragur til
þess eftir að einhver hryssan spark-
aði í Nonna. Ég man eins og það
hafi gerst í gær þegar þú komst
með fyrsta hjólið mitt, lést mig hafa
það á stéttinni, settir mig á það og
ýttir mér af stað og hélst við í smá-
spöl og slepptir svo. Þegar stilla
átti kompásinn á Auðbjörginni fékk
ég að koma með þér, því það tók
svo stuttan tíma og var mjög gam-
an að fá að koma með, man ég líka
eftir að fara í stuttan túr með þér á
Hafrúninni. Einn vetur í kringum
12. árið vorum við mikið saman eft-
ir skóla við að fella grásleppunet en
þú hafðir þá hætt á sjó en langaðir
að róa aðeins meira og fórum við og
lögðum netin saman. Fékk ég aftur
tækifæri til að vinna með þér þegar
ég var 14 en þá komstu mér að í
skreið. Fannst mér bæði gaman að
vera í vinnu með pabba mínum en
líka skrítið því ég var bara 14 en þú
kominn á sjötugsaldurinn, enda var
47 ára aldursmunur á okkur. Ég
minnist margra veiðitúra sem við
fórum í, ég titturinn hlaupandi á
eftir ykkur Nonna en þið voru svo
kloflangir og tókuð stór skref, ég
gat ekki beðið eftir því að verða
eldri til að geta farið sjálfur með
þér að veiða og við gætum þramm-
að saman og þá þyrftir þú að halda
í við mig. Það varð víst aldrei úr
því, því fljótlega eftir að ég varð tví-
tugur fórst þú að missa heilsuna.
Þú varst alltaf mjög duglegur að
styðja við áhugamál mín. Ég fékk
áhuga á að safna seðlum, þú og
mamma hjálpuðuð mér að koma
upp góðu safni, hún bað pennavini
sína og þú fórst oft með mig á upp-
boð og vitanlega fjármagnaðirðu
það. Sem smástrákur var reglulega
gaman að fara á uppboð með pabba
til aðstoðar. Þegar ég fór að hafa
áhuga á tölvum var ég fyrir löngu
búinn að ákveða hvernig vél ég
fengi mér en þú vildir samt gera til-
raun til þess að láta mig kaupa not-
aða og ódýrari því alltaf passaðirðu
að ég færi vel með peningana, en
mér var ekki haggað. Þú hjálpaðir
mér við kaupin á fyrstu bílunum
mínum, þú þræddir með mér bíla-
sölurnar, svo þegar bíllinn fannst
prúttaðirðu um verðið með góðum
árangri.
Ekki löngu seinna náði ég í
Möggu og frá því fyrst þú kynntist
henni tókst þú ástfóstri við hana.
Þér þótti skondið að ég hefði náð í
stelpu sem væri dótturdóttir Garð-
ars sem var mikill vinur þinn í
æsku á Siglufirði og lágu þá leiðir
ykkar aftur saman öllum þessum
árum seinna og náðuð þið að hittast
og rifja upp gamla tíma. Þegar
Maggi og Alexander fóru í heim-
sókn til ykkar mömmu gátu þeir
verið vissir um að þeir fengju smá
brjóstsykur hjá afa sínum og kallaði
Alexander þig oft í gríni afa nammi-
álf.
Nú skiljast að leiðir
styrkurinn þver
yl minninga minna ég geymi hjá mér
nú legg ég á hólminn
til stjarnanna fer
með heri drottins að baki mér.
Í byrjun mars fór öll fjölskyldan
að hitta þig og er ég svo ánægður
að hafa ekki farið seinna því deg-
inum eftir fórstu á gjörgæsluna.
Fékkstu að sjá alla fjölskylduna
mína samankomna og berja litlu
prinsessuna augum en ég reikna nú
með að þú hefðir kallað hana það,
því þú kallaðir strákana alltaf prins-
ana. Síðasta skiptið sem ég talaði
við þig sagði ég þér að við ætluðum
að skíra á morgun, þú spurðir mig
strax hvort þú mættir fá að vita
nafnið, og ég sagði Guðbjörg Eva.
Daginn áður en þú kvaddir sátu
mamma og við systkinin hjá þér og
Nonni var á leiðinni, læknarnir gáfu
þér ekki nema nokkra tíma, sögðum
við að þú værir tilbúinn til þess að
fara en værir að bíða eftir Nonna,
kom hann og sátu þau svo öll hjá
þér þar til þú skildir við. Ég vona
að þú erfir það ekki við mig að vera
ekki viðstaddur en það var eitthvað
sem ég var ekki tilbúinn til að gera,
tel ég mig hafa tekið rétta ákvörðun
og vona ég að þú styðjir þá ákvörð-
un eins og flestar ákvarðanir sem
ég hef tekið. Vona ég að þú sért
ánægður með hvernig hafi ræst úr
mér og hvaða mann ég hafi að
geyma en ég á þér mikla þökk fyrir
það.
Kveðja,
Jóhannes Indriðason.
Elsku Indriði afi er farinn til
Guðs. Við söknum hans mikið.
Hann kom síðast í heimsókn til okk-
ar á aðfangadagskvöld, borðaði með
okkur og opnaði pakkana sína. Það
var svo gaman að hafa hann hjá
okkur því hann hafði ekki komist í
heimsókn til okkar svo voðalega
lengi.
Afi var búinn að vera veikur lengi
og var þá á spítala, en þess á milli
frískur og þá var hann heima hjá
ömmu sem stjanaði við hann og
gerði allt sem hún gat fyrir hann.
Síðast þegar við sáum afa var það
daginn eftir að yngsta barnabarnið
hans var skírt, hún Guðbjörg Eva.
Þá var afi orðinn mikið veikur en
hann var samt glaður að sjá okkur
og glaður yfir nafninu á litlu stelp-
unni.
Við verðum ætíð þakklátir afa
fyrir hvað hann var góður við okk-
ur, laumaði smápening til okkar eða
nammi þegar við vorum að koma í
heimsókn. Svo spurði hann alltaf
hvort amma væri búin að gefa okk-
ur eitthvað að drekka. Okkur þykir
svo leiðinlegt að afi getur ekki verið
í fermingunni okkar en kannski kík-
ir hann til okkar frá himnum og
fylgist með hvernig allt fer fram og
verður glaður yfir að sjá allt fólkið
sitt. Við munum aldrei gleyma
Indriða afa og munum alltaf elska
hann.
Þórður Indriði Björnsson og
Þórir Óskar Björnsson.
 Fleiri minningargreinar
um Indriða S. Hjaltason bíða
birtingar og munu birtast í
blaðinu næstu daga. Höfundar
eru: Davíð Bragi Björgvinsson;
Indriði Theodór Hjaltason.