Morgunblaðið - 29.04.2006, Blaðsíða 8

8 LAUGARDAGUR 29. APRÍL 2006 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
OPIÐ ELDHÚS
VELKOMIN Í GLÆSILEGAN
SÝNINGARSAL OKKAR
AÐ LÁGMÚLA 8
sýningarhelgi
OPIÐ LAUGARDAG FRÁ 11-17
OG SUNNUDAG FRÁ 13-17
LÁGMÚLA 8 • SÍMI 530 2800
- HTH eldhús eru ekki eins dýr og þau líta út fyrir að vera.
Ef þú ert að huga að nýju eldhúsi er upplagt að skoða kosti HTH. Í glæsilegum sýningarsal
okkar sérðu allt það nýjasta í eldhústækjum frá AEG fléttað saman við innréttingar frá HTH.
Þetta samspil HTH og AEG er ekki bara fallegt og vandað heldur er heildarlausn af þessu tagi
á góðum kjörum hjá Bræðrunum Ormsson.
Jú, jú, það eru til pillur við öllu, Haarde minn, þetta er nú að sjá bara ósköp venjuleg ris-
truflun sem hrjáir.
Sala á lambakjöti síð-astliðin tvö ár hef-ur verið mjög góð.
Á undanförnum 12 mán-
uðum hafa selst rúmlega
7.500 tonn á innanlands-
markaði. Þetta er 18%
meiri sala en á árinu 2003,
en sauðfjárbændur hugsa
til þess árs með skelfingu.
Þá fór saman sölusam-
dráttur og verðlækkun til
bænda. Í framhaldinu
þurfti að auka mikið út-
flutning á lambakjöti, en
sú aðgerð ein og sér felur
í sér verðlækkun til
bænda vegna þess að verð á er-
lendum mörkuðum er lægra en á
innlenda markaðnum.
Fara þarf aftur til ársins 1993
til að finna meiri sölu á lamba-
kjöti en á þessu ári. Það hafa því
orðið mikil umskipti í markaðs-
málum lambakjöts á skömmum
tíma.
Aðeins 700 tonn flutt út?
Ein afleiðing þessarar auknu
sölu er sú að verulega hefur dreg-
ið úr útflutningi á lambakjöti. Ár-
ið 2004 var svokölluð útflutnings-
skylda 36%. Í fyrra var þessi
skylda mismunandi, fór hæst í
18% en meðaltalið var um 16%.
Nýlega lagði markaðsráð kinda-
kjöts tillögu fyrir landbúnaðar-
ráðherra um að útflutningsskyld-
an verði 4–10%. Það þýðir að
7–8% framleiðslunnar verða flutt
á erlenda markaði. Ráðherra hef-
ur ekki tekið ákvörðun í málinu,
en ef þessi tillaga kemur til fram-
kvæmda verður útflutningur á
lambakjöti ekki nema um 700
tonn. Til samanburðar má nefna
að árið 2003 voru flutt út rúmlega
2.400 tonn af lambakjöti og yfir
2.000 tonn árið eftir.
Meðan flytja þurfti út svona
mikið af lambakjöti fór hluti af
kjötinu á markaði sem gáfu frek-
ar lágt verð. Özur Lárusson,
framkvæmdastjóri Landssam-
taka sauðfjárbænda, sagði að nú
væri staðan allt önnur. Menn
þyrftu að velja þá markaði sem
menn vildu sinna og það væru að
sjálfsögðu markaðir sem borguðu
besta verðið. Özur sagði að á síð-
asta ári hefðu sláturleyfishafar
kvartað mikið undan háu gengi
krónunnar. Nú væri gengi krón-
unnar fallið og því ættu að skap-
ast möguleikar á hagstæðara
skilaverði til bænda fyrir útflutt
kjöt.
Á undanförnum árum hefur
verið lögð mikil vinna í að byggja
upp markaði fyrir lambakjöt í
Bandaríkjunum og Danmörku.
Auk þess erum við með gamal-
gróna markaði í Færeyjum og
Noregi. Það er ljóst að sala á
a.m.k. suma þessa markaði mun
dragast saman á næsta ári þar
sem yfir 90% af framleiðslunni
mun fara á innanlandsmarkað.
Kjötbirgðir minni en í fyrra
Özur sagði að vegna góðrar
sölu á lambakjöti væru birgðir á
lambakjöti um 8–10% minni en
þær voru á sama tíma á síðasta
ári. Raunar væri staðan þannig
að ef góð sala yrði í lambakjöti í
sumar gæti sú staða komið upp í
sumar að skortur yrði á lamba-
kjöti. Við upphaf sláturtíðar í
fyrra hefði nánast allt lambakjöt í
landinu verið búið. Hann sagði að
bændur og sláturleyfishafar
myndu að sjálfsögðu leggja mikla
áherslu á að tryggja að nægt
framboð yrði á góðu kjöti í sumar.
Um 300 tonn af kjöti sem ákveðið
hefði verið að færi til útflutnings
væru enn til í landinu og það kjöt
yrði ekki flutt út fyrr en ljóst
væri að ekki kæmi til skorts á
lambakjöti í sumar. Hann sagðist
því vona að engin vandræði yrðu,
en það færi þó m.a. eftir því
hversu landsmenn yrðu áhuga-
samir um að velja lamb á grillið í
sumar.
Özur var spurður í ljósi góðrar
sölu á lambakjöti og minnkandi
birgða hvort tímabært væri að
hvetja bændur til að auka fram-
leiðslu. Hann sagðist vita til þess
að sumir bændur hefðu verið að
stækka bústofninn eða áformuðu
að gera það. Hann sagðist ekkert
hafa verið að draga úr mönnum
að gera það. Það tæki hins vegar
þrjú ár að auka framleiðsluna því
að um leið og bændur tækju
ákvörðun um að stækka búin og
setja á fleiri lömb væru þeir að
taka ákvörðun um að minnka
framleiðslu næsta árs því að færri
lömb kæmu til slátrunar það árið.
Özur sagði því best að allar breyt-
ingar í framleiðslu gerðust án
stökkbreytinga.
Sauðfé í landinu hefur fækkað
hægt og bítandi síðustu ár. Af-
urðir eftir hverja kind hafa hins
vegar aukist á sama tíma. Heild-
arframleiðsla á lambakjöti hefur
því verið nánast óbreytt síðustu
árin. Ólíklegt er því að fram-
leiðsla í ár verði meiri en hún var
á síðasta ári. Tíðarfar getur þó
ráðið talsverðu um hversu heild-
arafurðir verða miklar.
Á undanförnum árum hefur
sauðfjárbúum fækkað, en þau
hafa hins vegar ekki stækkað
mikið vegna þess að markaðurinn
fyrir kjöt hefur ekkert stækkað
heldur frekar minnkað. Aukin
sala á lambakjöti nú ætti að ýta
undir þá þróun að búin stækki, en
að margra mati er mikið um bú
sem eru allt of lítil til að geta tal-
ist hagkvæm.
Fréttaskýring | Mjög góð sala er á lambakjöti
Um 18% meiri
sala en 2003
Tillaga gerð um 4–10% útflutningsskyldu
en hún var 36% fyrir tveimur árum
Verður nóg til af lambakjöti í sumar?
Mun sauðfé fara fjölgandi
hér á landi á ný?

Um 1980 voru um 830 þúsund
kindur í landinu. Nú eru þær um
460 þúsund. Verði áfram góð
sala á lambakjöti er ekki ólíklegt
að sauðfé fjölgi eitthvað á næstu
árum. Fjöldinn mun þó aldrei
verða nánar nærri eins mikill og
hann var fyrir aldarfjórðungi.
Það er einnig erfitt að spá fyrir
um hvort sala á lambakjöti á eft-
ir að halda áfram að aukast en á
síðustu tveimur áratugum síð-
ustu aldar dró stöðugt úr sölu.
Eftir Egil Ólafsson
egol@mbl.is